‘Autochtoon’ en ‘allochtoon’: afschaffen, hernoemen of herdefiniëren?

De Tweede Kamer heeft de regering gevraagd de termen allochtoon en autochtoon te herzien. Sociologen Arjen Leerkes en Jaco Dagevos van de Erasmus Universiteit Rotterdam leggen op de website Sociale Vraagstukken drie keuzes voor: afschaffen, hernoemen of herdefiniëren? In een poll kun je behalve stemmen ook alternatieven aandragen. De Tweede Kamer nam op 17 maart 2016 een motie aan waarin de regering wordt verzocht ‘om de beleidstermen westerse en niet-westerse allochtoon en autochtoon te herzien’. De motie vloeit voort uit een al langer lopend debat over de voor- en nadelen van hoe de Nederlandse overheid de etnische herkomst meet, en over de terminologie waarmee herkomstgroepen worden aangeduid. Vooral de term ‘allochtoon’ wordt in toenemende mate als stigmatiserend ervaren. Wij zien drie opties om de terminologie te herzien: ‘afschaffen’, ‘hernoemen’ en ‘herdefiniëren’. Maar eerst, wat vinden allochtonen er zelf van? Daarvoor kijken we naar nog niet eerder gepubliceerde cijfers.

Foto: copyright ok. Gecheckt 02-11-2022

Schrappen woord allochtoon zinloos

OPINIE - De Amsterdamse PvdA wil dat het woord ‘allochtoon’ verdwijnt uit alle communicatie van de Amsterdamse gemeente. Onzin, vindt VVD-raadslid Stefan de Bruijn.

“Allochtone verdachten met een psychiatrische stoornis worden tot wel vier keer vaker gedwongen opgenomen dan vergelijkbare autochtone verdachten van een misdrijf,” aldus De Telegraaf op 22 oktober. Als het aan de Amsterdamse PvdA ligt, zijn dit soort berichten binnenkort verleden tijd. Niet omdat het probleem van onbewuste discriminatie wordt aangepakt, maar omdat we het woord ‘allochtoon’ niet meer mogen gebruiken in beleid en het dus ook niet meer is te onderzoeken.

Symboolpolitiek, die de problemen en kansen van en voor ‘onze’ allochtonen helemaal niet oplost, maar juist terzijde schuift.

Binnenkort spreekt de Amsterdamse gemeenteraad over een initiatiefvoorstel van PvdA-raadsleden Iman Akel en Ahmet Olgun. Zij willen dat er een einde komt aan het gebruik van het woord ‘allochtoon’. Volgens onze sociaaldemocratische vrienden leidt het woord ‘allochtoon’ tot ‘polarisatie’ en ‘schept het een kloof tussen groepen’, want je er zou er niet bij horen als je betiteld wordt als ‘allochtoon’.

Geen woordpolitie

De VVD gaat dit voorstel niet steunen. In de eerste plaats moet ‘de overheid’ geen woordpolitie willen zijn. Laat iedereen vooral zelf hun woorden kiezen, dat is goed voor het debat. Daarnaast is het ook om inhoudelijke redenen onwenselijk om het woord ‘te verbieden’. Uiteraard zijn wij tegenstander van het buitensluiten van groepen Amsterdammers en willen we ook niet aan een deel van hen (bewust) een negatieve connotatie verbinden. Juist de VVD kijkt liever naar iemands toekomst in plaats van naar iemands afkomst. Maar we zijn ook een groot tegenstander van het sluiten van de ogen voor de problemen waarmee met name ‘niet-westerse allochtonen’ kampen.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: copyright ok. Gecheckt 21-02-2022

Ikke allochtoon

We moeten eens af van de termen allochtoon-autochtoon, schrijft de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling in een vandaag gepubliceerd advies. Het is inderdaad gek dat we zo lang vast houden aan dit rare onderscheid, want het verbloemt meer dan het verheldert.

Tien jaar geleden werd ik na een aantal sollicitatierondes en een assessment aangenomen als leerling journalist bij het Utrechts Nieuwsblad. Ik kwam in een trainee-groepje terecht van academici die van regionale dagbladuitgever Wegener een tweejarige opleiding kregen, in combinatie met een baan. Uiteraard kwam aan het begin van de training de CEO Jan Houwert langs om het nieuwe vlees te keuren. De HR-meneer liep handenwringend door het zaaltje. ,,Meneer Houwert,” piepte hij van genot, ,,het is ook deze keer gelukt een aantal allochtonen te vinden.” Blijkbaar had hij het over mij. Blij waren ze er maar mee. En ze kregen ook nog eens een bonus van het Rijk om achterstandsgroepen te helpen of zoiets.

Officieel ben ik allochtoon. Griekse vader – inmiddels Nederlands, Hollandse moeder. Ik eet wat vaker Grieks dan de gemiddelde Nederlander, maar daar houdt ’t wel zo’n beetje op. Zoals ik zijn er velen in Nederland. Een of twee ouders die in het buitenland geboren zijn. Een wat oppervlakkige relatie met het ‘land van herkomst’, waarbij vooral de goede dingen levend worden gehouden (eten, gastvrijheid, cultuur). Sommigen voelen zich op en top Nederlands (zoals ik). Anderen voelen zich minder Nederlands, maar wel weer Amsterdammer, Rotterdammer, of Maastrichtenaar. Het is allemaal te cliché om hier uitgebreid op verder te gaan.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Marokkaanse jongvolwassenen: status van autochtoon is onbereikbaar

De studies naar integratie zijn bijna niet meer te tellen. Maar zelden is er aandacht voor hoe etnische minderheden zelf over integratie denken. Gastredacteur Jurriaan Omlo, onderzoeker bij MOVISIE en promovendus aan de Universiteit van Amsterdam, interviewde een aantal Marokkaans-Nederlandse jongvolwassenen over hun ervaringen in de Nederlandse maatschappij. Juist de subtiele uitsluiting doet pijn.

Onderzoekers bepalen wat ertoe doet bij integratie. Voor het Sociaal en Cultureel Planbureau (2009) bijvoorbeeld moeten allochtonen omgaan met autochtonen en moeten ze Nederlandse moderne opvattingen overnemen. Maar hoe denken etnische minderheden daar zelf over? Om dat na te gaan heb ik diepte-interviews afgenomen onder 27 Marokkaans-Nederlandse jongvolwassenen (19-30 jaar). Het gaat om een groep die relatief succesvol is in het onderwijs en op de arbeidsmarkt, en waarover veel minder bekend is dan over criminele en radicaliserende groepen.

Integratie moet van twee kanten komen
Opmerkelijk is dat deze Marokkaans-Nederlandse jongvolwassenen zeer eensgezind zijn over integratie, wat ze in de kern omschrijven als ‘meedoen’. Ze benadrukken ook de eigen verantwoordelijkheid van etnische minderheden daarin. Een passieve en afzijdige opstelling vinden zij onacceptabel en verschillende jongvolwassenen veroordelen dat. Zo merkt Farid op: ‘Als je een jaar of veertig bent en je  kinderen zitten hier op school en je vrouw woont hier, maar je zit negen van de twaalf maanden in Marokko onder een olijfboom te genieten van die bijstandsuitkering, ja dan pak je het verkeerd aan. Dan moet je opzouten.’

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De onzin van het CBS

Westerse allochtonen?

Als je statistiek bedrijft, ontkom je niet aan grove generalisaties en vreemde paraplubegrippen – dat begrijpt op een enkel PVV-kamerlid na een kind. Maar wat het CBS doet met allochtonen, gaat alle begrip te boven.

Allochtonen – mensen van wie tenminste één ouder in het buitenland is geboren, aldus het CBS (wij zwaaien even naar het voltallige Koninklijk Huis) – worden onderverdeeld in westerse en niet-westerse allochtonen. Wat meteen opvalt, is dat mensen uit het grootste moslimland ter wereld, Indonesië, westerse allochtonen zijn. Want, zegt het CBS, het gaat vooral om mensen die in het voormalig Nederlands-Indië zijn geboren.

Maar mensen die in onze voormalige kolonie Suriname zijn geboren, zijn niet-westerse allochtonen en mensen die van de Antillen komen en dus rijksgenoten zijn, zijn eveneens niet-westers. Vanwaar die voorkeur voor Indonesiërs? Dat heeft te maken met hun sociaal-economische en sociaal-culturele positie. Plat gezegd: een centenkwestie, net als voor Japanners. Chinezen daarentegen, een ondernemend volk dat niet snel bij de Sociale Dienst aanklopt en al minstens zestig jaar de natie voedt met emmers nasi goreng, zijn weer niet-westers. Sambal bij?

Wat levert dat nu op, die onderverdeling in westerse en niet-westerse allochtonen? Een Chinese restauranthouder en een Marokkaanse imam: één pot nat. Een Poolse vrachtwagenchauffeur en een Japans directielid: één pot nat. Een Molukse ex-treinkaper en een Franse hoogleraar: één pot nat. Ik ben geen statisticus maar het lijkt me lastig zinvolle gegevens te extraheren uit dit soort indelingen. Het wordt me ook niet heel erg duidelijk waar ze voor dienen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Amsterdam groeit als kool

[qvdd]

Vroeger vertrok je na je studie naar de regio. Nu blijven procentueel gezien meer mensen hangen. Amsterdam is een emancipatiestad: je hebt hier goede mogelijkheden om door te groeien.

Aldus Wethouder Maarten van Poelgeest. Amsterdam groeit als kool, er kwamen de eerste negen maanden van 2010 bijna 10.000 nieuwe inwoners bij, een record. En de meerderheid van die nieuwe inwoners is autochtoon.

Grote kans dat Amsterdam inmiddels dus weer minder dan 50% allochtoon is. Maar dat zal wel niet al te hard geroepen worden.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Tienduizend importbruiden zoek (deel 1)

Medio vorig jaar sprak toenmalig minister van Integratie Van der Laan over 15.330 importbruiden in 2008. De situatie was zo alarmerend dat hij zei: “Het gaat onze spankracht te boven.” Johanna Nouri en Flip van Dyke gingen op zoek naar de waarheid achter de cijfers. Vandaag deel 1, deel 2 verschijnt binnenkort.

De uitkomsten van onze zoektocht

  • In 2008 waren er niet 15 duizend maar slechts 8 duizend immigratiehuwelijken, waarvan slechts eenderde niet-westerse allochtone Nederlanders betrof die hun partner uit het buitenland lieten overkomen.
  • 56 procent van de allochtonen huwt met een autochtoon. Zo’n 12 procent van de allochtonen haalt zijn partner uit het buitenland. 8 procent van de allochtone huwelijken betreft een huwelijk met een partner uit het land van herkomst.
  • Het aantal immigratiehuwelijken onder allochtonen daalt al jaren. De stijging in 2008 wordt veroorzaakt door het uitstelgedrag als gevolg van de aangescherpte eisen voor gezinsvorming: het duurt wat langer voor men aan de eisen voldoet, maar de aanhouder wint.
  • Uit de immigratiecijfers blijkt niet dat de ‘Belgiëroute’ veelvuldig misbruikt wordt.
  • Van een onevenredig hoge immigratie uit moslimlanden blijkt niets.

Een praktijkvoorbeeld
Begin 2004 ontmoette Johanna in Duitsland de Jordaniër die later haar man zou worden. Hij had in verschillende westerse landen gewoond en zij wilden samen in Nederland hun leven leiden. Waren ze naar Jordanië gegaan, dan had Johanna direct bij aankomst een verblijfsvergunning gekregen als partner van een Jordaniër.

Ze kozen echter voor Nederland, waardoor het erg ingewikkeld werd. Johanna’s man verbleef weliswaar in de EU, maar hij had een visum voor kort verblijf, waardoor hij volgens de regels terug moest keren naar Jordanië om een vestigingsmachtiging voor Nederland te kunnen aanvragen. Hij gaf een ‘zeker’ verblijf op voor een volstrekt onzekere toekomst.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Op straat spreek je Nederlands!

Kaasstalletje (Foto: Flickr/buckofive)

Twee derde van de Nederlanders vindt dat je op straat Nederlands moet spreken, ongeacht met wie je praat. Zeventig procent van de allochtonen is het daar niet mee eens, en wat mij betreft hebben ze daarin gelijk. Het is eigenlijk wonderlijk dat drie op de tien het eens is met ‘de’ Nederlander.

Want wat is de toegevoegde waarde van een eerste generatie Turk of Marokkaan die hakkelend Nederlands spreekt en zo zijn eveneens hakkelende vrouw nauwelijks kan verstaan? En wat is er zo erg aan een tweede generatie-allochtoon die op straat met vrienden en vriendinnen in de taal spreekt die ze thuis constant horen?

Ik heb daar totaal geen problemen mee. Zolang ze maar in staat zijn om een normaal gesprek in het Nederlands te voeren bij de bakker, bij het loket of met mij. Dan zal me het verder een zorg zijn met wie ze in welke taal praten. Wat jullie?

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.