Hoe de SP blijft strijden met de socialistische agenda van gisteren. Het idee van het basisinkomen is in Nederland en Europa sterk aan populariteit aan het winnen. Zo niet bij de SP. In het kaderblad voor SP'ers noemt SP'er Paul Ulenbelt het zelfs een verwerpelijk voorstel, of in SP-termen: een 'neoliberaal idee'. Ulenbelts belangrijkste argument: het basisinkomen ondermijnt de klassenstrijd en zou de vakbeweging bedreigen. Een Marxistische gedachte. En in zekere zin klopt het wat hij zegt. Niets is slechter voor de revolutie dan tevreden mensen. In een samenleving waarin basisrechten gegarandeerd zijn en de sociale zekerheid laagdrempelig en toegankelijk is, is geen klassenstrijd meer nodig, en ook geen duur betaalde juristen van de vakbeweging meer. Ulenbelt schetst vervolgens in zijn artikel een schrikbeeld van een basisinkomen dat te laag zou zijn om van rond te komen. Verder bespreekt hij alleen het meest 'rechtse' model van een basisinkomen: één waarbij alle aanvullende loondoorbetalingsverzekeringen worden afgeschaft.
In de zomer van 2013 onderzocht Sargasso met hulp van verschillende (gast-)redacteuren het idee achter het onvoorwaardelijk basisinkomen.
Ook Rutger Bregman (De Correspondent) is een groot voorstander van het invoeren van een basisinkomen voor iedereen. Tijdens een TEDx bijeenkomst in Maastricht hield hij nog eens een vurig pleidooi voor het basisinkomen.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
ANALYSE - Klokwerk was het jaloerse gewijs van links naar rechts en andersom meer dan zat, en zet de cijfers van de verdiensten van een moeder met twee kinderen met verschillende inkomens op een rij. Aan het eind van het artikel een suggestie voor een beter sociaal systeem.
Zoals ze zelf al dacht deed de column van Annemarie van Gaal in het Financieel Dagblad veel stof opwaaien. In die column becijferde ze hoeveel een bijstandsmoeder van twee kinderen aan geld ontving. Bijna tweeduizend euro!
Het werd ontvangen als de zoveelste rechtse-jaloeziecolumn.
Haar conclusie was in ieder geval dat er nodig wat gedaan moet worden aan de belasting op arbeid. Een beetje een rare conclusie, want haar rekensommetje ging alleen over iemand die niet werkt. Over belasting op arbeid noemt ze geen enkel cijfer. Om zo een conclusie te trekken zouden we toch op zijn minst een vergelijking moeten maken.
Nieuwsgierig als ik ben besloot ik daarom dat huiswerk dan maar te doen en snel de cijfers bij elkaar te zoeken: welk inkomen zou een alleenstaande moeder van twee kinderen op de middelbare school per maand hebben met bijstand, werkend voor minimumloon, en met een modaal loon. Hieronder de resultaten.
Rutger Bregman ziet wel wat in het basisinkomen. Dat bleek toen hij er vorig najaar op De Correspondent een vlammend betoog over schreef. Vanavond is Bregman te gast in VPRO Tegenlicht, om over het basisinkomen te spreken. Hieronder alvast een bonusfragment, dat niet in de uitzending te zien is.
In de zomer van 2013 onderzocht Sargasso het onvoorwaardelijk basisinkomen vanuit verschillende perspectieven. Michel vroeg zich af of het basisinkomen te betalen zou zijn en kwam tot de conclusie dat dat niet zo was. Paul Teule pleitte ervoor het niet onvoorwaardelijk te laten zijn. Er kwamen in de serie ook vele voorstanders aan het woord. De verschillende stukken leverden heel wat discussie op.
Leuk om nog eens door te lezen, voordat u zich vanavond installeert voor de buis en Bregman gaat aanhoren.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
In deze video wordt uitgelegd hoe robots nu toch echt het werk van veel mensen gaan vervangen. Is dit de zoveelste bangmakerij? Of gaan robots mensen nu toch echt op grote schaal vervangen in het arbeidsproces?
Een veel gehoorde reactie op dit soort stellingen is dat het niet zo’n vaart zal lopen. Deze video maakt echter op overtuigende wijze duidelijk dat er nu al heel veel mogelijk is en de makers zien dit als een voorbode op wat nog komen gaat.
Stel dat het geschetste beeld realiteit wordt, wat betekent dit dan voor de maatschappij? Extreem hoge werkloosheid? Misschien is het dan toch hoognodig tijd om eens serieus over het basisinkomen te gaan nadenken.
COLUMN - Na de aftrap in deze column liep de afgelopen weken op Sargasso een serie over het basisinkomen. Een korte terugblik.
Dat het idee van een basisinkomen veel reacties oproept, hebben we de afgelopen maand hier op Sargasso wel gemerkt. In de discussies werd ook goed duidelijk dat een basisinkomen onnoemelijk veel economische en sociale effecten zou hebben.
Waar tegenstanders uiteraard graag de negatieve effecten benadrukten, legden voorstanders graag de nadruk op de positieve effecten. De waarheid is echter dat niemand bij benadering kan voorspellen hoe groot die effecten zullen zijn.
Daarbij zullen deze sterk afhangen van de hoogte van het basisinkomen, de eventuele voorwaarden eraan, en de zaken waar het basisinkomen vervangend voor moet zijn.
Daar bleek onder de voorstanders echter absoluut geen overeenstemming over. Nog verder verdeeld waren zij over het opbrengen van de kosten. Ja, het basisinkomen hoort voor burgers een kosten-neutrale ingreep te zijn, maar hoe het uitgedeelde geld weer moet worden teruggehaald? Via de loonbelasting, via de BTW, via accijnzen of via bezuinigingen op bestaande regelingen? Of een combinatie van al deze zaken? Zoveel mensen, zoveel meningen.
Er is kortom niet één basisinkomen-model. Er zijn er vele. In feite becommentarieerde ieder stuk, zelfs iedere reactie, een ander sociaal stelsel. Maar een paar algemene conclusies kunnen we uit deze serie wel trekken.
ANALYSE - Het onvoorwaardelijk basisinkomen is nog duurder dan gedacht, en niet zo’n goed idee. Bovendien bestaat er een veel beter alternatief.
Het idee van het onvoorwaardelijk basisinkomen (*) combineert populaire anti-staat sentimenten en teleurstelling over het steeds groter worden van de ongelijkheid in de maatschappij. Door het loskoppelen van bestaanszekerheid en arbeid hopen voorstanders een oplossing te vinden voor de huidige crisis van het kapitalisme.
Progressieven hopen dat het leidt tot een minder materialistische maatschappij waarin de mens zich beter kan ontplooien en libertariers zien er een mogelijkheid in om de staat kleiner te maken. Het is dus een merkwaardige coalitie van links en rechts die zich aangetrokken voelt tot het idee dat de verzorgingsstaat moet worden vervangen door het basisinkomen. Maar wat zullen de gevolgen zijn voor de economie en welk probleem wordt hiermee opgelost? Is er geen beter alternatief?
Nog duurder dan ik dacht
Als het basisinkomen echt de verzorgingsstaat moet gaan vervangen dan is het veel duurder dan voorstanders denken. In mijn vorige stuk in deze serie kwam ik tot de conclusie dat een basisinkomen net iets onder AOW-niveau, betaalbaar is. Maar ik had daarbij aangenomen dat het totale bedrag voor sociale uitgaven (nu 169 miljard euro) wordt ingewisseld voor het basisinkomen. In deze 169 miljard euro zitten ook de kosten voor gezondheidszorg en die had ik nooit mee mogen rekenen. In commentaar bij het artikel werd daar terecht op gewezen. Slechts 73 miljard wordt volgens Harro Labrujere besteed aan sociale verzekeringen.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Een bonusfragment van VPRO Tegenlicht ‘De noodzaak van een utopie’, waarin Rutger Bregman (de Volkskrant, De Correspondent) over het basisinkomen praat.
NIEUWS - Of het basisinkomen nu wel of niet zo’n goed idee is, het weerhoudt een aantal voorstanders er in ieder geval niet van om een politieke partij op te richten die voor invoering pleit.
Zie voor meer informatie over het Basisinkomen onze serie Onvoorwaardelijk Basisinkomen