Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Wij zijn allen Griekse Joden
We are all Greek Jews schrijven twintig bekende Europese intellectuelen naar aanleiding van de verkiezingswinst van de neonazistische partij Gouden Dageraad. Ze zijn verontrust door de openlijke verwijzingen van deze partij naar de Duitse fascisten: het hakenkruis, de Hitlergroet, de antisemitische, racistische ideologie, de holocaustontkenning en de verheerlijking van de grote leider. De ondertekenaars van het manifest zijn onder andere de Italiaanse schrijver Dario Fo, de Britse socioloog Anthony Giddens, de Franse ex-minister van Buitenlandse Zaken Bernard Kouchner, en de Poolse journalist en politicus Adam Michnik. Een Nederlander ontbreekt bij de initiatiefnemers. De groep wijst er op dat extreem-rechts ook in andere Europese landen in opmars is en roept een van de motieven voor de oprichting van de Europese Unie in herinnering: nooit meer oorlog, nooit meer fascisme. Die Europese droom, een maatschappij gebaseerd op saamhorigheid en vrij van racisme, moet het antwoord zijn op de opleving van extreem-rechts. Daarvoor moeten we dan wel afzien van een Europa als gesloten vesting waar bepaalde mensen niet thuishoren. En we moeten ook afzien van het dogma van de bezuinigingen ten koste van de toekomst van de Europese jeugd. Want de aanhoudende crisis voedt de behoefte aan zondebokken en de angst voor vreemdelingen die de eigen cultuur bedreigen.
De nieuwe erfzonde
Er was eens een geschiedenis die geen geschiedenis werd. Ik heb het over de nieuwe erfzonde die antisemitisme heet en de historische gruwel die eraan kleeft.
Laten we bij het begin beginnen.
De oudste wortel van de Europese boom die antisemitisme heet, schiet min of meer met de kruisiging van Jezus Christus, zo’n 2000 jaar geleden, de grond in. Het is een magisch moment, waarop de ene erfzonde ongezien overgaat op de andere, ijverig gevoed door de Katholieke Kerk om aan het christenvolk te laten zien dat wie niet aan Christus gelooft een ellendig lot beschoren is.
Eind 19e eeuw beginnen in Europa nieuwe antisemitische wortels te groeien. De ene heet nationalisme, dat joden uitsluit vanwege hun anders-zijn; de andere is de rassentheorie van enkele pseudowetenschappers die zogenaamd wetenschappelijke wegen zoeken om joden op basis van erfelijke kenmerken tot minderwaardige wezens te degraderen. Voor de Europeanen is dan duidelijk waarom joden eeuwenlang onder erbarmelijke omstandigheden leven: ze zijn inferieur, de rassentheorie zegt het.
Niet lang na het aantreden van Hitler als president van Duitsland in 1933, worden tal van anti-joodse maatregelen genomen. Met de Neurenbergerwetten uit 1935 verliezen ze al hun burgerrechten, Duitsland moet volledig worden ‘ontjood’. En dan schiet een joodse jongen, waarschijnlijk uit woede en wanhoop over het nieuws dat zijn in Duitsland woonachtige familie naar Polen wordt gedeporteerd, een Duitse diplomaat neer. Het gebeurt op klaarlichte dag, 7 november 1938, te Parijs. En vormt de opmaat naar de grootste pogrom uit de wereldgeschiedenis. Naziminister Goebbels verspreidt de leuze dat niet een enkel individu voor de moord op de diplomaat verantwoordelijk is, maar het gehele Jodendom. Twee dagen later breekt in Berlijnse straten de hel los. Joden worden in elkaar geslagen en hun winkels vernield. Hitler laat in een toespraak weten dat het ‘Joodse ras’ in de komende oorlog vernietigd zal worden. Dat gebeurt bijna.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
De kut-Marokkanen van de internationale politiek
Onderstaande tekst van Said el Haji gaat niet over voetbal. Wel over schwalbes, ofwel fopduiken, op een ander speelvlak.
Eigenlijk heb ik deze tekst geschreven naar aanleiding van de strafklacht tegen Volkskrantcartoonist Jos Collignon, maar de ophef daarover ging zo snel liggen dat ik hem niet meer op Sargasso gepubliceerd kreeg toen ik hem afhad. Maar een nieuwe actuele aanleiding dient zich alweer aan: het gedicht van Nobelprijswinnaar Günter Grass, Wat gezegd moet worden, gepubliceerd in de Sueddeutsche Zeitung en La Repubblica van 4 april. Grass bekritiseert hierin de Westerse hypocrisie die zou schuilen in het militair beschermen van een kernmacht als Israël tegenover een land waarvan niet eens vaststaat dat het kernwapens bezit: Iran. Aanleiding van zijn gedicht vormt het besluit van Duitsland om een onderzeeboot te leveren aan Israël, boven op de vijf die het al geleverd heeft. ‘Israël bedreigt de reeds kwetsbare wereldvrede’, schrijft Grass. Een andere Duitse krant, Die Welt, betitelde de auteur als ‘eeuwige antisemiet’. Ik vind dat een typische schwalbe. Gaandeweg zal blijken waarom. Het zal ook duidelijk worden waarom steeds meer mensen maling hebben aan het verwijt van antisemitisme.
Schwalbes dus. Sommige spelers zijn er geweldig goed in. Luis Suarez, bijvoorbeeld. En Arjen Robben. Dramatisch en kermend van helse pijnen werpen ze zich op de grasmat, vooral in en om het strafschopgebied, in de hoop het eigenbelang te dienen.
Antisemitische incidenten volgens telling CIDI – update
DATA – Vorig jaar hebben we even stilgestaan bij de cijfers over het aantal antisemitische incidenten. Nu zijn de definitieve cijfers van 2010 bekend. Het CIDI ziet in de daling toch iets negatiefs.
Uiteraard staat CIDI voor haar zaak. Maar als je een daling hebt, zeker daar waar je eerder nog verwachtte dat het minimaal gelijk zou blijven, dan hoef je toch niet zo krampachtig zoveel mogelijk andere aspecten naar voren te halen waardoor het toch nog “ernstig” is?
De meeste media nemen de teneur van het persbericht overigens niet over, op eentje na.
Hier de grafiek van vorig jaar maar dan met de meest recente cijfers.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
Wat doen we met islamitisch antisemitisme?
GeenCommentaar heeft ruimte voor gastloggers. Vandaag is dat Bart Voorzanger, die zich afvraagt of onze reactie op antisemitische uitingen van jonge allochtonen verband houdt met ons onverwerkte oorlogsverleden.
Onze reactie op antisemitische uitingen van jonge allochtonen heeft alles te maken met onze geschiedenis. We denken kwaad te bestrijden dat ons nu van buiten bedreigt, maar het gaat in feite wellicht vooral om spoken uit ons eigen verleden. Misschien moeten we daar toch eens bij stilstaan voor we die blagen een proces aandoen.
Ik groeide op in een wereld waarin wel eens werd gegrapt over Duitsers die ‘hun’ kuil claimden aan een zonnig Noordzeestrand, en waarin besmuikt werd gelachen als iemand een Duitser die de weg vroeg de verkeerde kant op stuurde, of – wat botter – om teruggave van z’n gestolen fiets vroeg. Echt chique vond niemand dat, maar ’t gold toch als begrijpelijk, en als onschuldig genoeg om toelaatbaar te zijn. De oorlog lag nog vers in ’t geheugen en een beetje afreageren moest kunnen. Al gauw nam de welvaart toe en gingen we op buitenlandse vakanties, maar wie daarbij toch maar liever niet naar Duitsland ging, hoefde dat niet uit te leggen. ’t Is volslagen idioot, maar dat ‘toch liever niet’ voel ik nú nog.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.