Lokale strijd

Vindt u ook dat 'Den Haag' een te grote rol speelt bij lokale verkiezingen? De oplossing: laat gemeenten zelf besluiten wanneer ze verkiezingen organiseren. Eigenlijk briljant in al zijn eenvoud, dat idee van kennis drs. Hans P. in Abcoude. Dus toch maar even delen, op de dag van de gemeenteraadsverkiezingen-met-de-historisch-lage-opkomst. Ook zo moe van al die landelijke kopstukken die niet van het televisiescherm te branden zijn? Ook zo de buik vol van al die landelijke partijen, die institutionele mastodonten, die zich mengen in de – God betere het – de lokale verkiezingsstrijd? Ook zo bleu van al die ‘debatten’ over... ja, over wat eigenlijk? In ieder geval niet over de zaken die er in een gemeenteraad toe doen.

Door: Foto: Tom Jutte (cc)
Waan van de dag

De piratenpartij begint een serieuze zaak te worden

, door

Geen one-issue-partij meer, maar een club met een duidelijke grondslag en brede plannen. Nummer drie op de Amsterdamse lijst, Ancilla van de Leest, verwoordt het mooi:

De enige reden dat je de overheid op dit moment kan vertrouwen is omdat we checks and balances hebben ingebouwd, een controlesysteem. En die zijn we nu stuk voor stuk aan het wegnemen totdat het zooitje ooit een keertje instort. De vorige eeuw heeft ons zo duidelijk geleerd dat je een overheid met ongelimiteerde macht niet kan vertrouwen en ik snap niet waar het idee tegenwoordig vandaan komt dat je dat opeens wel zou kunnen doen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 04-10-2022

Duopolie | In de stemming

, door

COLUMN - Vandaag zijn de gemeenteraadsverkiezingen en als de opkomst aan de verwachtingen voldoet, brengt iets minder dan de helft van Nederland zijn stem uit. Diverse fractievoorzitters noemen deze opkomst laag, en volgens Alexander Pechtold is een opkomst onder de vijftig procent echt een probleem.

Economisch gezien lijkt dit de omgekeerde wereld: met een economische bril op moet je enige moeite doen om te verklaren waarom de opkomstpercentages niet nog veel lager liggen. Dit omdat de kans dat je de uitslag beïnvloedt nihil is. Een stem verandert de verkiezingsuitslag alleen wanneer de uitslag op één stem beslist wordt. Zelfs wanneer de uitslag op twee stemmen hangt, of drie, of honderd, had je net zo goed thuis kunnen blijven.

En uitslagen worden vrijwel nooit beslist op één stem: Wikipedia geeft hier een lijstje van spannende verkiezingen en telt over de hele geschiedenis twintig keer een verkiezing die met nul stemmen of één stem verschil werd gewonnen (interessant genoeg voornamelijk in Canada). In Nederland is een voorbeeld bekend waarbij de ChristenUnie in Meppel in 2010 een gemeenteraadszetel verloor op één stem, en de restzetel via loting naar de PvdA ging. En in dat geval zou je de verkiezing alleen hebben beïnvloed als je ChristenUnie wilde stemmen, maar in plaats daarvan thuis bleef.

Foto: Reinier Sierag (cc)

Lokale partijen missen ingang op het Binnenhof, juist nu die zo belangrijk is

, door

OPINIE - In het licht van de toenemende overdracht van Rijks- en provinciale taken aan gemeenten, is het – vanwege hun gebrek aan ingangen in Den Haag – riskant om op een lokale partij te stemmen, meent Marianne Thieme, fractievoorzitter van de Partij voor de Dieren.

De laatste weken is in de media breed aandacht gegeven aan potsierlijke spotjes, posters, en stuntjes waarmee lokale politici zich in de kijker proberen te spelen. Condooms waarop de PvdA beweert ‘keihard de beste te zijn’, autostickers waarop de VVD aangeeft dat rechts per definitie voorrang zou moeten hebben, de Sosjaal van de SP die warmte had moeten bieden in de koude maartmaand, kortom de creativiteit kende nauwelijks grenzen. De echte potsierlijkheid moet echter vooral worden gezocht in de wijze waarop de landelijke politiek de gemeenteraden feitelijk alle mogelijkheden uit handen slaat om de bevolking lokaal te representeren.

Het klinkt prachtig, de Rijksoverheid die ervoor kiest de gemeenten ‘meer verantwoordelijkheden te gunnen’. Medebestuur zou zo een kerntaak worden van het lokale bestuur. Gemeenten krijgen taken toebedeeld op het gebied van werkgelegenheid en bijstand, op het gebied van sociale werkvoorzieningen, op het gebied van de jeugdzorg, en over het al dan niet toelaten van bijvoorbeeld megastallen in het landelijk gebied. Maar in plaats van meer zeggenschap, krijgt de gemeente, nadat er tal van nieuwe taken door de Rijksoverheid over de schutting zijn gegooid, vooral minder te zeggen. Het zijn vrijwel zonder uitzondering hoofdpijndossiers waarvoor het Rijk geen oplossing heeft, of die in elk geval tal van knelpunten bevatten. De gemeenten krijgen veel minder budget beschikbaar voor de uitvoering van taken dan het Rijk voor zichzelf beschikbaar stelde (en waarmee de Rijks- en provinciale overheden al niet of nauwelijks rondkwamen).

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: barnism (cc)

Poep en participatie

, door

ACHTERGROND - Op welke partij moet ik komende woensdag bij de gemeenteraadsverkiezingen stemmen? Denk aan de volgende punten voordat u een keuze maakt.

Het is niet altijd gemakkelijk het niveau van het politieke debat te verdragen. Lokaal gaat het vaak over hondenpoep en vieze schoenen. Dat mag wel even, maar toch niet al te lang.

Waarover moet het dan gaan? Als u nog lokaal in debat gaat, denk dan aan het volgende. Als u al in het stemhokje staat, overweeg dan dit.

Het gemeentelijk huishoudboekje

Veel mensen zijn niet gerust op de gemeentelijke boekhouding. Het is een terechte zorg en een belangrijk thema. De gemeente moet de boekhouding op orde hebben en de uitgaven onder controle hebben.

De uitgaven onder controle betekent dat de gemeente geen grote problemen heeft bij het laten sluiten van inkomsten en uitgaven. Als de spanningen groot zijn en het wil niet vlotten, dan moet u goed kijken naar de partijen die daarvoor verantwoordelijk zijn.

Mooi thema zijn de reserves van de gemeente: het waren sombere tijden, dus vrijwel overal zijn die reserves teruggelopen. Daar zijn reserves ook voor, dus krimp in sombere tijden mag. Maar de vraag is hoeveel? Wat zegt de gemeentelijke accountant ervan? Of een vergelijking met een buurgemeente?

Foto: inyucho (cc)

Blanco stem verdient zetel

, door

OPINIE - Meer dan 15 duizend mensen stemden bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen ‘blanco.’ De Tweede Kamerverkiezing in 2012 gaf een vergelijkbaar beeld. Om te voorkomen dat al deze stemmen verloren gaan, zouden ze vertaald moeten worden in lege raads- of Kamerzetels.

Blanco uitgebrachte stemmen worden beschouwd als ongeldig. In de regel maken politici zich er daarom niet of nauwelijks druk om. Ten onrechte, want blanco stemmers geven wel degelijk een signaal af die politici ter harte zouden moeten nemen. Waarmee overigens niet gezegd is, dat de betekenis van de uitgebrachte stem altijd even duidelijk is. Een enkele keer is die duidelijkheid er wel. In 2006 stemde ongeveer 30 procent van de ruim 10 duizend kiezers in Delfzijl bij de gemeenteraadsverkiezingen blanco. Ze gaven daarmee gehoor aan het verzoek van het actiecomité ‘De Witte Zakdoek’ om te protesteren tegen de bestuurlijke puinhoop in hun gemeente.

Blancostem is teken van ontevredenheid

Het stemgedrag in Delfzijl laat zien wat de blanco stem in essentie is: een signaal van ontevredenheid. En die ontevredenheid is te specificeren. Uit de Legitimiteitsmonitor democratisch bestuur 2013 blijkt dat Nederlanders veel vertrouwen hebben in de democratie. We hebben het dan over percentages tussen de 80 en 95 procent. Uit hetzelfde onderzoek blijkt echter ook dat het vertrouwen in politieke partijen zelden boven de 50 procent uitkomt. Ergo, Nederlanders hebben veel vertrouwen in de democratie, maar niet in de partijen die de kandidaten voor de meeste van haar instituties leveren (Kamer, regering, gemeenteraad, Provinciale Staten, enzovoorts). Een kiezer die zijn ambivalente gevoelens over democratie en politieke partijen bij verkiezingen tot uiting wil brengen, heeft een lastige keuze. Hij kan kiezen tussen volledige afwending van het democratisch proces (thuisblijven) of steun geven aan een politieke partij die hij niet echt vertrouwt.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Politiek Kwartier | De gemeenteraad is dood

, door

COLUMN - De gemeenteraadsverkiezingen gaan steeds minder over ‘democratie van onderop’. Lokale democratie kalft af door dalend animo voor raadswerk en de verkiezingen zelf. Er wordt gezocht naar alternatieven voor controle van lokaal bestuur.  Dit zijn de laatste gemeenteraadsverkiezingen. Laten we er een feest van maken.

De gemeenteraden zijn op sterven na dood. Over de oorzaken wordt getwist. De vergoedingen voor het democratisch vrijwilligerswerk staan niet meer in verhouding tot de tijd die men er aan kwijt is. Dat geldt zeker voor gemeenteraden die na herindelingen zijn gehalveerd. Minder raadsleden doen meer werk, het is niet meer te behappen.

Welnee, zegt menig gemeenteraadslid. Ze doen het werk met liefde. De vergoeding is mooi meegenomen. Maar schaalvergroting zet de gemeenteraad op afstand van de burger. Het gemeentehuis om de hoek moet plaatsmaken voor een megalomaan gebouw in de grootste woonplaats van de nieuwe gemeente. Om raadsleden aan het werk te zien moeten burgers verder reizen. En omgekeerd: raadsleden die bij de burgers langs willen zijn langer aan weer en wind blootgesteld.

Daar waar niet wordt gefuseerd zoekt men, soms door het Rijk afgedwongen, samenwerkingsverbanden. Samen staan we sterk. Dat valt vies tegen, wordt gezegd. De invloed van raadsleden wordt uitgehold. ‘We kunnen de wethouder wel op pad sturen met een boodschap, maar die richt niets uit als de andere acht wethouders aan tafel een ander plan hebben,’ verzuchtte een Naardens gemeenteraadslid. Hoe kan een enkel gemeenteraadslid nog door de burger die hem of haar heeft gekozen, worden afgerekend?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Welke partij haat je het meest, PVV of PvdA?

, door

GeenCommentaar heeft ruimte voor gastloggers. Onderstaande analyse is van Mario en verscheen eerder op zijn eigen weblog.

De belangrijkste analyse van de eergisteren gehouden verkiezingen, is natuurlijk dat het onmogelijk is om deze gemeenteraadsverkiezingen zomaar te vertalen naar landelijke.

Dat is eigenlijk altijd al zo; de lokale partijen zijn samen namelijk de grootste partij (21%) en hun achterban is niet zo makkelijk weg te rekenen of bij een andere partij te plakken. Gisteren werd deze onmogelijkheid nog groter, vooral omdat de PVV, die duidelijk één van de winnaars is, slechts in 2 gemeentes meedeed. Vervolgens waren er ook nog in 10% van de gemeentes helemaal geen verkiezingen ivm gemeentelijke herindelingen, zodat iedere analyse niet zozeer gebaseerd is op de verkiezingsuitslag van gisteren, maar op de opiniepeilingen die tegelijkertijd gehouden zijn.

Dat de PVV zou winnen, kon na de verkiezingen voor het EP moeilijk een verrassing genoemd worden. Ook de andere winnaars (GL, D66) waren toen al zichtbaar, net als de verliezers (CDA, PvdA, SP). Toch is er wel degelijk iets veranderd; het CDA en de SP blijven verliezen, terwijl de PvdA zich herstelt. Bij de winnaars zien we ook iets dergelijks; de PVV blijft winnen, terwijl de winst van GL en D66 begint te verdampen.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Vorige Volgende