Raad Utrecht volgt wens 92% inwoners: eerste wijk wordt aardgasvrij

Bij veel duurzame projecten is het een heikel punt: is er wel draagvlak? In Utrecht wordt, net als in veel andere steden, gewerkt aan het aardgasvrij maken van wijken. Een van de eerste projecten in Utrecht betreft 320 huurwoningen in de wijk Overvecht-Noord. De bewoners in deze wijk gebruiken aardgas enkel om te koken en de gasleidingen moeten vervangen worden. Een logisch moment om de keus voor te leggen: overstappen op inductiekoken of blijven koken op aardgas? De gemeente had vooraf wel voorwaarden gesteld: (1) bewoners gaan er financieel niet op achteruit als gevolg van deze overstap op elektrisch koken. (2) Bewoners worden, indien gewenst, volledig ontzorgd bij dit proces. (3) Het beëindigen van kookgasaansluiting leidt tot het voorkomen van vervanging van gasleidingen die uitsluitend gebruikt worden voor kookgas. (4) Onafhankelijke partij(en) die de belangen van huurders vertegenwoordigen positief adviseren over het aanbod, en (5) ruim een meerderheid van de bewoners van het projectgebied moeten instemmen om gebruik te maken van het aanbod. Ruim een meerderheid is hierin gedefinieerd als 70% of meer van de circa 320 woningen van het projectgebied die instemmen met het aanbod. Er is gekozen voor 70% omdat bij andere, vergelijkbare projecten dit percentage gebruikt als drempelwaarde. Door voor een ruime meerderheid te kiezen, waarborgen de gemeente en dat het project en het daarmee samenhangende Chw bestemmingsplan op voldoende draagvlak kan rekenen bij de bewoners in het plangebied. Aan bovenstaande voorwaarden is voldaan. Tijdens de raadpleging van de huurders stemde 92 procent van de huurders voor overstappen op elektrisch koken; 5 procent is tegen en 3 procent onthield zich van stemming. Gisteravond heeft de raad van Utrecht besloten dat deze uitslag geïnterpreteerd mag worden als draagvlak. Gelukkig maar, want veel hoger dan 92% voorstanders lijkt me onmogelijk om te halen. Zelfs het aanpassen van de Nederlandse grondwet behoeft een kleinere meerderheid in ons parlement... Doordat de wijk overgaat op inductiekoken hoeft netbeheerder Stedin zo'n 84 kilometer aan gasleiding niet meer te vervangen. Het betreft brosse leidingen die voor 2024 vervangen moeten zijn.

Door: Foto: Wikimedia CC BY-SA 3.0 , Utrecht Overvecht, foto Ruben alexander
Foto: Infraroodverwarming, plafondmontage © Eigen foto Krispijn Beek

#dagtegengas in 4 etappes. Etappe 2: verwarmen met infraroodverwarming

VERSLAG - Ons gasverbruik is in 12 jaar tijd gedaald van 17.714 kWh (1.800 m3) naar 1.309 kWh per jaar (zo’n 130 m3). Onze energierekening is bij de huidige tarieven (juni 2022) gedaald naar ongeveer 0 euro, terwijl ons elektriciteitsgebruik is gestegen van 5.888 kWh naar 6.740 kWh per jaar. In deze vierdelige serie wordt verslag gedaan van hoe stap voor stap maatregelen in vier categorieën tot dit resultaat hebben geleid. Deel 1 (NegaWatts scoren (energie besparen) leest u hier. Vandaag aandacht voor de 2e etappe: aardgasvrij verwarmen.

Stappen verwarmen

In 2010 bleek ons nieuwe huis een zolder te hebben die 22 graden warm was, terwijl de huiskamer niet warm te krijgen was. De boosdoener was de vr-ketel, die fors warmte lekte. Die hebben we in 2011 dan ook vervangen door een hr-ketel. Eind 2012 hebben we alle radiatoren voorzien van klokthermostaatknoppen, zodat we de verwarming per ruimte konden inregelen. Wat nooit echt een succes is geweest.

In 2014 hebben we de badkamer verbouwd, waarbij we het geklooi met de klokthermostaten om de badkamer warm te hebben als de kinderen in bad moesten beu waren. Daarom hebben we gekozen voor infraroodverwarming. Een manier van verwarmen waar we een jaar eerder kennis mee hadden gemaakt op een kraampje van ThermIQ tijdens de Brandersfeesten in Schiedam.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Het ongelijk van Syp Wynia deel 2

NIEUWS - Op twitter stelde Syp Wynia na het lezen van een artikel in het Financieel Dagblad (betaalmuur) dat het 115.000 Euro per woning kost om in de Amsterdamse Genitiaanbuurt een woning van gas te halen. Om daar aan toe te voegen dat als dat de gemiddelde kosten zijn dat het dan tot 2050 920 miljard Euro kost om aardgas te vervangen door alternatieven.

Wat Syp Wynia er niet bijvertelde is dat volgens datzelfde artikel een groot deel van de kosten besteed worden aan het verbeteren van de kwaliteit van de woningen. Zo worden asbest en loden waterleidingen verwijderd, en worden tocht en schimmel aangepakt. Van de 115.000 Euro wordt volgens Ymere, eigenaar van de woningen, Euro 4.500 gebruikt om de woning op het warmtenet aan te sluiten. De resterende uitgave is voor woningverbetering en onderhoud:

Foto: Ben Simo (cc)

Macron blokkeert gaspijplijn

In haar ’troonrede’ over de toekomst van de EU heeft Commissievoorzitter Van der Leyen er maar liefst elf keer op gehamerd: solidariteit tussen de lidstaten is in de energiecrisis essentieel. Als we niet langer afhankelijk willen zijn van Russisch gas moeten we er samen voor zorgen dat we straks niet in de kou komen te zitten. En dat de energiekosten binnen de perken blijven. ‘Om de energie­crisis het hoofd te bieden is het van essentieel belang dat de EU-lidstaten een eenheid vormen’, zegt ook de Europese Raad namens alle regeringsleiders. Volgens de Raad zijn ‘de EU-landen  verenigd en stemmen zij hun maatregelen nauw op elkaar af in reactie op de stijgende prijzen en het verstoorde energie­markt­evenwicht.’ Toch ligt juist de man die zich als geen ander heeft uitgesproken voor Europese eenheid dwars bij de uitvoering van een plan voor gasleveranties uit Spanje en Portugal aan Duitsland. De Franse president Macron weigert de medewerking van zijn land aan de MidCat pijplijn. Via deze weg zou gas uit Noord-Afrika en acht LNG-terminals geleverd kunnen worden aan Duitsland, het zwaarst getroffen land in deze crisis.

Een oud plan

Het MidCat-project is al tien jaar oud. Het is interessant om in een bericht uit het najaar van 2018 te lezen dat MidCat aanvankelijk gelanceerd werd ‘als onderdeel van de bredere EU-inspanning om de afhankelijkheid van het blok van Russische energie-invoer te verminderen door meer gas van het Iberisch schiereiland naar de rest van Europa te verschepen.’ De Europese Commissie zag er wel wat in en droeg fianciëel bij aan het project. Frankrijk lag ook toen al dwars vanwege de kosten. De Fransen vonden dat Spanje er in verhouding te veel van zou gaan profiteren. Het project is in 2019 stilgelegd. Het Spaanse deel is klaar, wat ontbreekt is de verbinding met het Franse netwerk over de Pyreneeën. Nu willen Duitsland, Spanje en Portugal er toch mee verder gaan. Macron verwijt hen een valse voorstelling van zaken. Hij wees begin deze maand op bestaande pijplijnen tussen Spanje en Frankrijk die maar voor de helft worden gebruikt. En op milieuschade in de Pyreneeën. De Europese Commissie houdt zich nu even op de vlakte in afwachting van de uitkomst van verdere onderhandelingen. Begin oktober is er een overleg gepland van de landen die de MidCat pijplijn weer in leven willen roepen.

Foto: Kim Seng (cc)

Texaanse energieproblemen

ANALYSE - In de eerste helft van februari werd Texas geteisterd door stevige winterstormen, die gepaard gingen met temperaturen tot 22 graden onder het vriespunt. Door de kou viel in delen van Texas de energievoorziening uit, zowel de elektriciteitsproductie als de gasproductie kwam in de problemen. Rechtse media, zoals Fox News, waren er als de kippen bij om de schuld aan stilvallende windmolens te geven. Terwijl anderen het stilvallen van gas-, kolen- en kerncentrales de schuld gaven. Inmiddels lopen er hoorzittingen en doemt een beter beeld van de Texaanse problemen op.

Situatie Texas

Texas is een van de grootste producenten van olie- en gas binnen de VS, en ook een van de grootste staten als het gaat om windenergie. Tegelijkertijd is het Texaanse elektriciteitsnetwerk nauwelijks verbonden met de elektriciteitsnetwerken van naburige staten. Door deze geringe verbondenheid van het elektriciteitsnetwerk ontloopt Texas federaal toezicht op het elektriciteitsnetwerk. Waardoor Texas een veel vrijere elektricteitsmarkt heeft dan andere staten. Ook is het toezicht op de elektriciteitsmarkt en de gasmarkt in Texas gescheiden.

Basis van het probleem

Texas had in 2011 al een keer te maken met extreme kou, maar lijkt daar onvoldoende van te hebben geleerd. Uit het verslag van de hoorzittingen die momenteel bezig zijn komt naar voren dat de vrije markt in combinatie met slechte afstemming tussen de toezichthouders van het elektriciteits- en gasnetwerk aan de basis van de problemen lagen. Het gasnetwerk en de maximale gasvraag is bepaald op basis van de piekvraag in de zomer voor koeling. De toezichthouder op de gasmarkt heeft geen rekening gehouden met de gelijktijdige vraag naar gas voor verwarming en voor elektriciteitsproductie. Ook is door de toezichthouders op de gas- en elektriciteitsmarkt geen rekening gehouden met de verbondenheid tussen de gas- en elektriciteitsmarkt in met name de wintermaanden. Hier lijkt zich de opdeling over verschillende toezichthouders te wreken.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Bewoners van het gas af en bedrijven aan het gas

NIEUWS - In Schiedam is ophef ontstaan in de raad over de plannen van staalharderij Dominial om meer aardgas te gaan gebruiken. Aan de ene kant worden plannen ontwikkeld worden om de eerste wijken van aardgas te gaan halen en op het warmtenet van Eneco aan te sluiten. Aan de andere kant heeft de gemeente het bedrijf Dominial een vergunning verleend om het gasverbruik met een factor 2 tot 3 te verhogen. Dat staat haaks op de ambities van de gemeente om het aardgasverbruik te verminderen.

Brief college aan ministerie

De gemeente Schiedam heeft de minister van Economische Zaken en Klimaat een brief gestuurd waarin de gemeente aandacht vraagt voor deze ongewenste situatie. Volgens de gemeente zijn er binnen de huidige landelijke wet- en regelgeving namelijk geen mogelijkheden om de groei van het gasverbruik bij een bedrijf te reguleren.

Volgens de brief van het college (in bezit van Sargasso) leveren de uitbreidingsplannen van Dominial een extra aardgasverbruik van 660.000 m3 op (equivalent aan het aardgasverbruik van circa 440 huishoudens). Het is volgens het college van Schiedam nauwelijks uit te leggen:

dat wij aan bedrijven een vergunning met extra gasstook moeten verlenen en tegelijkertijd proberen bewoners mee te krijgen om een eerste woonwijk van het gas af te halen (en daar nu al veel geld voor uitgeven).

Foto: Krispijn Beek (cc)

EU: heel Europa ‘van aardgas los’

NIEUWS - De Europese Unie heeft een voorstel aangenomen om het gebruik van hernieuwbare energie voor verwarming en koeling vanaf 2021 jaarlijks met 1,3% te vergroten. Daarmee wordt eindelijk de draai gemaakt van hernieuwbare elektriciteit naar warmte en koeling. Niet onbelangrijk aangezien verwarming en koeling goed zijn voor een groot deel van de energievraag in de EU en slechts 18% van de warmte en koude duurzaam is. In Nederland bestond 19% van de totale energievraag in 2017 uit warmte. Waarvan slechts 10% hernieuwbare warmte was, vooral uit biomassa.

Het Europese voorstel laat zien dat Nederland misschien een van de weinige lidstaten is die al bezig is met de omslag van aardgas naar andere bronnen voor verwarming van de gebouwde omgeving, maar dat er wel degelijk gewerkt wordt aan een Europees plan om de omslag naar gas te voorkomen. Of als dat niet lukt er een tijdelijke fase van te maken. Landen als Denemarken, het Verenigd Koninkrijk en België werken ook al aan de overstap naar andere warmtebronnen. En ook in de VS zijn plannen om aardgas als warmtebron te vervangen.

Om de EU klimaatdoelen voor 2050 te halen is volgens sommige onderzoekers een verbod op nieuwe gasketels en gasboilers per 2030 nodig. Dat verbod is echter voorlopig nog niet in de maak.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

27 proeftuinen gaan #vangaslos

NIEUWS - In het Energierapport – Transitie naar duurzaam uit 2016 geeft de rijksoverheid aan dat het gebruik van aardgas voor ruimteverwarming in de gebouwde omgeving in 2050 zoveel mogelijk zal zijn verminderd. Inmiddels heeft het kabinet aangegeven dat de gaswinning in het Groningen gasveld in 2030 gaat stoppen en voor nieuwbouwwoningen is een aansluiting op het gasnet sinds 1 juli 2018 een uitzondering. In de reacties op eerdere berichten vroegen verschillende reaguurders zich af wat dat gaat betekenen voor bestaande wijken en woningen. Vandaag een eerste stuk hierover naar aanleiding van de toekenning van 120 miljoen Euro subsidie aan 27 gemeenten om een wijk van gas los te maken. In dit stuk geef ik een beeld van de technische opties. Wie een beeld wil hebben hoe zijn gemeente de warmtetransitie gaat invullen kan dat beter navragen bij zijn eigen gemeente.

Aanvragen

In totaal zijn 74 voorstellen ingediend bij het ministerie van Binnenlandse Zaken. Het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft de plannen onder andere beoordeeld op kwaliteit en de financiële onderbouwing. Ook werd gekeken hoe de plannen konden helpen bij mogelijke andere opgaven in de wijk. Om zoveel mogelijk kennis op te doen voor andere wijken is een gevarieerde groep geselecteerd: groot en klein, landelijke en stedelijk, verschillende technieken en spreiding door heel Nederland: elke provincie heeft minimaal één proeftuin. Het kabinet heeft 40 miljoen Euro meer beschikbaar gemaakt dan de oorspronkelijke 80 miljoen Euro. Halverwege 2019 kunnen gemeente waarschijnlijk opnieuw een aanvraag indienen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het ongelijk van Syp Wynia #vangaslos

ANALYSE - “Zes redenen om het gasverbod niet voor lief te nemen”, kopte Syp Wynia in zijn column voor Elsevier. Een herhaling van het relaas waarmee Wynia al enkele maanden de gaslobby in de kaart speelt. Met een paar fraaie retorische trucs weet hij de argeloze lezer te overtuigen dat het helemaal niet zo slim is om geen aardgas meer te gebruiken. De meeste trappen er nog in ook. Daarom schreef Jan Willem van de Groep toch maar de reactie die hij eigenlijk niet wilde schrijven. Het is nogal makkelijk om in een column van zo’n 400 woorden stellingen in te nemen. Voor het weerleggen ervan moet vaak een veelvoud aan (moeilijkere) woorden gebruikt worden. Ook in dit geval, vreest hij dat dat zo is.

Aanleiding

De aanleiding voor het relaas van Wynia is het schrappen van de gasaansluiting voor nieuwbouwwoning als kerntaak van de netwerkbedrijven in de nieuwe wet VET. De meeste argumenten die Wynia echter gebruikt, staan volkomen los van deze wet die per 1 juli is ingegaan. Wynia suggereert met z’n column dat het morgen allemaal gebeurd is met het gas en dat dit allerhande rampscenario’s tot gevolg heeft. Dit is niet waar. Het proces #van(aard)GasLos in de gebouwde omgeving is bij uitstek een traag proces omdat gebouwen nu eenmaal een trage transformerende massa vormen. Het is in die zin ook logisch om te beginnen met de gebouwen die er het langste zullen staan: de nieuwbouwwoningen die nu worden gerealiseerd.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Roel Wijnants (cc)

Nieuwe mijnbouwwet maakt generaliteitsland van Groningen

Screenshot Wiebes

Even leek het erop alsof Wiebes de verademing zou zijn waar Groningen op wachtte. Dat kwam vooral door zijn besluit om de gaswinning in Groningen sterk te verminderen en zijn brief aan grootverbruikers om snel op zoek te gaan naar een alternatief voor laag calorisch (Gronings) gas. Wie beter in de details duikt en bv. het Besluit mijnbouwschade Groningen van 31 januari 2018 of het concept wetsvoorstel Minimaliseren gaswinning Groningen leest, wist al beter. Met het opschorten van de versterkingsoperatie, het opstappen van Hans Alders, het openbaar maken van het definitieve wetsvoorstel Minimaliseren gaswinning Groningen, het verhaal van één scheur en 2 instanties, en de deal tussen Staat, Shell en Exxon is het voor bijna iedere Groninger duidelijk: Wiebes is geen Kamp.

Wetsvoorstel Minimaliseren gaswinning Groningen

Wiebes kondigde eerder dit jaar het einde van de gaswinning in Groningen vanaf 2030 aan. Om dit te ondersteunen heeft het ministerie van Economische Zaken en Klimaat eind maart een wetsvoorstel ter consultatie aangeboden dat de afbouw van de gaswinning regelt. Het wetsvoorstel zorgt er onder andere voor dat het Groninger gasveld niet meer de basis van de gasvoorziening vormt, maar meer de backup gaat vormen. Voor een wetsvoorstel dat het einde van de Groningse gaswinning moet betekenen valt het op dat een jaartal waarin de productie fors verlaagd moet zijn en het jaartal waarop de gaswinning definitief gestaakt wordt ontbreekt. Wat ook opvalt is dat wel gesproken wordt over het Groningenveld, maar dat enige definitie daarvan ontbreekt. Het wetsvoorstel bevat geen coördinaten van het Groningenveld, geen diepte of aardlaag waar het in ligt (Rotliegend). 

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Volgende