Op het scherp van twee werelden

Het restaurant lag langs een snelweg buiten Karachi. Het gezelschap was intimiderend. Maar het eten was prima. Souad Mekhennet kwam gelukkig niet voor de gezelligheid. Ze was gekomen om een commandant van de Taliban te interviewen. Ze had zich goed voorbereid, ging gekleed zoals de Taliban dat graag ziet, en werd door het terroristische gezelschap als een bezienswaardigheid ontvangen. Een Duitse vrouw, een moslima, werkend voor de New York Times. Dat wilden ze wel eens meemaken. Ze had veel vragen, en kreeg de geijkte antwoorden. De Amerikanen zijn arrogant, de boerka is inderdaad niet gebaseerd op de Koran maar is een beslissing van ‘het volk’, en iedere man moet zelf beslissen hoe zijn vrouw erbij loopt. En toen: ‘Nu zei de sjeik: “Hou op met schrijven. Nu is het tijd voor belangrijke vragen. Laten we het over het leven hebben. Weet je, zuster Souad, ik ben op zoek naar een tweede vrouw. Ik heb veel goeds over Duitse vrouwen gehoord. Ik hoor dat ze de wensen van hun man op zijn lippen kunnen lezen. Volgens mij ben jij eraan toe.”’

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Hulspas weet het | Zoek de onzichtbare moskee!

COLUMN - En weer heeft het terrorisme de wetenschap verslagen. De daders van de aanslagen in Catalonië waren géén orthodoxe salafisten of hoe je dat ook wilt aanduiden; ze hadden allemaal een prima opleiding en prima banen. Ze waren volgens iedereen uitstekend geïntegreerd in de Catalaanse samenleving. Ze kwamen eigenlijk nooit in een moskee. Kortom, volgens alle wetenschappelijke inzichten hadden ze geen enkele reden om een diepe haat te gaan koesteren jegens ongelovigen of de discriminerende westerse samenleving, en het jihadistische pad op te gaan.

En toch transformeerden ze in een paar weken tijd tot terroristen. Gelukkig is er dit keer een ‘verklaring’, een zondebok: imam Abdelbaki es-Satty. Die wordt nu alom beschouwd als het ‘brein’ achter de operatie. Makkelijk, want die is dood. De vraag wat een geradicaliseerde imam kan beginnen als de verdere psychologische springstof ontbreekt, zal voorlopig wel buiten beeld blijven. In plaats daarvan klinkt: is het dan toch het geloof? Kan een imam van een vriendengroepje een verzameling monster maken?

De Belgische autoriteiten hebben al laten weten dat ze de gangen van imams voortaan nauwgezet gaat volgen. Naarmate er straks meer bekend zal worden over de toedracht (en de naam van Es-Satty vaker valt) is een toename van de moskee-fobie onvermijdelijk.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: PnP! (cc)

‘Het Westen is anders’

RECENSIE - Gisteren verhaalde ik hoe de notie dat ‘Europees’, ‘blank’ en ‘westers’ samen zou vallen met dynamisch, kritisch en altijd in beweging – waartegen ‘Oosters’, ‘Arabisch’, ‘Semitisch’ dan synoniem zou staan voor stilstand, starheid, een volk zonder geschiedenis of toekomst – terug te voeren valt op de Europese kijk op en verwerking van de val van Constantinopel in 1453.

Die tweedeling keert in vrijwel zuivere vorm terug in ‘Het Westen onder vuur’ van Peter Knoope. ‘De haat verklaard’, luidt de ondertitel van dit boekje. Knoope wil namelijk een verklaring geven voor de opkomst van het jihadisme.

Hij constateert dat de gebruikelijke sociaaleconomische verklaringen niet voldoen, net zo min als dat er een ‘daderprofiel’ zou bestaan. We hebben ook weinig aan groepsdynamica en al helemaal niets aan de simpele constatering dat daders ‘gek’ zijn.

Knoope: “Laten we onszelf dwingen om voor even het idee los te laten dat we te maken hebben met duivels en demonen.” (p. 11) Het geweld komt voort, schrijft hij, uit de actuele situatie “die wortels heeft in de geschiedenis. Daarin zijn verklaringen te vinden voor dit verschijnsel dat ons bedreigt.”

Fundamentele cultuurverschillen

Wie vervolgens een geschiedenis van de jihad en het jihadisme verwacht, kom echter bedrogen uit. In plaats daarvan schetst Knoope in de eerste honderd pagina’s een portret van ‘wij’ westerlingen versus ‘zij’, de andere zes miljard wereldburgers. Westerlingen hebben een andere visie op tijd, beweert hij. Voor hen geldt: ’tijd is geld’.

Foto: Serment du Jeu de Paume - Jacques-Louis David

De Jihadist is het gevolg van de Europese malaise

Bij Nader Inzien is een blog waar zo’n 23 academische filosofen op publiceren. Deze bijdrage is van Eric Schliesser, hoogleraar Filosofie en Ethiek te Gent.

Volgens de EU zijn er tenminste 6000 Europese jonge mannen naar Syrië getrokken die zich bij Jihadistische groepen hebben aangesloten (het werkelijke aantal wordt veel hoger vermoed). Gezien het feit dat een aantal van hen naar Europa zijn teruggekeerd om lokale terreuraanslagen te plegen, worden terug te keren jihadisten door de EU nu gezien als een bedreiging van de veiligheid (zie hier).

In reactie daarop proberen overheden nu preventief te voorkomen dat deze mensen afreizen uit Europa (in weerwil van het basisrecht op vrije personenverkeer), zelfs als het een nobel motief betreft om te vechten tegen dictatuur aldaar.

Mijn collega, Marieke de Goede, heeft een aantal andere aspecten van dit preventief beleid beschreven in haar boek (2012) Speculative Security: The Politics of Pursuing Terrorist Monies, en dit beleid in breder perspectief geplaatst. Een opvallende bevinding van De Goede is hoe groot inmiddels de verplichtte, wettelijke rol van privé-partijen (zoals banken en financiële instellingen) in het toezicht op en rapportage van mogelijke verdachte terroristische transacties is geworden.

Onlangs, tijdens een congres dat door Prof. De Goede georganiseerd werd (“European Security Practices After 9/11”), leerde ik dat in veel Europese landen er nu wetgeving in de maak is (of reeds is doorgevoerd) dat soortgelijk toezicht en rapportage van artsen, leraren, advocaten, hoogleraren, en zelfs ouders (enz.) vereist danwel probeert deze partijen uit het maatschappelijk middenveld te betrekken in vrijwillige begeleiding en, indien nodig, rapportage van ‘potentiële’ jihadi.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Waarom heeft de Taliban het gemunt op schoolkinderen?

Waarom heeft de Taliban het gemunt op schoolkinderen? Omdat ze een hekel hebben aan onderwijs, natuurlijk. Het zijn bloeddorstige motherfuckers, zo simpel is dat.

Journaliste Beenish Ahmed onthult echter dat er iets meer achter steekt:

The Pakistani Taliban (TTP) immediately took responsibility for the attack. The militant group has attacked schools for years claiming that they promote a secular, and in their eyes, anti-Islamic agenda. This time, however, the reason for this assault was notably different. A TTP spokesperson said that it targeted students in retaliation for the civilian causalities of a Pakistani military for an operation to root them out of the semi-autonomous territory just north of Peshawar.

TTP commander Jihad Yar Wazir told the Daily Beast, “The parents of the army school are army soldiers and they are behind the massive killing of our kids and indiscriminate bombing in [the TTP strongholds of] North and South Waziristan.”

“To hurt them at their safe haven and homes—such an attack is perfect revenge,” he added.

Foto: copyright ok. Gecheckt 21-10-2022

Zoeken van informatie bestraft

OPINIE - De opmars van de gedachtenpolitie.

Een opmerkelijk vonnis is vorige week uitgesproken tegen een man die van plan was naar Syrië af te reizen om deel te nemen aan de jihad. Omar H. kreeg in hoger beroep van het Gerechtshof in Den Haag een gevangenisstraf opgelegd van anderhalf jaar onvoorwaardelijk. In eerste instantie had de Rotterdamse rechtbank hem twaalf maanden gevangenisstraf opgelegd voor het voorbereiden van moord en brandstichting.

Bij de arrestatie van Omar H. in 2012 in Amsterdam, meldt de NOS, vond de politie tien meter lont en één kilo aluminiumpoeder, dat gebruikt kan worden om explosies te veroorzaken. Op zijn computer had H. uitgezocht hoe hij dat moest doen. Ook vond de politie tien dvd’s met 51 jihadistische films. H. zette dit soort films ook zelf op internet met aansporingen om in Syrië aanslagen te plegen. Tegenover de politie zei H. dat hij naar Syrië wilde om mee te vechten tegen het regime van president Assad.

Het hof heeft nu ook H.’s zoekgedrag op het internet betrokken bij de veroordeling. Het vergaren van kennis over terrorisme en het daaraan ten grondslag liggende ideologische gedachtegoed kan volgens de rechterlijke uitspraak worden beschouwd als ’training’ en daarmee valt het onder de definitie van een terroristisch misdrijf. Zo is weer een nieuwe stap gezet in de bestrijding van het terrorisme. Het vonnis is een voorbeeld voor tientallen vergelijkbare rechtszaken die op dit moment nog lopen.

Het OM hoopt met dit vonnis achter de hand sneller te kunnen ingrijpen bij radicaliserende moslims en potentiële Syriëgangers. Het zou ook een afschrikwekkende werking kunnen hebben, denkt men.

‘Taboe in Nederland op bekritiseren religieus extremisme’

Dat beweert althans VON, de koepelorganisatie van Nederlandse vluchtelingenorganisaties:

Anders dan het geloof dat mensen op individuele basis beleven, streeft de politieke islam naar mondiale heerschappij. De gruwelijke manier waarop dat moet worden bereikt, zien we dagelijks terug in de media. Toch lijkt er in Nederland nog steeds een taboe te rusten op het bekritiseren van religieus extremisme. Al in de zomer zagen we dat bestuurders niet durfden op te treden tegen aanhangers van de Islamitische Staat (IS), zoals zij dat wel doen tegen seculier [sic] extremisten waaronder neonazi’s.

De misplaatste bescherming van religie belemmert diepgaande analyse van de problematiek en daarmee echte oplossingen voor religieus extremisme.

ISIS-Nederland gaat terug op twee man

Dat blijkt uit een reportage van EenVandaag.

Daarin geven journalist Perdiep Ramesar, de salafistische propagandist Maiwand ‘al-Afghani’ en jongerenwerker, moslim en CDA-politicus Ibrahim Wijbenga hun visie op het verschijnsel van de ISIS-demonstraties in de Haagse Schilderswijk.

Het blijkt dat twee man, de 18-jarige Oussama C. (“Aboe Yazeed”) en de 32-jarige Azzedine C. (“Aboe Moussa”) de spil vormen van een harde kern van vijftien sympathisanten en enkele tientallen meelopers.

Quote du Jour | Intellectuele wortels van de islamitische terreur

Islamitisch terrorisme begon niet met ISIS. Het begon zelfs niet met Bin Laden en Al Qaeda. Robert Worth beschreef al even na 9/11 de intellectuele wortels van het jihadisme.

Early salafi reformers believed they could reconcile Islam with modern Western political ideas. Some argued that Western-style democracy was perfectly compatible with Islam, and had even been prefigured by the Islamic concept of shura, a consultation between ruler and ruled.

That optimism began to fade after World War I, when the Western powers carved up the remains of the Ottoman empire into nation-states. A crucial step came in the 1930’s, when some radicals began to argue that Islam was in real danger of being extinguished through Western influence, said Emmanuel Sivan, a professor at Hebrew University in Jerusalem, who has written extensively on modern Islam. It was then that Rashid Rida and Maulana Maudoodi developed the notion that modern Western culture was equivalent to jahiliyya (the word is the Arabic term for the barbarism that existed before Islam).

But if one man deserves the title of intellectual grandfather to Osama bin Laden and his fellow terrorists, it is probably the Egyptian writer and activist Sayyid Qutb (…)

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Volgende