Ik heb maar eens het bizarre essay van Dingetje in American Affairs helemaal gelezen. Het scheelt dat het in het Engels is, want normaal gesproken ben ik na 3 regels van wat die pipo schrijft al doodmoe van ergernis. Hij is bepaald geen begenadigd schrijver, zoals hij ook geen goede spreker is. Dus ik had het liever gelaten bij de passages die ik via allerlei (opinie-)artikelen had meegekregen, maar als ik er zelf over blaten wil, kom ik er natuurlijk niet onderuit. Ammehoela Vorig weekend had ik er met mijn vriend al kort een discussie over. Hij is zo’n type dat nogal makkelijk in praatjes trapt (sorry schat), en hij zei dan ook opgewekt dat Dingetje toch alle kritiek afdoende had weersproken…? Het was toch gewoon maar een boekbespreking? Ja AMMEHOELA! Haha hij weet wel hoe hij me op de kast krijgt, toen ik een kwartier later uit de auto stapte was ik helemaal schor van mijn heftige tirade. Ik geloof niet dat ik heel veel indruk heb gemaakt trouwens, de meeste dingen die ik te berde bracht, werden nog net niet met een schouderophalen beantwoord. Wat me natuurlijk best dwars zit, maar goed, dit stuk gaat niet over hem.
Bewoners Europa blijken toch vooral uit Rusland en Midden-Oosten te komen. Slechts een klein deel van het Europese DNA afkomstig van de oorspronkelijke jager-verzamelaars.
“Boreaal” kan de prullenbak in.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
COLUMN - Genetische manipulatie is eng. Knoeien met het DNA van dieren wordt over het algemeen afgekeurd – actiegroepen hebben het dan over ‘de integriteit van de soort’ en dergelijke; de gewone burger vreest dat soort onderzoek vanwege een irrationele vrees dat je van ‘vreemd’ DNA vast iets engs kunt oplopen.
Maar zodra onderzoekers zeggen dat het sleutelen met DNA geschiedt in de strijd tegen ziekten, om ‘straks misschien mensenlevens te kunnen redden’ (en welke onderzoeker zegt dat nou níét), dan wordt het grote publiek een stuk coulanter. Dan is de meerderheid best bereid om die onderzoeker zijn gang te laten gaan. Zo vindt 57 procent van de Amerikanen het prima om varkens te manipuleren zodat ze donororganen kunnen leveren, en een vergelijkbare meerderheid vindt het aanvaardbaar dat het DNA van een ongeboren vrucht gemanipuleerd wordt als het kindje daarmee gezond(er) blijft. Wat dat betreft hoeven Aaron Sun, van de universiteit van Pittsburgh, en zijn co-auteurs zich geen zorgen te maken, mocht hun onderzoek ooit het menselijk DNA gaan beroeren.
Sun et al. wierpen zich op oude vraag waarom het ene dier een verloren gegane ledemaat weer terug kan laten groeien, en een ander niet. Nauwkeuriger gesteld: waarom kunnen salamanders dat wél en hagedissen dat veel minder (die krijgen een lammig ding dat op de verdwenen ledemaat lijkt maar geen zenuwen heeft) en kunnen ‘hogere’ gewervelden zoals zoogdieren dat helemaal níét.
COLUMN - Bordje op de deur: Ministerie van Oorlog
– Goeiemorgen ik heb een afspraak met ambtenaar Van de Velde.
– Neemt u plaats, zij is nog in gesprek maar ontvangt u zo direct.
…
– Heee Van de Molen!
– Goeiemorgen Petra. Hoe is ie? Je hebt het druk zo te zien, ik zal meteen ter zake komen. Het KILL-concern heeft een revolutionair wapen ontwikkeld dat je minister zeker zal interesseren. Ik heb het er met de minister over gehad op de vorige borrel, ik kreeg groen licht om je uitgebreid te komen informeren.
– Ga je gang.
– Deze nieuwe generatie zogenoemde Living Entity Based Technology heet de DNA-killer.
– De DNA-killer?
– Ja, as in: Desoxy ribonucle…
– Ik weet wat DNA betekent, dank je. Wat doet het met het DNA?
– Het killt het. Ik wil niet al te zeer in details treden, want dan kunnen jullie met het concept ervandoor gaan, begrijp je wel… Onwenselijke toestanden…
– Natuurlijk. Je hebt mijn aandacht.
– We hebben dus iets ontwikkeld waarmee je GERICHT KUNT DODEN. Gericht as in: op de man af, of op de soort af. Het werkt met DNA-herkenning. Een speciale opsporingssoftware dat we in virussen implementeren. Deze virussen dringen door in de populatie. Door die software te activeren, herkennen ze precies welke DNA ze moeten aanvallen. Tja, en dat doen ze dan.
– Wát doen ze dan?
– Ze vernietigen de DNA-strengen.
Dat loslaten van die virussen kan overigens op allerlei manieren, dat hoef ik je niet uit te leggen. Drones, dat is het meest geavanceerde. We maken ook tegen meerprijs speciale nanodroontjes hiervoor, die levende wezens penetreren. Ze zijn volledig onzichtbaar voor radars etc, en ook ontraceerbaar, want ze vernietigen zichzelf na gedane arbeid.
Je begrijpt dat deze technologie baanbrekend is. De voordelen zijn legio: collateral damage is gereduceerd tot nul om maar iets te noemen. En op grote afstand bestuurbaar, waardoor je een actie acuut stop kan zetten, mocht er nieuwe info binnen vallen bij de control room. Zodat je debakels kunt voorkomen zoals met… weet je nog…
– Oh ja, hoe kan ik dat vergeten. Maar hè, dank voor de uiteenzetting, Dirk. Het is me duidelijk genoeg. Ik zal dit met de minister bespreken. Is dat de brochure? Dank je. Je hoort spoedig van me.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
De datahonger van de overheid is nog niet gestild. Nu wil minister Schippers een DNA-databank aanleggen van al het verzamelde lichaamsmateriaal in de zorg:
Demissionair minister Schippers van Volksgezondheid (VVD) wil dat gegevens over afgenomen lichaamsmateriaal in de zorg beschikbaar komen voor politie en justitie. Ook in het verleden afgestaan materiaal valt hieronder. Patiënten wordt daarbij niet om toestemming gevraagd.
In potentie wordt daarmee zo ongeveer iedere Nederlander in deze DNA-databank opgenomen:
COLUMN - Op het schoolbord zag het er zo indrukwekkend uit. Die bevruchte eicel, die wist wat ze deed. Eerst verdubbelde ze haar DNA en dan veranderde ze langzaam van één, heel netjes, in twee bolletjes. En de kern deed ondertussen exact hetzelfde. Er verschenen lichaampjes, die maakten draden, en die trokken de kern hoepla uit elkaar. Effe verder knijpen en je had twee cellen. En daarna waren er vier. En daarna acht. Het was zo helder als wiskunde. En daarom, zo leerden we, hebben alle cellen in ons lichaam allemaal hetzelfde DNA.
Allemaal niet waar, weten we sinds kort. Want het is sinds kort mogelijk om een aantal lichaamscellen van een individu te nemen en daarvan ‘effe snel’ het genoom in kaart te brengen. En als je dat doet, blijkt iets heel anders. Dan blijkt dat we allemaal eigenlijk uit een bonte familie van cellen bestaan. Dat het DNA in het brein heel anders kan zijn dan in het hart, of het bloed. Toch van belang als we op zoek gaan naar genetische afwijkingen.
Die deling, die er op het schoolbord zo keurig uit ziet, is in de praktijk vaak helemaal niet zo keurig. Er kan van alles misgaan. Dezelfde (twee) chromosomen eindigen in dezelfde cel. Chromosomen kunnen breken, of delen van chromosomen hangen ineens aan een ander chromosoom. Of er is sprake van een ‘gewone’ mutatie. In de meeste gevallen sterven afwijkende cellen vrij snel, of ze kunnen zich niet verder vermenigvuldigen. Dan is er niks aan de hand. Maar het is natuurlijk ook mogelijk dat één van de afwijkelingen daar géén last van heeft en net als de rest vrolijk verder gaat met delen. Dan krijgt het embryo dus een afwijkende cellijn aan boord. En die cellen die kunnen in de loop der weken overal terechtkomen.
[Wetenschapsnieuws dat ingaat op onzekerheden, controverse en discussie over resultaten leert het publiek hoe kennis wordt gemaakt. Dat zouden onderzoeksinstellingen veel vaker mogen laten zien in hun persberichten.]
Afgelopen week was het Valentijnsdag en dat is altijd een reden voor een beetje extra wetenschapsnieuws over liefde, seks en aanverwante relatiezaken. Zo kwam het LUMC met een persbericht met resultaten van genetisch onderzoek dat vorig op Lowlands was uitgevoerd onder bezoekers van het festival.
Doel was om bij tientallen koppels een beetje wangslijm af te nemen om vervolgens het DNA gedeeltelijk in kaart te brengen. Vervolgens zou er naar overeenkomsten en verschillen worden gekeken. De gedachte is namelijk dat bij partnerkeuze mensen afgaan op een genetische tegenpool.
Dat mechanisme is bij een aantal diersoorten gevonden, en daarbij spelen overeenkomsten en verschillen tussen zogenaamde MHC-genen een rol, die dieren via geurprofielen waarnemen. De gedachte is dat grotere verschillen in MHC-genen tussen partners bijvoorbeeld een fitter immuunsysteem oplevert in de nakomelingen.
Meer algemeen gesteld: je kunt je voorstellen dat zo’n signaleringssysteem handig is voor dieren die een partner moeten kiezen en niet kunnen weten wie een broer of neef is, in verband met het vermijden van inteelt. Genetisch verschil schept fitter nageslacht.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Herinnert u zich Craig Cobb nog, de blanke supremacist wiens genen voor 14% afkomstig bleken te zijn van Afrikaanse voorouders? Wel, Cobb blijkt bepaald niet de enige blanke Amerikaan te zijn met het genetisch materiaal van een zwarte slaaf hier of daar in z’n voorouderlijke lijn.
Volgens een grootschalig genetisch onderzoek heeft zo’n tien procent van de blanke bevolking in Zuidelijke Amerikaanse staten ergens een zwarte voorouder gehad. In een staat als Louisiana ligt dat zelfs op 12%: dan hebben we het over 1 op de 8 blanken in die staat met een zwarte voorouder.
ACHTERGROND - De CRISPR/Cas9-techniek maakt het mogelijk om stukjes DNA te knippen en plakken, waarmee designerbaby’s dichterbij komen. Een goede ethische discussie hierover kan zorgen voor juiste beleidskeuzes.
Toen in 1978 Louise Brown als eerste door middel van IVF ter wereld kwam barstte een wereldwijde discussie los over vergelijkbare morele vraagstukken. Was dit soort ingrijpen in de natuur wel verantwoord? Inmiddels kijken we niet meer op van IVF. In 2006 en 2013 bracht Brown zelf twee zoons ter wereld.
Het is goed denkbaar dat over een jaar of 25 haar zoons voor de keuze staan of zij hun potentiële toekomstige nageslacht willen laten screenen op mogelijke overerfelijke ziekten of beperkingen. Of hun kinderen zelfs van bepaalde genetische voordelen willen laten voorzien.
De wetenschap is hard op weg de mogelijkheden daarvoor binnen handbereik te brengen. Met behulp van CRISPR/Cas9 is het mogelijk om stukjes DNA te knippen en plakken, waarmee designerbaby’s niet langer tot het domein van de science fiction behoren. Hoe ga je om met innovaties die weerstand oproepen in de samenleving? Is dit een reden voor onderzoekers om hun werk in het geheim te doen?
Tijdens de vierde lezing in de reeks Machtige geheimen legde dr. Annelien Bredenoord, medisch ethicus verbonden aan het UMC Utrecht en Eerste Kamerlid, het publiek uit dat er verschillende morele posities mogelijk zijn ten aanzien van het zogenaamde genome editing. Het in kaart brengen van die posities is een belangrijke stap in het formuleren van eenduidig beleid en heldere wetgeving.
Bizar verhaal, als het waar is.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.