Oorlogsnotities | Een scenario voor Oekraïne

Hulp aan Oekraïne is onder westerse leiders terecht nog steeds onomstreden. Maar ondertussen zou je wel mogen verwachten dat er meer gesproken wordt over het doel van die hulp. Zowel van de militaire als de economische hulp. Waar moet het heen met Oekraïne? Welk scenario zien we voor ons en waar moet dat toe leiden. Daar is wel leiderschap voor nodig waar de EU vooralsnog niet toe in staat gebleken. Ze reageert vooral op Poetin die het verloop van het conflict bepaalt. Onderdelen van een scenario Het meest precaire onderdeel van wat voor scenario dan ook is natuurlijk de vraag hoe de veiligheid van Oekraïne gegarandeerd kan worden. In hoeverre kan Oekraïne voor haar eigen veiligheid zorgen en waarin kan ze niet zonder de steun van het westen? Daarnaast zou een scenario iets kunnen vertellen over de economische toekomst. En over de energie-infrastructuur, die zowel voorwaarde van bestaan, als een potentieel gevaar vormt door de aanwezige kerncentrales. Het doel van zo’n scenario zou een volledig bevrijd Oekraïne moeten zijn, dat naast Rusland bestaat, zonder voortdurend bedreigd of beschoten te worden. Een vorm van vreedzame co-existentie dus. Een kleine koude oorlog De koude oorlog kan daarbij in zekere zin als voorbeeld dienen. Wederzijdse afschrikking vormde een belangrijke conditie voor langdurige vrede. En dat kan in de verhouding tussen Rusland en Oekraïne een wenselijke status quo opleveren. Je moet daarbij twee vormen van afschrikking onderscheiden. De eerste afschrikking is die van de conventionele militaire strijdkrachten. Daartoe moet het Oekraïens leger zelf, wat betreft mensen en organisatie, in staat worden geacht. Maar deze afschrikking is alleen maar effectief als ze samen gaat met een helder antwoord op de nucleaire dreiging van Rusland. Dat heldere antwoord kan alleen het westen leveren. Duidelijk moet worden dat het westen bij gebruik van wat voor nucleaire escalatie dan ook (tactisch kernwapen, opblazen kerncentrale, vuile bom met radio-actief materiaal) militair terugslaat. Die twee vormen van afschrikking kunnen de basis vormen voor een veilig Oekraïne naast het terroristische Rusland onder Poetin. Conventionele afschrikking door het sterkste leger van Europa In februari hield niemand voor mogelijk wat het Oekraïense leger dit jaar voor elkaar heeft gekregen. Ze hield stand en ze heroverde al duizenden vierkante kilometers bezet gebied. Ze is goed georganiseerd en integreert allerlei westerse wapens en drones in haar militaire operaties. Ze heeft veel goed getrainde militairen en niet alleen vanwege de Navo-trainingen die plaatsvinden. Sinds 2014 vecht ze al tegen Rusland, waardoor tienduizenden roulerende militairen in die jaren gevechtservaring hebben opgedaan. Haar effectiviteit wordt geïllustreerd door alle bevrijde delen van het land. Er is waarschijnlijk geen leger in Europa dat het nu tegen het leger van Oekraïne zou kunnen opnemen. Daarmee bewijst ze met haar mankracht en organisatie dat ze zelf voor die conventionele afschrikking kan zorgen. Wel mist ze nog steeds de zwaardere wapens. Moderne vliegtuigen, goede tanks en lange-afstandsraketten. Het westen heeft daar voldoende van, dat is het probleem niet. Spanje beloofde in het voorjaar zelfs al leopard tanks. Dat werd tegengehouden door Duitsland. Het belangrijkste Europese land dat mentaal maar moeilijk afstand kan nemen van de wereld van voor 24 februari 2022. Laten we hopen dat de Duitse Patriots wel in Oekraïne terechtkomen. Een doctrine voor gelijkwaardige oorlogsvoering Buiten een goed georganiseerd leger met zwaardere wapens is er echter nog iets nodig om militair afschrikwekkend te zijn. De doorlopende terreur van talloze raketten en kamikaze-drones die Rusland in de afgelopen weken op Oekraïne afschoot laten dat zien. Er is sprake van ongelijkwaardige oorlogsvoering. Boven Russisch grondgebied afgevuurde raketten blijven onbeantwoord. Net als de artillerie die vanaf Russisch grondgebied Oekraïense steden in het grensgebied beschiet. Vernietiging zonder consequenties. Waarom zou Rusland daarmee stoppen? Als Poetin vanaf Russische bodem Oekraïne beschiet, dan legitimeert dat Oekraïne om hetzelfde te doen. Dat moeten we niet alleen accepteren, dat moeten we aanmoedigen. Want dat zorgt voor daadwerkelijke afschrikking. Alleen als Rusland zelf de consequenties draagt van haar eigen aanvallen zal dat effect hebben. Dat betekent dat elke Russische raket op Oekraïne beantwoord moet worden met een westerse raket op Russisch grondgebied. Het idee dat deze oorlog alleen maar op Oekraïens grondgebied zou moeten worden uitgevochten, is het resultaat van Poetins dreigementen en rode lijnen. Die betekenen in de praktijk echter weinig en kunnen behoedzaam genegeerd worden. Wat het westen moet verkondigen is een doctrine voor gelijkwaardige oorlogsvoering. Het belangrijkste punt van zo’n doctrine is dat het Oekraïne legitimeert om op dezelfde manier oorlog te voeren als Rusland. Zo’n doctrine moet Rusland duidelijk maken dat Oekraïne alle recht heeft om op dezelfde manier terug te slaan (wat ze af en toe ook al doet). Het enige verschil daarbij moet zijn dat Oekraïne, anders dan Rusland, geen burgerdoelen bestookt. Rusland kan dan bij raketaanvallen verwachten dat haar militaire apparaat in Rusland met tegenaanvallen wordt bestookt. Het westen moet ook niet schromen de raketten te leveren voor aanvallen op Russische artillerie, luchtafweergeschut, militaire vliegvelden, munitiedepots en de militaire logistiek. Dat is nodig om de Oekraïense militaire afschrikking geloofwaardig te maken en raketaanvallen te laten ophouden. Nucleaire afschrikking en veiligheidsgaranties De militaire afschrikking van het Oekraïense leger moet vergezeld gaan van de genoemde westerse veiligheidsgaranties. Bij wat voor nucleaire escalatie dan ook (tactisch kernwapen, opblazen kerncentrale, vuile bom met radio-actief materiaal) zal het westen militair ingrijpen. Dat kan geen loos dreigement zijn en om dat waar te kunnen maken moet de Navo haar oostflank versterken. Door de eigen verdediging uit te bouwen met luchtafweergeschut. Maar bovenal met de offensieve capaciteit om bij Russische nucleaire escalatie snel en ingrijpend terug te slaan. Het zou voor die afschrikking helpen als bij voorbaat duidelijk wordt gemaakt dat bij een nucleaire escalatie in een Navo buurland, automatisch artikel 5 wordt geactiveerd. De kans is tenslotte groot dat de bevolking in Navolanden dan te maken krijgt met nucleaire neerslag. Bovendien betekent het aanroepen van artikel 5 niet direct een oorlogsverklaring, maar wel spoedoverleg op het hoogste politieke niveau. Sowieso wenselijk in zo’n situatie. De Oekraïnse economie Voor de Oekraïense economie is de landbouw natuurlijk belangrijk. Voor de voedselzekerheid van het land zelf, maar ook voor die in de rest van de wereld. Duidelijk is geworden dat met name de logistiek daarvan kwetsbaar is. Gelukkig is de graandeal overeind gebleven. Maar relevanter voor de lange termijn is haar industriële capaciteit. Voor de wederopbouw daarvan biedt de oorlog zelf ook mogelijkheden. Oekraïne had een grote wapenindustrie die opnieuw opgebouwd en uitgebouwd kan worden. Voor de productie van drones bijvoorbeeld. Geen enkel Europees land heeft zoveel operationele ervaring met het gebruik van allerlei soorten drones in een grootschalige oorlog. Die kennis kan ze te gelden maken door het uitbouwen van de assemblage van eigen militaire drones. Voor eigen gebruik, maar ook met het oog op de opgeschroefde Europese defensiebudgetten. Iets dergelijks geldt voor lange afstandsraketten. De Amerikaanse Himars zijn bepalend geweest voor het verloop van de oorlog sinds de zomer. Maar het was waarschijnlijk een raket van Oekraïense makelij, de Neptun, die in april dit jaar de Moskva deed zinken. En dat is niet de enige lange afstandsraket die Oekraïne in ontwikkeling heeft. Het succes van dergelijke raketten in deze oorlog zal de vraag ernaar doen toenemen. Tot slot moet ze de productie van artilleriegranaten zo snel mogelijk proberen op te voeren. Natuurlijk voor het front, maar op termijn om de westerse voorraden aan te vullen. Waarschijnlijk is het verstandig de productiefaciliteiten voor die wapenindustrie in eerste instantie buiten haar eigen grenzen te ontwikkelen. In Oost-Europese buurlanden als Polen, Tsjechië en Slowakije bijvoorbeeld. Daar hebben ze de industriële faciliteiten en begrijpen ze beter dan in West-Europa het belang van een veilig Oekraïne. Gevluchte Oekraïners - ingenieurs, ondernemers en fabriekskrachten - kunnen daar een rol in spelen. Energie De grote problemen met de elektriciteitsvoorziening door de voortdurende Russische raketaanvallen, laten goed zien dat het Europa niet lukt vooruit te denken. Al maanden wordt er gevraagd om luchtafweergeschut. Pas nu de stroomuitval bijna permanent is, begint het luchtruim zich eindelijk te sluiten. Bovendien laten die aanvallen het gebrek aan afschrikking zien. De vernietiging die Rusland teweeg brengt blijft zonder consequenties voor de Russen. Terwijl een eenvoudige zet op het geopolitieke schaakbord de raketaanvallen waarschijnlijk direct stopt. Lever voor elke raket die Rusland op Oekraïne afschiet een door de Russen gevreesde lange-afstandsraket (ATACM’s). Daarmee kan Oekraïne de militaire vliegvelden raken, waar vandaan de vliegtuigen met raketten opstijgen. Daarbij komen de zorgen over de kerncentrales in het land, met name, maar niet alleen, die in bezet gebied. De grootste kerncentrale van Europa staat in het bezette zuiden van Oekraïne, in Zaporizja. Rondom deze centrale is er gevochten en hebben talloze beschietingen van de Russen plaats gevonden. Personeel zou zijn gedood en mishandeld. Verder hebben door black-outs op het reguliere electriciteitsnet ook andere kerncentrales moeten overschakelen op back-up-systemen. Kortom, we moeten er eigenlijk vanuit gaan dat er een keer iets fout gaat. Daarom zou Europa vooral veel vaart moeten maken. Het zuiden moet worden bevrijd, zodat Zaporizja weer veilig onder Oekraïens gezag komt en de grootste kerncentrale van Europa weer snel energie kan produceren. Dan kan Oekraïne mogelijk ook weer elektriciteit exporteren, wat ook voor de rest van Europa van belang is. Slot Met het Rusland van Poetin is er geen veilig bestaan in Oekraïne denkbaar zonder militaire afschrikking. Voor die afschrikking zijn de zwaarste conventionele westerse wapens nodig en daarmee kan Oekraïne haar eigen boontjes doppen. Maar dat werkt alleen als Oekraïne bij nucleaire escalatie onder de veiligheidsparaplu van de Navo terecht kan. Die garantie - hoe die dan ook precies vorm krijgt - moet het westen bieden. Het bange en naïeve Europa van Macron en Scholz lijkt in al haar geopolitieke schuchterheid vooralsnog niet voorbij de nucleaire dreigingen van Poetin te durven kijken. Daarom kunnen we in deze kwestie beter vertrouwen op de landen die het meest reële beeld hebben van de dreiging van Rusland. De Baltische staten, Tjechie, Slowakije, Finland en ja ook Polen. Europa is zowel economisch als militair sterker dan Rusland. Dat betekent dat ze in plaats van de door Poetin geïnitieerde gebeurtenissen te volgen, zelf stappen moet zetten om Oekraïne en Europa naar een veilige toekomst te leiden. Dus we moeten geen hulp bieden om te repareren wat Rusland nu weer heeft vernietigd. We moeten een scenario schetsen dat ons naar die veilige toekomst leidt. Dat betekent hulp die bestaat uit zware wapens en harde veiligheidsgaranties.

Foto: Provincie Overijssel (cc)

Vechten voor democratie

RECENSIE - Jarenlang was Mein Kampf in Nederland verboden. Een vergissing, meent historicus Ewout Kieft. Want als je de democratie weerbaar wilt maken, schrijft hij in zijn boek Vechten voor democratie, moet je de zwakke plekken van dit politieke systeem kennen. Adolf Hitler kende ze maar al te goed. Lees zijn boek en wees gewaarschuwd, is de boodschap van Kieft.

Een van die zwakke plekken die Hitler meende te kunnen gebruiken voor zijn beweging was dat de grote massa van de bevolking compromispolitiek niet begrijpt. Je behaalt meer succes als je compromisloos vasthoudt aan je ideeën, nooit fouten toegeeft en onredelijk durft te zijn. ‘En als je aangesproken wordt op een onwaarheid, corrigeer die niet, maar doe er nog een schepje bovenop,’ aldus interpreteert Kieft de aanpak van de nazi’s. Daarmee brengt hij de vorige Amerikaanse president in beeld. De actualiteit van Mein Kampf voor de Nederlandse democratie vind ik moeilijker te bepalen. Hitler bouwde zijn politiek op het idee dat de grote massa niet rationeel is en alleen in beweging gebracht kan worden door op gevoelens te spelen. Om deze ‘simpele zielen’ achter je te krijgen was het van belang de strijd te concentreren op één vijand waarin al ‘het kwaad’ van de wereld werd geconcentreerd. Mythische beelden over de wederopstanding en wederopbloei zouden daarbij moeten helpen. Op de uiterst rechtse flanken van de Nederlandse politiek zijn misschien nog schimmen van deze politieke ideologie te vinden. Maar als het om zwakke plekken gaat moeten we denk ik toch naar andere kenmerken van de hedendaagse Nederlandse democratie kijken.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Number 10 (cc)

Britten verzoenen zich met de EU

De Britse minister voor Noord-Ierland Steven Baker, ooit een van de fanatiekste voorstanders van de Brexit, toonde zich onlangs opmerkelijk schuldbewust. ‘Ik erken dat ik met mijn eigen vastberadenheid en strijd om het VK uit de Europese Unie te krijgen veel ongemak en pijn en moeilijkheden heb veroorzaakt’, vertelde hij onlangs aan de Ierse radio RTÉ. ‘Sommige van onze acties waren niet erg respectvol voor de legitieme belangen van Ierland. En dat wil ik rechtzetten.’ Wat dit gaat betekenen voor de nog altijd vastzittende onderhandelingen over de regels voor de handel met Noord-Ierland moet nog blijken. Maar voor Paul Taylor is het een teken dat de Britten zich eindelijk wat realistischer gaan gedragen tegenover de EU. ‘Na zes jaar van chaos en beschuldigingen zijn er nu tekenen dat het land zijn gezond verstand toont in zijn benadering van het blok.’ Het is duidelijk dat de nieuwe premier Rishi Sunak kiest voor een constructieve benadering om de betrekkingen met de belangrijkste handelspartner van het VK niet verder te verstoren.

De Britten kunnen ook niet anders. Het idee dat het Verenigd Koninkrijk de schade van het opzeggen van het EU-lidmaatschap zou kunnen compenseren door gunstige handelsrelaties met de rest van de wereld bleek uiteindelijk een droom, schrijft Sebastian Whale, een andere Politico-commentator, deze week. Britse boeren laken de opgeblazen verwachtingen van handelsakkoorden met Australië en Nieuw-Zeeland. De redding van de Britse economie komt ook niet uit India of de Verenigde Staten. Daarmee valt een van de belangrijkste beloften van de Leave-campagne in duigen. En het gaat helemaal niet goed met de economie van het onafhankelijke Verenigd Koninkrijk. ‘De Britse economie zit in grotere problemen dan het grootste deel van de EU, met hogere inflatie, een dreigende recessie, onder druk staande openbare diensten, stijgende belastingen en een sombere productiviteitsgroei,’ lezen we in een commentaar van persbureau Bloomberg. Opinieonderzoek laat zien dat een meerderheid van de Britten inmiddels van mening is dat de Brexit een verkeerde keuze was. 

Foto: Terence Faircloth (cc)

Polarisatie in de Nederlandse politiek

RECENSIE - Het politieke debat in Nederland is gepolariseerd, zegt men. Maar is dat ook zo? Groeiende tegenstellingen, verruwing in het taalgebruik, een ‘kloof’ tussen Haagse politiek en burgers in het land, tussen de Randstad en de rest van Nederland: politieke polarisatie zien we de afgelopen jaren in allerlei toonaarden beschreven en becommentarieerd. Loopt de democratie gevaar of kunnen we er op vertrouwen dat de meerderheid van de bevolking toch zal blijven zorgen voor pluralisme en redelijkheid in de politiek? Onder redactie van politicoloog en publieke opinie onderzoeker Paul Dekker doen 22 sociale wetenschappers in de bundel Politieke Polarisatie in Nederland een poging ons op basis van degelijk empirisch onderzoek een genuanceerd beeld te geven van de ernst van de problematiek.

Een grote verdienste van de Nederlandse sociale wetenschappen is dat er in opinieonderzoeken al heel lang gewerkt wordt met vergelijkbare thema’s waarover om de zoveel tijd dezelfde vragen worden gesteld. Dat betaalt zich nu uit in verschillende bijdragen in deze bundel waarvoor gebruik kon worden gemaakt van de ontwikkeling van politieke standpunten in de Nederlandse bevolking in de afgelopen decennia. Zo analyseerde Dekker trends in de standpunten van verschillende groepen in de samenleving over onder meer man/vrouwrollen, Europese integratie en de multiculturele samenleving. Hij komt dan tot de conclusie dat er in een minderheid van de gevallen sprake is van divergentie (het uiteenlopen van standpunten) en in een bijna even groot aantal gevallen van convergentie. Als we kijken naar opleidingsverschillen is er wel vaker sprake van divergentie en is de divergentie over de jaren heen het grootst. Maar over het geheel genomen ziet Dekker geen bewijs voor (toenemende) polarisatie als dominante trend. Hij haast zich wel er bij te zeggen dat hij daarmee het polarisatieprobleem niet wil ontkennen. We moeten zijn bevindingen vooral zien als relativering van een trend die soms op alarmistische toon en met verwijzing naar Amerikaanse toestanden in de publiciteit komt. Een probleem is wel de perceptie van de polarisatie. Dekker wijst er op dat onze indrukken van tegenstellingen vaak niet kloppen. Dat komt ook omdat we doorgaans afgaan op de media waarin de tegenstellingen niet zelden worden uitvergroot.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: 2Tales (cc)

Politiek als showworstelen

Een gastbijdrage van Hartger Wassink.

In mijn studententijd, begin jaren ’90, keek ik wel eens Amerikaans showworstelen. Het sloeg nergens op, maar ja, er was nog geen internet en ’s nachts was er niks anders op tv. Ik vond de serieusheid waarmee de worstelaars hun speel speelden heel interessant. Iedereen wist dat het allemaal nep was, maar niemand doorbrak de code. Een soort Sinterklaas voor volwassenen. Het leek allemaal vrij onschuldig en op misbruik van anabole steroïden na is er volgens mij nooit iets onoirbaars gebeurd.

Ik moet daar regelmatig aan terugdenken. Want ergens in de afgelopen 20-30 jaar is de Nederlandse politiek een soort showworstelen geworden, alleen zijn de consequenties een stuk serieuzer. Ik zal proberen uit te leggen wat me dwars zit.

Politiek draait om debat en debat kan (net als showworstelen) al interessant genoeg op zich zijn om naar te kijken, los van wat je persoonlijke voorkeur voor de inhoudelijke uitkomst van het politieke debat is. Bovendien: het gegeven dat politiek (anders dan showworstelen) wel degelijk serieuze consequenties heeft in de echte wereld, draagt bij aan de spanning die van het spektakel uitgaat.

Het is niet alleen omdat politiek in de belangstelling staat, dat dit spektakel interessant is. Spektakel op zich trekt al belangstellenden aan. Zoals een brandje, een ongeluk of een vechtpartij. Het dus ook andersom: maak van politiek spektakel, en je trekt politieke aandacht. Pim Fortuyn was de eerste die doorhad dat spektakel loont. Het verhaal van zijn tegenstrever Ad Melkert is bekend: die richtte zich liever, zonder spektakel, op de inhoud.
Maar hij onderschatte faliekant de aantrekkingskracht van de underdog in een op handen zijnde vechtpartij. En die aantrekkingskracht van de underdog is erg groot: het is verdienmodel van het Amerikaanse showworstelen.

Foto: bobbsled (cc)

Groeiende ergernis over Nederlandse blokkade

Al elf jaar lang blokkeert Nederland de toetreding van Roemenië en Bulgarije tot het Schengenbied, het Europa zonder grenzen. Woensdag presenteerde de Europese Commissie een rapport dat beide landen, evenals Kroatië, op alle punten voldoen om toegelaten te worden tot ‘Schengen’. Inmiddels telt de zone 26 landen, waarvan 22 EU-leden plus Noorwegen, Zwitserland, IJsland en Liechtenstein. Buiten de drie Balkanlanden ontbreken in de EU alleen nog Ierland en Cyprus. Eurocommissaris Ylva Johansson (Binnenlandse Zaken) liet woensdag haar ergernis over de voortdurende Nederlandse blokkade duidelijk blijken. ‘Het wachten heeft te lang geduurd,’ zei ze. ‘Het is de hoogste tijd’. Ook Roemenen en Bulgaren willen nu eindelijk wel eens zonder paspoortcontroles kunnen reizen in de EU.

De bezwaren van Nederland zijn in oktober nog eens aan bod gekomen in het debat ter voorbereiding van de Europese Raad. Volgens een door de meerderheid aangenomen motie van VVD-Kamerlid Van Wijngaarden is er in zowel Roemenië als Bulgarije nog steeds sprake van corruptie en zijn er problemen met de georganiseerde misdaad die een veiligheidsrisico vormen ‘voor Nederland en het hele Schengengebied’. Premier Rutte onderschreef namens de regering dit standpunt. De missies die nu plaatsvinden onder het Schengenevaluatie- en monitoringsmechanisme zijn volgens hem niet compleet. Het Roemeense G4 berichtte bijvoorbeeld dat de haven van Constanta en de niet-EU-grenzen met Oekraïne en de Republiek Moldavië ontbraken in de doelen die door Europese experts in de Schengen-missie worden gecontroleerd. Overigens heeft Nederland niet deelgenomen aan de gezamenlijke EU-missie. Nederland heeft nu nog wel een aparte missie gestuurd naar Roemenië om een en ander te controleren. Volgens G4 kijkt deze missie naar de manier waarop visa worden verleend, gegevensbescherming en informatie-uitwisseling tussen de Roemeense autoriteiten en die van de overige EU-lidstaten. Begin december komt het Commissierapport op tafel in een vergadering van alle EU-ministers van Binnenlandse Zaken. Als die er niet uitkomen (ook de nieuwe Zweedse regering zou bezwaren hebben) dan komt het onderwerp op de agenda van de vergadering van regeringsleiders enkele weken later. 

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: SP Groningen (cc)

Asielopvang: Verdeel en beheers – de Spreidingswet

Nog drie dagen en dan vallen de leden van de VVD elkaar ruziënd in de haren over de spreidingswet voor asielopvang. Het wetsvoorstel namens staatssecretaris Van der Burg, dat door tegenstanders de ‘dwangwet’ wordt genoemd.

Officieel heet het wetsvoorstel ‘Wet gemeentelijke taak mogelijk maken asielopvangvoorzieningen’. Het is sinds 8 november in Internetconsultatie en tot en met 21 november kan er nog op worden gereageerd.

VVD gespleten

De voorzitter van de VVD-fractie in de gemeenteraad van Groningen (Ietje Jacobs-Setz) is “heel teleurgesteld in wat andere gemeenten en provincies doen om de opvangcrisis te bezweren” (Trouw, 7 november). Ze is van plan op het partijcongres een motie in te dienen waarin de Tweede Kamerfractie wordt opgeroepen vóór de spreidingswet te stemmen. Wel met de toevoeging ideeën te bedenken hoe de instroom van asielzoekers kan worden afgeremd (Dagblad van het Noorden, 15 november / betaalmuur).

VVD-raadslid Klaas Buigel (gemeente Westerwolde, waar Ter Apel onder valt) vindt dat de spreidingswet er moet komen en steunt dan ook de motie van Ietje Jacobs-Setz.  Toch vreest hij dat de motie van ‘Klassiek Liberaal’ kans maakt aangenomen te worden. Met die motie willen conservatief-liberale activisten dat de VVD zich expliciet uitspreekt tegen de “asieldwangwet”, zoals ze de wet noemen (NOS, 5 november).

Foto: Stefan Müller (climate stuff, 2 Mio views) (cc)

Blokkades in Berlijn tegen het stilzwijgen over de klimaatcatastrofe

Elke dag blokkeren klimaatactivisten in Berlijn een druk kruispunt. Tot grote woede van de automobilisten. De politie klaagt ook. Elke dag is een peleton agenten nodig om met zonnebloemolie de aan het plaveisel vastgelijmde demonstranten af te kunnen voeren. Het gaat ten koste van de criminaliteitsbestrijding, zegt een woordvoerder. De activisten van de groep Letzte Generation hebben andere zorgen. Ook in München vond gisteren een blokkade plaats onder het motto ‘Stilzwijgen of eindelijk de dodelijke noodsituatie van het klimaat serieus nemen’. Net als hun collega’s die hier en in omringende landen actie voeren in musea zeggen ze dat alleen dit soort acties de wereld wakker maakt. Voordat het te laat is. Het gaat allemaal veel te langzaam. Zelfs het Duitse Hooggerechtshof meent dat de Duitse klimaatwet niet ver genoeg gaat. De demonstranten eisen onder andere een snelheidslimiet van 100 kilometer op snelwegen en voortzetting van het in de zomermaanden geldende 9 euro ticket voor het openbaar vervoer.

Energie gaat voor klimaat

Voor dat laatste heeft de regering nu een nieuwe maatregel genomen: de introductie van een maandelijks vervoerbewijs van € 49, waarmee reizigers tegen lagere kosten gebruik kunnen maken van het openbaar vervoer over de korte en middellange afstand in het hele land. Dat kan iets betekenen voor het klimaat, maar het is vooral bedoeld om een dreigend tekort aan energie af te wenden. De meer door Poetin dan door de klimaatopwarming afgedwongen maatregel is onderdeel van een 200 miljard euro kostend pakket aan energiemaatregelen waarin ook compensatie voor hogere energieprijzen is opgenomen en een prijsplafond. De maatregelen hebben zowel in het binnenland als in de EU de nodige kritiek opgeroepen. Ze zouden vooral gunstig zijn voor het Duitse bedrijfsleven. Andere EU-lidstaten, zoals Spanje en Frankrijk, die aandringen op veel verdergaande Europese maatregelen ter beperking van de gasprijzen bekritiseerden Duitsland voor zijn ‘alleingang’ in de aanpak van de energiecrisis. Duitsland mag wel wat harder werken aan het onderling vertrouwen binnen de EU, zeker gezien de nauwe relaties die het land de afgelopen jaren heeft onderhouden met de veroorzaker van de huidige crisis, volgens Pawel Zerka van European Council on Foreign Relations. Op de laatste top in Praag kwamen de regeringsleiders nog niet verder dan een road map voor verdere besluitvorming door de energieministers.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Matt Kieffer (cc)

We gaan naar Qatar

COLUMN - We gaan naar Qatar. Nou ja, “we”? U misschien niet, maar de regering wel.

Dinsdag werd in de Tweede Kamer gestemd over de motie van D66 en ChristenUnie waarin het kabinet nog een keer werd opgeroepen geen delegatie naar het WK in Qatar te sturen.

‘Nog een keer’ want in 2021 werd een motie SP, D66, PvdA en ChristenUnie met eenzelfde boodschap al door de Tweede Kamer aangenomen. Omdat op 19 oktober jl.  bleek dat het kabinet die motie niet gaat uitvoeren. Er gaat wél een delegatie naar het WK. Welke bewindslieden afreizen zal later bekend worden gemaakt.

D66 en CU kwamen daarom nogmaals met een motie. Met een tweetal toevoegingen:

verzoekt de regering, indien de keuze wordt gemaakt toch te gaan, de delegatie zakelijk en sober vorm te geven door deze te beperken tot de minister van Buitenlandse Zaken en de mensenrechtenambassadeur

en

verzoekt de regering deze delegatie in te zetten om Qatar aan te spreken op de mensenrechten en te bewegen tot een royaal compensatiefonds voor de slachtoffers en nabestaanden van omgekomen arbeidsmigranten

De eerste motie (25 februari 2021) werd aangenomen met 96 stemmen voor en 53 tegen. Dit was de uitslag:
Voor: PVV (20), D66 (19), SP (14), GroenLinks (14), PvdA (9), ChristenUnie (5), PvdD (4), 50PLUS (3), SGP (3), DENK (3), Krol (1), Van Kooten-Arissen (1)
Tegen: VVD (32), CDA (19), FVD (2)

Foto: SP Groningen (cc)

Gemeenten zonder vluchtelingen

In april zagen we dat in 264 gemeenten geen reguliere asielopvang is. Op 20 oktober bracht de Volkskrant het nieuws dat zeven gemeenten helemaal niets aan vluchtelingenopvang deden. In de tussenliggende periode verschenen nog wat ander onderzoeken. Een overzicht en meer over die zeven gemeenten.

Sargasso onderzocht in een viertal artikelen (6 en 7 april, 19 en 20 april) hoe gemeenten omgingen met de opvang van asielzoekers. Later kwamen NOS (21 april), RTL Nieuws (17 september), het AD (30 september) en de Volkskrant (20 oktober) met soortgelijke onderzoeken.

Weinig structurele opvang

Sargasso 6 april:

Een onderzoekje via de locatiezoeker van het COA (Centraal Orgaan opvang asielzoekers) leert dat in  slechts 23,5% van de 345 gemeenten COA-vestigingen zijn.

Sargasso 7 april:Als gemeenten die nog geen  opvang hebben evenveel opvang zouden creëren als gemeenten van gelijke grootte (= zelfde aantal inwoners) al doen, zouden er ruim 26.600 bedden meer beschikbaar zijn geweest“.

Waar had een deel van die extra capaciteit ontwikkeld kunnen worden? Misschien lag het antwoord bij de NOS op 21 april:

Van de vijftig grootste gemeenten zijn er drie die de afgelopen twaalf jaar geen asielzoekers hebben opgevangen. Het gaat om Roosendaal, Delft en Westland.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Vorige Volgende