McPeace, of hoe McDonalds de wereldvrede dichterbij brengt

Een van de meer vermakelijke theorieën van afgelopen jaren is de zogenaamde 'Gouden Bogen Theorie van Conflict Preventie' van Thomas Friedman. In The Lexus and The Olive Tree (1999) ontvouwt de gelauwerde voormalige Middenoostencorrespondent en columnist Friedman de volgende theorie: geen twee landen die beiden een McDonald's restaurant binnen de grenzen hebben, hebben een conflict gehad sinds McDonald's zich daar vestigde. De 'Gouden Bogen' (Golden Arches) zijn een speelse verwijzing naar het logo van de fastfoodgigant, die samen een gestileerde M vormen. Burgeroorlogen blijven daarbij overigens buiten beschouwing. Friedman, die zich in zijn vlot geschreven boeken en columns niet zelden een tamelijk kritiekloos bewonderaar toont van globalisering Amerikaanse stijl, oogste zowel veel bijval als kritiek met zijn Golden Arches-theorie. Dat de stelling elegant is en deels steakhoudend, is een feit. Niettemin zijn de afgelopen decennia ook een aantal flagrante uitzonderingen te vinden. Bovendien zijn er nogal wat alternatieve verklaringen zijn te geven voor het gebrek aan vechtlust onder fervente BigMac-eters.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Voorbij het individualisme | Verlichting in de 21ste eeuw

, door

Heeft de Verlichting het individu onterecht op de troon gezet? Hoe gaan we in deze eeuw om met kennisvergaring, rechtvaardigheid, markt en politiek? Volgens Matthew Taylor, politicus en voorzitter van Royal Society for the Encouragement of Arts, Manufactures and Commerce (RSA) is een nieuwe Verlichting noodzakelijk met als één van de belangrijkste ingrediënten: empathie. De animatie is een bewerking van een langere lezing en gaat wat van de hak op de tak. Toch interessant.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Global Cities Index: New York still no. 1

, door

Times Square, New YorkForeign Policy has just published its Global Cities Index, based on 5 dimensions:

  • Business activity: “the value of its capital markets, the number of Fortune Global 500 firms headquartered there, and the volume of the goods that pass through the city“
  • Human capital: “how well the city acts as a magnet for diverse groups of people and talent. This includes the size of a city’s immigrant population, the quality of the universities, the number of international schools, and the percentage of residents with university degrees”

  • Information exchange: “how well news and information is dispersed about and to the rest of the world. The number of international news bureaus, the level of censorship, the amount of international news in the leading local papers, and the broadband subscriber rate”

  • Cultural experience: “the level of diverse attractions for international residents and travelers. That includes everything from how many major sporting events a city hosts to the number of performing arts venues and diverse culinary establishments it boasts and the sister city relationships it maintains“
  • Political engagement: “the degree to which a city influences global policymaking and dialogue“
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Vier bange jaren

, door

Nu een rechts kabinet toch weer in zicht komt en zelfs waarschijnlijk is, vliegen vier nieuwe bange jaren op ons af. Socioloog Zygmunt Bauman legt haarfijn uit in welke houdgreep de politiek zichzelf klemt en wat de zinloosheid daarvan is. Het lange citaat is in feite een aanklacht tegen de rechtse en linkse ideeënarmoede. Politici moeten de angst eens van zich afschudden en, tegelijk daarmee, de pretentieuze maakbaarheidsgedachte. De conclusie kan volgens mij alleen maar zijn dat progressieve politiek anno 2010 moedige politiek is: kosmopolitisch, eerlijk en ontmythologiserend.

Bauman in Liquid Times

,,Society is no longer protected by the state, or at least it is unlikely to trust the protection on offer; it is now exposed to the rapacity of forces it does not control and no longer hopes or intends to recapture and subdue. It is for that reason, in the first place, that state governments struggling day in, day out to weather the current storms stumble from one ad hoc crisis-management campaign and one set of emergency measures to another, dreaming of nothing more than staying in power after the next election but otherwise devoid of far-sighted programmes or ambitions, not to mention visions of a radical resolution to the nation’s recurrent problems. ‘Open’ and increasingly defenseless on both sides, the nation-state loses its might, now evaporating into global space, and its political acumen and dexterity, now increasingly regulated to the sphere of individual ‘life politics’ and ‘subsidiarized’ to individual men and women. Whatever remains of might and politics in the charge of the state and its organs gradually dwindles to a volume perhaps sufficient to furnish not much more than a large-size police precinct. The reduced state can hardly manage to be anything other than a personal safety state.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De stad als permanent militair project

, door

zwaarbewapende politiemanDe stad wordt steeds meer het terrein van permanente militaire bemoeienis. Niet alleen in ondemocratische ontwikkelingslanden worden steden in toenemende mate volgens de militaire logica bestuurd, ook het rijke Noorden en in de financiële centra raken de steden doordesemd met het New Militairy Urbanism, zegt de Britse socioloog/geograaf Stephen Graham in zijn nieuwe boek Cities under siege: the new military urbanism (via bol.com). Een ontwikkeling die ook in Nederland speelt.

Nu meer dan de helft van de wereldbevolking in steden, en in het bijzonder metropolen woont, hoeft aan het economische, strategische en culturele belang van steden niet meer getwijfeld te worden. Het is dan ook niet zo verwonderlijk dat de legers wereldwijd zich steeds meer bekwamen in urban warfare, vanuit de gedachte dat wie de steden controleert, de toekomst beheerst.

Maar het gaat niet alleen om militaire strategie en geopolitiek. De militarisering van steden verloopt ook volgens een minder opzichtige lijn. Volgens Graham is beheersing het toverwoord van de 21ste eeuw. Het valt hem op dat als het om steden gaat, de traditionele scheidslijnen tussen politie en leger, lokaal en (inter)nationaal bestuur, burgers en opstandelingen vervagen. Dat is natuurlijk een uitkomst van globalisering.

De politie gedraagt zich steeds meer als leger. Ze maakt in toenemende mate gebruik van intelligence en materieel dat voor op het slagveld is ontworpen. Denk bijvoorbeeld aan de UAV die afgelopen oudejaarsavond boven een Brabants veendorp cirkelde. Denk bijvoorbeeld aan de politie die in toenemende mate ‘non-lethal weapons’ gebruikt zoals sonic guns, lijmkanonnen, etc. die je eerder op een slagveld verwacht. Denk bijvoorbeeld aan de defensiesector die zich met overgave op de civiele markt heeft gestort – een markt die sinds 9/11 jaarlijks met dubbele cijfers groeit en die zich niets aantrekt van crisis en calamiteit – integendeel. Denk bijvoorbeeld aan de nutsvoorzieningen (zoals openbaar vervoer) die steeds meer vanuit ‘command and control’ centra worden aangestuurd en ingezet voor veiligheidsdoeleinden inlcusief camera’s, biometrische systemen en volautomatische toegangscontroles.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Weekendquote | Verwevenheid

, door
“Ik voorspel dat de overheidsbegrotingen in de komende jaren steeds weer ondermijnd zullen worden door een cascade van crises. De machtsafname van Europa is een gevaarlijke ontwikkeling, zeker in het licht van de machtstoename van China, om van een land als Brazilië nog maar te zwijgen. (…) Serieus, ik heb de verkiezingsdebatten een vorm van decadentie genoemd, omdat ze tonen hoezeer wij er nog steeds van uitgaan dat wat wij hebben en kunnen normaal is. Maar dat is niet zo. Je kunt onze huidige situatie vergelijken met het laatste kwart van de 19de eeuw: het verschuiven van de economische en dus politieke macht en de snelle technologische veranderingen die toen de wereld op zijn kop zetten. Hoe meer macht je verliest, hoe minder je de regels van het spel kunt bepalen.”

Rob de Wijk beklaagt zich in NRC Handelsblad (helaas – nog – geen link) over de navelstaarderij van het Nederlandse verkiezingscircus. Het buitenland was geen thema in de verkiezingen, maar daarmee houden we onszelf voor de gek, zegt de hoogleraar. “Laten we wel constateren dat de samenleving drijft op wat er in het buitenland gebeurt.” De eurocrisis, veiligheid, klimaat, energiepolitiek. Een groot deel daarvan wordt gedicteerd door afspraken die in het buitenland of met andere mogendheden gemaakt worden.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

het Saillant | de tien dagen toer

, door

SaillantLOGOHet vorige kabinet trok na de verkiezingen eerst 100 dagen het land door. Deze zinloze excursie is niet voor herhaling vatbaar. Maar misschien is een korte trip naar het buitenland zo gek nog niet.

De inkt van Beetsterzwaag (wat duurde dat lang zeg) was nog niet droog of het kabinet Balkenende Veel te Veel trok het land in om te horen wat de burger nu eigenlijk wilde (wat duurde dat lang zeg). Alsof er nog aan het regeerakkoord gemorreld kon worden. Verloren tijd.

De verkiezingsstrijd spitst zich toe op typisch Nederlandse onderwerpen zoals de hypotheekrente-aftrek. Belangrijk, maar toch wel van het niveau huishoudboekje en pa die zijn loonstrookje niet moet opzuipen. Wat de lijsttrekkers telkens vergeten te vermelden, is dat onze binnenlandse politiek, nog meer dan vier jaar geleden, is verbonden aan ontwikkelingen in het buitenland. Dat de landelijke politiek weinig meer te zeggen heeft over alle weggeprivatiseerde diensten, daar zijn we de laatste jaren op harde wijze al achter gekomen. Laat een nieuw kabinet meteen goed beginnen door aan te geven wat ze in de ‘smalle marges’ van de internationale politiek nog denkt voor ons te kunnen betekenen.

Ik hoop dat het nieuwe kabinet Rutte of Cohen wat voortvarender aan het werk gaat. Toch kan het geen kwaad dat de bewindslieden na de (hopelijk een korte) formatie de wereld in trekken. Maar dan om eens het eiland Nederland te verlaten. Een tripje van tien dagen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Nieuwsbrief Globalisering mei 2010

, door

globaliseringDag beste lezers en lezeressen, In deze nieuwsbrief aandacht voor de nadelen van de apps-revolutie, opvallend positieve cijfers over kindersterfte, buffelende migrantenwerkers, en nieuw inzicht in de oorlog tussen bedrijfsleven, burgers en hun president. Veel leesplezier! Deze nieuwsbrief wordt samengesteld door John Verhoeven, onzeWereld. De volgende nieuwsbrief verschijnt, deo volente, medio juni..

• Bedrijfsleven contra de burger – en de president…
Presidenten en bestuurders die het lef hebben te kiezen voor de belangen van de gewone burger, moeten rekenen op veel weerstand. Soms komt die weerstand uit onverwachte hoek, zoals de protesten van een groeiende middenklasse die haar nieuwverworven rijkdom niet wil delen met het nog steeds arme deel van de bevolking. Zie Bolivia, zie Thailand.

• China en de VS lossen het samen op
Wie de opwarming van de aarde wil stoppen hoeft geen wereldwijde, alles omspannende complexe afspraken te maken met diverse regeringen en belangengroepen.

• Ayaan Hirsi Ali’s nomadenbestaan
Het boek Nomade van Ayaan Hirsi Ali is, niet in Nederland maar wel elders in de wereld, aanleiding tot diepgaande beschouwingen en interessante analyses die raken aan mondialisering van cultuur en waarden.

• Kindersterfte daalt harder dan verwacht
Het gaat veel beter met het terugdringen van de mondiale kindersterfte dan we tot op heden dachten. Wereldwijd sterven dit jaar ruim 7,7 miljoen kinderen onder de vijf jaar. Dat is even slikken, want een enorm cijfer. Maar in 1990 was dit aantal nog twaalf miljoen.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Nieuwsbrief Globalisering april 2010

, door

globaliseringDag beste lezers en lezeressen, Op de valreep van de maand een nieuwsbrief vol positieve berichten, maart toch ook met een verwijzing naar een documentaire die uw nachtrust niet zal verbeteren.

• Naar een duurzame veehouderij?
Vanwege het dierenwelzijn, vanwege het milieu, en vanwege de volksgezondheid moet er een halt toe worden geroepen aan de intensieve veehouderij.

• Shock Doctrine: overtuigende documentaire
Twee jaar na het geruchtmakende boek Shock Doctrine van de Canadese journaliste Naomi Klein is er deze maand een documentaire gelanceerd over het thema van de neoliberale overval op arme landen.

• China trekt groene energie
China is sinds vorig jaar de grootste investeerder in groene energie ter wereld.

• Afrikaanse miljarden zijn weg
De laatste 40 jaar is een bedrag van minstens zeshonderd miljard euro illegaal uit Afrika verdwenen.

• Ondanks alles: meer hulpgeld in 2009
Ondanks de crisis is in 2009 meer geld uitgegeven aan ontwikkelingshulp dan het jaar ervoor. Dat blijkt uit cijfers van de OESO. Vorig jaar is bijna 120 miljard dollar aan ontwikkelingshulp uitgegeven. Dat is een toename van 0,7% ten opzichte van 2008

Deze nieuwsbrief is opgesteld door de redactie van Globalisering.com en verschijnt maandelijks op Sargasso. Lees meer nieuwsbrieven uit het archief of meldt u aan voor de nieuwsbrief op: globalisering.com

Vorige Volgende