Ook na de nieuwe rapportage van een werkgroep van het IPCC kwamen er diverse geluiden als zou de samenvatting erg politiek ingevuld zijn. Meestal met de suggestie dat de politiek het klimaatprobleem aandikt voor eigen doeleinden. Het omgekeerde blijkt het geval. Werkgroep III van het IPCC gaat over mogelijke maatregelen om de klimaatverandering te minimaliseren. Denk hierbij dus aan zaken als het Kyoto-protocol. Deze mogelijke maatregelen zijn tweejaarlijks onderdeel van de internationale onderhandelingen van de UN. Een van de voorzitters van een deelcommissie, Robert Stavins, doet nu een boekje open over hoe het werkelijk gaat. Kort samengevat, de politici van alle landen laten alles uit de samenvatting halen wat maar tot verplichtingen zou leiden. En in de woorden van dhr Stavins wordt een "Summary for Policymakers" dan eigenlijk een "Summary by Policymakers"
Het rapport van werkgroep 2 van het IPCC over de mogelijke gevolgen van de opwarming spreekt vooral over de risico’s op de voedselvoorziening, overstromingen in kwetsbare gebieden en droge zomers in Nederland.
Hier de hoofdstukken. (Traag)
Hier directe link naar samenvatting (PDF) (Traag)
Drie belangrijke grafieken uitgelegd.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
DATA - Nog net op de valreep van deze maand de wereldtemperatuurupdate over de maand ervoor. Een stevige vierde plaats voor september dit keer. Volgens NASA/GISS was het trouwens samen met 2005 de warmste september sinds 1880.
En de 11-jaarstrend blijft nu doorstijgen en is niet ver meer verwijderd van het record van anderhalf jaar geleden.
Hier de maandelijkse grafiek.
Het meest belangwekkende andere klimaatnieuws deze maand ging over een onderzoek in het Noordpoolgebied. Daaruit zou blijken dat het daar in zeker 44.000 jaar niet meer zo warm is geweest. Het valt niet op, want het is er nog steeds koud. Maar toch een ernstige constatering.
Het overzicht van de wereldwijde temperatuurafwijkingen is gebaseerd op de metingen van UAH MSU, RSS MSU, GISS, Hadcrut4, NCDC en JMA. We nemen daar maandelijks het gemiddelde van en bepalen ook nog het lopende gemiddelde over alle metingen van 36 maanden (drie jaar) en 132 maanden (elf jaar). Let op: het gaat hier om gemiddelde afwijkingen over meerdere reeksen met meerdere referentieperiodes. Getallen bieden dus alleen een indicatie van de trend.
ACHTERGROND - Dat de meningen over de oorzaken van de opwarming van de aarde en de daarmee samenhangende klimaatverandering uiteenlopen, is geen geheim. Dat was al zo vóór het IPCC zijn vijfde klimaatrapport uitbracht, en dat zal ook nog wel even zo blijven. Maar dat de verschillen van inzicht heel groot zijn, blijkt wel uit de volgende drie voorbeelden.
In Rolling Stone staat een portret van Jason Box, een veertigjarige glacioloog, die zich bezighoudt met de bestudering van ijs, met name gletsjerijs. Het smelten van de ijskappen op de Noord- en Zuidpool, en van de gletsjers op Groenland en in berggebieden als de Alpen, de Andes en de Himalaya, is één van de aanwijzingen dat de klimaatverandering een feit is. Over de vraag hoe hard die ijskappen en gletsjers (zullen) smelten, zijn de deskundigen het echter niet eens. Box roept nu al jaren dat het smeltproces veel sneller gaat dan de gangbare modellen voorspellen, en tot nu toe heeft hij al een paar keer gelijk gekregen. In 2009 kondigde hij aan dat de Petermann-gletsjer, een van de grootste op Groenland, die zomer in stukken zou gaan breken. Hij werd voor gek versleten, vooral omdat er die zomer niets gebeurde. Maar in de zomer van 2010 begon de gletsjer uit elkaar te vallen en twee jaar later brokkelden er ijsbergen af die twee maal zo groot waren als Manhattan. Begin 2012 voorspelde Box dat het ijs op heel Groenland binnen tien jaar zou gaan smelten. Opnieuw werd zijn waarschuwing naar het rijk der fabelen verwezen, maar al gauw bleek dat hij aan de voorzichtige kant was geweest: het gebeurde een paar maanden later. Hij denkt dan ook dat de zeespiegel de komende decennia wel eens veel sneller zou kunnen gaan stijgen dan in het nieuwe IPCC-rapport wordt verwacht.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
COLUMN - Waarin Klokwerk stelt dat de hele discussie over de opwarming van de aarde in wezen niets uitmaakt voor ons energiebeleid.
Stel dat het waar is, dat die de hele opwarming van de aarde niet doorgaat?
Bij de publicatie van het jongste rapport van het IPCC komt weer een hoop discussie kijken. Natuurlijk ook op Sargasso. Dit blog staat niet voor niets bekend als een club milieugekkies met een voorliefde voor cijfers.
Warmt de aarde op door menselijk toedoen, of niet? Laten we eerlijk zijn: uiteindelijk weet niemand het zeker. Iedereen die doet alsof hij het wel weet, heeft een fundamenteel onwetenschappelijke houding. Het fundament van de wetenschap is immers twijfel.
Hoewel het altijd beter is je overtuigingen te baseren op systematisch onderzoek dan op wishful thinking, blijft scepsis in de wetenschap gezond. Ook in de wetenschap is het idee van wat waar is immers veranderlijk. Tot zeshonderd jaar geleden dacht men zeker te weten dat het hele universum om de aarde draaide. Honderdvijftig jaar geleden geloofde de mensheid nog dat de wereld bestond uit kleine bolletjes die zich keurig gedroegen volgens de wetten van Newton, met vaste waarden voor ruimte en tijd. Tegenwoordig zijn die ideeën achterhaald.
De klimaat-alarmbellen zijn weer aan het rinkelen geslagen. Het onlangs verschenen IPCC-rapport wijst ons nogmaals op de opwarming van de aarde en de verantwoordelijkheid van de mens hierin. Op het land mogen we de afgelopen jaren dan niet zoveel merken van temperatuursverschillen, uit het rapport blijkt dat de temperaturen in de oceanen behoorlijk stijgen en dat dit één van de belangrijkste punten is waar we ons zorgen over moeten maken. Klimaatwetenschapper bij het KNMI, Wilco Hazeleger, vertelt over de gevolgen van het opwarmen van de oceanen.
INTERVIEW - Hoe staat u als wetenschapper tegenover de uitkomsten van het IPCC-rapport?
‘Uit metingen kunnen we duidelijk zien dat de oceanen opwarmen. Hierdoor zet het water uit en stijgt de zeespiegel. Dit is ook terug te zien in de gegevens die we van satellieten ontvangen. Je meet het, dus je ziet het. De oceanen maken onderdeel uit van het grotere geheel en op dit moment is de warmte-inhoud hiervan de beste maatstaf voor de toestand van het klimaat. Op de langere termijn zullen ijskappen smelten en gaat dit van invloed zijn op de energiehuishouding op aarde. Er is nu alleen iets bijzonders gaande. De atmosfeer warmt de afgelopen tien á vijftien jaar niet op, maar de oceanen wel en dan met name het gebied tussen 700 en 2000 meter diep.’
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
DATA - Heel mooi allemaal hoor, zo’n hoogdravend IPCC-rapport over waar het naar toe gaat met het klimaat, maar wat zegt de wereldtemperatuurmeter van Sargasso nou deze maand? Want waar kan je nou echt op vertrouwen?
Die meter zegt dat het nog steeds stabiel is. Wel met de aantekening dat er iets merkwaardigs aan de hand is. De metingen van de satellieten daalden, die van de aardstations stegen of bleven gelijk. Verder hebben we op speciaal verzoek de rang van de maand aan de grafiek toegevoegd (tekstblokje).
Maar hoe kan het dat het lijkt alsof de opwarming gestopt is?
Ten eerste kan je die conclusie niet op basis van deze grafiek maken. Klimaatverandering is een geleidelijk proces waarin heel veel natuurlijke variatie tijdelijk een ander beeld kan geven. Een lopende gemiddeld over zeventien jaar zou het beste zijn (en die gaat gewoon nog steeds omhoog).
Maar er is meer. Zo gaat de opwarming van de aarde natuurlijk niet alleen over de opwarming van de lucht. We hebben ook nog een enorme bak met water. En die warmt intussen gestaag op. Maar ook de natuurlijke variatie kan men tegenwoordig goed in de modellen stoppen. En als je dat echt zou meenemen, is de verrassende conclusie dat het zelfs had moeten afkoelen nu.
[Dit artikel verscheen op 27 augustus 2013 (om 19.oou) al op Sargasso, en is naar aanleiding van het recente IPCC-rapport geüpdatet.]
COLUMN - De publicatie van het jongste IPCC-rapport over het klimaat, afgelopen vrijdag, bewees het gelijk van Fokke en Sukke. De briljante cartoon “Fokke en Sukke lekken alvast het volgende klimaatrapport” stamt uit 2007, toen de vorige editie van het klimaatrapport werd gelanceerd. Fokke en Sukke lezen voor: ‘De opwarming van de aarde …. wordt best wel heel erg zeer waarschijnlijk door de mens veroorzaakt.’
Er is dus weer een update, van het rapport van Werkgroep I, De Natuurwetenschappelijke Basis. De andere deelrapporten over effecten en adaptatie (werkgroep II) en opties voor mitigatie (werkgroep III) zien volgend jaar het licht. Het KNMI maakte een handzame samenvatting. En inderdaad: het is best wel heel erg zeer waarschijnlijk, of in IPCC-termen: meer dan 95% zeker, dat de door de mens veroorzaakte stijging van de CO2-concentratie de boosdoener is.
In de aanloop naar het IPCC-rapport draaide de twijfelindustrie overuren, om het nieuwe rapport vooraf vast in een dubieus daglicht te plaatsen, om elke lager dan 100% zekerheid op te blazen tot het idee dat we helemaal niets weten, en om klimaatleken aan te praten dat de opwarming van de aarde gestopt zou zijn gestopt nu de atmosfeer wat langzamer opwarmt dan eerder het geval was, daarbij de enorme opwarming van de oceanen maar even vergetend.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
ACHTERGROND - Het eerste deel van het vijfde IPCC-rapport (pdf) dat vorige week verscheen, is deels gebaseerd op voorspellingen van het NASA Goddard Institute for Space Studies. NASA maakte op basis van eigen voorspellingen een indrukwekkende visualisatie, waarin te zien is hoe temperatuur en neerslag mogelijk gaat veranderen deze eeuw door toedoen van toenemende broeikasgassen. In de video is een scenario te zien waar de CO2-concentratie 670 ppm (parts per million) haalt in het jaar 2100. De concentratie is nu 400 ppm.
De eerste en grootste temperatuurtoename is te zien in het noordelijk halfrond, vooral in gebieden waar sneeuw ligt (bijvoorbeeld de Rocky Mountains in de Verenigde Staten). Door het smelten van de sneeuw neemt de mogelijkheid zonnestraling te weerkaatsen af, en dat is de reden dat de temperatuur zo dramatisch stijgt op de noordpool, wordt in het filmpje uitgelegd. Maar ook El Nino en de gevolgen daarvan voor neerslag in Oost-Afrika, de Sahara en het Middellands Zee-gebied worden uitgelegd.
(Via Klimaatverandering).
OPEN DRAAD - Afgelopen vrijdag publiceerde het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) haar vijfde rapport over klimaatverandering. In feite stond daarin niets nieuws: de aarde warmt op, en de mens is met 95% zekerheid daar voor een groot deel verantwoordelijk voor.
Het rapport doet de klimaatdiscussie weer oplaaien. Sargasso mengt zich al jaren in die discussie door te berichten over klimaatverandering, drogredenen te ontkrachten, en de wereldtemperatuur te monitoren. Hieronder een bescheiden lijst met artikelen die in de loop der jaren op Sargasso verschenen over klimaatverandering.
– Een historisch perspectief op de CO2-productie door de mens.
– Discussie over IPCC-klimaatrapport 2007.
– De Daily Mail manipuleerde een grafiek bij zogenaamd gestopte opwarming.
– Klimaatscepticus Hans Labohm waarschuwt voor een aanstaande kleine IJstijd, en reageerders gaan in discussie.
– Het IPCC is een politiek, niet een wetenschappelijk orgaan. En dat is een probleem.
– Monitor Wereldtemperatuur.
– Alle artikelen op Sargasso die met ‘klimaat’ getagd zijn.
Deze week behandelt Sargasso in het themablog het vijfde IPCC-rapport. Wat waren internationaal commentaren op het rapport? Hoe verhoudt het rapport zich tot het recent gesloten Energieakkoord in Nederland? Wat zijn de top-5 maatregelen die genomen moeten worden? Sargasso onderzoekt het in het themablog.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.