Zoekresultaten voor

'Exxon klimaatverandering'

Foto: Peg Hunter (cc)

Klimaatzaak kinderen vs. VS afgewezen

De uitspraak van de Nederlandse Hoge Raad in de klimaatzaak die Urgenda tegen de Nederlandse overheid had aangespannen leverde wereldwijd publiciteit op. Sinds 2015 loopt er een soortgelijke zaak in de VS. Een groep van 21 kinderen was van mening dat het beleid dat voormalig president Obama voerde om de nationale fossiele energiewinning te verhogen hun recht op een veilig klimaat op het spel zette. De kinderen klaagden de federale overheid aan.

Obama en President Trump hebben de afgelopen jaren hun best gedaan het niet tot een inhoudelijke behandeling van de zaak te laten komen. In een uitspraak van het Ninth Circuit Court of Appeals wordt de zaak door de rechters afgewezen.

De rechters waren het er alle drie over eens dat klimaatverandering een urgent, bedreigend probleem is, maar oordeelden dat de eisers, die tussen de 8 en 19 jaar oud waren toen de zaak werd aangespannen, geen grond voor de aanklacht hadden. Het zetten van klimaatdoelstellingen is volgens de rechters aan de wetgevende macht. In het vonnis stellen de rechters:

The panel reluctantly concluded that the plaintiffs’ case must be made to the political branches or to the electorate at large.

 

Foto: John Englart (cc)

COP25 – treurig jubileum

COLUMN - In Madrid is de vijfentwintigste UN klimaatconferentie COP25 gaande. Een zilveren jubileum. Het ziet er naar uit dat men voor ivoor gaat.

In 1995 werd de eerste klimaat-COP in Berlijn gehouden. De jaarlijkse conferenties zijn bedoeld om de stand van zaken te bespreken, voortvloeiende uit het internationale Klimaatverdrag van 1994. Omdat die stand van zaken nogal tegenvalt zijn de conferenties vooral bedoeld om tot nadere afspraken te komen.

Wie vijfentwintig jaar aan de lange kant vindt, moet in gedachten houden dat het relatief jong is. Het Klimaatverdrag kwam immers in 1992 tot stand (en trad in 1994 in werking), tel er dus twee jaartjes bij.

Maar wat dacht u van een robijnen jubileum? Veertig jaar geleden vond een bijeenkomst plaats die we de echte eerste klimaatconferentie mogen noemen: de World Climate Conference in Genève, georganiseerd door de WMO (World Meteorological Organization).

Eén van de uitkomsten van die conferentie is de uiteindelijke tot standkoming van het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change), dat in 1988 van start ging. In 1990 hield de WMO een tweede klimaatconferentie, o.a. om het eerste IPCC-rapport te bespreken. Die conferentie leidde tevens tot oprichting van het UNFCC (United Nations Framework Convention on Climate Change)in 1992.

De existentiële dreiging van klimaatzaken voor olie, kolen en gas

ANALYSE - Een lang lezenswaardig stuk van Michael Liebreich, Bloomberg New Energy Finance, over het toenemend aantal klimaatzaken tegen olie-, kolen- en gasbedrijven. Waarvan vooral de zaak van de Conservation Law Foundation tegen ExxonMobil interessant wordt. De Conservation Law Foundation klaagt ExxonMobil aan omdat ze onvoldoende gedaan zouden hebben om de laagliggende terminal langs de Mystic River in Massachusetts voldoende tegen klimaatgerelateerde risico’s te beschermen. ExxonMobil lijkt klem te zitten tussen stellen dat het niet over informatie beschikt over toenemende overstromingsrisico’s van zijn Mystic River terminal, met het risico op beschuldigingen van nalatigheid (of erger als later blijkt dat Exxon wel over informatie beschikte). Het alternatief voor Exxon is toegeven dat ze wel over informatie over toenemende overstromingsrisico’s beschikt. Dan heeft ExxonMobil haar zorgen voor werknemers, investeerders en lokale bewoners verzaakt door niet naar die informatie te handelen. Ook geen prettige situatie met de aanklacht van de New Yorkse aanklager over het onjuist informeren van investeerders over de klimaatrisico’s die ExxonMobil loopt in gedachte.

Foto: George Jisho Robertson (cc)

Klimaatcriminelen (3): bedrijven

Wie zijn de klimaatcriminelen? Een korte serie over overheden, bedrijven en individuen.

In het vorige deel van deze serie over klimaatcriminelen besprak ik hoe overheden in interactie met bedrijven klimaatcriminaliteit plegen, door activiteiten die klimaatschade veroorzaken te initiëren of te faciliteren. Bedrijven kunnen daarnaast ook op zichzelf van klimaatcriminaliteit worden beschuldigd vanwege hun schadelijke activiteiten. Onlangs is uitgerekend dat honderd fossiele brandstofbedrijven verantwoordelijk zijn voor 70 procent van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen sinds 1988.

Lawful but awful

Het grootste obstakel om bedrijven strafrechtelijk aan te pakken is dat veel van hun schadelijke activiteiten ‘lawful but awful’ zijn. De fossiele brandstofindustrie is natuurlijk grotendeels legaal, voor zover bedrijven zich houden aan uitstootnormen en milieuwetten. Er zijn strafbepalingen die strafrechtelijke vervolging mogelijk maken op grond van milieucriminaliteit die bijdraagt aan opwarming zoals het illegaal kappen van bossen of het overschrijden van uitstootnormen van broeikasgassen.

Vaker zijn wetten en beleidsmaatregelen die direct gericht zijn op het tegengaan van opwarming van niet-strafrechtelijke aard, zoals het invoeren van een CO2-belasting. Het sjoemelen met zo’n belasting zou natuurlijk wel als fraude kunnen worden vervolgd.

Vanuit groen-criminologisch oogpunt (pdf) maakt het echter niet uit of het gaat om legale activiteiten: op grond van het schadebeginsel kunnen klimaatschadelijke activiteiten toch als criminaliteit bestempeld worden. En omdat overheden geen striktere normen opleggen is sprake van ‘state-corporate crime’, schreef ik in het vorige deel: de overheid faciliteert of stimuleert dat bedrijven legaal broeikasgassen uitstoten die leiden tot opwarming.

Foto: Tatiana Bulyonkova (cc)

Slamppampers

COLUMN - Wat we als burgers nog kunnen doen om de klimaatcrisis te dempen, is futiel geworden, schreef ik vorige week. Da’s niet helemaal waar: we kunnen stoppen met vliegen, met dumpkleding kopen, met elke dag vlees eten. We kunnen een boom planten, geen fruit of groente kopen die een half continent moest reizen om hier in een winkel te belanden, kiezen voor openbaar vervoer en fietsen, langer met onze spullen doen, en minder energie verspillen. We kunnen de volgende keer anders stemmen, in de tussentijd onze zorgen publiekelijk uitspreken, milieuorganisaties vaker steunen, en eisen dat politici maatregelen nemen die er werkelijk toe doen.

Helaas lijken politici tegenwoordig kortzichtiger te zijn dan ooit tevoren. Dit is geen tijd waarin iemand van enig politiek gewicht het in zijn hoofd zou halen een plan als de Deltawerken te opperen, terwijl dat toch de schaal is waarop we zullen moeten denken. Maar premier Mark Rutte nodigt liever vijf gele hesjes in het Torentje uit dan dat hij een brede discussie entameert over hoe we als land onze energieconsumptie kunnen beteugelen, schuift het bedrijfsleven liever 2 miljard per jaar aan dividendbelasting toe dan dat hij werk maakt van een CO2-belasting, en luistert aandachtiger naar multinationals dan naar burgers – of hij schoffeert met kabinet en al de rechter, die de staat ook in hoger beroep naleving van het klimaatakkoord oplegde.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het verlies van de aarde

RECENSIE - © Arbeiderspers cover Het verlies van de aarde van Nathaniel RichHet was het finest hour van milieuminister Ed Nijpels: de eerste echte grote internationale conferentie over klimaat werd gehouden in Noordwijk, The Netherlands. De waarschuwingen voor de opwarming van de aarde waren in ons land flink aangeslagen en nu kon dat kleine landje aan de stijgende zee laten zien dat het een voortrekkersrol wilde vervullen.

Daar in Noordwijk zou voor het eerst een harde limiet worden vastgesteld voor de stijging van de CO2-uitstoot. Een ‘stip aan de horizon’, zouden we nu zeggen. De bereidheid was er – of leek er in elk geval te zijn. De Amerikaanse president Bush, leider van de natie die goed was voor pakweg een derde van die uitstoot, had vaak genoeg gezegd hoe belangrijk hij het vraagstuk vond. De verwachtingen waren hoog gespannen. Maar het werd een teleurstelling.

Was ‘Noordwijk’ (in de gure novembermaand van 1989) voor Nederland het begin, in ‘Het verlies van de aarde’ van Nathaniel Rich is de conferentie het einde, het onderwerp van het laatste hoofdstuk.

Rich wil namelijk beschrijven wat vooraf ging, waarom er in de voorafgaande jaren, toen het probleem volkomen duidelijk werd en zelfs de Amerikaanse overheid onder de indruk was van de wetenschappelijke feiten, er uiteindelijk géén basis werd gelegd voor een effectief, dwingend, mondiaal klimaatbeleid. Met als gevolg dat de IPCC (het Intergovernmental Panel on Climate Change, die rond die tijd werd opgericht) uitdraaide op een Circus van de Goede Bedoelingen, waarbij de wetenschap mag zeggen dat de kans dat de mens de oorzaak is steeds waartschijnlijker wordt, de milieubeweging zijn toneelvoorstellingen geeft en de ambtenaren beterschap beloven. De oorzaak voor dit falen moeten we, aldus Rich, zoeken in het Witte Huis.

Foto: copyright ok. Gecheckt 28-09-2022

De dubbele klimaatpet van olie- en gasbedrijven

NIEUWS - Aan de ene kant investeren Europese olie- en gasbedrijven de laatste tijd steeds meer in duurzame energie en in overnames van clean tech bedrijven. Aan de andere kant spenderen ze veel geld om te lobbyen tegen klimaatbeleid. Een nieuw onderzoeksrapport van de Britse denk tank Influence Map schat dat de vijf grootste private olie- en gasbedrijven sinds de ondertekening van het klimaatakkoord van Parijs 1 miljard dollar hebben gespendeerd om klimaatbeleid te blokkeren.

Lobby tegen klimaatbeleid

InfluenceMap onderzocht de uitgaven van Shell, BP, Chevron, Total en ExxonMobil. Volgens Influence Map geven de bedrijven samen jaarlijks zo’n $200 miljoen uit om klimaatbeleid te vertragen of om energie- en klimaatbeleid bij te sturen. De uitgaven worden vooral in de VS gedaan. Tegelijkertijd geven de bedrijven zo’n $195 miljoen dollar uit aan reclamecampagnes om de suggestie te wekken dat ze een ambitieus klimaatbeleid voorstaan.

Als voorbeeld noemt InfluenceMap de biobrandstof van algen campagne van Exxon. Volgens de advertentie campagne van Exxonmobil zijn algen een van de ‘grootste beloften voor de volgende generatie biobrandstoffen’ met significante klimaatvoordelen. Het doel van Exxon om 10.000 vaten bio-brandstof van algen per dag te maken behelst echter slechts 0,2% van de raffinagecapaciteit van het oliebedrijf.  Tegelijkertijd heeft het bedrijf aangekondigd fors te gaan investeren in olie- en gaswinning, zowel in de schaliegaswinning en in de Canadese teerzanden. Ook kwam het bedrijf niet opdagen op een hoorzitting van het Europees Parlement over het verspreiden van nepnieuws over klimaatverandering. In een brief, die in handen is van AFP, geeft ExxonMobil aan bang te zijn dat uitspraken op de hoorzitting gebruikt kunnen worden in Amerikaanse klimaatzaken tegen het bedrijf over het verspreiden van onjuiste informatie over klimaatwetenschap en over de risico’s die klimaatverandering voor het bedrijf oplevert. De Europese groenen hebben als reactie op het niet op komen dagen een motie ingediend om lobbyisten van ExxonMobil de toegang tot het Europees Parlement te ontzeggen, daarmee zou het bedrijf na Monsanto het tweede bedrijf worden dat dit privilege verliest.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

NAM over gas op Springtij, een reality check

OPINIE - Op het duurzame festival Springtij dat Wouter van Dieren ieder jaar organiseert, waren zoals vanouds, veel mensen uit de gassector aanwezig. Bedrijven als NAM, Gasterra en Gasunie sponsoren het festival en leveren een actieve bijdrage aan het programma. Reden voor Peter Kodde van Milieudefensie om in deze gastbijdrage het verhaal van NAM aan een realiteitscheck te onderwerpen.

Aan de ene kant is het heel mooi dat bedrijven uit de gassector het duurzame festival Springtij steunen en er aanwezig zijn. Ik hoop dat de mensen uit de gassector door de discussies en workshops meer zijn gaan nadenken over hun eigen rol in de energietransitie en bijvoorbeeld goed hebben geluisterd naar de prikkelende bijdrage over het Carbon Budget van de Britse energie-expert Jeremy Leggett.

Ik vrees echter dat de gassector er vooral aan tafel zat om haar eigen belang te promoten. De gassector een massieve PR campagne opgezet met als kernboodschap: aardgas heeft een rol te spelen in de energietransitie, we gaan voorlopig niet zonder kunnen en aardgas is de schoonste vorm van fossiele brandstoffen. Naar mijn mening slaat het verhaal van de gassector op een aantal plekken de plank mis. De bijdrage van de NAM aan Springtij was daar een exemplarisch voorbeeld van. Speciaal voor de bezoekers van Springtij en de medewerkers van de NAM heb ik het verhaal van de NAM van de nodige kanttekeningen voorzien. Het verhaal van de NAM is geciteerd, mijn commentaar staat er tussen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 08-03-2022

Sargasso 15 jaar – de lezingen (1): Jan Paul van Soest

VERSLAG - Ter gelegenheid van Sargasso’s 15-jarig bestaan organiseerden we op 18 februari een symposium over de teloorgang van feiten in het publieke en politieke debat en de rol van onderzoeksjournalistiek. Deel 1: Joost introduceert de StellingChecker, dan de lezing van Jan Paul van Soest. Eerst opent Stephan Okhuijsen het symposium en kijkt terug [1].

Er is veel veranderd sinds Sargasso in 2001 door Carlos en Grobbo in de kroeg werd bedacht. Er is nu GeenStijl, Joop, De Correspondent en vooral op gebied van de sociale media is er veel veranderd door de komst van Facebook en Twitter. In 2011 zijn we gefuseerd met GeenCommentaar. Sargasso heeft veel vernieuwingen bedacht zoals Parlando, de Coalitie Checker, Minister Memory en Polifieeds. Door alle veranderingen in het medialandschap zijn we nu wat minder zichtbaar geworden. In de beginjaren was bloggen nog iets nieuws en we konden toen invloed uitoefenen op het publieke debat. Dat is nu wat minder geworden.

Het nieuws is de laatste jaren niet alleen grimmiger geworden maar er wordt ook steeds meer nep nieuws verspreid: fake nieuws in goed Nederlands. Wij stellen vandaag de vraag: hoe gaan we daar mee om? Wat kun je als journalist en blogger tegen nep nieuws doen? Wij hebben drie onderzoeksjournalisten bereid gevonden om daar hun visie op te geven: Jan Paul van Soest, Mirjam de Rijk en Dimitri Tokmetzis. Eerst laat Joost zien wat wij, Sargasso in samenwerking met Republiek Allochtonië daaraan willen doen. Joost Berculo introduceert nu de StellingChecker.

Foto: Toshiyuki IMAI (cc)

Klimaat in verkiezingsprogramma’s | SP

ANALYSE - Update 17 februari 2017: Aantal aanpassingen als gevolg van verschijnen definitieve versie verkiezingsprogramma.

Aflevering tien alweer van de reeks waarin we de verkiezingsprogramma’s doornemen om te zien wat politieke partijen denken te gaan doen tegen de opwarming van de aarde. We zijn aangekomen bij de SP. Vanwege de uitingen van voormalig partijleider Jan Marijnissen zijn we heel benieuwd waar de partij zelf nu voor staat.

We pakken het verkiezingsprogramma (pdf) erbij en constateren in ieder geval dat in de samenvattende inleiding alleen de “duurzame economie” een plaats heeft gekregen. Het voelt niet als topprioriteit. We duiken dus maar de details in.

Het valt ons op dat de SP nergens zegt dat de mens en haar uitstoot van CO2 de hoofdveroorzaker is van de opwarming van de aarde. Dat is jammer. Maar gelukkig lezen we wel dat ze er wat aan willen doen. Te beginnen in hoofdstuk 4 “EERLIJK DELEN EN EERLIJK BETALEN”:

9 Met een flinke vergroening van het belastingstelsel gaan we grootverbruikers van energie zwaarder belasten en milieuvervuiling voorkomen.

Dat klinkt goed. Het is niet uitgewerkt helaas. Hoe willen ze het vergroenen van het belastingstelsel doen?

We slaan een hoofdstuk over en komen bij 6 “BETAALBAAR WONEN IN EEN LEEFBARE WIJK”:

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Klimaatontkenners

COLUMN - Deze maandag dook Gideon Levy diep in de wereld van de klimaatontkenners. Hij sprak met ze. Probeerde ze met open vizier te benaderen. Probeerde hun beweegredenen te doorgronden. En hun manier van redeneren te volgen. Vroeg zich af hoe klimaatontkenners in staat zijn om wetenschappelijk bewijs naast zich neer te leggen en om te draaien. En vroeg zich af hoe het kon dat ze de ernst van het probleem weigerden te erkennen. Want als je om je heen kijkt, dan is het toch overduidelijk dat er iets mis is?

Nu sprak Gideon Levy inderdaad met mensen die daadwerkelijk ontkennen dat de wereld aan het opwarmen is. Van het soort dat, al valt er een smeltende poolkap op hun kop, weigert een probleem te zien. Maar veel mensen die hij sprak ontkenden dat helemaal niet. Die zagen ook wel dat het klimaat aan het veranderen is. Wat zij ontkenden was de rol van de mens hierin. En diezelfde mens kon er dus ook niks tegen doen. Klimaatverandering is van alle tijden. Oftewel: niet zozeer de klimaatverandering, maar de rol van de mens was een hoax. Bedacht door een politieke elite om het geld uit de maatschappij te halen en in hun eigen zak te laten stromen. 

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-02-2022

Total brengt investeringen in lijn met 2 graden doelstelling

Oliebedrijf Total schrapt investeringen in dure olieprojecten om z’n investeringen in lijn te brengen met de doelstelling uit het klimaatakkoord van Parijs. Total stopt met olie zoeken op de Noordpool en gaat z’n belangen in teerzand verkleinen. Biobrandstoffen en zonne-energie moeten over 20 jaar 20% van het bedrijfsportfolio uitmaken. Dat blijkt uit een strategie stuk dat recent is gepubliceerd.

Total is hiermee een van de eerste oliebedrijven die expliciet rekening houdt met de 2 graden doelstelling in zijn investeringsbeleid. CEO Patrick Pouyanne benadrukt in het voorwoord van het strategiestuk het belang van het Klimaatakkoord van Parijs bij deze beslissing:

COP21 was definitely a watershed. Despite the current instability worldwide, 195 countries managed to unite around an ambitious climate agreement. That sends a strong message.

Shell publiceerde onlangs wel een eerste energiescenario met de 2 graden doelstelling als uitgangspunt, maar topman Van Beurden zei in een interview met Nieuwsuur eerder dit jaar:

ik pomp alles op wat ik kan oppompen.

De resolutie van Follow This om Shell om te vormen tot een duurzaam energiebedrijf werd door 97% van de aandeelhouders afgewezen. Komende dagen wordt er ook bij andere oliebedrijven, zoals Chevron en Exxonmobil, gestemd over resoluties over klimaatverandering.

Vorige Volgende