Het probleem met referenda

Een referendum is alleen zinvol als het duidelijkheid schept Mislukte referenda Laten we eerlijk zijn: de grote referenda van de afgelopen jaren zijn allemaal mislukt. Ze hebben chaos, onduidelijkheid, wantrouwen en onvrede opgeleverd. Neem het referendum over de Europese grondwet. De tegenstanders wonnen, maar gaven totaal verschillende geluiden over of verdrag moest worden aangepast, en zo ja hoe, of dat het helemaal moest verdwijnen. Zo ook met het Oekraïnereferendum. Hier werd zelfs expliciet duidelijk dat het veel tegenstemmers niet eens om dat verdrag zelf te doen was. Het Brexitreferendum leidde tot een politieke chaos waar geen einde aan lijkt te komen. Het is zelfs jaren later nog volkomen onduidelijk wat de meerderheid van het volk nu eigenlijk wil, terwijl dat te weten komen toch het doel van een referendum moet zijn.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 10-03-2022
Foto: Sebastiaan ter Burg (cc)

Democratie vernieuwen: iets minder geloof en wat meer argumenten graag

, door

OPINIE - Als we niet oppassen stijgt het gesprek over lokale democratie op wegens gebrek aan zwaartekracht, stellen Menno Hurenkamp en Evelien Tonkens. Leuke voorbeelden zijn goed, maar vergelijking van wat werkt en wat niet is beter. En dat laatste gebeurt amper, ook niet in het laatste nummer van het Tijdschrift voor Sociale Vraagstukken.

Sommige mensen hebben grote monden, andere grote hersenen en weer andere grote portemonnees. En die kenmerken overlappen ook nog eens vaak. Is het niet fijn voor iedereen die geeft om vrijheid, broederschap én gelijkheid dat deze categorie mensen flink in de wielen gereden wordt door instituties en hun perfide handelingen zoals regels verzinnen en handhaven? Zeker nu we uit zo’n beetje al het vergelijkend economisch, sociologisch en politicologisch onderzoek van de afgelopen jaren leren dat de ongelijkheid in termen van geld, macht en invloed eerder groter dan kleiner wordt?

Het laatste nummer van het Tijdschrift voor Sociale Vraagstukken over ‘De haperende lokale democratie’ denkt echter een andere kant op. Het bevat gevalsbeschrijvingen van lokale experimenten en pleidooien om vooral door te gaan met het vervangen of tenminste aanvullen van de representatieve democratie. Maar geen evaluaties op basis waarvan bestuurders, burgers of politici lokaal hun eigen afwegingen kunnen maken. Dat is een gemiste kans.

Waan van de dag

Keiharde machtsstrijd binnen Forum voor Democratie

, door

Henk Otten, die dit weekend pittige kritiek oefende in NRC op de boreale uitlatingen die Thierry Baudet regelmatig doet, werd binnen een paar dagen op een zijspoor gerangeerd. Hem werd verzocht het penningmeesterschap uit handen te geven. Ook gaf Thierry Baudet in een tweet te kennen dat Otten binnenkort terug zal treden als fractiemedewerker. Otten, die tot dus toe werd voorgesteld als fractievoorzitter in de Eerste Kamer, werd in de tweet gereduceerd tot ‘beoogd Eerste Kamerlid’.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Democratische dwaallichten in Indiase verkiezingen

, door

ANALYSE - Aan de grens met India en Pakistan ligt de drassige Banni steppe, de thuisbasis van een mystiek verschijnsel: felgekleurde lichtjes, door de lokale bevolking Chir Batti genoemd, verschijnen op donkere avonden aan de hemel. Naar verluidt hebben de betoverende dwaallichtjes meerdere malen reizigers van hun pad afgeleid, die vervolgens in de nabije netelige jungles verdwaalden.

Niet alleen de reizigers, maar vele Indiase kiezers staan op het punt slachtoffer te worden van een dwaallicht in de grootste democratie ter wereld.

In april en mei gaat het gros van de 900 miljoen stemgerechtigden naar de stembureaus om de Lok Shaba, het Indiase Lagerhuis, te kiezen. Om deze majeure operatie logistiek mogelijk te maken, zijn er maar liefst zeven stembusgangen, waarvan de derde afgelopen dinsdag plaatsvond.

Rechtse revolutie

Centraal in de Indiase verkiezingen staat de (in)populariteit van de premier, Narendra Modi. De rechts-nationalist kwam in 2014 aan de macht toen zijn BJP-partij samen wat kleinere rechtse partijen een absolute meerderheid veroverde in de Lok Shaba.

De BJP beloofde de kiezer democratische vernieuwing, kansen voor de jeugd en een einde aan de corruptie, die onder het bewind van de INC-partij hoogtij vierde. Zulke campagnethema’s zijn een terugkerend motief in Aziatische landen, waarin partijen telkens elkaar opvolgen met de belofte om de corruptie van de voorganger te bestrijden.

Foto: Afbeelding public domain. The Signing of Peace in the Hall of Mirrors, Versailles door William Orpen (1919, Imperial War Museum). copyright ok. Gecheckt 28-09-2022

Geen staat zonder vijand

, door

RECENSIE - ‘Het begrip staat veronderstelt het begrip van het politieke.’ Met deze cryptische zin opent het essay Het begrip politiek, van de Duitse rechtsfilosoof Carl Schmitt (1880-1985). Schmitt heeft een omvangrijk oeuvre achtergelaten, maar dit essay is waarschijnlijk zijn bekendste werk.

Bekend en verguisd. Schmitt was, om het zo maar te zeggen, ‘fout’. Hij deed begin jaren dertig van de vorige eeuw dappere pogingen om zich op te werpen als dé rechtsfilosoof van de nieuwe nationaalsocialistische heilstaat. Maar Het begrip politiek verscheen kort voor Hitlers machtsovername en was geen pluimstrijkerij of een open sollicitatie. Kort daarna heeft hij de tekst nog bewerkt om er een ‘passender’ visitekaartje van te maken, bijvoorbeeld door alle verwijzingen naar Joodse auteurs te verwijderen, maar erg veel heeft dat niet geholpen.

Het begrip politiek trok na een lange periode in de vergetelheid recent weer de aandacht. En gedurende de laatste jaren misschien meer dan ooit, nu het begrip ‘nationale staat’, na dertig jaar Europese eenwording, op vele plaatsen weer van zolder wordt gehaald. En als Schmitt iéts is, dan is het de filosoof van de moderne soevereine staat. En van de politiek die daaraan ten grondslag ligt.

‘Politiek is de kunst van het mogelijke,’ heeft Otto von Bismarck ooit gezegd. (En hij liet tijdens zijn leven zien hoe je het onmogelijke mogelijk kon maken.) Politiek was voor hem haute politique, de omgang tussen staten door middel van diplomatie of oorlog. De staat had in zijn ogen een beperkte taak. Ze zorgde voor rust en orde, opdat het recht en de economie konden bloeien. En dat maakte het weer mogelijk om belastingen te innen, soldaten te rekruteren, en desgewenst ten strijde te trekken.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Waan van de dag

Nederland doet het helemaal niet zo goed in Brussel

, door

Twee kopjes koffie per week. Meer zijn wij, Nederlanders niet kwijt aan de Europese Unie. Geloof die Haagse politici niet, wanneer ze de komende weken en maanden u vertellen dat ons land teveel betaalt aan de Europese Unie. We zitten voor een dubbeltje op de eerste rang.

De samenvatting van Cas Mudde:

Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten

KRAS | Hommeles

, door

Ze gingen met z’n tweeën een rechtse partij oprichten volgens het klassieke model: leuke voordeeltjes voor het grote bedrijfsleven ten koste van sociale wetgeving, en als de mensen gaan morren zeggen we dat het de schuld is van links en/of de achterlijke buitenlanders. Dat ging lekker. Tot de handelsreiziger in voordeeltjes erachter kwam dat zijn vriend dat over die buitenlanders werkelijk meende. Dat was niet de bedoeling.

Toen kwam er hommeles. Mensen begonnen als een dolle over elkaar te kakelen. Omstanders vermaakten zich: dit was ander gekakel dan men toch al van het duo en hun entourage gewend was. Men trok onflatteuze vergelijkingen met de partijen van die kale en van de peroxideman. Het leek haast een wetmatigheid. Als je types met een grote bek bij elkaar zet, jagen ze eerst de buitenwacht de stuipen op het lijf met hun bombast, maar uiteindelijk gaan ze ook elkaar voor rotte vis uitmaken.

Foto: Joan (cc)

Sanchez staat op winst in Spanje

, door

ELDERS - Zondag zijn er Spanje parlementsverkiezingen. Of de socialisten aan de macht kunnen blijven is onzeker.

Dit waren de voorspellingen van begin deze week: de socialisten (PSOE) van interim-premier Pedro Sanchez zouden tussen de 134 en 139 zetels halen in het 350 leden tellende parlement. De conservatieven (PP) verliezen en komen uit op 81-86 zetels, de liberale Ciudadanos mogen rekenen op 42-44 en de extreemrechtse nieuwkomer Vox op 30-32 zetels. Bij elkaar opgeteld lijkt een rechtse coalitie dus onvoldoende aanhang te krijgen. Een linkse regering van de PSOE met Podemos (staat in de polls op 27 zetels) en een Catalaanse partij behoort tot de mogelijkheden. Maar net als in 2016, toen de PP tekort kwam voor een probleemloze voortzetting van de regering Rajoy zal het Sanchez moeite kosten een stabiele coalitie te vormen. Vanuit de gevangenis liet Oriol Junqueras, de leider van de Catalaanse partij die Sanchez begin dit jaar dwong verkiezingen uit te schrijven, weten dat hij in elk geval rechts niet aan de macht gaat helpen.

Sanchez heeft Rajoy vorig jaar juni afgelost nadat de PSOE een motie van wantrouwen tegen de zittende minderheidsregering van de PP had gewonnen. Rajoy viel uiteindelijk over een langlopend corruptieschandaal waar zijn partij in betrokken was. Hij is inmiddels vervangen door Pablo Casado die de PP een flinke ruk naar rechts heeft gegeven. Casado (38) is een gedreven Spaanse nationalist die zich laat inspireren door populistische partijen elders in Europa. Dat heeft ook te maken met het feit dat de PP sinds vorig najaar op de rechterflank flinke concurrentie heeft gekregen van de extreemrechtse Vox. Deze partij was de grote winnaar bij verkiezingen in de provincie Andalusië, in december vorig jaar, en is nu de gedoogpartner in een rechtse regering in dit traditioneel linkse bolwerk.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Dion Graus zweet peentjes

, door

PVV-Kamerlid Dion Graus zegt in Heerlen te wonen en vangt daardoor een forse onkostenvergoeding voor logies in Den Haag, maar buren zeggen hem nooit te zien. Op het desbetreffende adres blijkt zijn moeder te wonen, zo onthulden Volkskrant en EenVandaag dinsdag.

Zelf heeft Graus (volgens eigen zeggen óók) een ruim appartement in Voorburg. Hij trachtte de Volkskrant nog van publicatie af te doen zien door de krant te dreigen met een rechtszaak. De PVV’er heeft de schijn echter tegen.

Het verschil in vergoeding bedraagt zo’n €11.000,- per jaar. Over een periode van twaalf jaar kamerlidmaatschap zou Graus dan meer dan honderdduizend euro teveel hebben ontvangen. Verscheidene partijen willen nu het naadje van de kous weten.

Wat niet helpt is dat er op dit moment géén controle plaatsvindt waar Kamerleden daadwerkelijk wonen, en dat de criteria voor de vaste woon- en verblijfplaats in de regels voor de vergoeding ontbreken.

Vorige Volgende