In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Hoe fout is zout?
Van allerlei kanten, het Voedingscentrum voorop, horen we dat het absoluut minder moet met het zout in onze voeding. Nu is het waar dat kant-en-klaar producten vaak oneetbaar zout zijn. Kennelijk is het nog steeds niet doorgedrongen dat zout toevoegen makkelijker is dan zout ergens uit verwijderen. Hetzelfde geldt voor suiker.
Maar natuurlijk gaat het de voorlichters niet in de eerste plaats om de smaak, maar om onze gezondheid. Meer dan zes gram zout per dag is niet best voor ons. Ik heb al statistieken voorbij zien komen waaruit bleek dat de sterfte aanzienlijk zou afnemen als we ons allemaal aan die zes-gramnorm hielden.
Juist in dat licht is het opmerkelijk dat in diverse buitenlanden steeds meer studies komen die erop lijken te wijzen dat zout helemaal niet zo fout is. Eerder al kwam uit Leuven het bericht dat een behoorlijke zoutconsumptie zelfs de kans op een hartaanval kan beperken en nu is er in Groot-Brittannië weer een publicatie verschenen waarin wordt gemeld dat zoutreductie weliswaar tot een geringe verlaging van de bloeddruk lijkt te leiden, maar dat dit zich niet vertaalde in verminderde sterfte of incidentie van hartziekten.
Wat je daar nu weer mee moet als gewone sterveling? Ik wou dat ik het wist. We hebben in het verleden soortgelijke dingen over vet gehoord, vóór we erachter kwamen dat er heel veel verschillende soorten vet zijn met heel verschillende effecten die we ook nog steeds niet accuraat in kaart hebben gebracht.
(geen) Komkommertijd
Eerst kwamen ze nog even uit Duitsland, maar onze oosterburen waren slachtoffer, geen dader. Ze kwamen in feite uit Spanje en hoewel NOS-nieuwslezer Rachid Finge nog even meldde dat ze van een Nederlandse teler kwamen, bleek ook dat niet waar.
Feit is dat er komkommers in omloop zijn waar je ziek van wordt, en goed ziek ook. Ze zijn besmet met de EHEC-bacterie, een variant van e-coli die ook gezonde mensen stevig te pakken kan nemen. De bacterie is afkomstig uit de veeteelt; de komkommers raken besmet doordat ze met dierlijke mest worden geteeld.
Vervelend is dat de consument onmiddellijk van geen komkommer wil weten. Op zich wel begrijpelijk onder het motto “liever blode Jan dan dode Jan”, maar zuur voor de Nederlandse telers die part noch deel hebben aan dit probleem en voor wie het seizoen nu zo ongeveer aarzelend moet beginnen.
Ro Bergenhenegouwen, de “komkommerman” van Twitter, was in elk geval woest: “Heel het voorjaar aan het vechten tegen Spaanse dumpkomkommers en nu helpt Spanje buiten zijn seizoen onze consument naar de sodemieter! Bedankt Spanje!”.
Nou doet Spanje dat natuurlijk niet alleen. Sterker: wij zouden hier niet één Spaanse komkommer eten als we (zowel in als buiten het seizoen) niet zo van goedkope komkommers hielden en de super ons daarin niet graag terwille zou zijn. Hetzelfde geldt overigens voor Duitsland, en natuurlijk gaat het ook niet alleen over komkommers.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Niks aan ’t handje, zegt de nVWA
Het staat, vermoedelijk mede door de ophef rondom de brand in een chemische fabriek in Moerdijk, niet hoog in de itemlijst van het journaal: het Duitse dioxineschandaal. In Nederland zijn we in elk geval alweer over tot de orde van de dag, nadat de nVWA gisteren een sussend bericht liet verspreiden: we hoeven nergens bang voor te zijn. Het grootste deel van de 136.000 verdachte eieren die naar Nederland zijn gekomen, is geblokkeerd. Een klein deel is in producten verwerkt. Daardoor zijn ze zo verdund, dat er geen risico meer is.
Ik haal de informatie van de site van het Voedingscentrum en link daar ook naar omdat de informatie op de site van de nVWA zó goed verstopt is dat ik ze in elk geval niet gevonden heb. De jongste waarschuwing voor levensmiddelen dateert daar van 8 oktober en betreft een mij onbekend goedje genaamd Miracle Mineral Solution.
Ik moet eerlijk zeggen dat ik van deze houding van de nVWA niet zoveel begrijp. Nee, het zal best dat je zelfs na het leegeten van een hele pot mayo waarin een fractie van een met dioxine besmet ei is verwerkt niet meteen dood zult gaan of zelfs ziek zult worden of wat jeukende huiduitslag krijgt. Maar dioxine is een gif met een gemene eigenschap: het is vetoplosbaar. Dat betekent dat als je het éénmaal in je lichaam hebt, het daar ook blijft. Als je 34 jaar geleden in de buurt van Seveso bent geweest en nu een patatje met nuttigt, heb je kans dat je een optelsom maakt. Dioxine is in het menselijk lichaam een tikkende tijdbom. Welke druppel de emmer doet overlopen, weet je nooit.
Denken over eten
Het is de tijd van kerstdiners, van gevulde restaurants en van copieuze maaltijden. In familieverband, met collega’s en met vriendengroepen wordt er nu heel wat afgegeten. En dan rijst de vraag wat maakt eten goed?
Ik ben nu al een aantal keer ontevreden uit restaurants gekomen met het gevoel dat wat mij daar werd voorgeschoteld niet mijn behoefte voor goed eten had vervuld. Dat het stapeltje gebakken groente dat me verkocht was als een lasagna van mediterrane groente of de rode-bietjescarpaccio mij aanzienlijk minder hadden gedaan dan het bruine brood met roomboter vooraf.
Het gaat mij hier om deugdelijk eten in de klassieke Aristoteleaanse zin dat het zijn doel als voedsel goed doet. Net als een goede docent meer doet dan kennis overdragen, maar dat doet met passie en overtuigingskracht, is ‘voedzaam’ zijn niet genoeg. Daarnaast wil ik de vragen over eerlijk eten (vegetarisch, biologisch, fair trade) even parkeren.
Ik kan komen tot drie dingen die een maaltijd goed maken:
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.