Meüs Culpa

‘Vinden we het normaal als meisjes zich in een kelderbox laten nemen in ruil voor een breezer?’ Hij zei het uiteindelijk niet, Jacques Tichelaar, want hij vond het toch wat te grof voor ’s lands vergaderzaal. Maar hij was wel van plan geweest om deze zin uit te spreken tijdens zijn bijdrage aan het debat over het regeerakkoord. Typisch, trouwens, dat hij niet zei: ”Vinden we het normaal, dat jongens denken dat ze leuke sex krijgen in ruil voor een breezer?”

Niet iedereen, vond Tichelaar, is “voldoende toegerust om zelfstandig overeind te blijven in onze veeleisende samenleving.” Dus wij moeten “mensen die bij het streven naar individualisme en zelfontplooiing er niet in slagen hun eigen weg te vinden”, dan maar “betuttelen”. Het CDA, de PvdA en de CU hebben elkaar gevonden in een nieuwe versie van ‘fatsoen moet je doen’.

Als één van zijn eerste beleidsdaden in dit nieuwe kabinet liet minister Ab Klink zien wat dat inhoudt, Het Nieuwe Betuttelen. Hij hield een juist op stapel staande reclamecampagne voor orgaandonatie tegen, omdat de gebruikte foto volgens hem ‘niet spoorde met het doel van de campagne‘. Eén afbeelding toont een man die een in ondergoed gehulde vrouw van achteren omarmt. Op haar blote buik zit een sticker met het opschrift: ‘Ik ben donorgeregistreerd. En jij?’ Een andere afbeelding draait de rollen om: het meisje trekt de jongen langzaam zijn hemd uit. De tekst op de poster luidt: ‘Weet jouw liefste al of je donor bent of niet?’

De zaterdagcolumn van Felix Rottenberg uit de papieren editie van het Parool verschijnt iedere zondag, maandag of dinsdag op Sargasso.

Zondagskinderen in de politiek bestaan niet. Toch was Wouter Bos vier jaar een zonnekoning in wording. In het begin relativeerde hij dat menigmaal, maar uiteindelijk begon hij zelf ook te geloven dat hij Jan Peter Balkenende probleemloos zou verslaan en premier zou worden. Dat krijg je als tientallen hielenlikkers je naar de mond praten: ambassadeurs, de Volkskrant-hoofdredacteur, captains of industry, Amerikaanse onderministers; zelfs Tony Blair en Bill Clinton beschouwden Bos als de aankomende ‘president’ van Nederland. Bos was als oppositieleider een bekwame operator. Hij kende alle dossiers, kwam, zag en overwon in talkshows; niemand liep hem voor de voeten.

Er werd wel eens gebromd over zijn vluchtige manier van communiceren. Met honderden bemoeials en betweters binnen en buiten de PvdA onderhield hij contact, vooral per e-mail. Soms schreef hij twee of drie regels, een andere keer uitvoerig, maar er waren ook periodes waarin hij niet thuis gaf. De stille kritiek luidde dan ook dat hij de denkkracht in en om de PvdA niet consequent mobiliseerde. En vorig jaar brak hem dat op.

Een Engelstalige lezing over de modernisering van de verzorgingsstaat bevatte een frisse passage over de fiscalisering van de AOW. Daar was overleg over geweest met experts, maar dat was op zijn Bos’ gegaan: veel via de e-mail, één op één. In De Wouter Tapes, het inmiddels al veelbesproken Tegenlicht-tweeluik van Rudi Boon en Kees Brouwer, ziet de kijker hoe Bos zijn trefzekerheid verliest als hij na de zomervakantie, eind augustus 2006, met de PvdA-fractie de AOW-strategie doorneemt.

De zaterdagcolumn van Felix Rottenberg uit de papieren editie van het Parool verschijnt iedere zondag, maandag of dinsdag op Sargasso.

Geert Wilders is politiek tot theater aan het maken en dat gaat hem goed af. Zijn timing wordt steeds geraffineerder.

Eerst werd de voorzitter van de Tweede Kamer, Gerdi Verbeet, getest door een backbenchertje van de PVV. Hij zette het debat over de dubbele paspoorten grof in, waarna Wilders kon doorstoten. De kwestie domineerde het debat over de regeringsverklaring en de krantenkoppen over de Statenverkiezingen. Niemand weet er echt raad mee.

Terugschieten of relativeren? Maandag begon de PvdA te knoeien. Dat is allemaal geen opzet, maar gewoon onwennigheid met het politieke spel, waarin journalisten flink meehelpen stoken.

Dus als Wilders PvdA-Kamerlid Khadija Arib hekelt als adviseur van de Marokkaanse koning, geeft Aribs fractievoorzitter Jacques Tichelaar zijn voorlichters een laffe instructie: zeg dat we tot de bodem uitzoeken hoe het precies zit met het adviseurschap van Arib.Het is een bekende reflex, die aarzeling van PvdA-politici, zeker pal voor de verkiezingen.

Is de PvdA nu wel voorbereid op nieuwe provocaties van Wilders? De PVV-leider heeft van zijn ploeg fractiemedewerkers een infanterie gevormd die via allerlei digitale archieven jaagt op politici die met moslims sympathiseren. Door dat geduw van Wilders is er nauwelijks tijd achterover te leunen en open van gedachten te wisselen. Die tien tot vijftien procent steun voor de PVV in de peilingen roept onzekerheid op.

De zaterdagcolumn van Felix Rottenberg uit de papieren editie van het Parool verschijnt iedere zondag, maandag of dinsdag op Sargasso.

Geert Wilders voert een hetze tegen de islam. “Alles is geoorloofd,” zei hij vorige week in een interview in NRC Handelsblad. Volgens de PVV-fractieleider moeten de demografische ontwikkelingen zo gestuurd worden dat in een volgend kabinet niet nóg twee moslims komen.
Onderschat het niet: tussen de vijftien en twintig procent van het Nederlandse electoraat voelt zich aangesproken door de ideeën van Wilders. Gisteren, in de trein naar Rotterdam, zat tegenover mij een kantoorklerk luid te telefoneren. Er kwam een kebab etende Turkse man de wagon binnenlopen. De schuttingtaal die de kantoorklerk over de Turk bezigde, was pittig. Ik permitteerde mij een kalmerende opmerking, maar toen barstte de klerk pas echt in een hellezang uit: iedereen werd op één hoop gegooid, Israëliërs, Afghanen, Afrikanen en Turken.
Even dacht ik : zat nu de allemansvriend Mark Rutte maar naast me, want die kan in allerlei ongemakkelijke situaties zo voorkomend reageren. Neem het debat over de regeringsverklaring, donderdag: eerst prijst Rutte de bewindslieden Ahmed Aboutaleb en Nebahat Albayrak, om even later, met dezelfde glimlach, Albayrak op te roepen haar Turkse nationaliteit op te geven, want daarmee zou zij een voorbeeld voor andere migranten kunnen zijn.
Rutte blijft me verbazen. Hij is hard op weg een lichtgewicht politicus te worden, wat hij niet was voordat hij partijleider werd. Het ging mis bij de lijsttrekkersverkiezingen vorige jaar april, toen hij Rita Verdonk tegenover zich vond.

Dat had Rutte niet verwacht, lijkbleek stond hij verslaggevers te woord. Natuurlijk prees hij zijn nieuwe tegenstandster in alle toonaarden. Maar zijn intuïtie sloeg alarm.
Rutte had de VVD meteen voor een scherpe keuze moeten stellen: “Vrienden, de tijd van polarisatie jegens migranten is voorbij.” Maar dat durfde hij niet, dus het schisma in de partij bleef, terwijl de voorzitter van de VVD-programcommissie, British Telecom-topman Ben Verwaaijen, juist onder ogen zag dat een nieuwe migratiegolf noodzakelijk is om de tekorten op de arbeidsmarkt op te vangen.