Weekendcollege | Lekker en gezond, wie bepaalt dat?

Dit is de vierde aflevering in de lezingenserie De Urgentie van Duurzaamheid, van Studium Generale Utrecht. De bijdrage is geschreven door Melanie Peters. Wat is duurzaam in de veehouderij en in de gezondheidszorg? In de vierde dubbellezing in de serie “Duurzaamheid als wereldbeeld: de rol van wetenschap in maatschappelijke verandering” bogen prof. dr. Miedema (decaan geneeskunde, vicevoorzitter van de Raad van Bestuur UMC) en prof. dr. Pijpers (decaan Diergeneeskunde, UU) zich over die vraag. Als duurzaamheid volgens de definitie van Bruntland “kwaliteit van leven is voor ons en toekomstige generaties”, dan zouden artsen en de biomedische wetenschappers bij uitstek degenen zijn aan wie we dat kunnen vragen. Toch is dit niet de medisch-wetenschappelijke traditie. Wetenschappers maken hun vraag zo klein, dat ze er een goed wetenschappelijk verantwoord antwoord op kunnen verwachten. Hoe zit het met dat ene eiwit in de lever? Deze 1.0 benadering voldoet echter niet meer. De grote vragen behoeven aandacht en daar willen patiënten, bedrijven en politiek over meepraten. Wetenschap 3.0 gaat over cocreatie van kennis. Dat zal niet zomaar tot consensus leiden, maar wel tot robuuste kennis. Al laten de tientallen jaren durende discussies in de veehouderij – over dierenwelzijn, milieu, diervoeder uit de derde wereld en de vraag hoe gezond het is om vlees te eten – zien dat het nog steeds de vraag is in hoeverre we echt grip krijgen op wat we belangrijk vinden en wat dat mag kosten. Een varken dat rolt in de modder op de derde verdieping van een varkensflat?

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Weekendcollege | Stem voor een duurzame samenleving

, door

De komende weken plaatst Sargasso de lezingenserie De Urgentie van Duurzaamheid van Studium Generale Utrecht. De bijdrage is geschreven door directeur Melanie Peters.

Volgens Mark Bovens (Bestuurskunde, UU) en Henk Kummeling (decaan Recht, UU) is het een zoektocht welke instituties op welk niveau verantwoordelijkheid kunnen nemen voor duurzaamheidsissues. Maar het is geen onmogelijke opgave. Instituties zijn geen gegeven; wij zijn het die ze legitimeren en wij kunnen eraan werken om ze democratischer te maken, ook op wereldschaal. Duurzaamheid vraagt om langetermijnbeleid en moet daarom weggehouden worden van de waan van de dag. Maar ook niet te ver op afstand staan van de politiek, want het blijft een politiek vraagstuk – het betreft namelijk afwegingen over verdeling van welvaart en welzijn.

Misschien is een herwaardering van wat we hebben op zijn plaats. De rechtstaat en de democratie zijn voorwaarden voor een duurzame samenleving. Die zijn in veel landen nog geen feit. De waterschappen worden soms lacherig afgedaan in Nederland, maar het buitenland is er jaloers op. Langzaam zien we opnieuw erkenning voor de nationale staat als niveau waarop collectieveactieproblemen – die zich voordoen bij afwegingen rondom duurzaamheid – opgelost kunnen worden. In heel Europa is er een tendens zoals in Nederland, waar de Eerste Kamer een grotere rol gaat spelen bij langetermijnafwegingen. Op het niveau van de nationale staat zijn de checks en balances, de macht en tegenmacht het sterkst verankerd. En dat is van belang, omdat duurzaamheid zoals gedefinieerd door Bruntland, als het bereiken van kwaliteit van leven voor huidige en toekomstige generaties, alleen tot stand komt als alle belanghebbenden vertegenwoordigd zijn en als degenen aan wie we deze issues toevertrouwen verantwoording afleggen. Zo kan balans ontstaan tussen people, planet en profit, zonder dat een ervan ten koste gaat van de ander.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De opkomst van het ‘Precariat’

, door

Or precarized proletariat (link to video… do watch the entire thing, it is well worth 10 minutes of your time).

And if you think this is limited to low-incomes, think again:

“Western Europeans and Americans are about to suffer a profound shock. For the past 30 years governments have explained that, while they can no longer protect jobs through traditional forms of state intervention such as subsidies and tariffs, they can expand and reform education to maximise opportunity. If enough people buckle down to acquiring higher-level skills and qualifications, Europeans and Americans will continue to enjoy rising living standards. If they work hard enough, each generation can still do better than its parents. All that is required is to bring schools up to scratch and persuade universities to teach “marketable” skills.

(…)

But the financial meltdown of 2008 and the subsequent squeeze on incomes is slowly revealing an awful truth. As figures out last week from the Office for National Statistics show, real UK wages have not risen since 2005, the longest sustained freeze in living standards since the 1920s. While it has not hit the elite in banking, the freeze affects most of the middle class as much as the working class. This is not a blip, nor the result of educational shortcomings. In the US, which introduced mass higher education long before Britain, the average graduate’s purchasing power has barely risen in 30 years. Just as education failed to deliver social democratic promises of social equality and mobility, so it will fail to deliver neoliberal promises of universal opportunity for betterment.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Slavery – the dark underbelly of success

, door

moderne slavernijI have blogged before about modern slavery. I have my students work on this topic in my Social Problems class and most of them cannot believe that slavery is still so widespread despite being illegal everywhere. There are several reasons why. First, sometimes, institutions of global governance (such as the IMF, the World Bank and the WTO) directly contribute to the rise of slavery. For instance, as mentioned in the film Slavery – A Global Investigation, when they required the government of Ivory Coast to remove price guarantees for cocoa, the price of cocoa on the world market plummeted and plantation owners found a solution to maintain their levels of profit: slavery.

Another reason is the Walmart model of retail. Everyday low prices mean that Walmart squeezes its suppliers who then turn to several layers of contractors and sub-contractors in peripheral or semi-peripheral countries, and go for the lower prices. Often, these sub-contractors are the ones using slaves. So slavery is invisible, buried deep in the lower layers of the global production chains.

Who becomes a slave? Welt, pretty much anyone who is vulnerable or has experienced downward mobility. Or disabled people (via Ken Schaefer):

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Uprisings as international class warfare

, door

bedelende vrouwOne would have to be living in a cave to not notice that things are grumbling: protest movements in the Middle East, where Tunisia and Egypt were the spark that also lit things up in other MENA countries. But there are also protests in the UK against tax-dodging corporations and in the US against union-busting Republican governors, with something similar pushed by corporate interests in the UK:

“Business organisation the Institute of Directors (IoD) has called for collective bargaining to be scrapped for teachers and NHS staff. They are among a set of proposals the trades unions have described as a “Thatcherite fantasy world”. The IoD put a series of recommendations to government to cut red tape and boost private sector growth. It also wants an automatic right to ask for flexible working to be removed, in order to increase productivity.

The IoD has put forward 24 “freebie” proposals, which it says would cost the government nothing but would benefit growth, particularly in the private sector. Among the most controversial would be the call to curb trade union negotiating power in large public sector bodies, said BBC business correspondent Joe Lynam. The IoD also suggests that workers should pay a deposit of £500 when taking their employers to industrial tribunals to deter what it describes as “vexatious claims”. A spokesman for the Trades Union Congress said the IoD’s real aim was to make life easy for directors at the expense of their workforce and to lower pay and conditions in the NHS.”

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Bittere bijsmaak van fruit bij Albert Heijn

, door

Dit is een gastbijdrage van Edith van Overveld van de not-for-profit onderzoeks- en netwerkorganisatie SOMO. Onder het artikel staat een videoreportage die Noticias maakte over de mangoplantages in Peru.

SOMO-onderzoek onthult slechte arbeidsomstandigheden bij productie van verse groente en fruit

Hongerlonen, extreem lange werkdagen zonder een vast contract en geen vakbond die voor je op kan komen. Het is de bittere bijsmaak van veel groente en fruit bij supermarkten als Albert Heijn. Dat blijkt uit het vorige week gepubliceerde SOMO-rapport ‘Bitter Fruit’. Hoewel ’s lands grootste kruidenier zich zegt in te zetten voor verantwoorde productie gaan (veelal seizoens)arbeiders in de groente- en fruitsector in ontwikkelingslanden nog altijd gebukt onder slechte arbeidsomstandigheden. Betere regels en controle, evenals druk op de toeleveranciers en overheden in productielanden is daarom hard nodig.

SOMO onderzocht de arbeidsomstandigheden bij de productie van groente- en fruit voor Nederlandse supermarkten: mango’s uit Peru, boontjes, aardappelen en druiven uit Egypte, ananassen uit Costa Rica, bananen uit Ecuador, druiven uit Zuid-Afrika en mandarijntjes uit de Israëlische nederzettingen. SOMO-onderzoeker Sanne van der Wal stelt: “Supermarkten vormen de belangrijkste afnemers van groente- en fruit uit ontwikkelingslanden. Maar de groei van de export uit deze landen brengt ook grote risico’s op slechte arbeidsomstandigheden met zich mee. Veel groente en fruit dat hier in de supermarkt ligt is dan ook niet verantwoord geproduceerd.”

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Eerlijk–nou ja, minstens een beetje

, door

Het zong flink rond op internet vandaag: een spectaculaire groei in het aantal “eerlijke” chocoladeletters–chocoladeletters dus die met “fair trade” cacao gemaakt zijn. Vorig jaar was nog maar 15% van de letters die in Nederlandse schoenen werden gestopt “eerlijk”; nu zitten we al rond 95%. Ik kan me uitstekend voorstellen dat je daar als Oxfam Novib blij mee bent en het de wereld wilt laten weten. Veel sites brachten het bericht.

Toch verwonder ik me elke keer weer over de wonderlijke draaien die links en rechts aan zo’n bericht gegeven worden. RTL kopte bijvoorbeeld dat de oneerlijke chocoladeletters gewoon verdwenen waren, wat nou wel weer een beetje té juichend is, want bijvoorbeeld Droste–toch niet de laatste waar je aan denkt–is nog zo oneerlijk als wat.

Pas bij Food Holland kwam de aap volledig uit de mouw: 95% van de chocoladeletters blijkt geheel of gedeeltelijk (!) gemaakt van eerlijke en duurzame cacao. Gedeeltelijk is natuurlijk een rekbaar begrip: 1% eerlijk is ook gedeeltelijk eerlijk. Helaas is voor zo ver ik heb kunnen ontdekken nergens te achterhalen wat de percentages zijn. Het zou in theorie zó maar kunnen dat één van de genoemde winkels die “100% eerlijke letters” verkoopt in feite nog steeds voor 99% foute chocolade heeft liggen, met een beetje excuuscacao erdoor gemengd.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Chinese droom of nachtmerrie?

, door

The Chinese Dream
The Chinese Dream
N. Mars
Het was al langer bekend dat in het oosten van China meer bouwkranen staan dan waar ook ter wereld. Nu blijkt uit dit nieuwe boek dat ze nog  lang niet klaar zijn met hun plannen.

Het schudt de lezer meteen wakker met enkele vragen. Wat zou er gebeuren als je heel West-Europa in 20 jaar zou bouwen? En wat als tussen 2008 en 2020 ruim 400 miljoen boeren of  toch dorpsbewoners in die nieuwe steden zouden komen wonen ? De auteurs doen ons geloven dat in 2020 ongeveer 930 miljoen van de dan 1,5 miljard Chinezen in een stad zullen wonen. Nu zijn het er 530 miljoen op 1,3 miljard.

Hoe zal dat allemaal verlopen ? Hoe zullen die nieuwe steden functioneren ? Zal men er de weg nog vinden? Zal er werkgelegenheid zijn ? Zullen er nog groene plekken en parken overblijven? Zal de nieuwe stedeling er ’s nachts kunnen slapen of zal hij dromen van zijn vroegere omgeving ?


Samen met foto’s van bouwwerven en torenhoge buildings, nemen deze vragen de eerste 14 pagina’s in.

Pas dan verschijnen de auteurs : DCF ofwel Dynamic City Foundation, Neville Mars en Adrian Hornsby. Dynamic City Foundation is een onderzoeks- en design-instituut, dat zich bezig houdt met de snelle transformatie van de stedelijke landschappen in China, de veelsoortige gevolgen daarvan en hoe designers, planners en sociologen daarop kunnen inspelen door modellen aan te bieden voor een sterk  netwerk van 400 nieuwe steden.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

A tale of three cities

, door

cittaslowOne does not have to be an expert on Saskia Sassen to know that the city is at the heart of social change in the age of globalization, from global cities to planet of slums, a great deal of research has focused on how cities promote, or adapt to, social change and how cities are hubs of global social dynamics of class, inequalities, gender and ecology.

For instance, take this first item on the rise of “slow cities”:

“La municipalité est la première de France à adhérer à Cittaslow, le réseau international des “villes lentes”. Inspiré du slow food, le mouvement est né en Italie en 1999 et promeut une gestion municipale centrée sur la qualité de vie, l’économie de proximité, le respect des paysages…, en réaction aux zones commerciales et industrielles, à l’étalement pavillonnaire et au tout-voiture devenus l’ordinaire d’un urbanisme débridé.

Cette révolution tranquille compte de plus en plus de partisans. Cent quarante villes de 21 pays ont déjà adhéré à cette charte de 70 obligations. On trouve des villes lentes dans toute l’Europe, mais aussi en Australie, en Corée du Sud, en Turquie, au Canada…”

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Vorige Volgende