Spannende verkiezingen, hogere opkomst?

van Simon Otjes en David M. Willumsen (verscheen eerder op Stuk Rood Vlees). De commissie-Remkes heeft de afgelopen twee jaar hard nagedacht over manieren om de Nederlandse democratie te vernieuwen en te versterken. Een van de adviezen die zij geeft is blokvorming: partijen die ideologisch dicht bij elkaar staan moeten voor de verkiezingen aangeven dat ze samen in het kabinet gaan. Dat zou goed zijn voor de legitimiteit van het politieke stelsel. Veel empirische ondersteuning bieden Remkes en zijn collega’s niet. Wel verwijzen ze naar de Deense politieke serie Borgen, die aangeeft dat blokvorming kan leiden tot spannende politiek. Dat leidt tot de vraag welke lessen Nederland zou kunnen leren uit Denemarken? En wat onderzoek zegt over het effect van blokpolitiek?

Door: Foto: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Verkiezingsdebat_tussen_lijsttrekkers_CDA,_PvdA_en_VVD_in_Hilversumse_VARA-radio,_Bestanddeelnr_933-6506.jpg
Foto: Demarit (cc)

Sociaal-democraten winnen in Finland

ELDERS - Een zeldzaam succes in Europa voor centrum links, schrijft Politico. Begint de revival van de sociaaldemocratie in Scandinavië? In Denemarken is er ook uitzicht op winst, maar dan wel ten koste van de immigranten.

De winst van de Finse sociaal-democraten (SDP) is nipt. Ze behaalden bij de verkiezingen van zondag j.l. 40 zetels (winst van 6), net één zetel meer dan de rechtse populisten van de Finse Partij, voorheen de Ware Finnen (39, +1). Maar de SDP krijgt nu wel het voortouw bij de regeringsvorming. Ondanks de winst van de Groenen (20, +5) en de Linkse Partij (16, +4) zit een linkse regering er niet in. Het Finse parlement telt 200 leden en ook hier is er in de afgelopen decennia sprake van terugloop van voorheen grote middenpartijen. Antti Rinne, de leider van de sociaaldemocraten zal moeten aansturen op een coalitie van links en rechts. Deelname van de Finse Partij is zeer onwaarschijnlijk.

De grote verliezer van de verkiezingen is de Centrumpartij van aftredend premier Juha Sipilä. Zijn plannen voor sociale hervormingen en gezondheidszorg leidden in maart tot de val van de coalitieregering die bestond uit de Centrumpartij, de Conservatieve partij en de Blauwe Hervormingspartij, een gematigde afsplitsing van de Finse Partij. De laatste groepering heeft in het nieuwe parlement geen zetel weten te behalen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Closing Time | Als daar muziek voor is

Om nog even voort te borduren op gisteren:  u kunt nu beoordelen of hier ge- of misbruik wordt gemaakt van de poëzie van M. Vasalis. Twee versies van het gedicht ‘Als daar muziek voor is’ (teskt onder het tweede filmpje).

Het eerste: een uitvoering van tenor Gijs Meeusen, begeleid door een strijkkwartet.

Het tweede (na de ‘lees verder’)

Een uitvoering van het het Noordpool Orkest en zangeres Janne Schra, die u gister al hebt gehoord in Zachter.

Foto: uyeah (cc)

In Indonesië wint de hoop het nipt van de angst

ANALYSE - Het ziet ernaar uit dat de zittende president Joko Widodo tijdens de presidentsverkiezingen van Indonesië een nipte overwinning heeft behaald op zijn tegenkandidaat Prabowo. In dat geval heeft de progressieve politiek het in dat land het voorlopig nog gewonnen van de politiek van verdachtmakingen en angst.  

Waar in de hele wereld de democratische rechtsstaat aan de verliezende hand lijkt en minder democratische krachten oprukken, is in Indonesië vooralsnog het omgekeerde aan de gang. In 1998 trok de dictator Soeharto zich onder druk van de bevolking terug uit de politiek. Indonesië kreeg een nieuwe grondwet, die uitgaat van een op moderne leest geschoeide rechtstaat en bestuur. Indonesië beweegt zich sindsdien stap voor stap in de richting van een moderne democratie. In praktijk blijkt een dergelijke omwenteling in een land dat lang geregeerd werd door een corrupte elite echter lastig.

Groot potentieel

Het potentieel van Indonesië is groot. Met meer dan 250 miljoen inwoners is het veruit het grootste land in de regio. Jakarta is met een kleine tien miljoen inwoners de grootste stad van de regio.

Door de snelle en slecht gecontroleerde urbanisatie van de afgelopen decennia is de hoofdstad echter uitgegroeid tot een notoire verkeerschaos. In andere grote steden in Indonesië zoals Surabaya en Bandung is de situatie niet veel beter. Ook tussen de steden zijn de verbindingen duidelijk overbelast. En naast het gebrek aan een goede infrastructuur vormen een gebrekkige scholing en armoede een economische rem op het land. Ook speelt de corruptie het land nog steeds parten.

Foto: Leon Riskin (cc)

Weglopen van de wegloper

COLUMN - Het was afgelopen maand weer een grote kiezersstroom: kiezers die van de PVV overstapten naar FvD. Onderzoeken wijzen uit dat een fors deel van de FvD-kiezers van 20 maart op de PVV stemde bij de Tweede Kamerverkiezingen twee jaar terug. Dat deel is gegroeid van 22% in november 2017 via 25% in oktober 2018 tot 31% afgelopen maand. Dus steeds meer FvD-kiezers komen van de PVV.

Achteraf is het gemakkelijk om over het hoofd te zien hoe bijzonder de uitstroom uit de PVV is. Jarenlang braken tegenstanders zich het hoofd over hoe de PVV te bestrijden. Tevergeefs: PVV-leider Geert Wilders domineerde media en politiek en zijn kiezers leken hondstrouw. Twee jaar lang was hij wellicht ‘s lands machtigste man en in 2012 blies hij in zijn eentje zelfs een heel kabinet op.

Wat bracht die grote stroom van kiezers dan op gang?

Kiezers van PVV en FvD lijken sterk op elkaar en zijn vooral tegen immigratie, net als beide partijen zelf. Dat partijen ideologisch dichtbij elkaar staan maakt kiezersverschuivingen waarschijnlijker dan als ze veraf staan. Maar dit verklaart nog niet of ze ooit plaatsvinden – en zo ja, wanneer precies. Waarom bleven die kiezers de PVV niet trouw?

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Closing Time | Zachter

Reinout Douma, componist en dirigent van het Noordpool Orkest en zangeres Janne Schra schreven muziek bij gedichten van M. Vasalis. Uitgebracht in 2017. De tekst leek me wel toepasselijk bij de reuring na de verkiezingen van 20 maart (tekst na de break onder het filmpje).

Zachter

Het strand is wel mijn vaderland,
de zee synchroniseert nog monotoon
stromen van tegenstrijdigheden.
Toch droom ik soms, dat er een hoge boom
zou staan waaronder ik mij neer kon leggen,
een boom, die breed geloverd in terrassen
van takken vogels bergen zou.
Vogels, die zingen een voor een,
niet tegelijk, en luistrend naar elkaar.
Soms droom ik dat: wanneer ik bang
ben voor de nimmer bange meeuwen
die vrij zijn, maar nooit blij
en die niet zingen, maar òf zwijgen
òf schreeuwen.

Foto: Sebastiaan ter Burg (cc)

Soms moet je voor een gelijke behandeling mensen toch anders behandelen

Mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB) stemmen veel minder dan andere Nederlanders. Dat is niet alleen ondemocratisch, maar mag ook niet volgens het VN-verdrag Handicap. Hoe kunnen mensen met een LVB meer betrokken worden bij het democratisch proces?

Bij de laatste Tweede Kamer-verkiezingen stemde 82 procent van alle kiesgerechtigden, maar van de mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB) bleef meer dan de helft thuis. Uit een onderzoek van NIVEL en het Trimbos-instituut blijkt daarnaast dat 40 procent van de stemmers met een LVB het invullen van het stembiljet heel ingewikkeld vond, wat de kans op een onbedoeld ongeldige stem aanzienlijk maakt.

Iemand heeft een LVB bij een beperking in zowel intelligentie (IQ 50-70) als sociale redzaamheid. In Nederland gaat het hierbij om ongeveer 74.000 mensen. Omdat mensen die zwakbegaafd zijn (IQ 70-85) in de praktijk veelal dezelfde hulp nodig hebben, wordt deze groep ook vaak meegenomen in het beleid. Bij elkaar gaat het dan om 1,4 miljoen mensen (schatting SCP 2013), 8,6 procent van de Nederlandse bevolking – potentieel 13 zetels in de Tweede Kamer.

Problemen bij het stemmen

Voor mensen met een LVB blijkt stemmen een heel lastige opgave. Het taalgebruik van politici is vaak ingewikkeld en de meeste verkiezingsprogramma’s zijn niet begrijpelijk geschreven. Wel hebben bijna alle landelijke partijen na een oproep van het College voor de Rechten van de Mens versimpelde en kortere versies van hun programma’s gemaakt.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Alternatief op links

COLUMN - Ik stem al een aantal jaar op de Piratenpartij (huh, is dit reclame voor een politieke partij? Ja!). Dat is tot nu toe steeds een verloren stem geweest. Toch hou ik stug vol, want ook ik heb mijn buik vol van de huidige politiek. Er is een alternatief op links, dat zich in andere landen al aardig bewezen heeft.

Traditionele partijen

Ze hadden al langer mijn sympathie vanwege hun prominente aandacht voor privacy en een vrij internet, iets dat tot een paar jaar geleden nogal een ondergeschoven kindje was in het publieke debat. Maar ja, om van dat ene issue nou je stem af te laten hangen vond ik ook zo wat, en ik was zoals de meeste mensen geconditioneerd om op traditionele partijen te stemmen. Dat was meestal GroenLinks, in een ver verleden PvdA en een enkele keer SP.  Maar die partijen zijn steeds verder van me af komen te staan. Over de PvdA hoef ik het wat dat betreft niet eens te hebben. De SP is me net ff te fanatiek en GroenLinks heb ik het Kunduzakkoord nog steeds niet vergeven. Dus voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2017 wist ik het even niet meer.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | De uil van Minerva

COLUMN - De oude uil van Minerva spreidt zijn vleugels bij het vallen van de avond. Hij zet zich af en begint te vliegen over het land dat die dag nummer vijf bleek te staan op de ranglijst voor gelukkigste landen ter wereld. Er waren nog andere verkiezingen geweest die dag. Gedurende de avond dringt het langzaam tot hem door dat er een politieke aardverschuiving is geweest. Althans, dat is de consensus. Als je iets beter kijkt, dan zie je dat rechts Nederland gewoon weer wat verder versplinterd is.

Later op de avond hoort de uil hoe zijn naam ijdel wordt gebruikt door een narcistische idioot met grootheidswaan. ‘En zo staan we hier vanavond, te elfder ure, te midden van de brokstukken van wat ooit de mooiste beschaving was die de wereld ooit heeft gekend. Een beschaving die alle uithoeken van de wereld bestreek. Vol zelfvertrouwen was. En die de mooiste architectuur, de mooiste muziek en de mooiste schilderkunst voorbracht die ooit onder de sterrenhemel heeft bestaan.’ En de mooiste volkeren heeft uitgemoord en de mooiste landen heeft leeggeplunderd, denkt de oude wijze uil er achteraan. 

De uil hoort hoe zijn naam als opmaat dient om de ondergang van het Avondland te betreuren en een aanval te beginnen op de intellectuele, culturele en bestuurlijke elite: ‘We worden kapot gemaakt door de mensen die ons zouden moeten beschermen. We worden ondermijnd door onze universiteiten, onze architecten, onze journalisten en bovenal: onze bestuurders.’ Hij heeft het nog net niet over de vijanden van het volk, maar veel scheelt het niet.

Foto: copyright ok. Gecheckt 27-03-2022

Voor de provincialen en hoogheemraden

VERSLAG - U gaat vandaag ter stembus voor de verkiezingen der Provinciale Statenverkiezingen en der Hoogheemraadschappen. Of niet?

Evenals bij de vorige regionale verkiezingen kunt u hier uw ei kwijt. Waarbij we vooral zijn geïnteresseerd in wat er al stemmende zo gebeurt. Heeft u een indruk van de opkomst in uw omgeving? Is het een beetje goed georganiseerd? Of bent u de eerste wantoestanden al tegengekomen?

Opvallende kandidaten gespot? Merkwaardige statements en bijzondere uitspraken vernomen? Worden de stemmen wel goed geteld? En hoe gaat de uitslag er in uw provincie uitzien?

Wij kunnen wel van hot naar her rennen om de verkiezingen te verslaan, maar u bent ter plaatse, dus doe hier kond van uw bevindingen. Mocht u daarover nog een mening hebben, ach vooruit dan, voor deze keer….

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Vorige Volgende