Haagse bagger

“Overal zanikt bagger” dichtte ooit Lucebert. De woorden zijn onweerstaanbaar bij het kijken naar Den Haag. Ik heb meer dan de helft van mijn werkzame leven in de Haagse bureaucratie doorgebracht en weet dat er onwaarschijnlijk slimme en getalenteerde mensen rondlopen, in de politiek en in de bureaucratie. Raadsel: waarom produceren ze niet wat meer kwaliteit? Hopen bagger De voorbeelden van bagger zijn niet moeilijk te geven; ik noem er enkele. “De woningmarkt trekt aan”, zo kraait minister Blok victorie, gesteund door Pechtold, die trots is op zijn woonakkoord. Maar de bijdrage daarvan is miniem. Het beleid van de ECB om de rente laag te houden en het Amerikaanse herstel, zijn betere verklaringen voor het “succes van het beleid”. De politie voert actie voor meer waardering en begrip. Opstelten deed een perfecte vertolking van Dickerdack: “Sla er op commissaris Bullebas!” Voor het drugsbeleid was dat al niet best, maar de politie-reorganisatie door centralisatie pakt niet goed uit. De verhouding tussen de dienstleiding enerzijds en bonden en medezeggenschap van de politie anderzijds bevindt zich op een dieptepunt. De discussie over de gaswinning leek eindeloos, totdat de rechter riep: “En nu de kraan dicht”. Minister Kamp gehoorzaamt, maar voor de Groningers met schade blijft het touwtrekken met de instanties, die de schade moeten vergoeden voortduren. De Kamer wil de bewijslast omkeren, Kamp vooralsnog niet. Ik zou gek worden van woede, als ik schade had. De decentralisaties in de zorg gingen vlug, te vlug volgens de bazin van de Algemene Rekenkamer, Saskia Stuiveling. Zij stelde een evaluatiemoment voor aan het einde van 2014, maar de regering wees dat af. Inmiddels is het proces met vallen en opstaan gaande. Binnenkort mag Martin van Rijn de chaos bij de SVB weer komen verklaren. En nu dan weer “bed, bad en brood”. Is er over gepraat met de stedelijke bestuurders die het probleem hebben? “Nou neen, dat gaan we met ze uitwerken.” Diverse burgemeesters verklaren al dat ze zich van de Haagse afspraak niets zullen aantrekken. Bas Heijne schrijft in de NRC dat centralisatie troef is in Den Haag. Het probleem is natuurlijk dat allebei waar is: als er bezuinigd kan worden dan graag door gemeenten, anders de macht graag naar Den Haag.

Foto: Sebastiaan ter Burg (cc)

Je kunt Pechtold in één zin herkennen

COLUMN - Hoeveel tekst heb je nodig om te zien of een tekst afkomstig is van Geert Wilders of van Alexander Pechtold? Niet heel veel, laat Maarten van Leeuwen zien in zijn proefschrift Stijl en politiek, dat hij vandaag in Leiden verdedigt. Eén zin is meestal wel genoeg.

Neem de volgende:
De laatste jaren wordt de politiek niet meer beschouwd als de plek waar maatschappelijke problemen worden aangepakt en opgelost“. [1] Die zin kan alleen maar van Pechtold zijn. Dat ligt niet aan de inhoud – ik denk dat Wilders het er nog weleens mee eens zou kunnen zijn. Het ligt alleen aan de vorm. Wilders zou hetzelfde mogelijk op de volgende manier formuleren:

Die zakkenvullers negeren de problemen van Henk en Ingrid in plaats van ze keihard aan te pakken. De kiezer is het beu“. [2]

Degene die [1] uitspreekt vertelt dat het oordeel over de politiek een mening is (‘het wordt niet beschouwd’).  In [2] wordt dit daarentegen in eerste instantie als een objectief feit neergezet, al wordt er daarna wel een mening aan vastgekoppeld. In tegenstelling tot in [1] is dan wel ook meteen duidelijk wiens mening dit is, te weten dat van de kiezer, dat vermoedelijk gedeeld wordt door de spreker. In [1] heb je daarentegen geen idee.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Liegen, draaien, liegen, draaien

Het nieuwe normaal in de Nederlandse politiek: als wetenschappelijke onderbouwing beoogd beleid in de weg staat dan verdraai gewoon de conclusies en feiten of frustreer je de publicatie anderszins.

Eerder al wist Lodewijk Asscher onderzoek over de behoorlijk integratie van Turken in Nederland te verdraaien tot het tegenovergestelde door een klein wetenschappelijk voorbehoud te presenteren als de conclusie waarmee hij een klassiek PVV-tje deed. Diezelfde Asscher die zijn jarenlange prostitutiebeleid, eerst in Amsterdam en later nationaal, blijkt te baseren op twee grotendeels verzonnen werken over dwang in de prostitutie onder meer door Perdiep Ramesar.

Foto: Sebastiaan ter Burg (cc)

Opkomstplicht is symptoombestrijding

OPINIE - Bij de Provinciale Statenverkiezingen bleven de meeste kiesgerechtigden thuis. Dit lokte veel reacties uit, inclusief een pleidooi voor herinvoering van de opkomstplicht. Maar onderzoek suggereert dat zo’n plicht louter symptoombestrijding is – die ons bovendien het zicht op oplossingen ontneemt.

Herinvoering van de opkomstplicht. Daar wil hoogleraar Nederlandse geschiedenis James Kennedy wel voor pleiten, schreef hij 21 maart in Trouw (papieren editie). Tot 1970 bestond er in ons land een opkomstplicht. Afschaffing ervan had volgens Kennedy een ernstig gevolg , namelijk een “erosie van het besef dat we allemaal verantwoordelijkheid dragen voor wat er in de politiek gebeurt.” Interessante stelling.

Een onderbouwing met cijfers zou nog interessanter zijn. En dan meteen ook maar empirisch bewijs voor onverminderd groot verantwoordelijkheidsbesef in Cyprus en Luxemburg, waar de opkomstplicht niet is afgeschaft. Zelfs indien bewijs voor deze stelling wordt geleverd is het overigens nog steeds de vraag of herinvoering zulke erosie zou stuiten – laat staan ongedaan maken.

Uiteraard zou een opkomstplicht de opkomst verhogen. Zeker in geval van grote pakkans plus zware sanctie. Maar hoge opkomst moet niet worden verward met groot verantwoordelijkheidsbesef. Niettemin lijkt Kennedy lage opkomst voornamelijk te wijten aan vermeend gebrek aan zulk besef: “Wordt de burger voldoende op zijn verantwoordelijkheden gewezen?”

Foto: Truthout.org (cc)

Rolwisseling

COLUMN - Bas Heijne ontleedde afgelopen weekend in NRC Handelsblad de stoere taal die ministers tegenwoordig bezigen. Het kabinet eist dat ‘de onderste steen boven komt’ over vlucht MH17. Dijsselbloem ‘baalde’ van de fikse loonsverhoging die de top van staatsbank ABN Amro zichzelf toebedeelde. Rutte verlangt op hoge toon openheid van Brussel over de naheffing die Nederland kreeg opgelegd.

Allemaal toneel, betoogt Heijne. De loonsverhoging bij ABN Amro was keurig met het ministerie afgestemd, Rutte beweegt in Brussel juist hemel en aarde om het dossier over de naheffing gesloten te houden. De regering wil de ware toedracht over die vlucht over de Oekraïne liefst ontwijken: anders komt onze band met Poetin (en dus: met Gazprom) in gevaar.

Het kabinet speelt voor de bühne. Na ons applaus gaan de gordijnen potdicht. De hoofdzaken van beleid worden achter de schermen gesmeed, van publiek debat ontdaan, en zonder behoefte de burger te vertellen welke afwegingen spelen. Ooit een zinnig, inhoudelijk debat over TTIP meegemaakt, de laatste maanden? Een serieus debat over het absurde verschil tussen wens en werkelijkheid bij de uitvoering van de nieuwe Zorgwet? Een oprechte poging om beleidskwesties in hun volle complexiteit aan burgers uiteen te zetten, in plaats van ze in slogans te gieten? Nee. Daar doen kabinetsleden niet meer aan.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: copyright ok. Gecheckt 07-11-2022

Verlicht begrip

OPINIE - Ze waren er weer, de deskundige zwatelaars om de verkiezingen te duiden. Als de media op de wereld zijn om verlicht begrip over de staat van het land te bevorderen , dan was het oeverloos gezwets wel weer een dieptepunt.

“Het verschil tussen coalitie en oppositie is onzichtbaar geworden.”

Daar moet je voor doorgeleerd hebben! Iedereen kan al jaren zien dat drie politieke partijen van de constructieve oppositie de coalitie in de lucht houden.

“De PvdA is de natuurlijke relatie met de eigen achterban kwijt.”

Wat een kletskoek! Ik ben al decennia lid van die partij, maar heb nog nooit een natuurlijke relatie tot mijn  voor-ban gevoeld; hoe kun je kwijt raken wat niet bestaat?

“De VVD is bestraft door de kiezer, de PvdA is neergesabeld, de constructieve oppositie een beetje beloond.”

Als je een rekentoets hebt doorstaan, kun je dat beweren. Maar wat zeg je dan? De correspondent in Den Haag erkende het: “Van deze uitslag is geen chocolade te maken.” Moet ik urenlang deze onzin verdragen? In woede wierp ik mijn wijnfles naar NPO 1. De explosie die het resultaat was bracht weer wat orde in mijn kop.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Afleiding gezocht

COLUMN - Wanneer kan je als kind het best een extra koekje pakken of je broertje slaan? Als je ouders even niet kijken natuurlijk. Deze vuistregel blijkt niet alleen kinderen, maar ook politici goede diensten te bewijzen. Een nieuwe studie laat zien dat Israëlische aanvallen op de Palestijnen soms zo zijn gepland zijn dat ze samenvallen met andere (Amerikaanse) nieuwsevenementen om minder internationale aandacht te trekken.

De studie, door onderzoekers van Sciences Po en de Paris School of Economics, onderzoekt wederzijdse aanvallen tussen Israël en de Palestijnen in de periode 2000-2011. Ze relateren de timing van die aanvallen met een index van “nieuwsdruk” in de Amerikaans media. Dit is de hoeveelheid tijd die de grootste televisiestations besteden aan de belangrijkste nieuwsitems die niet met het Palestijns-Israëlische conflict te maken hebben.

De auteurs laten zien dat als de nieuwsdruk op een bepaalde dag groter is, de kans op een Israëlische aanval op de dag ervoor toeneemt. De strategie heeft een meetbaar effect. Onder hogere nieuwsdruk is er minder aandacht voor het conflict, en dat leidt tot een lager gebruik van Google zoektermen gerelateerd aan het conflict.

Het gaat maar om een deel van de Israëlische offensieven, want zowel de aanval als de nieuwsdruk moeten zich lenen voor deze strategie. Zo bestaat het verband alleen voor aanvallen waarvoor negatieve publiciteit het waarschijnlijkst is, zoals acties in dichtbevolkte gebieden, met zware wapens, of met een hoge waarschijnlijkheid op burgerslachtoffers. Daarnaast treedt het effect alleen op bij voorspelbare nieuwsdruk zoals sport- of politieke evenementen, die, in tegenstelling tot bijvoorbeeld natuurrampen, onderdeel kunnen zijn van een geplande tactiek.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Complot

COLUMN - Concurrentie, marktwerking, efficiëntie, schaalvergroting, protocollen, transparantie, prestaties, bedrijfsmatig denken – om zulke termen draait tegenwoordig zowat alles. Studenten hebben daar de buik van vol, net als hun docenten en wetenschappelijk onderzoekers. Het hoger onderwijs is vastgelopen in een bureaucratisch moeras waar kwantificering het allang van kwaliteit heeft gewonnen.

Ook het lager en middelbaar onderwijs draaien dol. Scholen zijn te groot, de cohesie valt weg, scholieren presteren matig, en de overhead is niet meer te overzien. Godlof zijn de vrije scholen aardig in opmars: daar wordt minder met vooropgezette leergangen gewerkt, en tot zowat ieders verrassing zijn de prestaties van de leerlingen uitstekend. De voornaamste winst: leerlingen die lol krijgen in leren en lezen, docenten die kunnen onderwijzen en minder hoeven te vergaderen.

Afgelopen week kwamen de huisartsen in opstand tegen exact diezelfde rits termen. Het ‘Manifest van de bezorgde huisarts’, dat inmiddels door bijna tweederde van alle huisartsen is getekend, maakt de balans op van de veranderingen in de zorg die minister Schippers erdoor heeft geduwd, waarbij alle macht bij de verzekeraars is komen te liggen. Zij bepalen welke medicijnen de huisarts mag voorschrijven, zij leggen de huisartsen eenzijdig contracten op, waarover de huisartsen niet eens onderling mogen overleggen, zij wijzen de laboratoria aan waar huisartsen hun testjes moeten laten uitvoeren. En zij willen bepalen naar welk ziekenhuis en welke specialist uw huisarts mag doorverwijzen.

Foto: *USB* (cc)

Een bal op TV | Slot

COLUMN - Mijn wekelijkse impressie over wat ik op de televisie zag, zal niet meer verschijnen. De reden is simpel: ik heb er geen lol in. Dat heeft met een paar dingen te maken.

TV-programma’s geven een scheef beeld van de Nederlandse politiek. Programma’s worden gemaakt door journalisten, maar ze hebben voor de TV een technisch ingewikkelde klus. Even een verhaal doorbellen of mailen naar de krant is simpel: het thuisfront doet de rest. Maar een programma maken is veel ingewikkelder. Dat gaat ten koste van de inhoudelijke investering.

Wat is politiek nieuws?

Journalisten hebben een simpele opvatting van nieuws: als er ergens rotzooi is. Politiek conflict: “Hmm.” Bloedende koppen: “We komen er aan!” Mijn maatje uit de collegebanken, Hans Polak, zei het letterlijk: “Geen bloedende koppen in de Amsterdamse Raad, dus inrukken met die cameraploeg.” Nieuws moet sensatie zijn.

De TV heeft ernstige beperkingen: politiek nieuws is ongeveer gelijk aan hetgeen in en rond de Tweede Kamer gebeurt: de kaasstolp rond het Binnenhof. Ik ben verslingerd aan “De fractie”, maar politieke programmering moet informeren en inzicht verschaffen. Het politieke nieuws is vooral de benauwende omhelzing van politiek en journalistiek.

Gebeurt dat dan helemaal niet, informeren en inzicht verschaffen? Eerlijk gezegd: weinig. Wie mij las, zag dat ik vooral schreef over politieke praatprogramma’s, aan Buitenhof, aan Tegenlicht, soms Jinek of Pauw. Het zijn programma’s met redacties, die iets voorstellen en iets proberen bij te dragen aan informatie van het publiek, buiten het hijgerige theater van alle dag om.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: thierry ehrmann (cc)

Syriza: terug naar de politiek

OPINIE - De keuze van de Grieken voor Syriza moeten we vooral zien als een afwijzing van de technocratie en een keuze voor de politiek, vindt Lucian Loonstra.

Bij de Griekse parlementsverkiezingen van afgelopen zondag kwam Syriza als grootste partij uit de bus. In de aanloop naar deze verkiezingen werd door sommige prominente politici zelfs al over een zogenaamde Grexit en andere mogelijke gevolgen van deze verkiezingen gespeculeerd. Hans-Peter Friedrich stelde bijvoorbeeld dat de Grieken het recht hebben te kiezen wie zij willen, maar vervolgde door te zeggen: ‘Wij hebben het recht de Griekse schulden niet verder te financieren.’

Met de overwinning van Syriza hebben Griekse stemgerechtigden voor een alternatieve benadering van de Griekse problemen gekozen. Deze verkiezingen illustreren een radicale breuk met het technocratische beleid waartoe ze door de EU werden gedwongen. We hoeven deze breuk echter niet zien als een breuk met Europa, ook niet als het aan Syriza zelf ligt, maar kunnen deze interpreteren als een keuze voor het politieke.

Politiek & Management

Met de keuze voor Syriza hebben de Grieken gekozen voor een heronderhandeling van hervormingsbeleid waartoe de vorige regering zich, in ruil voor het ‘redden’ van Griekenland door de EU, gedwongen zag.

Syriza stelt daarmee dat er een alternatief is voor het hervormingsbeleid dat tot diverse problemen heeft geleid. Begin 2014 hadden een miljoen Grieken geen toegang tot de gezondheidszorg en aan het einde van dat jaar was een kwart van de Grieken nog steeds werkloos.

Vorige Volgende