Woorden doen ertoe (in onze kijk op de wereld)

Gelukkig klinkt af en toe het geluid van de rede. In het nieuwe nummer van het tijdschrift Cognition is Peter Hagoort, directeur van het Donders Instituut in Nijmegen de vertolker van dit geluid. We komen uit een periode waarin het idee van embodied cognition sterk in de belangstelling: ons denken is niet abstract, maar wordt voortgebracht door ons lichaam. Hoe we de wereld zien, wordt bepaald door onze zintuigen, en door het functioneren van het menselijk lichaam. Dat klinkt allemaal heel plausibel en er zijn – natuurlijk – ook allerlei aanwijzingen dat inderdaad ons denken bepaald wordt door het feit dat we een lichaam hebben. Het probleem is alleen dat sommige aanhangers van deze gedachte een en ander verkochten met de bewering dat deze bewijzen het einde zijn van het Cartesiaanse denken. Descartes had gesteld dat we een scheiding maken tussen lichaam en geest, maar zie eens aan! We hebben dat hele idee van een abstractere geest niet nodig. Lichaamsgeur Hagoort, iemand die een reusachtige reputatie heeft in het meten van hersenactiviteit bij taal, en die dus van alles weet over de rol van het lichaam in het denken (want neuronen horen ook bij het lichaam) keert zich in het nieuwe artikel tegen dit extremisme, door te laten zien dat ons denken en onze perceptie voor een deel óók bepaald worden door het abstracte systeem dat onze taal is. Die taal is iets wat wij echt bovenop het lichaam hebben, en iets dat andere dieren ook niet hebben. Hagoort vat om dat aan te tonen een groot aantal experimenten van hemzelf en anderen samen. Een aardig, en eenvoudig experiment, bijvoorbeeld, dat laat zien dat als je het woord KLEIN op een voorwerp schrijft, mensen een andere grijpbeweging maken dan wanneer je GROOT schrijft op datzelfde voorwerp. Zoals er iets anders in de hersenen gebeurt wanneer mensen een geur ruiken en daarbij de woorden lichaamsgeur lezen, dan wanneer ze diezelfde geur ruiken en daarbij cheddar lezen. Woorden doen ertoe, zoals politici tegenwoordig zeggen. Associaties Een ander aardig bewijs voor onze afhankelijkheid van het denken, zegt Hagoort, is het feit dat mensen ook in ficties kunnen denken: we kunnen gemakkelijk over eenhoorns of elfenkoningen peinzen terwijl die niet corresponderen met iets in de wereld buiten onze hoofden. Je kunt natuurlijk stellen dat zulke fantasiewezens bestaan uit allerlei onderdelen die we wel degelijk rechtstreeks ervaren hebben (paarden, gehoornde dieren, mensen, vleugels), maar precies het combineren van allerlei zaken die op het eerste gezicht niet bij elkaar horen is een kenmerk van taal. Hagoort stelt ook een interessant, nog niet uitgevoerd experiment, voor. Het is algemeen erkend dat een woord dat je heel vaak achter elkaar herhaalt ‘vreemd’ wordt, betekenisloos. Zeg honderd keer achter elkaar pijn en het wordt een raar hompje klanken dat je als het ware niet meer voelt. Als taal inderdaad belangrijk is voor de manier waarop we de wereld ervaren, zouden proefpersonen die je in deze staat hebt gebracht, kunstmatig toegebrachte pijn ook anders moeten ervaren. Het is op een bepaalde manier natuurlijk niet verrassend: onze menselijke ervaring is niet een voortdurend rechtstreeks reageren op steeds nieuwe prikkels, we hebben een systeem dat die prikkels kan verbinden met dingen die we ons herinneren, met generalisaties waartoe we in de loop van de tijd gekomen zijn, met de woorden die we kennen en de associaties waaraan deze dan weer verbonden zijn. We hebben een denkvorm gevonden die buiten die onmiddellijke ervaring kan treden, waardoor we die gedachten ook nog eens kunnen delen met anderen. Die denkvorm heet de taal.

Door: Foto: Floris van Dyck, Public domain, via Wikimedia Commons

Closing Time | Glacier

“Mocht je nog albums kunnen gebruiken om over te bloggen, dan heb ik nog een pareltje voor je. Met als uitschieter het laatste nummer op het album, The Temple And The Tomb. Fantastisch album. Zijn er weinig die ik zo vaak in de repeat heb.”

Nou ja, eh, prima hoor. Glacier, dus. Inderdaad erg lekkere traditionele heavy metal, een beetje in deze stijl. Nice.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Directie Voorlichting (cc)

Asielopvang in Nederland: constante crisis

ANALYSE - van Dr. Karin Geuijen

In mei jl. maakte ik voor De Hofvijver een vier-punten analyse van waarom het Nederlandse asielsysteem steeds opnieuw vastloopt. In de zomer heeft het kabinet een plan gemaakt om de huidige problemen op te lossen. Deze problemen worden benoemd als een ‘crisis’ en mede daardoor zijn de plannen vooral gericht op korte-termijn oplossingen, zoals weer een extra vorm van noodopvang, deze keer bijvoorbeeld in grote kazernes en op cruiseschepen. Daarnaast is er een wet aangekondigd die het mogelijk maakt om de verantwoordelijkheid voor het faciliteren van asielopvang te verdelen over gemeenten. Andere in het oog springende maatregelen waren het sterk vertragen van de mogelijkheid om in Nederland weer samen te zijn met gezinsleden, en het tijdelijk niet uitvoeren van de afspraken die de EU met Turkije heeft gemaakt over het overnemen van een beperkt aantal van de 3,5 miljoen vluchtelingen die daar worden opgevangen.

Achterstand bij IND

In mei constateerde ik dat een van de punten waarom het Nederlandse asielsysteem steeds vastloopt is gelegen in de kwaliteit en duur van de asielprocedure. De achterstand bij de IND is nu bijna op recordhoogte, berichtte de NOS. Het is al heel lang bekend uit wetenschappelijk onderzoek dat juist de lange asielprocedure en het bijbehorende wachten in de asielopvang, met voortdurende verhuizingen, en zonder echte mogelijkheden om te werken, de taal te leren, en een netwerk op te bouwen, leiden tot moeizame integratie.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Haatzaaien in de Tweede Kamer

Tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen werd er in de Tweede Kamer flink op de bankjes geroffeld. Op de eerste dag vijftien keer, de tweede dag verliep met tien keer wat rustiger.

Het was niet het enige tumult. Het kabinet verliet de vergaderzaal toen Baudet een aanval deed op minister Kaag. In zijn woorden lag de suggestie dat zij onderdeel zou zijn van een internationaal complot tegen de mensheid. Het eindigde er mee dat de voorzitter hem het woord ontnam.

Formeel zat het kabinet daar op uitnodiging van de Tweede Kamer. Daar past een aanval op de persoon van een minister niet bij. Toen Baudet zijn worden niet wilde terugnemen, besloot de voorzitter hem van de rest van het debat het woord te ontnemen.

Psychopaat en bedrijfspoedel

Maar eerder in het debat werd een andere minister ‘klimaatpsychopaat’ genoemd. Dat was Wilders’ kwalificatie van minister Jetten. Desondanks mocht Wilders aan het woord blijven. Pas toen de heer Paternotte van D66 Wilders van repliek diende door hem ‘de bedrijfspoedel van Vladimir Poetin’ te noemen, vond de voorzitter het welletjes:

Ik wil even vragen … Meneer Paternotte, niet op de persoon. Dat geldt voor beiden. Dat hebben we met elkaar afgesproken. Van dat soort kwalificaties wordt het debat echt niet rijker, zeg ik tegen beide collega’s. Laten we het debat voeren vanuit waardigheid.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Closing Time | All For Nothing

Dat deuntje laatst over 2 minuten haat gaf me aanleiding om nog eens te kijken wat de Nederlandse hardcore scene te bieden heeft. Want al komt er hier af en toe wat langs, heel goed op mijn netvlies heb ik het niet. Maar via de 2 minuten haat kwam ik dus bij All For Nothing, en wat een feest is dat! Lekker agressief, twee zangers die lekker met elkaar contrasteren (boos en heel boos – maak zelf maar uit wie wie is), en heerlijk melodieus gitaarwerk. Want laten we wel wezen, hardcore is het leukst als het wat metalinvloeden heeft die wat melodie en/of gitaarsolo’s toevoegen aan al het geweld.

Foto: Point of View (2007) © Tony Cragg © foto Wilma Lankhorst.

Kunst op Zondag in Skulpturenpark Waldfrieden

REPORTAGE - Ook voor cultuurliefhebbers was het een warme, hete zomer. Een bezoek aan een museum is gegarandeerde een fijn verkoelend moment. Nog fijner is een wandeling door een beeldentuin. Voor Kunst op Zondag bezocht ik Skulpturenpark Waldfrieden in het Duitse Wuppertal. Deze zomer kon je met een € 9 ticket een maand lang met trein en bus door Duitsland reizen. Voor ons een uitgelezen kans voor een bezoekje over de grens.

Skulpturenpark Waldfrieden Runner (2015) © Tony Cragg © foto Wilma_Lankhorst.

Runner (2015) © Tony Cragg, Skulpturenpark Waldfrieden © foto Wilma Lankhorst.

Skulpturenpark Waldfrienden

Een groene oase van ruim veertien hectare ligt in het glooiende landschap tussen het centrum van Wuppertal en de wijk Barmen. De Duitse industrieel Kurt Herberts was de oorspronkelijke eigenaar van het park. Hij gaf architect Franz Krause de opdracht om hier tussen 1947 en 1950 een ruime villa te bouwen. Een plek waar Herberts met zijn gezin tot rust kon komen. Het huis kreeg de naam Villa Waldfrieden en is sinds 1992 een rijksmonument. Naast een ruime tuin hadden de Herberts een uitgebreid loofbos voor de deur. Je ziet hier een grote variatie aan loofbomen en dat maakt een wandeling over de slingerende paden extra fijn. In 1974 werd de Engelse beeldend kunstenaar Tony Cragg, die in Wuppertal woont en werkt sinds 2006 de nieuwe eigenaar van de villa en het landgoed. Twee jaar later heeft hij de beeldentuin geopend.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Closing Time | Winterlady

Covers. Er zijn mensen die ervan gruwen, die er op neer kijken, immers, niets haalt het bij het origineel, en bedenk zelf ‘ns iets makker, beetje makkelijk sier gaan lopen maken met andermans product. Boe!

Maar. Aan de andere kant. Ik heb ook de ervaring dat ik me verheugde op de voordacht van een dichter bij een poëziefestival, ik had het merendeel van zijn bundels, kende zijn gedichten, vond ze goed – maar hij had ze door iemand anders moeten laten voordragen, want allemachtig, wat kun je een optreden verprutsen door onhandig gedoe met microfoon, te lang gerommel in de papieren, gehakkel, of erger, gemompel – en daar gaan die mooie gedichten. Had ze nou maar door een ander laten voorlezen, dan was er  nog iets van over gebleven.

Facebook oordeelt: Bijstandsbond = Onacceptabele bedrijfspraktijken

Uit het  persbericht (25-9-2022) van de Bijstandsbond Amsterdam:

Censuur Facebook. Advertentie Bijstandsbond op Facebook afgewezen wegens ‘onacceptabele bedrijfspraktijken’.

De Bijstandsbond heeft een werkgroep inflatie opgericht die wekelijks bij elkaar komt en die de inflatie en de hoge energieprijzen onderzoekt en waar informatie wordt uitgewisseld over waar wat het goedkoopste is.

Als voorlopig resultaat van de werkgroep is een energiespreekuur opgericht, waar mensen hun energierekening kunnen laten doorrekenen of alles wel klopt. Verder zijn wij een petitie gestart en hebben wij de overlevingsgids voor de minima op internet. Met tips en trucs om te overleven in deze moeilijke tijden. www.overlevingsgids.net.

Closing Time | Can’t Fit Her Limbs In The Fridge

Het is zondagavond en tijd voor een gedicht. In deze roerige en soms gewelddadige  tijden is er behoefte aan een rustpunt, aan welgekozen woorden over een voorbije liefdesrelatie bijvoorbeeld. Even niet dat schreeuwerige gedoe met drumkabaal en gierende gitaren, maar alleen de tekst.

Wilt u toch even het origineel van Can’t Fit Her Limbs In The Fridge van Gorerotted horen? Dat kan hieronder.

 

Closing Time | Sageru

 Laatst was er een Closing Time over de danc-act Animistic Beliefs, een Rotterdammers duo, waarvan de een Molukse roots heeft.

Er was een tijd in de Nederlandse popmuziek dat Molukse muzikanten en zangers prominent aanwezig waren: Daniel Sahuleka, Nippy Noya, Julya Lo’ko en Massada natuurlijk, die stonden onder andere op PinkPop en pakten behalve de jeugd, ook mijn moeder en oma, in met hun romantisch wiegende Sajang È.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende