Zekerheden

Even een heuglijk bericht: het hiernamaals bestaat, dat wil ik u toch even mededelen. Afgelopen 11 augustus ben ik namelijk overleden. Dat is helaas met alle gevaccineerden in 5G-gebieden gebeurd. De wappies hadden toch gelijk. Het lijkt hier overigens wel heel erg op het ondermaanse, dat vond ik wel een beetje tegenvallen. God heb ik nog niet gezien maar zo gauw ik Hem spreek ga ik Hem wel vragen of het nou echt zo veel moeite was om de aflossing van de hypotheek en Mark Rutte uit het ontwerp van het Eeuwige Leven weg te laten. Corona hebben we hier ook. Social distancing is waarschijnlijk de reden dat ik de Almachtige nog niet ter verantwoording heb kunnen roepen. O, en wappies, echt alles hier is hetzelfde. Ik moet dan ook bekennen dat ik bijzonder weinig, zeg maar: eigenlijk helemaal niets van mijn heengaan gemerkt heb. Maar we weten hier allemaal dat we dood zijn. Zoals we ook weten dat Soros er achter zat, dat de massa-immigratie een complot is om ons allemaal om te volken, dat alle moslims tequilla plegen, dat Covid gewoon een griepje is en trouwens makkelijk verholpen kan worden met een paardenmiddel, dat het woningtekort door vluchtelingen wordt veroorzaakt, dat je bij een pizzeria kleine jongetjes kunt bestellen, met blood libel erbij, dat Nazi’s links waren en dat mensen met een dubbel paspoort landverraders en belastingfraudeurs zijn. O, en de aarde blijkt toch plat. Religie is terug We noemen het desinformatie, fake news, hoaxes, maar dat is niets meer dan verhullend taalgebruik. Laten we het beestje gewoon bij de naam noemen: religion is back, with a vengeance en dan nog in de slechtst denkbare betekenis van het woord. Het is namelijk niet alleen die desinformatie, het fake news, de hoaxes, maar vooral het gegeven dat geletterde en – in vergelijking met het opleidingsniveau uit de tijd dat religie niet weg te denken was uit de samenleving – schandalig hoogopgeleide mensen in schrikbarend grote aantallen de meest ongelofelijke onzin geloven, er de straat voor op gaan, er andersdenkenden voor bedreigen. Een tijd geleden was de verwachting dat religie met de toenemende welvaart en kennis vanzelf wel zou verdwijnen, in ieder geval in de westerse wereld. Hoewel de cijfers daar nog steeds op lijken te wijzen, zijn er ook duidelijke tekenen dat bepaalde vormen van religie allerminst op hun retour gingen, ook niet in het westen. Rond de tijd dat we dat in de gaten kregen kwamen ook de ‘new atheists’ op. Als je het mij vraagt een gevalletje cognitieve dissonantie: religie zou verdwijnen, deed dat niet, dus gingen we het harder bestrijden. Ik denk dat het nu tijd is om onder ogen te zien dat religie – nogmaals: in de slechtst mogelijke betekenis van het woord – terug is, maar met andere middelen. Dáár hebben we de Taliban, hier hebben we een Belgische militair die naar de wapens greep, een parlementariër die zijn bewondering uitsprak voor online stalkers en bedreigers van collega politici en de tribunalen en andere ‘eindafrekeningen’ in Sovjet-stijl worden ook al openlijk in de Tweede Kamer aangekondigd. Ik zie weinig essentieel verschil in mentaliteit, wel een gradueel verschil in aantallen, maar dat is overkomelijk. Op een lager niveau worden wetenschappers die aan antivaxxers onwelgevallige onderzoeksresultaten publiceren, online bedreigd. Hun familieleden trouwens ook. IC-patienten worden door activisten het ziekenhuis uitgepraat onder het mom van 'the doctors are killing you', en worden nog geloofd ook. En wat ik laatst las: er schijnen mensen te zijn die denken dat er reptielen onder ons wonen in de gedaante van mensen en dat die de boel proberen over te nemen. Echt! Kan het middeleeuwser? Vast wel, maar mij viel op dat dat enkele decennia geleden de premisse van een sci-fi serie op televisie was. Ben ik dan zo oud dat ik dat als enige nog weet? Als mensen niet meer nadenken over religie, geloven ze alles Een oorzaak is het niet, maar de secularisatie is denk ik wel een voorwaarde om zo’n ontwikkeling mogelijk te maken: als mensen niet meer nadenken over religie, geloven ze alles, aldus het spreekwoord. En net zoals je je niet bezig kunt houden met dromen en sprookjes zonder je bezig te houden met dromen en sprookjes, kun je je ook niet bezig houden met religie zonder je bezig te houden met religie. Seculariseren is je bezig houden met religie, of althans: dat hoort het te zijn, maar in zijn westerse vorm is het doorgaans een vergevorderde vorm van onverschilligheid, gepaard aan een zo mogelijk nog completer gebrek aan besef van wat religie eigenlijk is en – vooral – hoe het werkt. Begrijpt u mij niet verkeerd: ik ben een groot voorstander van secularisatie en zelfs van laïcité zie ik de grote voordelen in, maar je moet wel weten wat je aan het doen bent. Nog iets: er wordt van alle kanten op gewezen dat het (gewelddadige / bedreigende) verzet tegen van alles en nog wat (met de coronamaatregelen nu als makkelijk mikpunt), de afkeer van deskundigen en wetenschappers en de vijandigheid jegens overheid en hulpverleners niet alleen voortkomt uit het blunderend en consistent falen van vooral de nationale overheid maar ook uit het gegeven dat grote delen van de bevolking uitgesloten zijn van het normale maatschappelijke verkeer: ze kunnen geen normaal huis vinden, de arbeidsmarkt neemt afstand van ze, de overheid profileert ze etnisch en/of naar inkomen, opleiding en bijscholing is financieel of anderszins onmogelijk gemaakt, de (thuis)zorg is verschraalt en als ze een stap naar boven wagen, tuimelen ze in de armoedeval. Ben je voor een dubbeltje geboren, wordt je nooit een kwartje, zeg maar. Als dat zo is, dan staat ons nog wat te wachten. In de middeleeuwen en daarvoor waren de inkomens- en vermogensverschillen nog veel groter dan nu, maar ik begrijp dat ze de laatste decennia hier en wereldwijd alweer aan het groeien zijn. Steeds meer mensen zullen dus naar een ander houvast grijpen dan hun rol in de maatschappij, en zullen dat ook nodig hebben als die rol in de maatschappij is uitgespeeld. Ik voorzie een grootse toekomst voor religie, in de slechtste zin van het woord.

Door: Foto: The Gates of Hell by Auguste Rodin Wally Gobetz (cc)
Foto: omefrans (cc)

QAnon is de kroon op elk complot

, door

COLUMN - Dat de laatste maanden nieuwe dwarsverbanden zijn ontstaan tussen allerlei tegenbewegingen, is eerder geconstateerd. Maar de verse mengelmoes is ronduit fascinerend – knappe jongen of meid die dat kon voorspellen. De mensen die het 5G-netwerk wantrouwen en denken dat ons afweersysteem door ‘5G-straling’ wordt vernacheld, sloten al snel een bondgenootschap met de mensen die meenden dat covid-19 een ‘hype’ en niets dan een ‘griepje’ was.

Vreemd, want die laatsten denken nu juist dat ons immuunsysteem corona best zonder hulp de baas kan, en dat onze afweer dus opperbest werkt. Vervolgens sloten de anti-vaxxers zich aan, die geloven dat mazelen onschuldig is, dat je je afweersysteem kapot maakt met vaccins en dat een kind door inentingen bovendien kans loopt autistisch te worden.

Toen hadden we al een aardige hutspot.

Achter de schermen

Intussen hebben zich ook de mensen gemeld die zowat alle overheids- en supranationale instanties wantrouwen, of dat nu het kabinet, het RIVM of de WHO is. In dat stadium was ik eigenlijk hoofdzakelijk verbaasd dat de boze boeren zich niet subiet aansloten: die hadden immers nog een mud of wat aardappels met het RIVM te schillen en meenden al langer dat die club cijfers vervalste om ‘het volk’ te misleiden.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Afbeelding van Gerd Altmann via Pixabay

Complotdenkers wegzetten als complotdenker is essentieel voor een gezonde democratie

, door

ANALYSE - Vorige week verscheen in het Parool een opiniestuk van Raisa Blommenstijn “Niet iedereen die het coronabeleid bekritiseert, is een gek”. Ze stelt dat iedereen die kritiek heeft op het coronabeleid wordt weggezet als complotdenker, en vindt dat schadelijk voor een gezonde democratie. Samengevat: (1) Het corona crisis overheidsbeleid kent critici; (2) critici worden niet serieus genomen maar als complotdenkers de facto monddood gemaakt en (3) dat is een aanval op de vrijheid van meningsuiting en de democratie, en de 1e stap richting dictatuur. In deze gastbijdrage een kritische beschouwing van Roland Bouman.

Dat er kritiek is op het coronabeleid lijkt me een feit. Er is altijd kritiek op de overheid en hun beleid, en dus ook op het coronabeleid. Blommestijn geeft een aantal voorbeelden van deze critici:

  • “Artsen” die pleiten voor een profylaxe van hydroxychloroquine en zink. Ze noemt specifiek orthomoleculair huisarts Rob Elens. Hij beweert zelfs COVID-19 patienten te hebben genezen met deze cocktail.
  • BN-ers. Specifiek noemt Blommestijn fotomodel Doutzen Kroes, die “vraagtekens zet bij het coronabeleid”, en daarom als “aanhanger van een complottheorie” beschuldigd zou worden.
  • Demonstranten, dat wil zeggen: “gewone burgers”, die niet op een of andere manier bekendheid genieten maar zich wel manifesteren. Als voorbeeld noemt ze de organisatie “Viruswaanzin” (zich tegenwoordig noemende “Viruswaarheid”).
Foto: Eden, Janine and Jim (cc)

Waanzin

, door

COLUMN - Tom Zwitser, de man achter uitgeverij De Blauwe Tijger en geestverwant van Thierry Baudet, beweerde half maart nog dat de overheid veel te weinig deed tegen corona. Volgens hem zag de regering het nieuwe virus als een uitstekende methode ‘om van oude, dure zorgpatiënten af te komen, en om de farmaceutische industrie aan een flinke duit te helpen’. Zwitser riep daarom op tot een ‘totale’ lockdown. Niemand de deur uit!

Niets veranderlijker – of opportunistischer – dan altright, want afgelopen zondag zou diezelfde Tom Zwitser op het podium hebben gestaan bij een demonstratie tegen de lockdown en voor de afschaffing van de anderhalvemeterregel.

Die demonstratie was georganiseerd door Viruswaanzin. De groep, die zich inmiddels afficheert als politieke organisatie, is opgericht door Willem Engel. Die stelt onder meer te ‘vermoeden dat het RIVM onderzoeksresultaten heeft vervalst en Van Dissel de Tweede Kamer mogelijk onjuist voorlichtte’. Covid-19 was ‘een vals alarm’, dit is ‘een gewone griepgolf’.

Samen met jurist Jeroen Pols heeft Engel de staat gedaagd om de lockdown te doen beëindigen. Volgens Engel is er sprake van massahysterie en zijn we bovendien allang immuun. Ook gaan de meeste mensen niet dood aan, maar met corona. In de dagvaarding stelt hij dat in Italië ‘naar schatting’ minder dan 300 mensen zijn overleden aan covid-19, en in Nederland ‘was slechts in 62 gevallen covid-19 de hoofdoorzaak voor het overlijden’.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: 3dpete (cc)

Pseudosceptische mist over de openheid van het IPCC

, door

ANALYSE - Sommigen slagen erin om werkelijk alle informatie die ze vinden zo te verdraaien dat ze er een bevestiging van hun overtuigingen in zien. Dit werd recentelijk op een bijna surrealistische manier geïllustreerd door enkele Vlaamse pseudosceptici.

Wanneer het over complotdenkers of wetenschapsontkenners gaat valt wel eens de term motivated reasoning. In wezen is dat heel normaal menselijk gedrag: we redeneren allemaal wel eens naar een gewenste conclusie of naar bevestiging van onze mening toe. Een grappig voorbeeld van dat fenomeen is vaak te zien op fora waar supporters van verschillende voetbalclubs commentaar leveren op wedstrijden.

Enigszins gechargeerd komen de commentaren erop neer dat elke club altijd de scheidsrechter tegen heeft, en veel pech, en een tegenstander die bijzonder onsportief is. Veel voetbalsupporters geloven dus dat hun club tekort wordt gedaan, omdat ze zo graag willen dat die club altijd beter is dan de tegenstander. Maar sommige supporters gaan daar heel ver in, terwijl anderen er een stuk realistischer naar kijken. En zo gaat het ook bij andere onderwerpen. Vooral mensen met heel stellige – of moet ik zeggen extreme – overtuigingen zijn heel bedreven in dat gemotiveerd redeneren.

Het draait allemaal om het open review proces van het klimaatpanel IPCC. Pseudosceptici hebben het meestal liever niet over dat proces. Want als ze het zouden noemen zouden ze daarmee hun eigen retoriek over het IPCC als gesloten bolwerk, dat niet open staat voor kritiek en niet transparant is, behoorlijk onderuithalen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Saaie feiten en wilde fabels over het IPCC

, door

ACHTERGROND, ANALYSE - Wie weigert breed geaccepteerde wetenschap te accepteren ontkomt niet aan een beetje complotdenken. Zonder complottheorie is het immers niet te verklaren waarom een grote meerderheid van de deskundigen vast zou houden aan wetenschappelijke opvattingen die vooral door buitenstaanders worden bestreden.

Hoewel degenen die zich verzetten tegen wetenschap het vaak ontkennen, is het onmiskenbaar voor wie hun verhalen leest of hoort: er zit altijd een flinke dosis complotdenken in verweven. De hoofdrolspeler in complottheorieën over klimaatwetenschap is steevast het klimaatpanel van de Verenigde Naties, het IPCC. De volgende punten maken duidelijk waarom die complottheorieën zo onzinnig zijn:

  • Het IPCC voert geen klimaatonderzoek uit.
  • Het IPCC heeft geen enkele klimaatonderzoeker in dienst.
  • Het IPCC bouwt geen klimaatmodellen.
  • Het IPCC betaalt geen klimaatonderzoek.
  • Het IPCC bepaalt geen beleid.
  • Het IPCC kan de conclusies van klimaatonderzoek op geen enkele manier beïnvloeden.

Het IPCC heeft als taak om de actuele stand van zaken in het klimaatonderzoek samen te vatten. Dat klimaatonderzoek wordt uitgevoerd door wetenschappers die werken aan honderden wetenschappelijke instituten over de hele wereld. Elk instituut werkt op zijn eigen manier. Sommige zijn publiek, sommige zijn privaat, sommige worden sterk aangestuurd door de politiek van hun land, sommige helemaal niet, kortom: het gaat zoals het in de wetenschappelijk wereld overal gaat. Niets of niemand kan al die instituten en de wetenschappers die er werken allemaal dezelfde kant op sturen. Behalve dan de wetenschap zelf: de theoretische kennis over de werking van het klimaat en de waarnemingen die daarmee in overeenstemming zijn. Als een grote meerderheid van de wetenschappers het ergens over eens is – en er mogelijk zelfs gesproken wordt van consensus – dat komt dat omdat ze het wetenschappelijk bewijs overtuigend vinden.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Jonathan Urch (cc)

Complotdenkers van Maarten Reijnders

, door

RECENSIE - In Complotdenkers neemt Maarten Reijnders de mysterieuze wereld der samenzweringen onder de loep. Van Big Pharma via UFO’s tot Joris Demmink. Het levert een vermakelijk, nuttig en leerzaam boek op.

Er was een tijd dat ik dol was op complottheorieën. Dat kwam vooral door James Ellroy die met zijn boek American Tabloid (vertaald als Amerikaans Riool) een nogal onweerstaanbare alternatieve lezing had gegeven van de moord op Kennedy. Ik weet niet eens meer wie bij hem precies de moord pleegde, maar er werd in ieder geval intensief naartoe geleefd door een broeierig samenraapsel van maffiosi, opportunistische vakbondslieden, geflipte racisten, gefrustreerde Varkensbaaiveteranen en corrupte FBI-agente.

Voordat ik American Tabloid las, was ik al in de ban van de moord op Kennedy dankzij Oliver Stone’s JFK, een van mijn favoriete films. Daarin was Kennedy nog een heilige die het opnam voor de zwarten, in American Tabloid was Kennedy een oppervlakkige schuinsmarcheerder die werd bespeeld door zijn vader, de maffia en J. Edgar Hoover. De enige Kennedy met een werkend moreel kompas in American Tabloid was Robert Kennedy.

James Ellroy had besloten American Tabloid te schrijven na het lezen van Libra van Don DeLillo. Daarin is het (SPOILER ALERT!), als ik het mij goed herinner, wel degelijk Lee Harvey Oswald die de trekker overhaalt. Maar wel nadat hij erin was geluisd door eveneens een samenraapseltje van maffiosi, Varkensbaaiveteranen en FBI-agenten. 

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.