Loveboat naar ons Indië

In de roman De passagiers van ‘De Rembrandt’ (1919) van Thérèse Hoven (1860-1941) is een verpleegster openlijk uit op een one-nightstand. Ze manipuleert een knappe officier naar een afgezonderde ruimte, maar als blijkt dat hij verliefd is op een ander wordt ze kwaad: En ’t pleegzustertje is woedend en uit eenige invectieven, niet bepaald complimenteus voor haar onwilligen cavalier, maar evenmin getuigende van een goede opvoeding of een liefderijk gemoed. […] ‘Hè, wat een mispunt! Zoo’n ongelikte beer! Ik had juist zoo’n dollen zin in een beetje pret. ’t Is een miserabele reis. Hè, toen wij uitgingen, die Deli-planter! Ik wou, dat ik er weer zoo een ontmoette. Uit de archieven diepte de leraar Nederlands Coen van ’t Veer tientallen romans op zoals De passagiers van ‘De Rembrandt: boeken waarin de boottocht tussen Nederland en Nederlands Indië een belangrijke rol speelde en die verschenen tussen 1850 (ongeveer het moment waarop die reis een intree doet in de Nederlandse letterkunde) en 1940 (rampspoed geboren). Het resultaat van dat onderzoek is een boeiend proefschrift, De kolonie op drift, dat door uitgeverij Verloren voorbeeldig is vormgegeven: een boek dat laat zien hoe Nederland zijn koloniale samenleving verbeeldde in de vorm van romans over de kleine koloniale kosmos die zo’n schip was.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 28-02-2022
Foto: nebojsa mladjenovic (cc)

Een test voor Macron

, door

ELDERS - De Franse president Macron heeft gisteravond in een speciale tv-uitzending het Franse volk toegesproken over het coronavirus. Hij had veel lof voor het personeel van de ziekenhuizen, kondigde maatregelen aan voor de getroffen bedrijven, en zei dat alle onderwijsinstellingen vanaf maandag worden gesloten en dat kinderen van ouders die niet gemist kunnen worden elders worden opgevangen. Verder deed hij een beroep op de Fransen om de hygiënische adviezen ter harte te nemen, waar mogelijk ouderen te helpen en bovenal in deze crisis als natie verenigd te blijven. De verkiezingen gaan zondag gewoon door.

Twee jaar geleden won Emmanuel Macron met zijn beweging La République en Marche (LREM) in een stormachtige campagne de presidentsverkiezingen. In de vlak daarop volgende parlementsverkiezingen behaalde LREM een flinke meerderheid. Bij de Europese verkiezingen vorig jaar werd LREM in de coalitie Renaisssance, bij een opkomst van krap 50%, nog de tweede partij na Le Pen’s Rassemblement National (RN). Maar Macron’s populariteit is de afgelopen jaren flink gedaald, mede onder invloed van de gele hesjesbeweging. Zondag zullen de locale verkiezingen laten zien hoe sterk Macron en de LREM nog staan.

LREM is een beweging die Macron aan de macht heeft geholpen. Maar wat is de betekenis van de partij in het dagelijkse leven op het niveau van de locale politiek? De partij heeft behoorlijk wat moeite gehad met het vinden van kandidaten. LREM doet in slechts een kwart van de gemeentes met meer dan 10.000 inwoners mee. In slechts twee van de tien grootste steden, waar LREM voor nationale verkiezingen veel succes had, maakt de kandidaat van Macron’s partij kans op een burgemeesterspost. De oudere partijen, zoals de centrum-rechtse Les Républicains (LR), de socialisten, de Groenen en RN doen het nog steeds goed. Het roept de vraag op of de vervanging van een klassieke politieke partij door een losse beweging die zich uitsluitend concentreert op campagnes een goede keus is geweest.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Waan van de dag

Na 1 maart aangekomen vluchtelingen in detentie gezet

, door

Vluchtelingen die na 1 maart aankwamen op de Grieks eilanden zijn in provisorische detentie gezet en het recht asiel aan te vragen wordt ze ontzegd. Human Right Watch ontdekte een vrachtship van de marine waarop enkele honderden mensen worden vastgehouden. Een Syrische vluchteling filmde de situatie daar.

Human Rigth Watch doet in dit filmpje verslag.

Verder rapporteert Human Right Watch:

On Lesvos around 500 people are being detained in a naval cargo vessel in the port of Mytilíni. On Chios 140 people are locked up in an old warehouse next to the port, on Samos at least 100 people detained in a storage next to the port police, and on Leros as many as 250 people live in old buildings, in containers and on the floor around the port police station. None of these areas is in any shape or form suitable to house people.

Foto: Sint -Katelijne-Waver (cc)

Een kleine Karel de Grote

, door

RECENSIE - Na jaren van grote en kleine vernederingen was Karel de Grote het zat. En dus trok hij in 772 met een enorm leger het woongebied van de Saksen binnen, en verwoestte de Irminsul, een heiligdom op de Eresburg, aan het riviertje de Diemel. Wat die Irminsul precies was, weten we niet, maar als we de Karolingische bronnen mogen geloven, was dat het centrale heiligdom van de Saksen (die overigens geen centraal gezag kenden).

Een verpletterende slag voor het heidendom en de heidenen. Of toch niet. Tien jaar later werd een groot Frankisch leger verpletterend door de Saksen verslagen, en in datzelfde jaar hakte Karel óók weer in op de Saksen, in de Slag bij Verden. Een overwinning was niet voldoende: Karel liet na afloop ook nog eens 4500 krijgsgevangenen ombrengen. Toen was het eindelijk stil ten oosten van de Rijn. En er volgden jaren van draconisch bestuur.

Karel de Grote wordt momenteel voornamelijk herinnerd in deze gedaante van de ‘Saksendoder’. Maar hij was veel meer, wil Peter Rietbergen duidelijk maken. Hij was in elk geval de eerste Europese vorst die zich tot keizer liet kronen, en zo een dikke vinger opstak naar het Byzantijnse rijk. Maar die kroning was ook bittere noodzaak. Het immense Frankische Rijk was simpelweg te groot geworden. Karel plaatste de lokale graven en bisschoppen onder regionale koningen (bij voorkeur zijn zonen), en daarmee werd een hogere, keizerlijke bestuurslaag onvermijdelijk. Hij gaf het barbaarse, verdeelde Europa een Romeins ‘smoel’ zogezegd, en drukte zeer vasthoudend de noodzakelijke hervormingen door. Want imperiale noblesse oblige. Daarmee was hij dus niét de bedenker van het verenigd Europa, zoals tegenwoordig EU-voorlichters graag zeggen. Rietbergen: ‘Andere Europa’s waren eveneens mogelijk geweest’.

Foto: Fotomovimiento (cc)

Waar een wil is…

, door

NIEUWS - Vorige week riepen Stichting Vluchteling, Vluchtelingenwerk Nederland en Defence for Children de Nederlandse gemeenten op om zich te verenigen in een ‘Coalition of the Willing’ die het kabinet zo ver moet krijgen de opvang van 500 alleenstaande vluchtelingenkinderen uit de Griekse kampen naar Nederland te halen.

Dit in navolging van een brief die de Griekse minister Michalis Chrisochoidis in oktober 2019 stuurde naar alle andere EU-regeringen, met het verzoek vrijwillig 2.500 alleenstaande kinderen te herplaatsen vanuit Griekenland.

Frankrijk, Finland, Portugal en Luxemburg deden toezeggingen en burgemeesters in Duitsland verklaarden zich bereid kinderen op te vangen. Nederland doet, bij monde van premier Rutte, wat het de laatste jaren altijd deed bij soortgelijke situaties: niets. “Er zijn geen voornemens van vanuit de regering om dat te gaan doen”, zei Rutte op de laatste persconferentie na de ministerraad).

De gemeenteraden van Amsterdam en Den Haag reageerden wel meteen positief. Een meerderheid van de gemeenteraden  gaf aan gehoor te willen geven aan de oproep.  In de laatste 4 dagen volgden nog eens 7 gemeenten dat voorbeeld. Voor updates zie onderaan.

In 9 andere gemeenten lopen initiatieven, waaronder moties die in komende raadsvergaderingen aan de rode moeten komen. In de provincie Friesland willen diverse politici zich richten tot de commissaris van de Koning.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Quote du Jour

Quote du Jour | Vrouwenhaat

, door

GroenLinks parlementariër Kathalijne Buitenweg schreef voor De Groene een genuanceerde, persoonlijke beschouwing over hoe het tegenwoordig is om als vrouw in de schijnwerpers te staan. En over de haat, het zuur en  het schunnige seksisme dat je in die positie over je uitgestort krijgt.

Vrouwen die zich wel prominent in de publieke ruimte laten zien, moeten blijkbaar worden gekleineerd. Terug naar keuken en bed. Via e-mails, blogs en sociale media worden veel vrouwelijke politici daarom geconfronteerd met porno, bedreigingen met verkrachting en seksistische teksten. ‘Toen ze haar weg omhoog neukte, heeft ze haar hersens veelvuldig beschadigd tegen het hoofdeinde.’ ‘Ja, die linkse tuinbroekteven zijn nog de ergste. Kunnen geen normale vent krijgen. Hopen op lekkere kamelelul (sic).’ Vooral vrouwen van kleur en uit religieuze minderheden hebben het te verduren, zoals de Britse Diane Abbott of de Nederlandse Sylvana Simons.

Foto: Patrick Rasenberg (cc)

‘Europa faciliteert apartheid in Israël’

, door

OPINIE - Een ander geluid uit Israël, dat hier ook wel een keer gehoord mag worden.

Voor de derde achtereenvolgende maal is Likoed-leider Netanyahu er niet in geslaagd een meerderheid te verwerven in het Israëlische parlement voor zijn ultrarechtse blok. Met opnieuw moeizame coalitieonderhandelingen in het vooruitzicht. De meest voor de hand liggende oplossing, een grote coalitie van Netanyahu met zijn concurrent Gantz van de iets minder rechtse Blauw&Wit-formatie lijkt onmogelijk. Netanyahu zou op papier met de ultrarechtse partij Yisrael Beytenu van Liebermann zaken kunnen doen. Maar Liebermann en het religieuze deel van het rechtse blok kunnen niet door één deur. Blauw&Wit gokt op een minderheidsregering met Liebermann. Die zou echter moeite hebben met de steun die daarvoor nodig is van de oorspronkelijk Arabische Joint List, die voor het eerst ook joodse stemmen trok en twee zetels won.

Voor de Palestijnen is het ‘lood om oud ijzer’. Met uitzondering van de Joint List heeft geen van de partijen afstand genomen van de annexatiepolitiek, het inpikken van steeds meer stukken land op de Westoever en de voortdurende apartheidspolitiek. Een eerste reactie van Abu Pessoptimist op de verkiezingsuitslag eindigde vorige week met de vraag: Gaat het ooit nog een keer goed komen?

Foto: Patrick Müller (cc)

Europese Commissie biedt hoop voor Albanië en Noord-Macedonië

, door

ELDERS - Volgens EU-commissaris Oliver Varhelyi hebben Albanië en Noord-Macedonië genoeg gedaan om onderhandelingen over het EU-lidmaatschap te starten. De liberale democratie is nog ver weg, zeggen de critici.

De blokkade voor onderhandelingen met de twee aspirant-lidstaten die in oktober werd opgeworpen door de Franse president Macron, gesteund door Nederland en Denemarken, zal waarschijnlijk worden opgeheven. Macron kreeg eerder toezeggingen over een aanscherping van de toelatingsprocedures. Het laatste woord is nu aan de Europese Raad van regeringsleiders die deze maand bijeenkomt.

De Commissie constateert in het voortgangsrapport dat Noord-Macedonië hard gewerkt heeft aan de bestraffing van corruptie op hoog niveau die plaatsvond in de vorige regeringsperiode. Nieuwe wetgeving voor het Openbaar Ministerie en het installeren van een voldoende toegeruste staatscommissie ter bestrijding van corruptie krijgen ook de goedkeuring van de Europese Commissie. Sindsdien zijn in 66 gevallen van nepotisme aanklachten ingediend. Vorig jaar zijn 56 mensen veroordeeld wegens onder meer mensenhandel en drugshandel.

Rechters getest

Albanië heeft voortgang gemaakt met het onderzoek naar de betrouwbaarheid van rechters. Er zijn nu 234 gevallen (van de 811) onderzocht; 60% van de geteste rechters is ofwel ontslagen of heeft zelf ontslag genomen. Dat heeft wel geleid tot een tekort aan magistraten bij het Hooggerechtshof en het Grondwettelijk Hof. Ondanks dat heeft Albanië heeft volgens de Commissie veel werk gemaakt van de veroordeling van corrupte ambtenaren en leden van misdaadbendes.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Herr Toph (cc)

How to Lose a Country

, door

In de boekhandel zag ik een boek met deze titel en dat leek een goede aanvulling op het onlangs door mij besproken How Democracies Die. Het is geschreven door de Turkse journalist Ece Temelkuran, die – gezien haar herkomst – zeker één geval van zeer dichtbij zal hebben meegemaakt. De inhoudsopgave wist me tot aankoop over te halen.

Waar How Democracies Die ingaat op het gehele proces dat leidt tot het verval van een democratie, diept Temelkuran één facet dieper uit, namelijk dat van het verval van de ‘omgangsvormen’ in een democratie. Daarbij kijkt ze niet alleen naar dat verschijnsel onder politici, maar ook en vooral onder het kiesgerechtigde gepeupel.

Ik kies dat woord met opzet, want waar How Democracies Die een wat afstandelijke, academische analyse is, is How to Lose a Country een veel persoonlijker en emotioneler boek. Ondanks dat lijdt het werk beslist niet aan een tekort aan heldere analyse en het biedt dan ook een uitstekende verdieping bij het onderdeel over de teloorgang van de politieke mores uit How Democracies Die. Alleen haar hoofdstuk over het overnemen van justitiële en politieke instituten is een doublure met het andere boek.

Op mij maakte Temelkurans schrijfstijl grote indruk. Ze schrijft niet alleen heel persoonlijk, maar gebruikt ook veel uitdrukkingen en metaforen. Ik weet niet of dat aan haar afkomst te wijten is, maar het is een bijzonder prettige bijdrage aan het genre. Verspreid over het boek komt een opvallend groot aantal gruwelijk rake observaties voor:

Foto: Fotomovimiento (cc)

Kleine beetjes of grote woorden?

, door

COLUMN - Donderdag 27 februari, staatssecretaris Broekers-Knol:

Turkije speelt een belangrijke rol als het gaat om migratie

Vorige week donderdag was staatssecretaris Broekers-Knol in Turkije op bezoek om eens met de vice-ministers van Binnenlandse Zaken en Buitenlandse Zaken en leden van het Turkse parlement te babbelen over de uitvoering van de ‘Turkije-deal’ en de samenwerking met Griekenland.

Daar kon de staatssecretaris dit nog aan toevoegen:

Ik heb grote waardering voor de inspanningen van Turkije om de EU-Turkije Verklaring goed uit te voeren.

In de nacht van 27 op 28 februari liet Erdogan weten de grens naar Griekenland en Bulgarije open te gooien. Sindsdien trokken duizenden vluchtelingen naar de grens, maar die worden tegen gehouden door Griekse en Bulgaarse politie en leger.

1 maart, Rutte reageert en twittert:

Zojuist mijn zorgen gedeeld en volle steun uitgesproken aan @PrimeministerGR  vanwege de situatie aan de Grieks-Turkse grens. Afspraken uit de EU-Turkije Verklaring dienen volledig te worden nageleefd.

Daarna niets van hem vernomen wat die ‘volle steun’ aan zijn Griekse collega’s concreet in zal houden.
Een dag later:

Je mag mensen nooit op deze manier inzet maken van een politieke strijd

En

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Vorige Volgende