Het (on)voorspelbare Nederland van Jan van de Beek

“Nederland zal een heel ander land worden”, voorspelt Jan van de Beek deze week in een interview met Wierd Duk in de Telegraaf, als er geen “ingrijpende maatregelen” worden genomen zoals het opzeggen van het VN-vluchtelingenverdrag en beperken van asielopvang uit niet-westerse landen. Van de Beek baseert dit inzicht op zijn voorspellingsmodellen over de bevolking in 2100: “Aan het eind van deze eeuw zal ongeveer de helft van de Nederlandse bevolking uit (afstammelingen van) immigranten bestaan” en “eind deze eeuw [zijn er] nog maar zo’n acht miljoen Nederlanders die nakomeling zijn van de huidige autochtonen. De overige inwoners stammen af van immigranten of komen uit gemengde huwelijken.” Voor Van de Beek is de “kernvraag: zullen die laatsten zich identificeren als Nederlander?” Nu zie ik eerder als kernvraag in hoeverre deze vraag op een zinnige manier te beantwoorden is, zoals Miko Flohr hier uitgebreid uitlegt. Wat zal het in 2100 überhaupt betekenen dat iemand zich ‘Nederlander’ noemt? Als een ‘oer-Hollander’ uit 1938 zou tijdreizen naar het heden, zou die persoon zich identificeren met het Nederland van nu? Zouden de meesten van ons zich thuis voelen in het Nederland van 80 jaar geleden? En gaat Nederland ten onder als we ons massaal als, bijvoorbeeld, wereldburger identificeren? Van de Beek omzeilt die lastige vragen door in zijn voorspelling uit te gaan van de huidige mate van ‘zelf-identificatie’ van mensen met Nederland of met hun land van herkomst, zoals gemeten in enquêtes. Van de Beek weet dan ook “één ding zeker, (…) als de huidige trend zich doorzet hebben we aan het eind van deze eeuw miljoenen inwoners die zich niet met Nederland identificeren.”

Foto: kudinov_dm (cc)

De niet-burgers van Letland

ELDERS - In EU-lidstaat Letland zijn niet alle burgers gelijk voor de wet.

De president van Letland, Raimonds Vejonis heeft het geprobeerd. Hij wilde een eerste stap zetten naar de beëindiging van de discriminatie tussen groepen burgers in zijn land. Maar hij zag vorige week zijn voorzichtige poging stuk lopen op een conservatieve meerderheid in het parlement. Vejonis’ voorstel was om vanaf volgend jaar nieuw geboren kinderen van zogenaamde niet-burgers meteen de Letse nationaliteit te geven. Niet-burgers zijn inwoners van Letland die geen staatsburger zijn, in hoofdzaak mensen die zich in het verleden vanuit andere delen van de voormalige Sovjet-Unie in het land hebben gevestigd. De rechtse Nationale Alliantie, dreigde de regeringscoalitie op te blazen, als het voorstel zou worden aangenomen. Het leidde tot afscheiding van vier leden van een andere coalitiepartner, de Eenheidsfactie, die wel voor het voorstel van de president stemden. Het is tijd om een einde te maken aan de tijdelijke status van de niet-burgers en vooruit te kijken, aldus de voorstanders.

Het belangrijkste argument van de tegenstanders van Vejonis’ voorstel was dat de niet-burgers nu ook al hun kinderen eenvoudig Lets staatsburger kunnen laten worden, als ze dat zelf aanvragen. Ze eisten bovendien dat het Lets als enige taal op alle openbare scholen zou worden ingevoerd. Want alleen zo kun je werken aan een hechte samenleving, het argument dat Vejonis gebruikte in de toelichting op zijn voorstel.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Amy West (cc)

Migratiecijfers: De Black Box van Jan van de Beek

Tijdens de aanloop naar de afgelopen verkiezingen kwam Elsevier met een artikel over het percentage moslims in Nederland in 2060. Dat zou, zelfs bij PVV-beleid, verdubbelen tot 12 procent van de bevolking, en bij “Groenlinksbeleid” zou Nederland in dat jaar 30 miljoen inwoners tellen. Er kwam veel kritiek op het artikel, waaronder een factcheck van Flip van Dyke, op StellingChecker (ik ben mede-initiatiefnemer van deze site, en hij draait onder de vlag van Sargasso). Hierin is hij nogal kritisch en komt hij tot de slotsom dat in ieder geval het eerste niet kon kloppen.

Het artikel in Elsevier was naar later bleek gebaseerd op het werk van Jan van de Beek, die met zijn site demo-demo.nl hard aan de weg timmert om een van de grotere sterren in de rechtse online gemeenschap te worden. De site heeft “de democratisering van demografische kennis in Nederland” tot doel, en hij mocht zelfs zijn verhaal doen in onder meer de NRC, het AD, bij Nieuwsuur en bij Een Vandaag.

De factcheck van Van Dyke zette blijkbaar dermate veel kwaad bloed dat Van de Beek de behoefte had een kritiek op de factcheck te plaatsen op The Post Online, en via twitter eiste dat de factcheck werd verwijderd. In dit artikel probeer ik te achterhalen in hoeverre Van de Beek gelijk heeft met zijn commentaar. Helaas kwam ik er al vrij snel achter dat de meeste kritiek niet steekhoudend of dermate vaag is dat ik er weinig mee kon, temeer omdat het compleet onduidelijk is hoe Van de Beek tot zijn prognoses komt. De primaire bron – zijn eigen site – is een de facto black box, zijn resultaten worden nergens voldoende verantwoord.

Foto: Dick Aalders (cc)

De onzin van het CBS (2)

ACHTERGROND - Het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft de religieuze kaart van Nederland 2010 – 2013 gepubliceerd. Reden voor blast from the past Ambroos Wiegers, alias Prof. Hoxha, om op GeenStijl los te gaan over het aantal islamieten in Amsterdam (‘Islam grootste geloof in 020 en 070’), maar zijn schuimbekkende totaalgekte kunt u zich besparen. Er is iets vreemders aan de hand en wel met het CBS zelf.

De cijfers (pdf) die het CBS presenteert, zijn onderverdeeld naar katholieken, hervormden, gereformeerden, volgelingen van de PKN, islamieten, joden, hindoes, boeddhisten en een restgroep. Met andere woorden: het CBS presenteert de cijfers van vier onderstromingen van het christendom naast die van de hoofdstromingen islam, jodendom, hindoeïsme en boeddhisme.

Dat is hoogst onterecht. De verschillen tussen sjiieten en soennieten zijn heel goed vergelijkbaar met die tussen katholieken en protestanten: andere heiligen, andere riten en andere ‘bedevaartsoorden’; een waar schisma gegroeid uit een historisch meningsverschil over de opvolging van de profeet Mohammed. En de paus is, ik zeg het maar even voor wie het niet weet, formeel de plaatsbekleder van die andere profeet, Jezus Christus. Ik bedoel maar.

Nu zal een verdere versnippering van de gepresenteerde religieuze kaart van Nederland niet erg bijdragen aan de helderheid ervan. Zo veel sjiieten telt ons land niet en een versnippering van bijvoorbeeld de toch al kleine joodse gemeenschap in traditionele asjkenazi’s, liberalen, masorti enzovoorts zou al helemaal verzinken in promillages waar niemand nog iets zinnigs mee kan.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: In herinnering aan Mohammed Bouazizi. Foto cjb22 flickr.com

Jeugd zoekt toekomst

ELDERS - Jeugdwerkloosheid is een bom onder de Europese economie.

De wereld is rijker dan ooit, volgens een rapport van Credit Suisse.  Zwitserland staat bovenaan en alhoewel de grootste groeiers elders te vinden zijn, staan Europese landen als Zweden, Frankrijk, België en Denemarken nog steeds in de top tien. De verdeling van al die rijkdom is natuurlijk een heel ander verhaal. In veel Europese landen wordt de verdeling van de welvaart tussen jong en oud een groeiend probleem. De jeugdwerkloosheid kwam begin dit jaar op een hoogtepunt van bijna een kwart van alle jongeren. De eurozone scoort zelfs nog iets hoger dan de EU in z’n geheel. De hoogste aantallen werkloze jongeren zijn – niet onverwacht-  te vinden in Griekenland, Spanje en Portugal.

In Polen is de jeugdwerkloosheid iets hoger dan het Europese gemiddelde, maar veel hoger dan de werkloosheid onder ouderen: 26,5% tegen 8,5%. De “grote Poolse uittocht gaat door” schrijft de Poolse krant Rzeczpospolita deze week. Steeds meer Polen zoeken het buitenland op, vooral jongeren. Dziennik Gazeta Prawna, een andere Poolse krant, maakt zich onder de titel “Jongeren gezocht” zorgen over de demografische ontwikkeling in Polen.

Polen vergrijst en telt dit jaar naar verwachting voor het eerst minder inwoners dan vorig jaar. Het wordt een land waarvan de economie maar weinig gewicht in de Europese politieke schaal legt, en waar je meer gepensioneerden op een bankje ziet dan spelende kinderen, schrijft Dziennik Gazeta Prawna. De krant wijt deze ontwikkeling aan de anti-gezinsstemming in het land. Het concept van het traditionele gezin is in crisis. Er wordt minder getrouwd en meer gescheiden.  De hoogste katholieke geestelijke in Polen, bisschop Józef Michalik waarschuwde deze week dat kinderen van gescheiden ouders extra kwetsbaar zijn en gemakkelijker slachtoffer worden van seksueel misbruik.  De bisschop moest zijn uitspraken nuanceren, maar het laat wel zien dat Polen nog niet klaar is met zijn katholieke verleden. En dat het traditionele gezin er nog steeds heilig is. Het gematigd conservatieve Rzeczpospolita pleit voor een pro-gezinsbeleid. Het is de “bestaansreden van de staat. Met een geboortecijfer van 1,3 kinderen per vrouw bekleedt Polen de 212e positie op de lijst van 224 landen.” Maar meer kinderen zal zonder verbeterde economische perspectieven leiden tot een nog hogere jeugdwerkloosheid en een nog grotere uittocht naar het buitenland.

Foto: copyright ok. Gecheckt 08-11-2022

Portretten van partijen: oude D66’ers, werkloze SP’ers en alfa-VVD’ertjes

DATA - Wie stemt op welke partij en hoe is dat veranderd door de jaren heen? We doorzoeken de enorme databank van het Nationaal Kiezersonderzoek (NKO) dat sinds 1971 electorale gegevens verzamelt.

We hebben op basis van 40 jaar representatief kiezersonderzoek (met gemiddeld 3750 kiesgerechtigde deelnemers) van het NKO een grove schets gemaakt van de persoonlijke kenmerken van de meest voorkomende stemmer op een partij. Ook is er gekeken waar de verschuivingen zitten over de jaren heen. Voor de PVV geldt dat er te weinig historische gegevens zijn om conclusies aan te kunnen verbinden. Voor de ChristenUnie geldt hetzelfde. De partij trekt bovendien te weinig kiezers om een statistisch verantwoord beeld te schetsen. Dat laatste is ook het manco voor de SGP.

Daar gaan we.

VVD: hoogopgeleide alfaman

De VVD-stemmer is een hoogopgeleide, niet-gelovige man met een goed betaalde baan bij een baas of een eigen bedrijf. Tegelijk overweegt de VVD-kiezer ook regelmatig om een andere partij te stemmen, valt op te maken uit de cijfers van Nationale Kiezersonderzoeken van de afgelopen 40 jaar.

In die tijd is de VVD vrijwel altijd voornamelijk een mannenpartij geweest. Slechts een enkele keer stemden er iets meer vrouwen op de liberalen, maar gemiddeld genomen maken mannen 55 procent van het kiezersbestand uit en vrouwen 45. Bovendien vergrijst dat kiezersbestand nauwelijks. In de jaren 80 daalde de leeftijd zelfs iets naar een jonge veertiger, maar tegenwoordig moet de VVD het hebben van een stemmer die midden 40 is. De honkvastheid loopt door de jaren heen nauwelijks op of af: de VVD-kiezer stemt sinds jaar en dag wel eens op een andere partij.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: copyright ok. Gecheckt 25-09-2022

Wat doen we met onze ouderen?

’Wat doen we met de ouderen?’ Dat is een van de grote sociale vragen van deze tijd. Het is duidelijk dat we moeten voorkomen dat het reservoir aan talent ongebruikt aan de kant blijft staan, stelt Joop Schippers, hoogleraar Arbeids- en Emancipatie-economie aan de Universiteit Utrecht.

Het basisprincipe van de verzorgingsstaat is dat sommige groepen worden vrijgesteld van de plicht hun eigen inkomen te verdienen, omdat ‘we’ hen te zwak (zieken/arbeidsongeschikten) of te oud achten (65-plussers) óf omdat we vinden dat zij hun tijd beter kunnen gebruiken (leerplichtige jongeren).

Piramide is urn geworden

De meeste ‘vrijgestelden’ vinden we dan ook aan de top en aan de basis van de bevolkingspiramide. Die ooit door demografen bedachte piramide is echter veeleer een urn geworden, met een steeds bredere bovenkant. Immers, daar vinden we momenteel de omvangrijke cohorten babyboomers terug. Door de voortdurend stijgende levensverwachting wordt de urn bovendien steeds hoger.

In een sociaal en economisch houdbare verzorgingsstaat vormen de ‘vrijgestelden’ een minderheid ten opzichte van degenen die de verzorgingsstaat dragen. Met de stijging van de levensverwachting neemt het aantal burgers boven de 65 jaar hand over hand toe. Hun aandeel in de Nederlandse bevolking beweegt van 14 procent halverwege het eerste decennium van deze eeuw tot bijna 25 procent in 2050. De verzorgingsstaat dreigt uit balans te raken. Werk- en stuurgroepen en in hun kielzog politici concentreren zich daarbij op de kosten van de AOW, de aanvullende pensioenen en de zorg, die uit de hand lopen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Methusalem

Publiciste Karin Spaink schreef voor de Avond van de polemiek deze bijdrage over de onwenselijkheid van het eeuwige leven.

De Nederlandse Hendrikje van Andel was ooit de oudste vrouw ter wereld. Ze stierf in 2005 en was toen 115. Hendrikje was een medisch wonder: ze leek langzamer te verouderen dan anderen. Op haar 112e scoorde ze bijvoorbeeld bovenmatig goed in een geheugentest – afgezet tegen 60- tot 75-jarigen.

Hendrikjes uitmuntende conditie bleek genetisch te zijn bepaald. Onderzoek toonde later aan dat ze zeldzame genen had die haar beschermden tegen aderverkalking en allerlei hartkwalen. Zo werd Hendrikje de lieveling van wetenschappers die de levensverwachting van de mens willen verlengen. Stel je voor dat we ieders genetische klok kunnen vertragen…!

Aubrey de Grey, een Britse gerontoloog, stelde deze zomer dat we celschade binnenkort kunnen repareren; daarmee ligt preventie van ouderdomskwalen binnen handbereik. In die opvatting staat hij bepaald niet alleen. De Grey schat in dat 150 worden nog deze eeuw haalbaar blijkt. Na die doorbraak is het volgens hem een peuleschil om onze levensduur te verlengen tot 1000 jaar. In de toekomst, zo verwacht hij, gaan mensen alleen nog aan ongelukken dood.

Een geweldige bio-hack: Methusalem als ons aller voorland! Maar sta mij toe deze wetenschappelijke klok even flink te ontregelen.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Volgende