Het klimaat kan ambities niet aan

Op de persconferentie na de ministerraad van afgelopen vrijdag werd gevraagd wat minister-president Rutte bij de opening van de klimaattop in Madrid zou inbrengen. Nou, dat wist Rutte wel. Zijn korte termijngeheugen lijkt uitstekend te werken. “De belangrijkste boodschap is dat we van intenties naar actie moeten gaan”, antwoordde hij. En wel op deze manier: Actiegericht, heel erg implementatiegericht over een langere tijd, waarbij mensen hun leven kunnen blijven leven, waarbij mensen ook met vakantie kunnen blijven gaan, de auto niet hoeven te verkopen, niet hun huis uit hoeven, maar waarbij we wel als land, met alle mensen in het land, stap-voor-stap en onze industrie toewerken naar een verlaging van de CO2-uitstoot. En gisteren, eenmaal geland in Madrid en zijn collega’s een handje gegeven, kreeg hij bij de opening van COP25 zijn 5 minuten ‘ik-heb-ook-wat-te-zeggen’ momentje.

Burgers laten Nederlandse bewindspersonen CO2-neutraal naar Madrid vliegen

Momenteel vindt de 25e klimaatconferentie plaats in Madrid. De Nederlandse bewindspersonen reizen per vliegtuig heen en terug. De afstand Schiphol-Madrid vv. bedraagt 2925 kilometer. Een vlucht tussen de 700-2500 kilometer stoot 200 gram CO2 per reizigerskilometer uit. Dat maakt 585 kilogram CO2 per kilometer. Premier Rutte en de Nederlandse overheid lijken niet in staat om deze CO2 uitstoot te compenseren, of doen dat alleen via aankoop van CO2-credits.

Op initiatief van Andy van den Dobbelsteen, Hoogleraar Climate Design & Sustainability aan de TU Delft, heeft een gelegenheidscoalitie van 7 twitteraars 7 ton CO2 gecompenseerd via Carbon Killer.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: 3dpete (cc)

Pseudosceptische mist over de openheid van het IPCC

ANALYSE - Sommigen slagen erin om werkelijk alle informatie die ze vinden zo te verdraaien dat ze er een bevestiging van hun overtuigingen in zien. Dit werd recentelijk op een bijna surrealistische manier geïllustreerd door enkele Vlaamse pseudosceptici.

Wanneer het over complotdenkers of wetenschapsontkenners gaat valt wel eens de term motivated reasoning. In wezen is dat heel normaal menselijk gedrag: we redeneren allemaal wel eens naar een gewenste conclusie of naar bevestiging van onze mening toe. Een grappig voorbeeld van dat fenomeen is vaak te zien op fora waar supporters van verschillende voetbalclubs commentaar leveren op wedstrijden.

Enigszins gechargeerd komen de commentaren erop neer dat elke club altijd de scheidsrechter tegen heeft, en veel pech, en een tegenstander die bijzonder onsportief is. Veel voetbalsupporters geloven dus dat hun club tekort wordt gedaan, omdat ze zo graag willen dat die club altijd beter is dan de tegenstander. Maar sommige supporters gaan daar heel ver in, terwijl anderen er een stuk realistischer naar kijken. En zo gaat het ook bij andere onderwerpen. Vooral mensen met heel stellige – of moet ik zeggen extreme – overtuigingen zijn heel bedreven in dat gemotiveerd redeneren.

Het draait allemaal om het open review proces van het klimaatpanel IPCC. Pseudosceptici hebben het meestal liever niet over dat proces. Want als ze het zouden noemen zouden ze daarmee hun eigen retoriek over het IPCC als gesloten bolwerk, dat niet open staat voor kritiek en niet transparant is, behoorlijk onderuithalen.

Foto: Frans Berkelaar (cc)

2019: Kolen omlaag, CO2 omhoog

De productie van elektriciteit in kolencentrales daalt dit jaar met zo’n 300 TWh. Tegelijkertijd is er volgens de  World Meteorological Organization nog geen zicht op stabiliserende, laat staan dalende, wereldwijde CO2 emissies.

Daling kolen

Eerder schreef ik al over de wereldwijde terugval in de kolensector. In een nieuwe analyse van de elektriciteitsproductie van de eerste 6 tot 9 maanden van 2019 komt Carbon Brief tot de conclusie dat de productie van kolenstroom dit jaar met 3% daalt. Dat is 300 TWh, oftewel zo’n 230 keer de hoeveelheid stroom die de NS in 2018 verbruikte.  De daling van kolenstroom wordt veroorzaakt door een daling van de hoeveelheid kolenstroom in ontwikkelde landen, zoals de Zuid-Korea, de EU (inclusief Duitsland). De daling is het grootst in de VS, waar weinig terecht komt van Trump’s belofte om de kolensector te redden. Dit jaar sloot wederom 14GW aan Amerikaanse kolencentrales (5,8% van de totale capaciteit) Een tweede belangrijke reden is de scherpe koerswijziging in India. In China stabiliseert de vraag naar elektriciteit.

In China wordt nog steeds iedere twee weken een kolencentrale opgeleverd. De vraag stijgt echter niet mee, waardoor de capaciteitsfactor (hoeveel % van de tijd een centrale stroom produceert) van Chinese kolencentrales daalt. Dit jaar ligt de capaciteitsfactor voor het vierde jaar op rij onder de 50%. Een andere zorgwekkende ontwikkeling voor de kolensector is dat in China volgend jaar de eerste wind- en zonneparken in gebruik worden genomen die tegen dezelfde kosten als kolencentrales stroom gaan leveren. Waarmee de sector op weg is naar subsidievrije productie. In India ligt de capaciteitsfactor van de kolencentrales momenteel op 58%. De kolensector heeft last van de economische terugval, terwijl de elektriciteitsproductie van wind- en zonne-energie blijft groeien.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: copyright ok. Gecheckt 15-03-2022

Raad van State kritisch: klimaatplan volstaat niet voor behalen doelen klimaatwet

ANALYSE - In juni presenteerde het Kabinet het Klimaatakkoord, waarin het klimaatbeleid tot 2030 vast wordt gelegd. Het Klimaatakkoord is bedoeld als het eerste Klimaatplan, zoals deze volgens de Klimaatwet ten minste elke 5 jaar moet worden opgesteld door het kabinet. In de klimaatwet zijn de harde doelstellingen voor 2030 vervallen. Volgens de Afdeling advisering van de Raad van State geeft het eerste Klimaatplan van de regering blijk van een stevig klimaatbeleid. Maar volgens de Raad van State zijn, net als het Planbureau voor de Leefomgeving eerder al concludeerde, aanvullende maatregelen nodig om in 2030 een broeikasgasreductie van 49% te behalen.

Het uiteindelijke doel is een broeikasgasreductie van 95% in 2050. Dit vergt volgens de Raad van State een herordening van productie en consumptie in alle sectoren van de maatschappij en de economie, en niet een veelheid aan losse maatregelen. Het Klimaatplan geeft nog weinig blijk van dit besef.

Toetsing Klimaatplan door Raad van State

De Klimaatwet schrijft voor dat de Raad van State over het Klimaatplan wordt “gehoord”. De Klimaatwet is bijzonder: niet alleen zijn daarin klimaatdoelstellingen voor de regering vastgelegd, maar ook een kader voor beleidsontwikkeling, effectmeting en verantwoording door de regering. Dit beleidskader is voor alle betrokken partijen nieuw. Alle betrokken partijen – ook de Afdeling – moeten ervaring opdoen met hun nieuwe taak. De Afdeling is onafhankelijk adviseur van regering en parlement over wetgeving en bestuur. De Afdeling advisering van de Raad van State heeft voor haar advies een toetsingskader opgesteld dat zij voor de beschouwing over het Klimaatplan heeft gehanteerd. Het toetsingskader bestaat uit vier hoofdonderwerpen. De vier hoofdonderwerpen zijn: klimaatdoelen, economische afwegingen, bestuur en uitvoering en juridische aspecten. Voor de onderwerpen doelrealisatie en economische afwegingen gaat de Afdeling uit van de onafhankelijke analyses en ramingen van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en het Centraal Planbureau (CPB).

Foto: Toshiyuki IMAI (cc)

Wereldtemperatuur | Update oktober 2019

DATA - It scares the shit out of me! Oktober 2019 is wereldwijd de op een na warmste oktober sinds begin metingen. Alle maanden van dit jaar staan in de top 5. En 2019 is op weg het op een of twee na warmste jaar sinds start metingen te worden. En dat terwijl er geen significante El Nino is en de zon al bijna een jaar geen extra activiteit kent. Dit zou dus eigenlijk de ijstijd moeten zijn die de ontkenners en zonaanbidders beloven. Maar intussen gaat de structurele opwarming dus keihard door.


En ook november is hard op weg naar een toppositie.
Zou je denken dat de wereld, zeker na Parijs, nu hard bezig is om af te kicken van fossiele brandstof. Helaas, niets is minder waar. Sterker nog, zoals het er nu uit ziet, is de planning (pdf) dat er alleen maar meer rotzooi uit de aarde getrokken gaat worden. Want tja, centjes nu.

Geen wonder dat 11.000 wetenschappers opnieuw een waarschuwing de wereld in slingeren.
En mocht iemand gaan zitten miepen van “ja maar maatregelen kost duur en zo”, mep ze dan met de nog steeds oplopende waarschijnlijke schade om de oren. En dat studies aangeven dat nu niets doen en straks alleen maar bezig zijn met “aanpassen” de meest kostbare weg is. Alleen is dat het probleem van de generaties na ons. Lekker makkelijk.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: https://pixabay.com/nl/illustrations/persoon-silhouetten-de-mens-540262/ copyright ok. Gecheckt 02-03-2022

Overbevolking? Nee, zeven procent!

OPINIE - Een van de veelgehoorde argumenten in het klimaatdebat is dat overbevolking het échte probleem is. Al die mensen die maar aanspraak maken op voedsel en grondstoffen, dat kan niet goed gaan.

Nu wil ik die stelling niet direct afserveren. Het is wel degelijk een probleem dat de wereldbevolking groeit, al is mijn insteek een beetje anders. Velen leven in armoede, kinderen gaan nog steeds bij bosjes dood en de druk op ruimte en natuur zijn ook niet uit te vlakken.

Maar dat is natuurlijk niet wat er bedoeld wordt. Het komt op mij vooral over als een lui argument van mensen die zelf geen verantwoordelijkheid willen nemen. Die bevolkingsgroei vindt plaats in delen van de wereld waar de ecologische voetprint vele malen lager is dan in ontwikkelde landen. Bovendien; wat wil je eraan doen? Volgens mij zijn er maar 2 opties.

Welvaart

Welvaart brengen schijnt een goede remedie te zijn, goed onderwijs en gezondheidszorg voor met name vrouwen zorgt voor lagere geboortecijfers. Maar welvaart verhoogt – in het huidige systeem – ook weer de ecologische voetprint van mensen, omdat ze meer energie zullen verbruiken (dat hoef ik neem ik aan niet uit te leggen).

Foto: Fossielvrij NL (cc)

Burgers voor het klimaat

COLUMN - Vrijdag 29 november wordt de volgende landelijke staking voor klimaatmaatregelen verwacht. Tot nu toe zijn in 14 plaatsen acties aangekondigd.

Ongeacht hoe groot de deelname zal zijn, kan 2019 nu al de boeken in als het jaar waar een meerderheid van de burgers zich voorstander van klimaatmaatregelen heeft betoond. De zich van desinformatie en nepnieuws bedienende klimaatsceptici lijken geen voet aan de grond te krijgen, want zij zijn veruit in de minderheid.

Kijken we naar de deelname aan activiteiten in 2019 voor klimaatmaatregelen, dan kan niet anders geconstateerd worden dan dat de meeste burgers zich niets van de klimaatsceptici aantrekken.

Een overzicht:

15 januari Earth Strike – Klimaatprotest – Amsterdam
7 februari ongeveer 350 wetenschappers steunen scholierenactie
7 Februari Schoolstaking Youth for Climate circa 10.000 scholieren in Den Haag
15 maart Global Strike: klimaatmarsen in Zeeland, Maastricht, scholieren in Amsterdam
5 april Shell gedagvaard. Zo’n 17.379 burgers en 6 organisaties zijn mede-eiser geworden.
25 april Studentenstaking Amsterdam, scholieren houden klimaatmars in Utrecht
11 mei Klimaatmars Maastricht Students for Climate
20 juni Amsterdam heeft de klimaatnoodtoestand uitgeroepen
24 mei Klimaatstaking Youth for Climate, Utrecht
24 juni 700 organisaties en Urgenda presenteren het 40-puntenplan (t.b.v. reductie CO2-eq.)
4 juli Haarlem heeft de klimaatnoodtoestand uitgeroepen
12 juli Utrecht heeft de klimaatnoodtoestand uitgeroepen
12 augustus Twee Nederlanders lanceren Europese Jongeren Klimaat petitie. 3.153 tekenden
23 september Petitie ‘Verandering is de enige optie’. 14.788 handtekeningen.
27 September 15.000 tot 20.000 mensen in Den Haag landelijke Klimaatstaking
27 september 1800 wetenschappers tekenen petitie als steun aan allen die ambitieuzer klimaatbeleid eisen

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Vorige Volgende