Vlak voordat hij zijn kabinet Schoof opblies bezocht Geert Wilders een bijeenkomst in Hongarije van de extreemrechtse organisatie CPAC (Conservative Political Action Conference). Hij trad daar op als een van de sprekers naast Alternative für Deutschland-voorvrouw Alice Weidel, Santiago Abascal van het Spaanse Vox, de zoon van Netanyahu, diverse kopstukken uit de Israëlische politiek en natuurlijk de Hongaarse premier Viktor Orbán zelf. Met de jaarlijks terugkerende conferentie hoopt de conservatieve Hongaarse regering bruggen te slaan richting de Angelsaksische wereld. Donald Trump en de zijnen zien de aartsconservatieve, autoritaire en pro-Russische Orban als een voorbeeld ter navolging. Dilan Yeşilgöz noemde het zondag in Buitenhof onverantwoord van Wilders dat hij juist nu 'weekend gaat vieren met allemaal Poetinvriendjes'. Voor Geert was het ongetwijfeld een warm bad dat hem extra heeft gesterkt in zijn voornemens om zijn Nederlandse politieke vriendjes te laten vallen. Asielmigratie is het excuus, maar waar het om draait is dat Geert inziet dat hij met Schoof, Yeşilgöz en Van der Plas nooit de Nederlandse Orbán kan worden. Ook voor hem is de Hongaarse premier een lichtend voorbeeld. Trump noemde de Hongaarse premier 'een zeer goede leider, een zeer sterke man'. Hij voegde eraan toe: 'Sommige mensen mogen hem niet omdat hij te sterk is. Het is fijn om een sterke man je land te laten besturen.' En dat geldt ook voor de extreemrechtse omgeving van Trump. Zo citeert The Guardian Kevin Roberts, de directeur van de Heritage Foundation die het befaamde 'regeerprogram' van Trump, Project 2025, schreef: “Het moderne Hongarije is niet alleen een model voor conservatief staatsmanschap, maar hét model.” Steve Bannon noemde Orbán ooit 'Trump vóór Trump'. The Guardian: 'Sinds Trump in januari aan zijn tweede termijn begon, lijkt de adoratie in razend tempo te zijn omgeslagen in navolging. Trump heeft, net als Orbán vóór hem, de macht van de staat aangegrepen om rivalen te achtervolgen, duistere retoriek omarmd om politieke tegenstanders te demoniseren en 'woke' uit instellingen te zuiveren, in wat analisten de 'orbánisering van Amerika' noemen.' Er zijn natuurlijk meer voorbeelden van autoritaire staatslieden, maar dat Orbán mensen als Trump en Wilders inspireert heeft er ongetwijfeld mee te maken dat de Hongaarse premier in de loop der jaren er in geslaagd is een althans in potentie democratisch land langzaam maar zeker te veranderen in een illiberale dictatuur. De rechterlijke macht is onschadelijk gemaakt, de kieswet ten gunste van de regeringspartij gewijzigd, universiteiten zijn gezuiverd van genderstudies, openbare instellingen kwam onder controle van Orbán getrouwe bestuurders. Staatsaanbestedingen worden gebruikt om de zakken van loyalisten te vullen, met staatssubsidies worden pro-regeringsmedia beloond en kritische media leggen het loodje. Sommige van de verzwakte media werden later overgenomen door ondernemers die loyaal waren aan Orbán en omgevormd tot spreekbuizen van de regering. Zijn Fidesz-partij en haar loyalisten controleren nu naar schatting 80% van de media in het land. 'Dit hele proces speelt zich af achter een rookgordijn van haatpropaganda, met verschillende doelwitten', zegt András Kádár van het Hongaarse Helsinki Comité. Hij wijst op Orbáns aanvallen op Brussel en de EU, maar ook op migranten. 'Vervolgens zeggen ze dat we al deze bevoegdheden nodig hebben, deze ongecontroleerde en oncontroleerbare bevoegdheden om de mensen te beschermen tegen die vijanden van binnen en van buiten.' Volgend jaar gaan de Hongaren weer naar de stembus. De oppositie hoopt dat er dan eindelijk een einde komt aan het bewind van Orbán. Daarvoor zijn er twee min of meer hoopvolle aanwijzingen. Europarlementslid Péter Magyar is met zijn partij Tisza een geduchte concurrent voor de zittende premier. Magyar is een voormalig Fidesz-lid die populair is geworden met zijn aanklachten tegen de corruptie van zijn oude partij, volgens hem verantwoordelijk voor de achteruitgang van veel publieke diensten. Hij is conservatief, maar anders dan Orbán wil hij dat Hongarije weer een gewoon, geïntegreerd EU-lid wordt. Het tweede punt dat voor Orbán nadeling zou kunnen uitpakken is de staat van de economie. Ironisch genoeg spelen de herhaaldelijk door Trump voorgestelde hogere invoerrechten daarbij ook een rol. De staat van de Hongaarse economie is al niet zo best, zegt Márton Gulyás van het veelbekeken politieke Youtube kanaal Partizán. 'De regering verliest enorm aan schulden, de inflatie is nog steeds hoog, de voedselprijzen zijn nog steeds hoog en de lonen stagneren.' Trumps MAGA maatregelen zullen de toestand alleen nog maar verergeren. Maar Orbán zal voor een volgende termijn tegenover alle kritische stemmen zeker zijn overmacht aan regeringsgtrouwe media inzetten. In feite is zijn campagne nu al begonnen met het verbod op de Pride die op 28 juni moet plaatsvinden. De organisatoren zijn niet van plan het evenement af te gelasten en krijgen van alle kanten veel steun. Ook Nederlandse parlementariërs hebben zich bereid verklaard mee te lopen. Onlangs steunde een grote Kamermeerderheid een motie met een oproep aan het kabinet om ook een delegatie te sturen. Orbán zal het waarschijnlijk niet wagen buitenlandse politici te verhinderen om in Boedapest hun solidariteit met de LGBTQ+ gemeenschap te tonen. Maar hij zal aan zijn achterban buiten de hoofdstad wel laten zien hoe buitenlandse gasten proberen traditionele Hongaarse waarden aan te vallen. Zoals hij ook reageerde op de kritiek vanuit andere Europese landen op de anti-LGBTQ+-wet die het "uitbeelden of promoten" verbiedt bij jongeren tot 18 jaar van "genderidentiteiten die niet overeenkomen met het bij geboorte toegewezen geslacht, geslachtsverandering of homoseksualiteit". De advocaat-generaal van het Hof van Justitie van de Europese Unie adviseerde gisteren de wet te beschouwen als discriminatie in strijd met Europese mensenrechten. In het Hongaarse parlement, dat al eerder besloten heeft dat er slechts twee geslachten zijn, is voorts een wet ingediend tegen buitenlandse financiering. Op papier gaat het om verdediging van de nationale soevereiniteit maar de wet zal er in de praktijk toe leiden dat alle ngo's en onafhankelijke media onder grote druk komen te staan omdat ze bij de minste of geringste Orbán onwelgevallige uiting bestraft kunnen worden. Transparancy International schrijft: 'De wet zou niet alleen van toepassing zijn op EU-subsidies en buitenlandse donaties vanaf € 5, maar zou ook binnenlandse donaties binnen Hongarije kunnen treffen. De vage formulering laat veel ruimte voor politiek misbruik en bedreigt een groot deel van het maatschappelijk middenveld – waaronder onafhankelijke media, waakhondorganisaties en gewone burgers die deelnemen aan het openbare leven.' Verwacht van Orbán niet dat hij zich matigt als zijn positie op het spel staat. Hij zal alles op alles zetten om volgend jaar weer als winnaar uit de bus te komen. En dat geldt ongetwijfeld ook voor zijn adepten.
Het debat over de regeringsverklaring loopt volledig in de soep. Is er iemand in de zaal die kan omgaan met kleuters?
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
COLUMN, OPINIE - “Ik zal niets nalaten om te voorkomen dat Wilders aan de macht komt”. Aldus Timmermans op zijn partijcongres afgelopen zaterdag.
Dat Wilders die uitspraak interpreteert als een oproep tot geweld, zegt vooral iets over zijn eigen verrotte manier van denken. Zoals de waard is vertrouwt-ie zijn gasten.
Een normaal mens begrijpt dat binnen de context waarin de uitspraak gedaan is, namelijk een politieke, democratische bijeenkomst en dat Timmermans bedoelt dat hij alle politíeke middelen zal gebruiken om te voorkomen dat Wilders aan de macht komt. Hij heeft zich tot voor kort zelfs redelijk afzijdig gehouden van die hele formatie – totdat hij een deadline stelde waarbinnen de formerende partijen eruit moeten komen. Wat heel logisch is, gezien het eindeloze ge-emmer van die vier, die ondertussen zeiken dat het demissionaire kabinet doorregeert. Ja wat wil je dan, dat we het hele land platleggen terwijl jullie elkaar de tent uitvechten?
Wat me ook ergert, is de reactie van het Wilders-voetvolk op zijn belachelijke oproep om aangifte tegen Timmermans te doen. Koekje van eigen deeg – een antwoord op een soortgelijke oproep van Timmermans na de “minder-minder Marokkanen”-uitspraak van Wilders. Want dát kun je niet anders interpreteren dan dat hij de Marokkanenpopulatie wil decimeren, al zegt-ie er niet bij hoe – dat mag je zelf bedenken.
COLUMN - Drie jaar geleden schreef de onlangs overleden journalist Marc Chavannes op De Correspondent: ‘De benoeming van rechters is in Nederland niet beter geregeld dan in Polen of Hongarije. Tijd om een groot lek in het dak van de rechtsstaat te repareren zolang het kan.’ Zijn waarschuwing werd in de wind geslagen. Nu Wilders het voor het zeggen kan krijgen neemt de ongerustheid toe. Te laat?
Chavannes schreef aan de vooravond van de verkiezingen in 2021 die uiteindelijk Rutte IV in het zadel brachten. Hij wijst op een al jaren levende kritiek op de niet geheel waterdichte scheiding tussen het politieke bestuur en de rechterlijke macht. De Nederlandse rechtspraakorganisatie bevat ook volgens de staatsrechtgeleerde Paul Bovend’Eert ‘een serieuze constructiefout’. De ‘minister voor Rechtsbescherming’ wijst de leden van de Raad voor de rechtspraak aan. Die Raad kiest de bestuursleden van de gerechten, die op hun beurt rechters ‘kansen geven of niet’. Tot nu toe heeft Nederland nagelaten ‘de benoemingen van de rechterlijke macht zo te regelen dat een autocratische opvolger van het huidige kabinet niet zomaar zijn vriendjes kan benoemen’, schrijft Chavannes. Hij wijst er ook op dat Nederland hiermee afwijkt van de Europese standaard voor de benoeming van rechters:
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
QUOTE - Duiding door de NRC:
Per saldo is de winst van de PVV slecht nieuws voor Nederland. Een partij die willens en wetens tweederangs burgers creëert op basis van afkomst of religie, die Nederland weg wil halen uit de Europese Unie, die de hulp aan Oekraïne direct wil stopzetten, die de pijlers van de democratie aanvalt („nep-parlement”, „D66-rechters”), die de persvrijheid niet serieus neemt („Journalisten zijn – uitzonderingen daargelaten – gewoon tuig van de richel”). Een partij ook die intern geen democratie of inspraak duldt, die openlijk aanschurkt tegen Vladimir Poetin, die nauwelijks economische plannen noch ervaren mensen heeft om Nederland door de onzekere toekomst te loodsen. Om nog maar te zwijgen over de rol die Nederland internationaal kan spelen. Of beter: niet meer kan spelen. Sommige schaduwen zijn te groot om overheen te springen.
COLUMN - De man met de meest verrassende campagne won 37 zetels. Verrassen deed hij al vaker, maar meestal door de manier waarop hij mensen uit elkaar probeerde te spelen. Daar was de verrassing ondertussen wel een beetje vanaf. Nu verraste hij Nederland met de indruk die hij wekte samen de problemen van Nederland op te willen lossen. Hij stelde er te willen zijn voor alle Nederlanders. Dat had niemand zien aankomen!
In een campagne waar geen enkele andere partijleider ook maar iets verrassends deed, leverde dat zetels op. Dat betekent overigens ook dat Wilders zijn nieuwe kiezers voor zich heeft gewonnen door naar het midden te bewegen. We hebben niet meer extreemrechtse kiezers, maar een Wilders die zelf zegt zich te matigen. Daarmee heeft hij kiezers die dat (willen) geloven voor zich gewonnen.
Die verrassende beweging van Wilders naar het midden, de opkomst van de milde Wilders, liet iedereen ook in verwarring achter. Verwarring over welke Wilders nu de echte Wilders is. Is dat de Wilders van zijn verkiezingsprogramma, dat niet minder extreem is dan eerder, of is het de milde Wilders uit de campagne?
Eigenlijk kan er geen formatie plaatsvinden zonder daar antwoord op te krijgen. Want Pieter Omtzigt en Caroline van der Plas, met wie gaan jullie mogelijk onderhandelen? De extreme of de milde Wilders? Zou het niet een goed idee zijn daar eerst duidelijkheid over te krijgen?
Een gastbijdrage van Hartger Wassink.
In mijn studententijd, begin jaren ’90, keek ik wel eens Amerikaans showworstelen. Het sloeg nergens op, maar ja, er was nog geen internet en ’s nachts was er niks anders op tv. Ik vond de serieusheid waarmee de worstelaars hun speel speelden heel interessant. Iedereen wist dat het allemaal nep was, maar niemand doorbrak de code. Een soort Sinterklaas voor volwassenen. Het leek allemaal vrij onschuldig en op misbruik van anabole steroïden na is er volgens mij nooit iets onoirbaars gebeurd.
Ik moet daar regelmatig aan terugdenken. Want ergens in de afgelopen 20-30 jaar is de Nederlandse politiek een soort showworstelen geworden, alleen zijn de consequenties een stuk serieuzer. Ik zal proberen uit te leggen wat me dwars zit.
Politiek draait om debat en debat kan (net als showworstelen) al interessant genoeg op zich zijn om naar te kijken, los van wat je persoonlijke voorkeur voor de inhoudelijke uitkomst van het politieke debat is. Bovendien: het gegeven dat politiek (anders dan showworstelen) wel degelijk serieuze consequenties heeft in de echte wereld, draagt bij aan de spanning die van het spektakel uitgaat.
Het is niet alleen omdat politiek in de belangstelling staat, dat dit spektakel interessant is. Spektakel op zich trekt al belangstellenden aan. Zoals een brandje, een ongeluk of een vechtpartij. Het dus ook andersom: maak van politiek spektakel, en je trekt politieke aandacht. Pim Fortuyn was de eerste die doorhad dat spektakel loont. Het verhaal van zijn tegenstrever Ad Melkert is bekend: die richtte zich liever, zonder spektakel, op de inhoud.
Maar hij onderschatte faliekant de aantrekkingskracht van de underdog in een op handen zijnde vechtpartij. En die aantrekkingskracht van de underdog is erg groot: het is verdienmodel van het Amerikaanse showworstelen.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
OPINIE - Anet Bleich en Natascha van Weezel schreven een boek over de omgang van de media met rechts-populistische partijen: De Houdgreep. Bleich: „In de regel is dat tamelijk kritiekloos. Terwijl die partijen zelf voortdurend afgeven op journalisten. Het is bijna masochistisch van de journalistiek.” Toch blijven journalisten aan de PVV en het FvD trekken omdat ze hopen te kunnen scoren met ophef en vertier. Behalve een waarschuwing voor het ondemocratische gehalte van met name FvD is het boek een kritiek op de media die primair voor de spanning en sensatie achter Wilders en Baudet aanlopen.
Moet je dan geen aandacht besteden aan deze partijen? Op deze vraag geeft het boek helaas geen bevredigend antwoord. Bleich en van Weezel stellen wel het argument ter discussie ‘dat de rechtse populisten er bij horen en dat hun verhaal evenzeer moet worden gehoord als dat van alle anderen.’ Ze beschouwen het als een valkuil voor de media ‘dat je PVV en Forum afschildert als gewone, tamelijk onschuldige partijen’. Ze verwijzen naar Léonie de Jonge die onderzocht waarom rechts-populistische partijen in Wallonië zo weinig succes hadden. Dat had volgens haar vooral te maken met de manier waarop de media met extreemrechts omgingen. Ze behandelen extreemrechtse partijen als zodanig en niet als ‘gewoon’. Bleich en Van Weezel citeren een fundamentele vraag van De Jonge: ‘Ben je hoeder van de democratie of passief doorgeefluik?’.
OPINIE - Ik maak bij deze een compliment aan Geert Wilders en zijn PVV: het is de enige partij die de goede reactie gaf op de uitspraken van VVD minister Blok. De Kamervragen die Wilders stelde raken de kern van de zaak.
We nemen de belangrijkste stukken erbij.
Minister Blok stelde dat het tegen onze genen in gaat om vreedzaam samen te leven. Volgens hem hangt gedrag samen met je eigen en andermans etnische afkomst. Ongeacht waar je geboren bent. Mensen in Oost-Europese landen laten dat ook merken: volgens Blok slaan ze gekleurde mensen in elkaar.
De conclusie is duidelijk: er kan simpelweg niet vreedzaam samengeleefd worden. Dat is wat Blok zei en dat is waar Wilders op door gaat: multiculturalisme moet bestreden worden vanwege het inherente gevaar voor onze samenleving.
Wilders stelt het hier overduidelijk: als Blok meent dat een vreedzame multi-etnische samenleving onmogelijk is, is het enige logische regeringsbeleid dat er Apartheid wordt ingevoerd. Nederland “van multiculturaliteit ontdoen”. Oftewel segregatie, oftewel deportatie.
En dat is de kern van de zaak.
De woorden van Blok zijn niet ‘lomp’, niet ‘onzorgvuldig’ en ook niet ‘prikkelend’. Dit gaat verder dan overlast door hangroepjongeren, dit gaat letterlijk over het onvermogen om samen te leven zodra je van etnische achtergrond verschilt. Als je bovenstaande ideeën minder ‘lomp’ verwoord, maakt het de denkbeelden niet plots minder racistisch.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
