Kafka in de polder

Een onderdeel van 'het strengste asielbeleid ooit' dat nog weinig aandacht heeft gekregen is het besluit van het kabinet om ambtsberichten over de veiligheid van herkomstlanden van asielzoekers niet langer openbaar te maken. Het idee van de coalitie is dat asieladvocaten en mensensmokkelaars misbruik maken van de ambtsberichten; zij zouden asielzoekers hun vluchtverhaal erop laten afstemmen. Sinds dit besluit in mei zonder enig overleg met de Kamer is genomen heeft de rechter in twee gevallen de overheid al op de vingers getikt. In het beroep dat een Syrische asielzoeker heeft aangespannen tegen het ministerie van Asiel en Migratie heeft de rechter bepaald dat het ambtsbericht over Syrië openbaar moet worden gemaakt. De rechtbank in Amsterdam heeft kort daarna geoordeeld dat de afwijzing van een asielaanvraag van een man uit Jemen onvoldoende zorgvuldig tot stand is gekomen, mede doordat geheime ambtsberichten zijn gebruikt die niet met de rechtbank zijn gedeeld. De ambtsberichten van het Ministerie van Buitenlandse Zaken zijn erg belangrijk voor asielzoekers. Ze vormen de basis voor beslissingen van de IND. Voor advocaten zijn deze berichten onmisbare bronnen om gerechtelijke procedures tegen de IND te voeren. Wil Eikelboom, voorzitter van de Vereniging van Asieladvocaten Nederland: 'Als je ambtsberichten geheim houdt ga je besluiten nemen op basis van geheime informatie en krijg je dus een soort geheim proces, waarbij de asielzoeker niet de toegang heeft tot de informatie die de minister wel heeft.' De correctie van de rechter op het regeringsbesluit is dus niet zo vreemd. Daarmee wordt het kafkaiaanse perspectief van geheime processen in de kiem gesmoord. Het besluit van de inmiddels demissionaire regering is om meerdere redenen een aanfluiting van de rechtsstaat. Allereerst de aankondiging zelf. Verantwoordelijk minister Veldkamp (NSC) heeft er niet meer dan vijf regels voor over in een brief aan de Tweede Kamer. De brief (van 19 mei) was voor zover ik weet geen onderwerp van het debat over de asielwetten van vorige week. Het besluit is als een Trumpiaans decreet afgekondigd en meteen ingevoerd. Ondanks dat in het verleden deze ambtsberichten onderwerp van debat zijn geweest in de Tweede Kamer, die daarmee enige invloed had op het beleid. Veldkamp schrijft dat er geen wettelijke verplichting is ambtsberichten actief openbaar te maken. Hoezo niet? Het gaat hier om algemene informatie die door een ministerie op schrift is gesteld. Is er één ander voorbeeld te noemen dat dergelijke informatie niet onder de openbaarheidsplicht van de overheid valt? Alleen al om die redenen is het een besluit dat haaks staat op de openheid van bestuursorganen die in een democratie noodzakelijk is. Daar komt dan nog bij dat de informatie een beslissende rol speelt in de rechtspraak. Volgens de minister vloeit het besluit voort uit het hoofdlijnenakkoord en het regeerprogramma van de coalitiepartijen.  Daarin staat inderdaad: 'ambtsberichten worden in beginsel niet openbaar gemaakt'. Wat is hier gebeurd? Van Geert kan ik me zo'n zinnetje wel voorstellen. Maar hebben Omtzigt, Van der Plas en Yeşilgöz zitten slapen? Was 'goed bestuur en een sterke rechtsstaat' niet een van tien punten waar de partijen aan wilden werken? In het regeerprogramma staat het overigens heel wat voorzichtiger: 'Het kabinet beziet of ambtsberichten en werkinstructies van de IND, in beginsel, niet openbaar gemaakt kunnen worden.' Kennelijk heeft dat 'bezien' niets opgeleverd aan voors- en tegens of mitsen en maren. Het is gewoon doorgezet tegen alle principes van de rechtsstaat in. Zullen we dit ook een gevalletje 'eens maar nooit meer' noemen? [overgenomen van Free Flow of Information Foto: Kafka monument in Praag]

Door: Foto: HOerwin56 on Pixabay
Foto: Schermafbeelding Arnews Terugkijken debat over val kabinet Schoof

De bom van Wilders – overbodig tienpuntenplan

Terwijl de slachtoffers van de aanslag op kabinet Schoof hun weg tussen de brokstukken proberen te vinden, blikken we nog even terug op de bom die Wilders in de parlementaire democratie dropte: het tienpuntenplan.

Een van onze lezers stelde voor:

Inhoudelijk de tien punten van hem gaan fileren zoals Klaas Dijkhoff vanavond [1] deed met punt 10 in Goedenavond NL. Keer op keer doen zodat het blijft hangen bij de kiezers.

Het was een van de reacties op ons artikel waarin we duidelijk maakten dat Wilders’ eerste twee punten over grenscontroles totaal overbodig zijn, omdat die al in het Hoofdlijnenakkoord en het Regeerprogramma staan én al tot praktische uitvoering hebben geleid.

Voorafgaand aan de woeste ruk waarmee Wilders de stekker eruit trok, liet hij nog nadrukkelijk weten:

(…) Als het merendeel van onze voorstellen uit het tienpunten plan asiel niet worden overgenomen door de coalitie (en dus toegevoegd aan het Hoofdlijnenakkoord) (…) dan stapt de PVV uit deze coalitie

Onder de eerste twee punten had hij de handtekeningen dus al lang binnen. Bedoelde hij dan de overige acht punten? Maar als die ook al in het Hoofdlijnenakkoord en Regeerprogramma staan, wat was dan toch de zin daar nog een keer handtekeningen van je coalitiepartners onder te vragen?

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Marmontel (cc)

Een opmerkelijke migratiedeal

Bij gebrek aan een gemeenschappelijk en effectief Europees migratiebeleid zoeken landen elk voor zich naar passende, aangescherpte maatregelen. De Duitse regering bereikte begin deze week een volgens Bondskanselier Olaf Scholz ‘historisch’ akkoord. In Frankrijk diende president Emmanuel Macron een ‘strenge immigratiewet met een sociaal randje‘  in die op voorhand nog geen meerderheid in het parlement lijkt te halen. De Italiaanse premier Giorgia Meloni heeft met haar overbuurman, de Albanese premier Edi Rama, een deal gesloten over de opvang van bootvluchtelingen. Over de deal die Meloni samen met Mark Rutte gesloten heeft in Tunesië is al enige tijd niets meer vernomen.

De belangrijkste maatregel van de Duitse regering betreft de financiering van de opvang van migranten. Tot nu toe stelde de federale regering daarvoor een vast bedrag ter beschikking. Vanaf volgend jaar betaalt de bondsregering jaarlijks een bedrag van 7500 euro per asielzoeker aan de deelstaten. Dat zou deelstaten en gemeenten volgend jaar een besparing van ongeveer 3,5 miljard euro opleveren. Andere maatregelen betreffen verlenging van de periode waarin asielzoekers moeten wachten op toegang tot basisvoorzieningen. Dat was 18 maanden en gaat naar 36 maanden. In de tussentijd krijgen ze geen baar geld meer maar een pasje om in levensonderhoud te voorzien. Maatregelen om de instroom te beperken zijn nog niet concreet gemaakt. Maar ook de Duitse regering denkt na over afhandeling van asielprocedures buiten het eigen land. De coalitie van SPD, Groenen en FDP staat onder druk van het groeiend ongenoegen in Duitsland over het opnieuw stijgend aantal immigranten. Bij de deelstaatverkiezingen in Hessen en Beieren in september behaalden extreemrechtse partijen een grote winst. De recente massale demonstraties van voornamelijk islamitische immigranten die hun solidariteit toonden met de Palestijnen hebben nu ook bij de Groenen tot ergernis geleid. Velen zien in de leuzen tegen Israël onacceptabele tekenen van anti-semitisme. Vicekanselier Robert Habeck, die net als de meeste van zijn mede-Groenen al jarenlang voorvechter is van asielrechten, dreigde de haatzaaiers zonder verblijfsvergunning onmiddellijk te deporteren.

Foto: Schernafbeelding Nieuwsuur met Henk Kamp

Gênant stukje Nieuwsuur na val kabinet

ANALYSE - Na de val van een kabinet is het altijd even afwachten welke partij de Zwarte Piet krijgt toegespeeld. Dat diverse partijen daarbij aan framing doen is logisch. Het moet of de schuld van anderen zijn terwijl jij zelf echt naar een oplossing zocht om door te kunnen, of het moet zijn omdat jij je rug recht hield op een principieel standpunt en de anderen geen compromis wilde sluiten.

Vervolgens is het aan de pers om er chocolade van te maken, door de framing heen te prikken en goed uit te leggen hoe de vork aan de steel zit. Maar dat was even buiten Nieuwsuur gerekend.

In onderstaand fragment van Nieuwsuur laat Mariëlle Tweebeeke oud-minister en VVD’er Henk Kamp aan het woord over de val van Rutte IV. Bekijk het vooral zelf ook even.

Na de vraag van Tweebeeke over wie we het kunnen “verwijten” dat het kabinet is gevallen, begint Kamp over 400.000 migranten (“een stad zo groot als Utrecht”) die naar Nederland zijn gekomen. Volgens hem een onhoudbare situatie, we “moeten de immigratie onder controle krijgen” en “een belangrijk deel is asielmigratie” die “uit de hand is gelopen”, aldus Kamp. We schrijven even mee…

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Directie Voorlichting (cc)

Voorstel CDA voor onderscheid tussen vluchteling en asielgerechtigde is verlies-verliessituatie

OPINIE - Gastauteur Gerdjan Kipping bespreekt het voorstel van de CDA-fractie om in Nederland, net als in België en Duitsland, statushouders in twee categorieën op te delen: permanente vluchtelingen, en mensen die tijdelijk bescherming zoeken. “Een verslechtering voor zowel de mensen met een subsidiaire beschermingsstatus als voor de IND.”

Mensen die tijdelijk bescherming zoeken moeten van het CDA minder bescherming krijgen. Nieuw is dit niet, ook voor de wijziging van de Vreemdelingenwet in 2001 bestond de mogelijkheid om mensen die niet als vluchteling waren erkend minder rechten toe te kennen, dan asielverzoekers die een vluchtelingenstatus hadden gekregen. Dat onderscheid in rechten is destijds om goede redenen afgeschaft. Het leidde tot veel doorprocederen voor een vluchtelingenstatus wat weer een enorme werkdruk bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) veroorzaakte.

Aanzuigende werking bestaat niet

Na de relatief rustige coronajaren is het aantal vluchtelingen dat Nederland bereikt, toegenomen als gevolg van oorlogen, onderdrukking en uitzichtloosheid, de voornaamste redenen waarom mensen vluchten. Een constante in meer dan dertig jaren is de roep om steeds strengere maatregelen om de komst van vluchtelingen tegen te gaan. De Nederlandse politiek heeft daaraan bijgedragen. Strengere maatregelen in Nederland en omringende landen hebben in de regel hooguit een tijdelijk (waterbed)effect en het bestaan van aanzuigende werking als gevolg van vermeende soepelere asielwetgeving is nooit bewezen. Desondanks volharden politici in schijnoplossingen. De aangekondigde motie van het CDA om onderscheid in rechten te maken op grond van de reden waarom iemand bescherming heeft gekregen, is daar een voorbeeld van.

Foto: Directie Voorlichting (cc)

Asielopvang in Nederland: constante crisis

ANALYSE - van Dr. Karin Geuijen

In mei jl. maakte ik voor De Hofvijver een vier-punten analyse van waarom het Nederlandse asielsysteem steeds opnieuw vastloopt. In de zomer heeft het kabinet een plan gemaakt om de huidige problemen op te lossen. Deze problemen worden benoemd als een ‘crisis’ en mede daardoor zijn de plannen vooral gericht op korte-termijn oplossingen, zoals weer een extra vorm van noodopvang, deze keer bijvoorbeeld in grote kazernes en op cruiseschepen. Daarnaast is er een wet aangekondigd die het mogelijk maakt om de verantwoordelijkheid voor het faciliteren van asielopvang te verdelen over gemeenten. Andere in het oog springende maatregelen waren het sterk vertragen van de mogelijkheid om in Nederland weer samen te zijn met gezinsleden, en het tijdelijk niet uitvoeren van de afspraken die de EU met Turkije heeft gemaakt over het overnemen van een beperkt aantal van de 3,5 miljoen vluchtelingen die daar worden opgevangen.

Achterstand bij IND

In mei constateerde ik dat een van de punten waarom het Nederlandse asielsysteem steeds vastloopt is gelegen in de kwaliteit en duur van de asielprocedure. De achterstand bij de IND is nu bijna op recordhoogte, berichtte de NOS. Het is al heel lang bekend uit wetenschappelijk onderzoek dat juist de lange asielprocedure en het bijbehorende wachten in de asielopvang, met voortdurende verhuizingen, en zonder echte mogelijkheden om te werken, de taal te leren, en een netwerk op te bouwen, leiden tot moeizame integratie.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Foto Tyler Nix via Unsplash.com

Actief burgerschap biedt uitweg uit asielcrisis

De grote ophef in Albergen rondom de vestiging van een opvang van asielzoekers en de mensonwaardige omstandigheden in Ter Apel zijn evenzoveel kenmerken van een overheidsbeleid dat al decennialang ernstig tekortschiet. Ervaringen in het buitenland en van betrokken burgers leren dat het echt beter kan, zegt Sascha Pimentel van mensenrechtenorganisatie Justice & Peace.

De Nederlandse ontvangst van vluchtelingen heeft een Januskop: tegenover lokale welkomstacties en initiatieven staat een berekenend en onbewogen overheidsbeleid. Groningse ondernemers haalden onlangs via een inzamelingsactie €12.500 op om opgooitentjes voor de mensen buiten de hekken van Ter Apel te kopen. ‘We mengen ons niet met de politiek, maar mensen moeten niet buiten slapen’, zei Willem Straat, een van de ondernemers.

Betrokken burger, onbereikbare overheid

Boa’s en politie namen de opgooitentjes overigens haastig in beslag waardoor vluchtelingen ’s nachts alsnog en opnieuw in het natte gras lagen. Het is een gebeurtenis die zich steeds herhaalt: als burgers in het gat springen dat de overheid laat vallen willen de beleidsmakers daar niets van weten.

Bij de vluchtelingen die voortkwamen uit de crises in Syrië, Afghanistan en Oekraïne reageerden burgers veel alerter en adequater dan de overheid.  Zij stelden hun huizen open, zamelden spullen in, en hielpen nieuwkomers met de taal of met praktische zaken. De Taalmaatjes, gastgezinnen en vrijwilligers laten steeds zien dat mensen elkaar gewoon willen en kunnen opvangen. Voor de overheid is dat echter geen aanleiding om de burgerlijke betrokkenheid aan te moedigen of te ondersteunen, zelfs niet als de centrale opvang van vluchtelingen dramatisch tekortschiet en de procedures eindeloos voortslepen en ontmenselijken. ‘Het is dweilen met de kraan open, maar we moeten harder dweilen’, zei de staatssecretaris Asiel en Migratie Eric van der Burg, toen vorige maand de mogelijkheden voor asielopvang op zee werden onderzocht.

Foto: Google streetview schermafbeelding

Opvang met liefde, maar niet in Albergen

COLUMN - Ach, wat lief van staatssecretaris Van der Burg: asielzoekers kunnen naar een hotel in het pittoreske Albergen. Het dorp kent volgens de Wikipedia een rijk verenigingsleven, dus dat is leuk integreren geblazen.

Het hotel, dat door het COA is aangekocht, ligt erg landelijk. Gaat u van hier naar links komt u langs schitterende stulpjes en heerlijk, rustgevend groen. Gaat u naar rechts dan komt u na een halfuurtje lopen in het centrum van het dorpje.

Of u nou links of rechts gaat, je moet de inwoners gelijk geven: hier is geen millimeter ruimte voor  asielzoekers. Het is geen kwestie van NIMBY, maar van riante voortuinen. Je moet er niet aan denken dat een getraumatiseerde Afghaan daar een grasmaaiende robot te lijf gaat in een vlaag van waanveronderstelling dat er een Talibantank op hem afkomt.

Jammer voor het COA en die lieve staatsecretaris, die dacht dat de asielzoekers hier wel tot de nodige rust hadden kunnen komen.

Dat hele asielbeleid krijgt trouwens steeds meer toeristische allure. Behalve tal van hotels en landelijk gelegen kazernes zijn ook zee- en riviercruiseschepen locaties om asielzoekers even uit de zorgen te helpen. Altijd maar even, want na een paar dagen of enkele weken moeten ze weer naar een andere locatie. Zo leren ze het land goed kennen.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: SP Groningen (cc)

Asielcrisis: kwestie van middelen en mensen

Tijdens de Covid-pandemie dachten mensen dat met extra IC-bedden ziekenhuizen geholpen zouden zijn. En nu denken sommige mensen dat extra opvangplaatsen voor asielzoekers de druk op Ter Apel kan verlichten.

Maar als de IND (Immigratie- en Naturalisatiedienst) de asielaanvragen niet vlot weet te verwerken, ontstaat daar de eerste bottleneck waardoor de doorstroom stagneert. Vorig jaar juichte de dienst nog dat achterstanden grotendeels waren weggewerkt. Nu luidt men de noodklok wegens gebrek aan capaciteit dat leidt tot langere wachttijden. Men verwacht dat veel zaken buiten de wettelijke termijn beslist zullen worden.

De IND zoekt nu honderden nieuwe medewerkers. Volgens berichtgeving uit juni zijn  er 500 medewerkers gezocht. Er zijn 300 mensen aangenomen en 80 rondden binnen afzienbare tijd de sollicitatieprocedure af. Er vanuit gaande dat die 80 sollicitanten zijn aan genomen, zoekt de IND dus nog 120 nieuwe collega’s. Dat schiet niet echt op.

Mocht u het wat lijken om bij de IND te werken: de dienst heeft 28 vacatures voor 54 werkplekken in de aanbieding (gepeild op 20 juli 2022). Verdiensten variëren van 2269 tot 6547 euro.

Er zijn 24 (44%) functies die direct het primaire proces betreffen(asielaanvragen, vervolg, bezwaren en ondersteuning daarvan). Management en overige functies vormen 31% van het aanbod en 24% betreft IT-gerelateerde functies.

Foto: Fotomovimiento (cc)

Moria-deal op herhaling

Hè, hè, zijn we eindelijk van dat demissionaire kabinet af. Nu kan de Tweede Kamer ook weer voortvarend verder en wel met de controversieel verklaarde onderwerpen.

Nadat Rutte III ten val kwam stelden de Tweede en Eerste Kamer vast welke onderwerpen als politiek gevoelig beschouwd konden worden. Pas bij aantreden van een nieuw kabinet kunnen die onderwerpen weer op de Kameragenda gezet worden. Een traditie die moet voorkomen dat een demissionair kabinet niet fluks nog wat van die politiek gevoelige zaken er door jast.

Van de 308 controversieel verklaarde onderwerpen, werden er 54 migratierechtelijke onderwerpen op ‘non-actief’ gesteld. Van de 89 controversieel verklaarde onderwerpen van het Ministerie van Justitie en Veiligheid, gaan er 54 over het migratierecht (bron: Verbijfblog van de sectie migratierecht van de Vrije Universiteit Amsterdam).

De thema’s integratie, immigratie, asielzaken en vreemdelingenzaken kregen bij de meeste naoorlogse kabinetten een ‘rechts’ VVD/CDA stempel gekregen, met hier en daar wat kleine puntjes van D66 en ChristenUnie (bron: Republiek Allochtonië). Dat was onder Rutte I tot en met III niet anders.

Rutte I: Gerd Leers (CDA) minister voor immigratie, integratie en asielzaken, Ministerie Binnenlandse Zaken.
Rutte II: Fred Teeven (VVD) staatssecretaris voor Integratie, Immigratie, Asielzaken en Vreemdelingenzaken,  Ministerie van Veiligheid en Justitie.
Rutte III: Mark Harbers (VVD) staatssecretaris voor vreemdelingen- en vluchtelingenzaken, migratie en aangelegenheden betreffende mensenhandel, opgevolgd door Ankie Broekers-Knol (VVD), Ministerie van Veiligheid en Justitie.

Volgende