Overzicht

dossier

Tweede Kamerverkiezingen 2021

Foto: -JvL- (cc)
Waan van de dag

#IkTelOokMee

, door

Actiegroep #GeenDorHout en Bij1 pleiten ervoor dat iedereen per post mag stemmen. Vanwege de pandemie zien de Tweede Kamerverkiezingen er dit jaar al anders uit: we kunnen op meerdere dagen stemmen en 70-plussers mogen per post stemmen. Maar ook onder mensen jonger dan 70 zijn risicogroepen: “De mensen met een chronische aandoening, de mensen met een beperking of psychische kwetsbaarheid? De mensen die al sinds maart in isolatie zitten of uiterst voorzichtig sociaal contact hebben omdat een besmetting met het coronavirus voor hen grote gevolgen heeft?” Omdat iemand anders voor jou laten stemmen ook niet voor iedereen de oplossing is, zou het voor iedereen mogelijk moeten zijn om per post te stemmen.

Foto: -JvL- (cc)

Klaar voor nieuwe democratie?

, door

Nog drie weken te gaan en dan moeten alle politieke partijen die aan de verkiezingen van 17 maart mee willen doen, hun kandidatenlijsten inleveren. Wij kijken uit naar de ambitieuzen die nog niet in de Tweede Kamer zitten. Zijn ze er al een beetje klaar voor?

Vlak voor de jaarwisseling bleken er 89 partijen geregistreerd te staan bij de Kiesraad. Op de valreep meldden zich nog 26 nieuwkomers.

Van de 89 geregistreerde partijen zijn er 15 momenteel in de Tweede Kamer vertegenwoordigd. Anders gezegd: 17% zit al o het pluche, 83% (nog) niet.

We zijn eens gaan kijken hoeveel van die 74 andere partijen al een beetje klaar zijn voor de komende verkiezingen. We keken welk partijen op dit moment voldoen aan minimaal twee van deze criteria: welke partijen deden (E) eerder mee, en/of hebben al een (P) programma, en/of hebben een (K) kandidatenlijst.

Van de 74 partijen deden er 38 aan eerdere verkiezingen mee. We namen daar in ook gemeenteraadsverkiezingen en Statenverkiezingen mee. Een paar van de ‘nieuwkomers’ hebben al raadszetels of zijn vertegenwoordigd in de Provinciale Staten. Daar komen we later misschien nog op terug.

Drie partijen hebben eerder aangeven niet mee te zullen doen. Het betreft de Ondernemerspartij, Partij de Nieuwe Mens (voorheen Mens en Spirit (MenS) en de Vrijzinnige Partij (VP).
Blijven er dus 71 partijen over die mogelijk op de stembiljetten van maart verschijnen. Daarvan voldoet op dit moment slechts 18% (13 partijen) aan bovengenoemde criteria.

Foto: -JvL- (cc)

Wisseling van de wacht uitgesteld

, door

De laatste loodjes wegen het zwaarst. Zo iets zal Rutte wel voelen, nu het eindverslag van  Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag hem bijna pootje heeft gelicht. Op de laatste persconferentie na de ministerraad van dit jaar liet Rutte niets los of hij ook maar enig moment heeft overwogen nu zijn verantwoordelijkheid te nemen en op te stappen.

Voor wie daar op hoopte: voorlopig geen wisseling van de mwacht. Zelfs al zou dit kabinet over het eindverslag vallen, dan blijft het demissionair in het zadel. De Tweede Kamerverkiezingen staan immers voor de deur. Nog drie maanden. Dat is te kort om een heel nieuw kabinet op te tuigen.

Afhankelijk van hoe lang de kabinetsformatie na maart 2021 gaat duren, mogen we misschien over een half jaar een ander kabinet verwachten. Hopelijk is dan de gezondheidscrisis tot controleerbare proporties teruggebracht. En even hopelijk kan de economische crisis de wederopbouwfase in. Alles in het meest gunstige geval.

Wie nu dankzij dat eindverslag definitief het vertrouwen in de traditionele partijen kwijt is, heeft drie opties: niet stemmen, stemmen op een partijen die nog niet eerder in een kabinet zaten of stemmen op een van de nieuwkomers.

Nieuwe registraties

Toevallig registreerden zich deze week bij de Kiesraad weer een aantal nieuwe initiatieven. We houden dat de laatste tijd voor u bij. Eind september waren er 55 partijen bij de Kiesraad geregistreerd. Daarvan zaten er 13 al in de Tweede Kamer en 42 niet.

Foto: -JvL- (cc)

Lijsten

, door

“O ja, we zitten weer in de tijd van de eindejaarslijstjes. En de alternatieve eindejaarslijstjes“, schreef een van onze lezers.

Zo nu en dan konden we het op Sargasso ook niet laten. Bijvoorbeeld in 2008 met een lijstje van de beste wetenschap- en technieksites om te kijken wat het beste, mooiste hipste van 2008 was. Met de wetenschap regelmatig onder vuur, zou dat eigenlijk wel een herhaling waard zijn.

Eind 2010 was daar de ‘niet-top2000-muziek-top2000’. Uiteraard met medewerking van onze lezers. Helaas geen 2000 titels, wel nog een indrukwekkende 1200.

In 2011 wilden ook wij wel eens een ‘Person of the year’ of een ‘Nederlander van het jaar’ binnenslepen. Met de dol-enthousiaste medewerking van onze lezers werd een ‘Mens van het jaar’ gevonden. In 2012 rolde er zodoende een ‘Geen Mens van het Jaar’ uit de bus.

In 2013 kon de redactie geen fatsoenlijke lijst samenstellen van wie echt de meeste invloed in Nederland hebben. In 2019 konden we wel zonder eindejaarslijstje met input van lezers. We benoemden de stille meerderheid tot ‘Mens van het jaar’.

Andere lijstjes

Wij laten ook andere lijstjes niet altijd links liggen. Deze keer een kort lijstje, uitgelokt door een andere lezer, die schreef: “Lijst Henk Krol? Ik kan geen partij vinden die de 2e kamer gehaald heeft, waarvan de naam van de oprichter in de partijnaam staat. Nou ja, eentje dan, maar de oprichter zelf heeft dat niet meer meegemaakt, LPF.”

Foto: -JvL- (cc)

Vervroegd stemmen en briefstemmen geregeld

, door

Afgelopen maandag stuurde minister Ollongren een aanvullend wetsvoorstel Tijdelijke wet verkiezingen covid-19 naar de Tweede Kamer. De Tijdelijke wet verkiezingen covid-19 was al goedgekeurd door Tweede en Eerste Kamer, maar heeft nog wat aanvullingen nodig. Dit aanvullend wetsvoorstel moet het mogelijk maken dat kiezers van 70 jaar en ouder per brief kunnen stemmen. Ook maakt deze wet het mogelijk dat elke gemeente 2 dagen voorafgaand aan woensdag 17 maart een of meer stemlokalen openstellen om kiezers eerder te laten stemmen.

Vermoeide stemmentellers

Verder regelt deze aanvulling dat de voorzitter van een stembureau “kan beslissen de telling te schorsen en deze de volgende dag te continueren, als het naar zijn oordeel niet langer verantwoord is om door te gaan met tellen, omdat de tellers zo vermoeid dreigen te raken dat van een zorgvuldige stemopneming redelijkerwijs geen sprake meer kan zijn”.

Het tellen van de stemmen is openbaar. Aanwezigen kunnen ter plekke bezwaren indienen. Een digitale zitting moet het mogelijk maken dat mensen die vanwege de coronamaatregelen in quarantaine zijn toch de tellingen kunnen volgen en/of bezwaren indienen. Andere belangstellenden kunnen via een live-verbinding de openbare zitting volgen.

Gemeenten zien er tegenop

In de Memorie van Toelichting is vermeld hoe het kabinet denkt dat al deze veranderingen in praktijk geregeld kunnen worden. De gemeenten zien er tegenop, blijkt uit een quickscan van de VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten).

Foto: -JvL- (cc)

(G)een partij te veel

, door

Hoeveel politieke partijen zullen meedoen aan de Tweede Kamerverkiezingen van maart 2021?

Na de verkiezingen in 2017 telde de Tweede Kamer dertien fracties. Momenteel zijn het er zestien. Na de volgende Kamerverkiezingen zien we misschien niet meer dan twaalf fracties terug.

Dat zal deels afhangen van de deelname van Forum voor Democratie. Thierry Baudet zou gezegd hebben dat de partij niet mee kan doen aan de verkiezingen, zolang de  ruzies tussen hem en het bestuur voortduren (in De Telegraaf).
De NOS meldt tegelijkertijd dat Baudet verder wil  gaan met de Tweede Kamerverkiezingen “en denkt dat 50.000 leden achter hem staan”.

Daarbij is de vraag wat de vertrekkende FvD-leden gaan doen. Alsnog een nieuwe partij oprichten? Of zich aansluiten bij bestaande partijen, die in maart 2021 op zeteljacht willen?

Het blijft ongewis, maar de kans dat we FvD volgend jaar terug zullen zien in de Tweede Kamer is uiterst klein.
Optie 1: de partij wil wel, maar krijgt het organisatorisch niet meer rond en ziet van deelname af. Optie 2: de partij verschijnt nog wel op de stembiljetten, maar de kiezers zijn het gedoe zo zat dat de partij de kiesdrempel niet haalt.

Dat is dus één partij minder.

Quote du Jour

Quote du Jour | Meer oud-leden terug in Tweede Kamer

, door

Ik vind ook oprecht dat er meer oud-leden van de Tweede Kamer zouden moeten terugkeren op het Binnenhof nadat ze in de samenleving nuttig werk hebben gedaan. Zo kunnen ze, gewapend met nieuwe ervaringen en met de kennis van politieke beslissingen in het verleden tot stand kwamen, met nieuwe generaties politici de discussie aangaan.

Gerrit Jan van Otterloo bij zijn aankondiging bij de volgende verkiezingen niet meer verkiesbaar te zijn voor 50PLUS.

Foto: -JvL- (cc)

Maak briefstemmen niet alleen voor 70-Plussers mogelijk

, door

COLUMN - van Aalt Willem Heringa & Edgar Hoedemaker

Stembureaus op maandag, dinsdag en woensdag open met daarnaast de mogelijkheid voor kiesgerechtigden van 70 jaar en ouder om per brief te stemmen. Het lijken perfecte oplossingen in tijden van corona om zowel te zorgen voor een goede opkomst bij de aanstaande Kamerverkiezingen, als om solidair te zijn met de kwetsbaren in de samenleving. De voorstellen van het kabinet gaan echter niet ver genoeg: het is krenterig om briefstemmen alleen voor 70-Plussers mogelijk te maken. Bovendien past deze keuze niet in het uitgangspunt om te allen tijde de uitoefening van het kiesrecht te faciliteren voor alle kiezers, ook in een periode van pandemie.

Voor het mogelijk maken van briefstemmen voor iedereen zijn verschillende argumenten. Ten eerste is de kwetsbare groep in de samenleving niet beperkt tot alleen 70-plussers. De regering stelt in de memorie van toelichting bij het wetsvoorstel dat kiezers tussen de 18 en 70 met een kwetsbare gezondheid al extra ruimte krijgen om te stemmen door de voorgestelde opening van stemlokalen in de twee dagen voorafgaand aan de verkiezingen. Inderdaad, maar de crux is juist voor deze groep dat zo’n stembureau mogelijk niet naast de deur ligt of dat men toch te bevreesd is om de deur uit te gaan. Voor hen geldt het devies ‘blijf zoveel mogelijk thuis’ nog sterker dan voor andere groepen in de samenleving. Dat is niet tot alleen 70-Plussers beperkt, maar geldt ook voor chronisch zieken, mensen met een handicap, mensen die zorgen voor en wonen met kwetsbaren, en vele anderen.

Foto: -JvL- (cc)

Staat van het klimaat en de verkiezingen in 2021

, door

NIEUWS - In de aanloop naar de verkiezingen van 2017 heeft Sargasso alle verkiezingsprogramma’s doorgelicht op de klimaatdoelstellingen en het klimaatbeleid dat de verschillende partijen voorstonden. Inmiddels zijn we vier jaar verder, is de klimaatwet van kracht geworden en maken de politieke partijen zich op voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2021. Een mooi moment om de verkiezingsprogramma’s opnieuw tegen het licht te houden op klimaatbeleid. We beginnen vandaag met de belangrijkste ontwikkelingen sinds 2017 en met de huidige staat van het klimaat, zoals beoordeeld door de Raad van State en het Planbureau voor de Leefomgeving. Daaruit destilleren we ook de sectoren en terreinen waarop we in de verkiezingsprogramma’s aanvullende maatregelen verwachten om de doelstellingen voor 2030 en 2050 te halen. Overal waar in dit stuk CO2 wordt genoemd gaat het om alle broeikasgassen en kun je dus ook CO2 equivalenten lezen.

Internationale ontwikkelingen

Internationaal is er de afgelopen vier jaar behoorlijk wat veranderd. Aan de ene kant staan de VS op het punt uit het klimaatakkoord van Parijs te stappen en heeft ook de Australië regering zijn aloude rol van vol inzetten op kolen en gas weer opgepakt. Aan de andere kant is het Trump niet gelukt om de neergang van de kolensector in de VS te stoppen. Niet alleen zijn de meeste kolenmijnbouwbedrijven de afgelopen jaren doorgestart, ook de sluiting van kolencentrales in de VS zet onverminderd door. Alleen al in 2019 werd bijna 16 GW aan kolencentrales gesloten, terwijl er geen nieuwe kolencentrales in de pijplijn zitten. Sinds 2016 is er geen nieuwe kolencentrale meer geopend in de VS.

Foto: -JvL- (cc)

Verkiezingen in Corona-tijd: nog veel huiswerk voor de spoedwet

, door

COLUMN - van Prof.Mr. Aalt Willem Heringa.

Afgelopen maanden hebben we gezien hoe her en der in de wereld verkiezingen geraakt zijn door het Corona-virus. Verkiezingen zijn uitgesteld en later weer ingehaald en gehouden, maar dan wel met tal van veiligheidsmaatregelen. En inderdaad is het nuttig en cruciaal om na te denken over hoe verkiezingen in Corona-tijd te houden en daarvoor de nodige voorzieningen te treffen. Uitgangspunt is dat het veel beter is om verkiezingen te houden dan deze te moeten uitstellen. Tenslotte is democratie onlosmakelijk verbonden met regelmatige verkiezingen en wisselingen van de wacht. Maar dan hebben staten wel de plicht om die veilig en toegankelijk en met alle waarborgen te organiseren, en dat betekent in Corona-tijden mogelijk iets anders dan in het oude normaal.

Even nog over uitstel: afgelopen half jaar werden her en der verkiezingen juridisch of feitelijk uitgesteld omdat men overvallen was door Corona. Soms bevatten grondwetten een voorziening daarvoor. Hoe dan ook lijkt mij dat als er daartoe binnen de wettelijke mogelijkheden ooit toe zou moeten worden besloten, dat niet gebeurt met gewone (regerings)meerderheid, maar dat afgesproken wordt dat zulks alleen gebeurt met een brede overeenstemming zodat voorkomen wordt dat uitstel gezien wordt als middel voor de regering of meerderheid om zich een voordeeltje te verschaffen of wat langer aan de macht te kunnen blijven.

Foto: -JvL- (cc)

Nieuw politiek talent

, door

COLUMN - Hoe lastig, complex en soms angstig deze tijden ook zijn, het weerhoudt de politieke partijen er niet van ondertussen hun verkiezingscampagnes bij elkaar te knippen en te plakken. In de Tweede Kamer lijken de verkiezingscampagnes al goed op dreef.

En dat is dan nog de propaganda van de zittende partijen. Daar kunnen de nieuwelingen die nog een zetel hopen te veroveren niet tegen op.

Er zijn bij de Kiesraad 42 politiek partijen geregistreerd die niet in de Tweede Kamer zitten. Met de 13 zittende partijen zijn er dus 55 bij de Kiesraad geregistreerd. Vijf meer dan in 2012 toen we besloten het aanstormend nieuw politiek talent eens van dichtbij te bekijken.

Tot 21 december kunnen er nog meer partijen worden geregistreerd en dan is het afwachten hoeveel partijen op 1 februari 2021 met een kandidatenlijst kunnen komen. Lang niet allemaal zullen we in maart 2020 op de kieslijsten terug zien.

Zo zagen we 2017 achtentwintig partijen op de stembiljetten, maar slechts 13 (46%) haalden het pluche. Bij de laatste vijf Tweede Kamerverkiezingen haalde zo’n 42 tot 53% van de deelnemende partijen genoeg stemmen voor volksvertegenwoordigende zetels.

2017 28 13 46% 2012 21 11 52% 2010 19 10 53% 2006 24 10 42% 2003 19 9 47%

Het is al een poosje een gestaag komen van nieuwe lieden en clubjes die zich bij de Kiesraad laten registreren. De vooralsnog laatste aanmelding vond 3 september plaats. ‘Healthy Earth’ en ‘Modern Nederland’ werden opgenomen in het register. Er werd ook een partij geschrapt: StemNL’ verdween uit het register voor de Tweede Kamerverkiezing, op verzoek van die partij.

Vorige Volgende