Bloomberg: Europa’s kolencentrales gaan in rook op

Volgens persbureau Bloomberg sluiten kolencentrales in Europa sneller dan verwacht. Bloomberg stelt dat dit met name komt door de dalende kosten van de overschakeling op hernieuwbare energie. Het Internationaal Energie Agentschap (IEA) heeft zijn verwachtingen voor de kolensector voor 2030 sinds 2012 met 12% naar beneden bijgesteld. Naar verwachting van het IEA is er in 2030 nog 114 GW aan geïnstalleerd vermogen over, vergeleken met 177 GW in 2014 (het laatste jaar waarover gegevens beschikbaar zijn). In het Verenigd Koninkrijk, Finland, Frankrijk, Portugal en Oostenrijk wordt kolen volledig uit gefaseerd. Ook in Duitsland sluiten kolencentrales, zoals de kolencentrale van STEAG in Voerde - met een vermogen van 2,2 GW ooit Europa's grootste kolencentrale. Dat de Energiewende ook pijn doet bij de eigenaren van kolencentrales begint daarmee zichtbaar te worden. Duitse energiebedrijven hebben namelijk voor nog 27 kolen- en gascentrales met een gezamenlijke capaciteit van 6,6 GW sluiting aangevraagd bij de netbeheerder. En dat terwijl Eurelectric, de Europese brancheorganisatie voor de elektriciteitssector, in december 2013 zei dat: the expansion of renewables is going hand in hand with an expansion of coal-fired generation. Nu, vier jaar later, kondigt de brancheorganisatie aan dat haar leden geen intentie hebben om na 2020 nog in nieuwe kolencentrales te investeren. Als het IEA gelijk krijgt lijkt het er op dat de anti-energietransitie garde binnenkort op zoek mag naar een nieuw verhaal over waarom hernieuwbare energie geen optie is.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Japans ontwikkelaar kolencentrales stapt over op hernieuwbare energie

De Japanse bouwer van kolencentrales Marubeni heeft deze week bekend gemaakt te stoppen met het bouwen van nieuwe kolencentrales. Ook wil het bedrijf in 2030 zijn aandeel in kolencentrales gehalveerd hebben ten opzicht van het portfolio in 2018. Marubeni heeft momenteel voor 3,5 GW aan kolencentrales in de boeken staan en werkt aan 13,6 GW aan kolencentrales in Japan, Botswana, Egypt, Mongolia, Vietnam, Thailand, Indonesia en Myanmar. In plaats van uitbreiding kiest Marubeni voor uitbreiding in hernieuwbare energie. Medewerkers worden volgens het Japanse zakenblad Nikkei overgeplaatst van de ontwikkeling van kolencentrales naar de ontwikkeling van hernieuwbare energieprojecten.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: 300.000 handtekeningen voor het uitfaseren van kolen en een aantal protesten hebben niet geholpen: de Duitse overheid gaf toe aan de kolenbelangen. (Foto Christian Mang / Campact, CC BY-NC 2.0) copyright ok. Gecheckt 09-11-2022

Duitse overheid neemt verwaterd CO2-reductie plan aan

ANALYSE - Twee weken geleden maakte de Duitse overheid plannen bekend om 2,7 GW aan bruinkoolcentrales van de elektriciteitsmarkt te halen en in reserve capaciteit te plaatsen. Tijd om na de aanvankelijke feestvreugde de analyse van Craig Morris te plaatsen.

Tekst: Craig Morris. Vertaling: Krispijn Beek.

Het plan om een soort van nationaal CO2 emissiehandelssysteem te implementeren, dat zich specifiek richt op elektriciteitsproductie door bruinkool is officieel dood. Twee weken geleden maakte de Duitse regering een ander plan bekend met een bredere focus. Buiten de kolensector lijkt niemand erg enthousiast over het plan.

De afgelopen weken heb ik mijn lezers de details bespaard. Tenslotte publiceerde Clean Energy Wire al een stap-voor-stap verslag van het debat. Het is voldoende om te zeggen dat een betaalbaar, effectief en polititiek elegant voorstel tegenstand ondervond van sommige vakbonden en de industrie, en dat zij hun zin hebben gekregen. Als je wil horen hoe de bittere klaagzwang in het Duitse debat klonk, verwijs ik je naar Lily Fuhr’s recente post op Energietransition.de.

300.000 handtekeningen voor het uitfaseren van kolen en een aantal protesten hebben niet geholpen: de Duitse overheid gaf toe aan de kolenbelangen. (Foto Christian Mang / Campact, CC BY-NC 2.0)

300.000 handtekeningen voor het uitfaseren van kolen en een aantal protesten hebben niet geholpen: de Duitse overheid gaf toe aan de kolenbelangen. (Foto Christian Mang / Campact, CC BY-NC 2.0)

Foto: moleba (cc)

De zwarte kant van onze stroomimport

OPINIE - Het artikel De zon en wind zijn Europees dat de Onderzoeksredactie een aantal weken geleden in De Groene Amsterdammer publiceerde, beschrijft de ontwikkelingen op de elektriciteitsmarkten in Noordwest-Europa.

In het artikel noemen de auteurs de Duitse bruinkoolcentrales de zwarte keerzijde van de Duitse Energiewende. Een analyse waar Nederlanders graag op terugvallen om te verbloemen hoe slecht de eigen prestaties zijn op gebied van duurzame energie. Het is echter de vraag of de analyse klopt.

Wat gemist wordt in het artikel is het belang van de bestaande interconnectiecapaciteit van de Franse en Nederlandse elektriciteitsmarkt met Duitsland bij het openhouden van Duitse bruinkoolcentrales. Zowel Nederland als Frankrijk behoren tot de grootste importeurs van Duitse elektriciteit. Beide landen betalen per kilowattuur ook meer dan ze ontvangen voor hun eigen export naar Duitsland.

Frankrijk importeert met name veel in de wintermaanden, als de elektrische verwarmingen in Frankrijk veel stroom vreten. Het Franse elektriciteitssysteem, dat grotendeels op kerncentrales draait, kan slecht met grotere vraag naar elektriciteit omgaan. Kerncentrales draaien namelijk bij voorkeur zo dicht mogelijk tegen vol vermogen aan. Frankrijk importeert bij piekvraag elektriciteit uit Duitsland.

Deze extra vraag kan niet geleverd worden door wind- of zonne-energie, omdat deze vooralsnog niet op verandering in vraag kunnen reageren. De extra elektriciteit komt daarom grotendeels van Duitse conventionele centrales, waarbij centrales met de laagste marginale kosten als eerste stroom gaan produceren. Veelal zijn dit bruinkoolcentrales.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Toezichthouder: Duitsland kan helft kolencentrales sluiten voor 2030

Duitsland kan de helft van haar kolencentrales voor 2030 sluiten, zonder problemen voor de leveringszekerheid. Dat is de conclusie die de Duitse toezichthouder op het elektriciteitsnetwerk trekt. Voorwaarde is wel dat de geplande gascentrales volgens planning in gebruik genomen worden en dat de uitbreidingen van het elektriciteitsnetwerk (met name het hoogspanningsnet) afgerond worden. De topman van de Duitse energietoezichthouder (Bundesnetzagentur) geeft ook aan dat de oplopende kosten voor netstabiliteit waarschijnlijk worden veroorzaakt door het achterblijven van de netwerkcapaciteit.

Foto: Brookhaven National Laboratory (cc)

Aldel, of het failliet van het grootverbruikersconsortium

ACHTERGROND - Aluminiumsmelterij Aldel gaat weer open wordt met een eigen kabel op het Duitse energienet aangesloten. Een energienet dat in belangrijke mate wordt gevoed door duurzame zonne- en windenergie.

Bijna tien jaar geleden streed een klein groepje grootverbruikers van elektriciteit samen met de FNV voor lagere stroomprijzen. De overheersende gedachte bij het grootverbruikersconsortium (met steun van VNO-NCW) en de FNV was dat Nederland teveel dure gascentrales had die energie met een (te) hoge kostprijs leverden.

Het was dus tijd, meenden zij, voor nieuwe gas- en kolencentrales, die energie met een lagere kostprijs zouden kunnen leveren. Dure wind- en zonne-energie kon in hun optiek geen oplossing zijn.

Ook het Ministerie van Economische Zaken ging in die gedachte mee, zoals vorig jaar al te lezen viel in het uitstekende onderzoeksdossier Land van gas en kolen van de Onderzoeksredactie.

Energiebedrijven

De energiebedrijven hebben weinig plezier beleefd aan de toen gemaakte keuze voor investeringen in nieuwe kolen- en gascentrales. Eneco heeft zijn nieuwe gascentrale alweer gesloten. Vattenfall en RWE hebben forse afschrijvingen gedaan op hun Nederlandse tak. Een groot deel daarvan komt voor rekening van de afwaardering van hun productiepark.

Als gevolg hiervan is Nuon inmiddels door eigenaar Vattenfall uit de etalage gehaald. Pech voor de Nederlandse crowdfunders die vorig jaar het plan opperden om Nuon terug te kopen.

Foto: EssentNieuws (cc)

Beste Mark, laat de markt de nieuwbouw van kolencentrales voorkomen

Gisteren was het brekend nieuws: Rutte en Obama gaan samen de nieuwbouw van kolencentrales voorkomen. Ik stel voor dat Rutte zijn tijd en ons belastinggeld beter gaat besteden. Bijvoorbeeld met nadenken over hoe de overheid de komende decennia het wegvallen van energiebelasting, aardgasbaten en brandstofaccijnzen op gaat vangen. En met nadenken over hoe we voorkomen dat de publieke energienetwerken de volgende serie bakstenen in het energiedebat worden.

In tegenstelling tot wat de spotjes van het FD Energiedebat ons willen doen geloven draaien kolencentrales namelijk verre van overuren. Sterker: zelfs de modernste en efficiëntste kolencentrale van Europa heeft dit jaar al een weekend stil gelegen door de energietransitie. In dat weekend werden zelfs bruinkoolcentrales in productie terug geschroefd. Kolencentrales zijn mijns inziens dan ook niet de grote winnaar van de Duitse Energiewende, maar het volgende slachtoffer. In Duitsland is de elektriciteitsproductie van steenkolen in de eerste maanden van 2014 met 16,6% gedaald t.o.v. 2013. Alleen de elektriciteitsproductie door middel van aardgas is harder gedaald.

Europese energiebedrijven hebben in 2013 dan ook massaal afgeboekt op de waarde van hun bestaande conventionele energiecentrales. Europese energiebedrijven staan daarin niet alleen, ook in de VS en Australië hebben energiebedrijven en netwerkbedrijven het moeilijk. Met als bijkomende uitdaging de verwachting dat de kostprijs van energieopslag de komende jaren fors gaat dalen en dat de energieopslag markt aan de vooravond van grote groei staat. Met alle nadelige gevolgen voor de business case van conventionele energiecentrales en van het bestaande elektriciteitsnetwerk, laat staan de business case voor het terugverdienen van de investering in een Europees supergrid. Zonder investeringen in een supergrid spreekt Morgan Stanley al over het tipping point voor offgrid gaan in de VS en in Australië noemen ze offgrid gaan voor nieuwbouw van buurten al ‘an absolute no-brainer’.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Top 10 acties om doelen klimaatakkoord van Parijs te halen

Climate Action Tracker heeft een rapport uitgebracht met daarin de top 10 belangrijkste acties voor komend decennium om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graden Celsius. De top 10 ziet er als volgt uit:

  • Elektriciteit: hou het groeitempo van hernieuwbare energiebronnen en andere CO2 arme en CO2 neutrale bronnen vast tot 2025 tot deze 100% bereiken in 2050
  • Kolen: geen nieuwe kolencentrales meer en reduceer de CO2 emissie van bestaande kolencentrales met minstens 30% in 2025
  • Duitsland wil 2,7 GW aan bruinkoolcentrales in de mottenballen zetten

    Volgens The Guardian heeft de Duitse overheid vandaag besloten 2,7 GW aan bruinkoolcentrales in de mottenballen te zetten. Een zegsman van het Duitse ministerie van Ecomische Zaken verklaarde:

    Brown coal-fired plants with a capacity of 2.7 gigawatts will be mothballed. Those plants will not be allowed to sell any electricity on the normal power market.

    De centrales mogen nog wel capaciteit verkopen op momenten dat er te weinig elektriciteitsaanbod is. Het besluit maakt deel uit van de uitfasering van kernenergie en fossiele energie in Duitsland. De details van het besluit zijn nog onduidelijk, wat wel duidelijk is is dat het Duitsland ernst is om 40% CO2 reductie te halen in 2020 en dat een uitfasering van kolen daar ook bij hoort.

    Vorige Volgende