Klimaatscepsis zakt af naar complottheorie

Klimaatscepsis, de gedachte dat de aarde niet opwarmt en al helemaal niet door menselijk toedoen, is inmiddels zo’n dikke tien jaar de zichtbaarste uitdager van een wetenschappelijke consensus (daarvoor was die rol weggelegd voor creationisme, dat de evolutieleer in twijfel trok). Zeker in de beginjaren vervulde de beweging een min of meer zinnige rol. Dat er vermoedelijk een commercieel belang van de olie-industrie achter zat, is daarbij minder relevant. Klimaatscepsis was (en is soms) nuttig, omdat een booming wetenschappelijk vakgebied tot harde concurrentie tussen onderzoekers leidt om doorbraken te bereiken. Dat op zijn beurt werkt slordigheden in de hand en soms slechts regelrechte fraude. Toen de nanotechnologie in de kinderschoenen stond, bijvoorbeeld, slaagde onderzoeker Jan Hendrik Schön erin zich naar de internationale top te frauderen, tot hij door de mand viel. De nanotechnologie stond er gekleurd op, al kwam niemand op het idee om het complete vakgebied naar het rijk der fabelen te verwijzen.

Hoe scepsis over menselijk invloed op klimaatverandering verandert in iets gevaarlijkers

LONGREAD - Een uitgebreide analyse in The Guardian over het mogelijk bijeffect van de voortdurende geventileerde scepsis over de menselijke invloed op klimaatverandering:

Doubts about the science are being replaced by doubts about the motives of scientists and their political supporters. Once this kind of cynicism takes hold, is there any hope for the truth?

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Ivy Dawned (cc)

Klimaatscepsis en conservatisme (2): de neoliberale strategie

ANALYSE - In het vorige deel werd uitgelegd wat de (neoliberale) ideologische basis is van de klimaatscepsis bij liberalen en conservatieven. In dit deel vraag ik me af in hoeverre het rapport van de Teldersstichting neoliberaal genoemd mag worden en beschrijf ik de neoliberale oplossing van het klimaatprobleem.

Externaliteiten

Als op de markt niet de juiste prijs voor een product wordt berekend dan spreekt men over marktfalen. Hiermee wordt onder andere bedoeld dat schade of overlast aan derden of aan de publieke ruimte niet in de kostprijs van een product is verwerkt. Denk hierbij bijvoorbeeld aan milieuvervuiling. Deze schade noemt men een externaliteit. De energiemarkt voor fossiele brandstoffen heeft de grootste externaliteit die de mensheid ooit gekend heeft: door de verhoging van het CO2-gehalte in de atmosfeer wordt het wereldklimaat veranderd.

Hoe moeten we dit marktfalen corrigeren? De traditionele oplossing voor marktfalen – die ook in het rapport wordt besproken – is het heffen van milieubelasting. Deze belasting heeft twee functies: de hogere prijs zal de handel ontmoedigen en het geld kan worden gebruikt om de schade compenseren.

Een belasting op iedere ton uitgestoten CO2 die bij de prijs van een product wordt inbegrepen en even hoog is als de veroorzaakte marginale sociale kosten! (p. 91)

Foto: Ivy Dawned (cc)

Klimaatscepsis en conservatisme (1): waar komt de afwijzing van wetenschap vandaan?

ANALYSE - Wat zit er achter de klimaatscepsis bij liberalen en conservatieven? Is het gebrek aan kennis of onwil om de rekening te betalen, of zit er meer achter? Een analyse aan de hand van het in juli 2014 verschenen rapport ‘Zeker van energie’ van de Teldersstichting.

Het is verontrustend dat de denktank van een partij die in het centrum staat van de macht in Nederland – dat kun je wel zeggen van de VVD – is bevangen door pseudowetenschappelijk denken. Door ons en anderen is al geschreven over de sceptische houding ten opzichte van klimaatverwarming in het Teldersstichting-rapport Zeker van energie. Recent liet ook een Tweede Kamerlid van de VVD, Remco Dijkstra merken, dat hij twijfelt aan de resultaten van klimaatonderzoek door te beweren dat het IPCC een organisatie is van ongenuanceerde onheilsprofeten.

Wat bij de VVD gebeurt, is onderdeel van een internationale trend. Vooral in Angelsaksische landen is onder conservatieve partijen al langer sprake van toenemend wantrouwen in de resultaten van klimaatwetenschap. Het gaat daarbij om conservatieve en liberale partijen die een marktgeoriënteerde politiek voorstaan. Een van de eerste maatregelen die de conservatieve regering van Tony Abbott in Australië nam was dan ook de opheffing van de klimaatcommisie. Dit jaar werd de CO2-belasting op fossiele brandstof afgeschaft en adviseurs van de Australische regering waarschuwden voor afkoeling van het klimaat. De voorstellen in het rapport van de Teldersstichting gaan niet zo ver, maar de achterdocht ten opzichte van de klimaatwetenschap is duidelijk aanwezig.

Ik ga hier niet inhoudelijk in op de argumenten van conservatieve klimaatsceptici. Op Sargasso en door anderen is de ‘klimaatscepcis’ van het rapport al voldoende weerlegd. Wat mij interesseert is de vraag waar de scepsis vandaan komt. Hoe is het mogelijk dat een wetenschappelijk bureau van een belangrijke partij in Nederland zich zo onwetenschappelijk opstelt? Ik zal laten zien dat conservatieven fundamentele problemen hebben met wetenschap in het algemeen.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Over klimaatscepsis en hindermacht

Het essay Klompen in de Machinerie gaat op zoek naar de vraag hoe gevestigde belangen veranderingen naar een meer duurzame energiehuishouding belemmeren. Het essay, geschreven op verzoek van de Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur, werd 30 augustus gepubliceerd, en is hier te downloaden. Hieronder het voorwoord.

Het beeld is misschien verrassend, wellicht zelfs schokkend. Lobby 1.0 op herkenbare wijze specifieke belangen behartigen is sluipenderwijs vervangen door lobby 2.0: private belangen beïnvloeden in toenemende mate het publieke denken. Opvattingen over klimaat en energietransitie die bestaande belangen goed uitkomen worden gemeengoed, waarheidsvinding delft het onderspit. Of zoals hoogleraar Jan Rotmans, transitiemanagement Erasmusuniversiteit, het kernachtig in een tweet uitdrukte: ,,Op het slagveld van een transitie sneuvelt de waarheid als eerste. Macht prevaleert boven waarheid.”

Niet alleen private belangen zijn de drijvende krachten hierachter, de utopische varianten van het vrijemarktdenken, zoals beschreven door Hans Achterhuis in zijn prijswinnende boek De Utopie van de Vrije Markt, zijn dat eveneens, misschien zelfs nog wel meer dan belangen sec. De combinatie van een neoliberale utopie en private belangen zetten zo de toon in het politieke en publieke discours, waaruit dan ook nog amper maatregelen voortkomen die een transitie naar een duurzame energiehuishouding bevorderen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Laat Lomborg ook eens naar de olie- en kolenlobby kijken

Als de milieubeweging en bedrijven die verdienen aan hernieuwbare energie, samen de duurzame passie preken, moet iedereen op zijn kippen passen. Dat vindt het Deense orakel Bjørn Lomborg. Maar zoals het een goed orakel betaamt laat zijn betoog de lezer in verwarring: welke van zijn vele beweringen zijn juist en waardevol, wat zijn halve waarheden of missers?

Het klopt dat het persbericht waarmee het IPCC zijn speciale rapport over duurzame energie lanceerde, de lading niet dekt, zoals Lomborg stelde. Het persbericht belichtte vooral het meest optimistische van de 164 duurzame-energiescenario’s die het IPCC bestudeerde. Bovendien was het rapport nog niet beschikbaar toen het persbericht uitkwam. Spindoctoring! Een Greenpeaceactivist die aan het rapport meeschreef! Zo kauwt Lomborg eerdere op blogs geuite beschuldigingen na.

Timing noch inhoud van het persbericht blijkt beïnvloed door Greenpeace. Het is een standaard en door de IPCC-leden (landen) ondersteunde praktijk dat een persbericht uitgaat zodra de samenvatting voor beleidsmakers is goedgekeurd. Het persbericht is na een doorwaakte nacht gemaakt door de voorlichter van UNEP die op dat moment beschikbaar was. Deze verkoos een journalistieke boven een evenwichtige aanpak: liever een spraakmakend punt voorop dan al die saaie nuances. Procedureel correct, maar de leiding van het IPCC had dit onevenwichtige persbericht niet moeten laten passeren, al was het maar om critici niet zelf de rotte eieren aan te reiken om het IPCC mee te bekogelen.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Texaanse rechter vind CEO Heartland Institute geen geloofwaardige getuige

De CEO van het Heartland Institute, Joseph Bast, is door een Texaanse rechter neergezet als ongeloofwaardige getuige. Het Heartland Institute is een door het bedrijfsleven gesponsorde denktank, waar de liberale Teldersstichting een deel van z’n recente klimaat- en energievisie op heeft gebaseerd. Uit pagina 335 en 336 van het lijvige feitenrelaas van de Texaanse rechtbank:

Mr. Joseph Bast, president and CEO of the Heartland Institute, testified for the Intervenors regarding the Texas Taxpayers’ Savings Grant Programs (“TTSGP”), a school voucher bill that failed in the 82nd Legislative Session. As a threshold matter, this Court finds that Mr. Bast is not a credible witness and that he did not offer reliable opinions in this matter. While Mr. Bast described himself as an economist, he holds neither undergraduate nor graduate degrees in economics, and the highest level of education he completed was high school. Mr. Bast testified that he is 100% committed to the long-term goal of getting government out of the business of educating its own voting citizens. Further, his use of inflammatory and irresponsible language regarding global warming, and his admission that the long term goal of his advocacy of vouchers is to dismantle the “socialist” public education system further undermine his credibility with this Court.

 

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.