De eerste acht wedstijden van het WK voetbal in Qatar zitten er op. De helft van alle teams hebben gespeeld en dit is de voorlopige stand:
Iran 4 punten
Engeland 3 punten
Denemarken 2 punten
Dertien teams kijken tegen een erbarmelijke nul punten aan. Argentinië, Australië, Ecuador, Frankrijk, Mexico, Nederland, Polen, Qatar, Saudi-Arabië, Senegal, Tunesië, Verenigde Staten en Wales.
Als het team van Iran zo doorgaat zal het de verrassing aller WK’s worden. Na één wedstrijd al de grote kanshebber voor de finale, hoe krijgt Iran dat voor elkaar?
Dat krijgt de staat Iran niet voor elkaar. Alle lof komt het voetbalteam Iran toe. De spelers weigerden het volkslied te zingen. De actie sloot naadloos aan bij het statement dat aanvoerder Ehsan Hajsafi een dag eerder op een persconferentie gaf.
Before anything else, I would like to express my condolences to all of the bereaved families in Iran
(…)
They should know that we are with them, we support them and we sympathise with them.
Zo’n statement is niet zonder risico voor de spelers of hun familie. Het Iraanse regime treedt spijkerhard op tegen de protestbeweging die nu al ruim twee maanden aan de gang is. Hoewel velen dachten dat de Iraanse voetballers zich in Qatar tot hun sportieve opdracht zouden beperken, blijkt nu het tegendeel. Zoals Hajsafi zei:
We are here but it does not mean that we should not be their voice
Ook al gaat dit om een protestactie gericht tegen het Iraanse regime en niet tegen dat van Qatar, het Iraanse team verdient een volle vier punten. Gegeven alle omstandigheden was het buitengewoon moedig te demonstreren dat er ernstiger kwesties spelen dan voetbal. Zaken die nooit onbesproken horen te blijven.
Op de tweede plaats staat voorlopig Engeland. Vlak voor de aftrap van de wedstrijd tegen Iran knielden de spelers op het veld. Als gebaar voor inclusiviteit en tegen racisme en discriminatie. Een actie die de Engelse spelers vaker uitvoerden bij eerdere gelegenheden. Nu wel heel toepasselijk want op gebied van inclusie is Qatar de weg kwijt.
Dat werd nog eens bewezen toen diezelfde dag, niet veel later, voetbalfans getooid met regenboogkleuren de toegang werd ontzegd in het stadion waar Wales en de Verenigde Staten zouden spelen.
De actie mag ook toepasselijk heten omdat de slavernij waarmee de stadions zijn gebouwd, ongetwijfeld is geworteld in racisme en discriminatie.
Een kleine drie seconden drukten de Engelsen hun knieën in het gras. Miniem gebaar, maar toch, vanwege de toepasselijkheid van het statement: drie punten.
Denemarken haalde de voorlopig derde plaats. Om een simpele actie: de kleding is expres sober gehouden. Geen grote logo’s, geen opzichtige belettering. De leverancier van de sportkleding verklaarde niet zichtbaar te willen zijn tijdens een toernooi dat duizenden mensen het leven heeft gekost.
En jawel, een van de outfits droegen de Deense spelers tijdens de opwarming voor de wedstrijd. Kleur: zwart. Als teken van rouw voor de omgekomen gastarbeiders. Denemarken scoorde daarmee twee punten.
Slechts drie van de tot nu toe zestien optredende teams maakten dus een of ander gebaar. Bitter weinig. Maar dat was wel te verwachten nadat acht Europese teams vooraf aangekondigde acties (het dragen van de One Love-armband) schielijk introkken toen de FIFA met maatregelen dreigde.
Nu het toernooi is begonnen, gaat het in de media vooral over het voetbal zelf. Alleen als een team op het veld, in de stadions, een statement maken, kan men er niet omheen. De beloofde reportages over de huidige situatie in Qatar blijven vooralsnog achterwege. Zelfs geen berichten of men om pad is gegaan en in welke mate men er in slaagt gastarbeiders te spreken.
Kunnen we op enig moment nog wat van het Nederlandse team verwachten? Vooralsnog ziet dat er somber uit. Laten we een paar opties voorstellen.
Optie 1: Het hele team, niet alleen de aanvoerder, plus de begeleidende staf (inclusief Van Gaal!) gaan de One Love armband dragen. Zou de FIFA het aandurven een complete deelnemer op een gele kaart te trakteren en ze bij de volgende gelegenheid te schorsen?
Optie 2: Laat het Nederlandse team in de twee stadions waar het deze ronde nog gaat spelen een krans leggen ter nagedachtenis aan de omgekomen arbeiders (in de geest van een eerder voorstel).
Optie 3: Na de toss, of na het beginnend fluitsignaal, een minuut stilte houden ter nagedachtenis aan de omgekomen arbeiders.
Een beetje leeuw durft dat aan. En als dat toch te veel vergt, speel dan de ‘copy cat’ en kniel drie seconden.
Ondertussen houden wij in de gaten welk team op dit WK het meest presteert als het gaat om internationale solidariteit. Voor de ‘Get up – Stand up’-beker.
Vandaag hopen we te zien dat Duitsland een of ander gebaar maakt. De Duitse voetbalbond is in ieder geval een sponsor kwijt. Supermarktketen Rewe stopt de sponsoring uit protest tegen het niet dragen van de One Love armband.
België zal zwaar in de gaten gehouden worden door de FIFA, want de organisatie verbood het team niet alleen de One Love-armband te dragen, ook kleurrijke shirts en een shirt met het woord ‘Love’ er op werden verboden. Welke middelen heeft het team nog om expressie te geven aan protesten? Dat wordt dé kus van het WK (Jan Vertonghen gaat Eden Hazard een kus geven). Een belofte die Vertonghen snel weer van zijn Instagram verwijderde. Jammer.
Japan kondigde eerder aan zich enkel bij voetbal te houden.
Of Spanje, Costa Rica, Marokko en Kroatië enig statement gaan maken, is bij ons op moment van dit schrijven niet bekend.
