Gemeenteraadsverkiezingen 14, 15 en 16 maart

Nog even en Hanke Bruins Slot (CDA), de nieuwe minister van Binnenlandse Zaken, mag aan de slag. Een van de onderwerpen die in haar portefeuille zitten zijn  de gemeenteraadsverkiezingen, die in maart gehouden zullen worden. Veel werk zal ze er niet aan hebben, want alles is al geregeld. Dat er nu nog wijzigingen in de regels en de uitvoering komen valt niet te verwachten. Gemeenten zitten ook niet op te wachten om op het laatste moment veranderingen te moeten voorbereiden. Tijdelijke wet verkiezingen covid-19 verlengd Wat in ieder geval duidelijk is: de Tijdelijke wet verkiezingen covid-19 (Twv) is verlengd tot 1 juli 2022. Dat betekent dat ook bij deze verkiezingen vervroegd stemmen mogelijk zal zijn. In elke gemeente zullen een aantal stemlokalen al op maandag 14 en dinsdag 15 maart opengaan. Gemeenten mogen ook, als ze dat willen, een drive-through stemlokaal opzetten. Handig voor kiezers die met de fiets of auto willen stemmen. Briefstemmen afgeschaft In tegenstelling tot de vorige verkiezingen is er geen mogelijkheid per brief te stemmen. Het poststemmen voor 70-plussers bij de landelijke verkiezingen beviel niet zo goed. Dus schafte demissionair minister van Binnenlandse Zaken Ollongren deze mogelijkheid maar af. Waren vertegenwoordigers van de 70-plussers vorig jaar vooral boos over de onduidelijke voorlichting en de complexe procedure, nu vindt de ANBO (Algemene Nederlandse Bond voor Ouderen) het onbegrijpelijk dat het briefstemmen is afgeschaft. Immers... De minister had een jaar de tijd om de procedure simpeler te maken, dat zou toch voldoende moeten zijn. Deze gemeenteraadsverkiezingen komen immers niet uit de lucht vallen. De ANBO denkt dat straks een deel van de 70-plussers niet zal gaan stemmen. Zolang het coronavirus niet flink aan banden is gelegd, zullen ze zich niet veilig genoeg vinden in de stembureaus. Experimenten Het is ondertussen een traditie geworden: het experiment centrale stemopneming. Na sluiting van de stemlokalen kunnen nog dezelfde avond de stembiljetten geteld worden op lijstniveau. Zo zou er vrij snel een voorlopige uitslag bekend gemaakt kunnen worden. Een dag later worden de stembiljetten op een centrale locatie geteld op kandidaatsniveau. De verlenging van de Tijdelijke experimentenwet is op 28 oktober 2021 door de Tweede Kamer aangenomen en op 16 november 2021 door de Eerste Kamer. Dit experiment is sinds 2014 bij diverse verkiezingen al eerder uitgevoerd. Demissionair minister Ollongren is er niet aan toegekomen deze regeling definitief op te nemen in een aangepaste Kieswet. We zullen zien of mevrouw Bruins Slot het nog voor de eerstvolgende verkiezingen (Provinciale statenverkiezingen 15 maart 2023) het wel geregeld krijgt. Themastemmen De gemeente Den Haag gaat ook een experiment aan. In een aantal wijken kunnen kiezers behalve op een partij en kandidaat, ook op onderwerpen stemmen. Die onderwerpen worden opgesteld in samenwerking met de gemeenteraad. Het kan gaan om thema’s als zwerfafval of verkeersoverlast. Eind januari komt het college van B&W met een nader uitgewerkt voorstel. Geen nieuw stembiljet In maart krijgen de kiezers nog ouderwetse stembiljetten voor de kiezen. De VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten) en de NVVB (Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken) hadden graag in maart al de eerste experimenten met nieuwe stembiljetten gezien. Experimenten met een stembiljet dat makkelijker, sneller en elektronisch telbaar is gaan er komen. Een wet daartoe werd op 12 oktober jl. in de Tweede Kamer aangenomen (met 84 stemmen voor van VVD, D66, CDA, ChristenUnie, SGP, Volt en Fractie Den Haan). Maar een eerste experiment zal op zijn vroegst uitgevoerd kunnen worden bij de herindelingsverkiezingen in het najaar 2022 (meer bij VNG). Hoeveel partijen er in maart gaan meedoen is nog onbekend. Welke landelijke nieuwkomers, zien we ook lokaal verschijnen? Welke lokale nieuwe partijen gaan we zien? In dit artikel onderaan al een eerste inventarisatie. Als de versplintering in de landelijke politiek ook bij de gemeenteraadsverkiezingen terug zal zijn te zien, krijgt de kiezer in sommige gemeenten nog enorm stembiljet in handen.

Foto: Sebastiaan ter Burg (cc)

Over de kwaliteit van het lokale bestuur

OPINIE - Als het over de democratische rechtsstaat gaat wordt doorgaans naar het Binnenhof gekeken. Misschien moeten we in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2022 (met de herindelingsverkiezingen volgende week als voorproefje) ook eens wat meer gaan letten op wat er op de lagere niveaus van de overheid gebeurt. Ik kwam deze week in dat verband twee interessante berichten tegen.

Het eerste is een opiniebijdrage in Trouw van Willem Drok, oud-beleidsmedewerker van de provincie Gelderland. Hij bepleit meer ruimte voor de ambtenaar om af te wijken van strakke protocollen. Drok werkte bij de provincie, maar het lijkt me sterk dat zijn verhaal ook niet voor het gemeentebestuur geldt. Het probleem dat hij beschrijft is maar al te herkenbaar in het openbaar bestuur:

De overheid ziet zichzelf als een bedrijf met de burger als klant. Die burger is zelfredzaam en heeft een pc. Dus kunnen we de besluitvorming digitaliseren en stroomlijnen als een bedrijfsproces. In een regeling leggen we vast wie wanneer ergens recht op heeft. Dat vinden juristen ook veel rechtvaardiger: geen ambtelijke of bestuurlijke willekeur. Dan kun je het besluit automatiseren: je neemt de criteria uit de regeling, maakt op basis daarvan een digitaal formulier, laat de burger dat invullen, en de computer bepaalt de uitkomst. Snel en objectief. Managers zorgen dat de prioriteiten van het bestuur vertaald worden in de regeling, juristen zorgen dat de regeling zo geformuleerd is dat deze bij de rechter overeind blijft. Mijn toenmalige manager zei: ik wil naar bol.com-besluiten, oftewel: de burger winkelt online bij de overheid. Hij bedoelde: ik wil af van die deskundige ambtenaren die me lastig vallen met hun tijdrovende en ingewikkelde afwegingen.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Sylvana bashen weer begonnen

NIEUWS - Niet iedereen heeft voor 2018 het goede voornemen genomen minder brallerig en hitserig te zijn en het nieuws meer  sec te brengen.

De NOS kopt nog gematigd met ‘Veel activisten op lijst van Sylvana Simons’. De Telegraaf gaat natuurlijk rellerig doen met ‘Sylvana Simons presenteert lijst vol radicalen’, waarop de Telegraafclownkloon, De Dagelijkse Standaard, niet na kon blijven en de kandidaten van Bij1 SJW huilies noemt.

Foto: groucho (cc)

Wenen bezorgt extreemrechts verkiezingsnederlaag

ELDERS - Opnieuw een afgang voor de Freiheitliche Partei Österreichs (FPÖ). De grootstedelijke bevolking zet een rem op extreemrechtse politiek.

Het eindresultaat van de stemmingen voor een nieuwe gemeenteraad in Wenen levert winst op voor de christendemocratische  ÖVP van premier Sebastian Kurz (+ 11,2), de sociaaldemocratische SPÖ (+ 2), de Groenen (+3) en de liberale NEOS (+1,3). De extreemrechtse FPÖ, in 2015 de grote winnaar, levert 23,7% in. Heinz-Christian Strache (ex-FPÖ) probeerde het met een eigen lijst maar haalde de kiesdrempel niet. Strache was vorig jaar oorzaak van een regeringscrisis toen een video opdook waarin hij in kennelijk dronken staat aanbood tegen betaling een Russische oligarch een lucratieve opdracht te bezorgen. De FPÖ was niet langer houdbaar als coalitiepartner van de ÖVP. Bij nieuwe verkiezingen verloor de FPÖ twintig zetels. Winst was er voor de ÖVP en de Groenen. Sinds januari wordt Oostenrijk geregeerd door een coalitie van de christendemocratische ÖVP en de Groenen.

In Wenen heeft links nu weer het heft in handen. De stad is traditioneel bolwerk van de sociaaldemocraten en de kaart van Wenen kleurt na deze verkiezingen weer bijna overal rood. Veel voormalige kiezers van de FPÖ zijn kennelijk naar de SPÖ en de ÖVP teruggekeerd. Een rood-groene coalitie ligt in het verschiet, al sluit burgemeester Michael Ludwig NEOS nog niet uit. Gegeven de macht van de vakbonden in Oostenrijk zal zo’n coalitie met de neo-liberale ondernemerspartij waarschijnlijk wel op problemen stuiten.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Gemeenteraadsverkiezingen 2014 – 2018

OPEN DRAAD - De gemeenteraadsverkiezingen van 2014 zouden misschien de laatste lokale stembusgang worden. En daar zouden we niet om treuren maar mee feesten. En nu? Ondanks negatieve geluiden over het gemeenteraadswerk laten de lokale politici zich vandaag toch dol enthousiast de raad in kiezen.

Een paar citaten uit het artikel van destijds:

De gemeenteraden zijn op sterven na dood. Over de oorzaken wordt getwist. De vergoedingen voor het democratisch vrijwilligerswerk staan niet meer in verhouding tot de tijd die men er aan kwijt is. Dat geldt zeker voor gemeenteraden die na herindelingen zijn gehalveerd. Minder raadsleden doen meer werk, het is niet meer te behappen.

Schaalvergroting zet de gemeenteraad op afstand van de burger. Het gemeentehuis om de hoek moet plaatsmaken voor een megalomaan gebouw in de grootste woonplaats van de nieuwe gemeente. Om raadsleden aan het werk te zien moeten burgers verder reizen. En omgekeerd: raadsleden die bij de burgers langs willen zijn langer aan weer en wind blootgesteld.

Schaf de kleinste gemeenten af, stelde een burgemeester ergens in den lande voor. Daar hebben de raadsleden het meest te lijden. Goed idee, zegt het kabinet, maar beter is het alleen nog gemeenten met meer dan honderdduizend inwoners te hebben.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Jos @ FPS-Groningen (cc)

Nieuwe lokale democratie: goedbedoeld maar ondoordacht

OPINIE - Drie jaar lang stimuleerden het ministerie van Binnenlandse Zaken en de VNG lokale proeven met participatief bestuur. Onlangs riep het projectteam gemeenten op hun democratie nu echt flink te gaan ‘verfrissen’. Riskant, vinden Solke Munneke en Annemarie Kok: de experimenten getuigen van een naïeve democratie-opvatting.

Op 21 maart 2018 vinden niet alleen in een groot deel van Nederland de gemeenteraadsverkiezingen plaats maar komt er ook een einde aan het project Democratic Challenge, bedoeld om de lokale democratie te vernieuwen. In het kader van dit project van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) zijn de afgelopen drie jaar in tientallen plaatsen proeven gedaan met alternatief openbaar bestuur. De achterliggende gedachte is dat bestuur en burger dichter bij elkaar moeten worden gebracht.

Zo worden begrotingskeuzes en andere beslissingen steeds vaker (mede) overgelaten aan een buurtraad of burgerpanel, al dan niet samengesteld door middel van loting. Uitgebreide meepraat-sessies aan het begin van planvorming zijn eveneens in de mode. Denk aan ‘burgertoppen’ en digitale platforms. Ook het laten meedoen van burgers aan de controle van het lokaal bestuur is hier en daar uitgeprobeerd.

‘Voorhoede-gemeenten’

Gedurende de experimenteerperiode heeft het Democratic Challenge-team zich sterk gemaakt voor al deze inkleuringen van wat ‘participatieve democratie’ wordt genoemd. Plaatsen die op dit vlak bovengemiddeld actief zijn ontvingen de eretitel ‘voorhoede-gemeente’, men gaf workshops in gemeentehuizen, organiseerde landelijke bijeenkomsten en maakte op een website en per nieuwsbrief enthousiast melding van ieder ‘vernieuwend’ incident.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Lokale verkiezingen zeggen niets over landelijke coalitie

COLUMN - Het mag niet en elke vier jaar leggen politicologen dat opnieuw uit. Maar de verleiding is blijkbaar te groot: journalisten kunnen het niet laten om lokale resultaten om te rekenen naar een landelijk beeld. De hypothetische vraag ‘Wat betekenen deze lokale uitslagen als er nu Tweede Kamerverkiezingen zouden zijn gehouden?’ moeten media niet stellen.  

Er zijn empirische redenen om de som niet en een retorische reden om de rekensom wel te maken. De retorische reden is dat nummers objectiveren en overtuigen (wat de aantrekkingskracht verklaart). Probleem is dat de rekensom an sich buitengewoon problematisch is. Het is een aantrekkelijke gedachte om de coalitie (de Haagse dat is) de maat te nemen met een gigantisch zetelverlies of juist op te geilen met flinke winst, maar de verschillen tussen de verkiezingen op lokaal en landelijk niveau zijn gewoon te groot om net te doen alsof er (numeriek) geen verschillen zijn. Dan worden niet appels en peren vergeleken, maar appels met bromfietsen.

Duh …

De gemeente is het Rijk niet. Tussen beide bestuurslagen zitten meer verschillen dan overeenkomsten. Er is bijvoorbeeld sprake van een hierarchische verhouding tussen beide: het Rijk heeft altijd het laatste woord. En meer dan praktische bezwaren is het Rijk ook de arena voor ideologische tweestrijd. Zo is in Leiden een samenwerking binnen het college tussen SP en VVD volstrekt normaal, in Haagse kringen zal er dan nog heel wat water door de Rijn moeten stromen als die samenwerking al niet was uitgesloten.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Wijkvereniging Tuinwijk (cc)

Linkse kansen in energietransitie

OPINIE - Er zijn meerdere redenen om voor duurzame opwekking van energie te kiezen. De meest bekende is ongetwijfeld de drastische klimaatverandering vanwege het overschot aan broeikasgas wat vrijkomt bij het gebruik van fossiele brandstoffen. Maar er zijn er meer. Niet langer afhankelijk willen zijn van dubieuze regimes, zoals Saudi-Arabië (olie) of Rusland (aardgas) is zo’n reden. Voor weer een ander zijn zonnepanelen op het dak een eenvoudige manier om het spaargeld aan het werk te zetten en elektriciteitsrekening te verlagen.

Maar er is meer: in de energietransitie liggen politieke kansen voor linkse partijen.

De markt als leidraad?

Privatisering wordt al lang gezien als een wondermiddel om kosten omlaag te brengen. Voorzieningen met maatschappelijk belang zijn in het verleden ook geprivatiseerd, of staan nog op de lijst om geprivatiseerd te worden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan openbaar vervoer, telefonie en elektriciteitsopwekking.

Maar privatisering blijkt niet het wondermiddel zoals het ooit was voorgesteld. De prijzen dalen lang niet altijd, de kwaliteit laat vaak te wensen over, en zeker bij overnames door grote internationale bedrijven verdwijnt zeggenschap over belangrijke voorzieningen of over de richting waarin ontwikkelingen moeten gaan. En dan hebben we het nog niet eens over de omstandigheden van werknemers of een bonus cultuur bij de top. Al met al komt dit de sociaal-economische stabiliteit niet ten goede.

Foto: Wonder woman0731 (cc)

Kies met wijsheid

COLUMN - Na de doodse stilte van GroenLinks de afgelopen week over het voor de zoveelste keer geschonden demonstratierecht of de nauwgezette achtervolging door extreemrechts van Zwarte Piet-protesteerders, krijg ik redelijk mijn bekomst van de partij die zolang de mijne was.

Waar Klaver dezer dagen wel druk mee was: hengelen naar het ‘gewone’ volk. ‘Als het alleen maar gaat over identiteit, migratie en andere sociaal-culturele thema’s, wint rechts. Wij willen vanaf nu de nadruk leggen op geld, werk en de macht van het bedrijfsleven,’ zei hij, en kondigde een ‘kantinetoernee langs fabrieken, voetbalclubs en schaftketens’ aan. O hemel, GroenLinks gaat de strijd met de SP aan, compleet met nauw verholen mannelijkheidsideologie. (De werksters in de thuiszorg en de schoonmaak beschikken zelden over kantines.)

Kies je opponenten met wijsheid, Klaver.

Ik vrees dat wanneer GroenLinks het níet over migratie heeft, dat terrein helemaal in handen valt van rechts en extreemrechts: dat zou een doodenge ontwikkeling zijn. Los daarvan: waarom is ‘identiteit’ ineens zo in het verdomhoekje gekomen bij GroenLinks?

Van een term als diversiteit word ik persoonlijk ook niet vrolijk. Die is me te cosmetisch: hup, een vrouw erbij, en iemand met wat meer kleur, en klaar ben je, zelfs al heb je verder nog geen sikkepit in je beleid veranderd. Ook ‘identiteitspolitiek’ vind ik een gemankeerde term. Het zijn immers niet de vrouwen, de migranten, de homoseksuele, de transseksuele of zwarte mensen die zichzelf uit eigen beweging zo benoemden: zij, wij, zijn door anderen in die hokjes geduwd. En we krijgen straf als we daaruit willen breken.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Twitterfoto: Kiki Verheijen bewijst dat ze D66 gestemd heeft copyright ok. Gecheckt 27-09-2022

Gemeenteraadsverkiezingen ongeldig

De officiële einduitslag van de gemeenteraadsverkiezingen had 21 maart vast moeten staan. Er waren echter wat problemen. De einduitslag is een week later vastgesteld, maar de Kiesraad heeft de cijfers nog niet in haar databank staan.

De vertraging werd veroorzaakt door het hertellen van stemmen in 26 gemeenten (in 2010 in 15 gemeenten). In twaalf gevallen wegens fouten, in de andere veertien gevallen op verzoek van een of meerdere partijen, die hoopten dat een hertelling ze alsnog aan een restzetel kon helpen. De hertellingen leidden in slechts zeven gemeenten tot een andere zetelverdeling dan aanvankelijk was bepaald.

In drie gemeenten (Houten, Weert en Wijchen) ging men tot hertelling over toen er een verschil bleek tussen het aantal stembiljetten en het aantal ingeleverde stempassen en volmachtbewijzen. Het AD constateerde dat die afwijking bij 235 gemeenten voorkwam.

Na onderzoek bij 79% van de 380 gemeenten waar verkiezingen werden gehouden, bleek dat in slechts 67 gemeenten geen fouten zijn gemaakt. In sommige gemeenten gaat het om grote verschillen. In een ander artikel schreef het AD:

In Amsterdam zijn in enkele stembureaus in totaal 658 méér stemmen uitgebracht dan er kiezers kwamen opdagen, maar in andere stembureaus zijn juist in totaal 1820 mínder stemmen dan er kiezers zijn geteld. In Rotterdam zijn 1666 spookstemmen, in Den Haag enkele honderden.

Vorige Volgende