Wat is een realistische migratiepolitiek?

Na de deal van het trio Rutte-Meloni-Von der Leyen met Tunesië over het terugdringen van het aantal migranten naar Europa ging Manfred Weber, leider van de christendemocratische Europese Volkspartij (EVP) deze week ook op bezoek bij de Tunesische dictator Saied. De deal is bepaald niet onomstreden. Beelden van migranten die door Tunesië de woestijn in werden gestuurd hebben tot scherpe reacties geleid. Een gebrek aan draagvlak dreigt voor het nog steeds moeizame en instabiele Europese migratiebeleid. Met alle gevolgen voor de steun van de verantwoordelijke partijen bij de aankomende  verkiezingen in Webers thuisland, de deelstaat Beieren, straks in Nederland en volgend jaar in Europa. Voor Weber ook een reden om zich persoonlijk met de zaak te bemoeien. In Beieren, waar op 8 oktober parlementsverkiezingen worden gehouden, kan zittend premier Markus Söder ook wel wat steun gebruiken van zijn partijgenoot Weber. Söder zit in z’n maag met zijn extreemrechtse coalitiepartner Aiwanger die beschuldigd is van antisemitisme, maar zegt van niets te weten (‘het was mijn broer’; van wie heeft hij dat afgekeken?). Maar dit terzijde.

Video’s uit de woestijn

Weber stelt zich ferm op als het gaat om migratie.  Hij wil resultaten, zegt hij in een interview met Politico: ‘We hebben het hier over veel geld van de Europese belastingbetalers, en de cijfers moeten omlaag. Ik kan de Europese belastingbetaler niet uitleggen dat we hier zoveel belastinggeld uitgeven als we geen duidelijke resultaten boeken.’ Probleem is dat al dat geld gaat naar een autoritair, racistisch regime dat geen boodschap heeft aan mensenrechten. Saied voert de politieke repressie op tegen alle oppositie in zijn land en is meedogenloos tegenover alle migranten die via zijn land Europa proberen te bereiken. ‘De nieuwste partner van de EU aan de andere kant van de Middellandse Zee voert een campagne van geweld, massale uitzettingen en politieke repressie,’ schrijft Paola Tamma in een uitgebreide reportage uit het Tunesische Sfax. Overigens is er volgens de directeur-generaal van de EU-nabuurschapsafdeling nog geen geld overgemaakt naar Tunesië. Het is volgens hem ook nog te vroeg om nu al een daling in het aantal migranten te verwachten.

Weber probeert zich te profileren als de realistische middenfiguur. Hij maakt een onderscheid tussen politici die mensen bang maken voor migranten,  zoals de Poolse leider Kaczyński, en ‘moralisten’ die zeggen ‘dat we niet met Tunesië kunnen praten, dat ze geen partners voor ons zijn, omdat er enkele video’s uit de woestijn zijn of zoiets.’ Daartussen stelt de EVP zich op als de partij die samen met Tunesië streeft naar resultaten. Het is een voorbode voor wat we in de komende verkiezingscampagne van centrum-rechts kunnen verwachten: schermen met een ‘realistische’ koers in afwijking van linkse en rechtse ‘extremisten’. Maar wel hard blijven optreden tegen migranten om geen stemmen te verliezen.

Italië gaat migranten legaal binnenhalen

Ondertussen komen er berichten uit Italië dat de extreemrechtse premier Giorgia Meloni, die door anti-migratie stemmen aan de macht is gekomen, naar mogelijkheden zoekt voor legale migratie. Italië zit demografisch in de problemen. De afgelopen tien jaar is Italië met ongeveer 1,5 miljoen inwoners gekrompen (meer dan de bevolking van Milaan). In 39 van de 107 provincies zijn er meer gepensioneerden dan werkenden. Het pensioensysteem dreigt onhoudbaar te worden. Nu wordt geschat dat Italië de komende drie jaar 833.000 nieuwe migranten nodig heeft om het gat in de beroepsbevolking op te vullen. Het nieuwe migratiebeleid moet verder plaats maken voor 452.000 werknemers om seizoensbanen te vervullen in sectoren als de landbouw en het toerisme, maar ook voor langetermijnfuncties als loodgieters, elektriciens, zorgpersoneel en monteurs. Volgens migratie-expert Maurizio Ambrosini is dit een ‘realistisch’ beleid. Nicola Procaccini, Europarlementslid van de Europese Conservatieven en Hervormers, een rechtse concurrent van de EVP, steunt zijn partijgenoot Meloni. Zonder een gematigde hoeveelheid migranten kan een land niets, zegt hij. Dat weten ook de Poolse en Hongaarse regering, de grootste critici van het EU-migratiebeleid, die een tekort aan arbeidskrachten proberen op te heffen met Aziatische werknemers.

Wil de echte realist opstaan?

[update 1 september]