Aristoteles (5): Deductie en inductie

Aristoteles staat bekend als wetenschapper, als arts en vooral als filosoof. Zijn invloed op de wijsbegeerte is enorm geweest. In deze reeks bekijken we hem in enig detail. Gisteren hadden we het over de aristotelische logica. Enkele slimmerds zullen kritiek hebben op het eerste voorbeeld dat we gebruikten, waarin we Sokrates’ sterfelijkheid wilden bewijzen. Ze zullen zeggen: wat als Sokrates nu onverhoopt tot in de eeuwigheid was blijven leven? Hadden we dan moeten concluderen dat hij geen mens is? Of is dan de aanname dat alle mensen sterfelijk zijn onwaar? Aristoteles gaf toe dat niet alle kennis zomaar gegeven is. Omdat we nooit álle mensen kunnen onderzoeken, kunnen we nooit 100% zeker zijn of werkelijk alle mensen sterfelijk zijn. Zolang we echter nog nooit gehoord hebben van iemand die minstens een aantal decennia ouder dan honderd is geworden en nog altijd leeft, kunnen we ervan uitgaan dat de uitspraak klopt. Inductie: van het specifieke naar het algemene Deze redenering verloopt dus niet van algemene kennis naar specifieke uitspraken, maar van specifieke kennis naar algemene uitspraken. Dit proces van veralgemeniseren noemen we inductie.

Door: Foto: Bron: Livius.org

Closing Time | Lavinia

Eigenlijk bizar dat de The Veils nooit zijn doorgebroken naar een megapubliek. Hun debuutalbum The Runaway Found (2004) klinkt namelijk als een mengeling van Jeff Buckley, Goo Goo Dolls en Stereophonics.

Inmiddels heeft frontman Finn Andrews de bezetting en stijl flink omgegooid. Maar dat eerste album… petje af!

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: NIAID (cc)

Corona is over! Maar niet heus…

DATA - De regering heeft op basis van het OMT advies besloten dat de Corona pandemie in Nederland over is. Niet meer testen, geen maatregelen meer, alleen af en toe in je elleboog hoesten in plaats van in iemands gezicht (wat een Nederlandse traditie is).

Nou zou ik heel goed kunnen leven met dit advies, als het Coronavirus ook daadwerkelijk onschadelijk was geworden en de impact te verwaarlozen. Maar wat schetst mijn verbazing als ik naar de cijfers kijk? We zitten midden in alweer de twaalfde golf (plus of min 1) en die is nu al net zo hoog als de vorige twee.
Dus ik snap het werkelijk niet.

Maar laat ik u even meenemen door het datalandschap. Want wat er nu nog aan cijfers gepubliceerd wordt, geeft zonder extra duiding een te beperkt beeld en leidt tot goedgelovigheid richting het regeringsadvies.

Hiervoor moeten we wel even samen wat dataheuveltjes nemen. Neem even de tijd.
We starten even met de volgende grafiek. Die geeft vier belangrijke indicatoren m.b.t. Covid-19 weer, maar dan allemaal geschaald naar hun eigen mediaan (dat is de middelste waarde). Zo kan je de trends vergelijken terwijl de oorspronkelijke waarden een andere schaal hebben.

Foto: Thomas Gartz (cc)

Das Auto slaat terug

Europa bereikte in oktober vorig jaar een buitengewoon belangrijke mijlpaal in de bestrijding van de klimaatverandering: vanaf 2035 mag er (bijna) geen auto met verbrandingsmotor meer worden verkocht. Het einde van de auto met verbrandingsmotor komt nu dus echt in zicht. Of is de Duitse auto-industrie nog in staat een spaak in het wiel te steken? De autofabrikanten kunnen hun traditionele lobbyisten uit CDU en CSU op dit moment moeilijk inzetten. Want de christendemocraten zitten niet in de regering. Maar er kwam hulp: de Duitse coalitiepartij FDP bleek bereid het Europese verbod op de verkoop van CO2-uitstotende auto’s en busjes per 2035 nog even tegen te houden. Onmiddellijk staken fans van de verbrandingsmotor in andere regeringen ook hun vinger op. Behalve de Tsjechen en de Italianen kwamen ook de Polen en Bulgaren met steun voor het Duitse voorbehoud.

E-fuels

De Duitse transportminister Volker Wissing (FDP) wil zijn instemming met het EU-plan voor verbrandingsmotoren verbinden aan een akkoord over „CO2-neutrale brandstoffen” – ook wel ‘e-fuels’ genoemd. Over de effectiviteit van deze ‘e-fuels’ heerst nog veel onzekerheid. En zowel e-fuels als waterstof zijn op dit moment nog geen echt alternatief. Ze zijn veel te duur en complex om op grote schaal te maken, schrijft Autovisie. Desondanks heeft Porsche er al flink in geïnvesteerd. Het voordeel is dat er voor e-fuels minder geïnvesteerd hoeft te worden in vervoer, opslag, tankstations e.d. E-fuels lijken echter niet een acceptabel alternatief voor de elektrische auto. De move van de FDP zal er wel toe leiden dat de nodige besluitvorming wordt opgeschort en dat levert de industrie tijd op om nog even op oude voet door te gaan. De regering heeft bij gebrek aan eenstemmigheid de bal nu weer teruggespeeld naar Brussel. Daar lijkt men volgens Politico wel bereid de liberalen een geitenpaadje te bieden. Met enige aanpassingen in de nu wat vage tekst van de wet zou er explicieter ruimte geschapen kunnen worden voor het gebruik van e-fuels. Of andere landen daar dan mee akkoord gaan zal nog moeten blijken.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Closing Time | Banana Co.

Gabriel García Márquez schreef de roman ‘Honderd jaar eenzaamheid’. Het boek was een groot succes, onder andere omdat lezers in Zuid-Amerika hun geschiedenis er zo ontzettend goed in herkenden.

Eén van de gebeurtenissen in het boek is de massamoord op werknemers van de bananenplatage, die staakten voor betere werkomstandigheden. Op een zondag, toen ze zich na de kerkdienst met hun gezinsleden op het plein verzamelden, opende het leger het vuur op de massa.

Foto: Gerard Stolk (cc)

Ook heel persoonlijk naar mijzelf kijkend

RECENSIE - Enthousiasme is misschien niet het eerste wat je verwacht van een boek over de retorische analyse van politiek taalgebruik. Maar de titel van Robbert Wigts boek over ‘de overtuigende taal van Mark Rutte’ heet Supergaaf, en het toont de premier in zijn kenmerkende schaterlach. Het is dan ook echt een boek dat het plezier laat zien in overtuigen. Dat komt door Rutte en het komt door Wigt.

Rutte is volgens Wigt “misschien wel de verbaal meest begaafde premier uit de Nederlandse geschiedenis”, maar dat komt vooral ook doordat hij er zoveel lol in heeft. Hij heeft zich zijn hele leven bekwaamd in de kneepjes van het vak: met andere mensen omgaan, proberen met ze tot een akkoord te komen, proberen ervoor te zorgen dat dit akkoord zo goed mogelijk uitkomt voor jouw partij. Rutte vindt dat gaaf. Voor hem is communicatie daarbij niet in de eerste plaats een middel om een doel te bereiken – laten we zeggen: de wereld beter te maken –, maar een doel op zich. Hij kent de retorische trucjes, en hij geniet ervan ze te gebruiken.

Robbert Wigt, behalve schrijver ook docent Nederlands in Amsterdam, geniet er dan weer van zulke trucjes op te sporen. Dat levert een heerlijk boek op: een kenner die vol liefde analyseert wat een man die houdt van zijn vak vermag.

Foto: Amnestic_Arts (cc)

Amerikaanse antimonopolisten

ACHTERGROND - Het neoliberalisme, hoe je het ook precies definieert, lijkt diep geworteld in zowel het denken van onze politici als in onze politiek-economische instituties. In de V.S. is er echter één terrein waarop ze langzaam plaats lijkt te maken voor een Amerikaanse politieke traditie die de afgelopen jaren voor de tweede keer nieuw leven is ingeblazen. Een traditie bestaande uit wetgeving en een praktijk van handhaving die zich tegen kartels keert en werk maakt van trustbusten. Een traditie waarvan ik de voorvechters hier schaar onder de zowel in het Engels als Nederlands bruikbare term: antimonopolisten.

In Capitalism and Freedom beschrijft Milton Friedman een niet onbelangrijk probleem. Our minds tell us, and history confirms, the great threat to freedom is the concentration of power. Anders dan de neoliberalen begrijpen antimonopolisten echter dat die waarschuwing ook geldt voor de concentratie van economische macht.

Antimonopolisten onder Theodore Roosevelt

De traditie van de antimonopolisten is terug te voeren tot de Amerikaanse economie van het einde van de 19de eeuw. In reactie op de economische machtsconcentratie bij wat de robber barons zijn gaan heten, neemt het congres wetgeving aan. De bekendste wet, vernoemd naar Senator John Sherman, is de Sherman Antitrust Act uit 1890 Deze wet is gericht tegen kartelvorming en het ondermijnen van competitie. Het Amerikaanse Hooggerechtshof vat het doel van de wet in 1993 als volgt samen:

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Closing Time | You gotta move

Een paar dagen geleden hadden we een bluesklassieker als afsluiter. Daar zijn er meer van. ‘You gotta move’ is een op gospel gebaseerde bluesstandard, ook door velen gecoverd. Misschien kennen de meeste luisteraars het nummer van de Rolling Stones.  Wij doen deze:

Deze uitvoering is van jazz-zangeres Cassandra Wilson en staat op het album ‘Belly of the sun’. De bluespuristen kennen het waarschijnlijk van Fred McDowell.

Closing Time | Sorry To Bother You

Voordat de absurdistische antikapitalistische film Sorry To Bother You (2018) uitkwam, was er jaren ervoor een gelijknamig album van regisseur Boots Riley met zijn band The Coup. In 2012 had Riley het scenario al geschreven, maar geen geld om de film te maken, en dus maakte The Coup dit album.

I guess you all wonder why I called this meeting
Paycheck cut can’t stop the bleeding
Sharks are feeding, we ain’t eating
No more pleading, time for stampeding

Closing Time | Going down

Een stevige funky bluesstandard. Deze klassieker is onnoemelijk vaak gecoverd door menig (hard-)rockbandje. Van Deep Purple tot Pearl Jam, van The Who tot  Chicken Shack.

Hier in de uitvoering van de in januari overleden Jeff Beck, voortgestuwd door bassiste Tal Wilkenfeld (eerder bij Sargasso stond ze Herbie Hancock bij) en vertolkt met de het doorleefde geluid van Beth Hart.

Going down = een reisje van Chicago naar Chattanooga, vermoedelijk omdat de hoofpersoon van het lied ( ene ‘I’) aan de grond zit en bij haar/zijn zus op de bank gaat slapen.

Vorige Volgende