Emissieloze luchtvaart in het noorden?

Groningen Airport Eelde, de op 4 na grootste luchthaven van Nederland. Van de 21 burgerluchthavens – zeg ik er maar even bij. Of van de 49 Nederlandse luchthavens in totaal. Dat klinkt nog beter. Vorige week maandag schetste minister Van Nieuwenhuizen de karakteristiek van vliegveldje bij Eelde: de op één na oudste, op vier na grootste en één van de meest toekomstgerichte luchthavens van Nederland. Toekomstgericht? Jawel. Toekomstbestendig? Dat is nog maar zeer de vraag. De minister sprak er ter gelegenheid van de opening van een zonnepark van 63.196 zonnepanelen, aangelegd tussen  de start- en landingsbaan. Het is volgens de eigenaren GroenLeven en Groningen Airport Eelde “het eerste zonnepark ter wereld dat op deze manier op een actieve gereguleerde luchthaven is aangelegd.”

Door: Foto: cc commons.wikimedia.org Luchtfoto Groningen Airport. Foto Kas van Zonneveld
Foto: Erik Olaerts (cc)

Energietransitie in de geest van Jan Schaefer

, door

COLUMN - Wat ligt er meer voor de hand dan de lessen van de stadsvernieuwing ter harte te nemen nu we voor een vergelijkbare opgave staan om in Nederland miljoenen huizen te verduurzamen en van nieuwe energie- en warmtebronnen te voorzien?

Zo rond 1970 lagen de meeste gemeentelijke binnensteden er beroerd bij. Grote delen van de woningvoorraad in en rondom de centra dateerden van eind negentiende, begin twintigste eeuw en stonden zo ongeveer op instorten. Ze waren met hun houten vloeren en eensteensmuren gehorig, tochtig en vochtig. Bovendien waren ze gebouwd in de tijd van paard en wagen en niet berekend op parkeren voor de deur.

In Amsterdam waren, aldus onderzoek van de gemeente, 25.000 woningen zonder meer rijp voor de sloop, en moesten er meer dan 100.000 totaal gerenoveerd worden. Bijna de helft van de Amsterdammers zou daardoor moeten verhuizen. Vergelijkbare geluiden klonken op uit stadhuizen elders in het land. Grote delen van de binnensteden van Arnhem, Deventer, Tilburg, Utrecht, Dordrecht, Zwolle en Groningen waren verzamelingen bouwvallen. Het land stond voor een ongekende verbouwing, zoveel was duidelijk.

Er was – onder stedenbouwkundigen – ook consensus over wat er moest gebeuren. De filosofie van ruimte, lucht en licht, waarmee na de oorlog overal buitenwijken met flatgebouwen in het groen waren opgetrokken, moest nu op de oudere delen van de stad worden losgelaten. Cityvorming heette dat in het jargon, wat in het kort neerkwam op massale sloop, ruimte voor wegen en compacte gestapelde bebouwing. Met vette viltstiften werden er hele nieuwe stadsdelen op de kaart getekend.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Quote du Jour

Quote du Jour | “I’m done with fossil fuels. They’re done”

, door

ExxonMobil en Chevron hebben goede kwartaalcijfers bekend gemaakt, toch dalen de aandelenkoersen. Jim Cramer, presentator van Mad Money on CNBC, stelt:

I’m done with fossil fuels. They’re done. They’re just done. (…) We’re seeing divestment all over the world. (…) We’re in the death knell phase (…) This is the other side of Tesla. (…) These are tabacco, we’re not gonna own them any more.

 

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-02-2022

De meeste klimaatmodellen doen het prima!

, door

ANALYSE - Wetenschappelijke modellen zijn geen glazen bollen. En wetenschappers geen helderzienden. Dat pretenderen ze ook niet te zijn. Alleen charlatans suggereren dat ze in de toekomst kunnen kijken. Wetenschappers kunnen op basis van hun vakkennis wel iets zeggen over oorzaak en gevolg. En daarmee kunnen ze voorwaardelijke voorspellingen doen: als dit, dan dat. Als ik het glas dat ik in mijn hand heb loslaat, zal het vallen. Niemand zal dat een onjuiste voorspelling noemen als het glas heelhuids de tafel haalt omdat ik het niet echt heb losgelaten. Ook klimaatwetenschappers doen alleen voorwaardelijke voorspellingen, op basis van hun vakkennis. Bij het interpreteren van klimaatprojecties en modelresultaten is het belangrijk om daar rekening mee te houden.

Modelprojectie uit een rapport van Exxon uit 1982. Deze projectie is overigens niet meegenomen in het onderzoek van Hausfather et al. (Bron: InsideClimate News)

Klimaatmodellen simuleren de fysica van het klimaatsysteem. Dat begon in de tweede helft van de vorige eeuw met het doorrekenen van een relatief eenvoudige energiebalans. Het soort berekeningen dat Arrhenius eind 19e eeuw nog met de hand moest doen. Computers maakten het mogelijk om die berekeningen aanzienlijk te verfijnen. Al snel werden die berekeningen aangevuld met simulaties van atmosferische circulatie en van verdamping en condensatie van water. Met het groeien van de klimaatkennis en het toenemen van de rekenkracht van computers werden de modellen steeds uitgebreider en fijnmaziger.

Foto: NASA Earth Observatory (cc)

Hoe klimaatontkenners – ook Marcel Crok – de boel flessen

, door

Klimaatontkenners gebruiken verschillende technieken om misinformatie te verspreiden, en een daarvan is datamanipulatie.  John Christy maakte een grafiek die zou moeten aantonen dat klimaatopwarming niet bestaat. En met succes, want de grafiek is zelfs gebruikt in het Amerikaans congres. Ook onze grote vriend Marcel Crok gebruikte het tijdens zijn TedX talk die door Ted van een waarschuwing werd voorzien, omdat zijn ‘sweeping claims’ niet onderbouwd zijn. Crok blijft deze grafiek, ondanks de problemen die ermee zijn gewoon gebruiken. Maarten Keulemans trok hierover recent ook al aan de bel, maar gaat er verder niet heel erg diep op in.

Youtuber GraphWizard deed dat wel en maakte een filmpje om te reconstrueren hoe deze grafiek tot stand kwam. Kijk en huiver.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Quote du Jour

Quote du Jour | Businesscase voor kernenergie

, door


Laten we het ontdoen van de morele component en er heel zakelijk naar kijken. Gelet op de prijsdaling van duurzame energiebronnen als wind en zon, vind ik de businesscase voor kernenergie gewoon niet sterk. Ik hoop dat de voorstanders van kernenergie er even weinig ideologisch en even zakelijk naar kijken als ik nu doe.

Eurocommissaris Frans Timmermans geeft in een interview in het NRC aan dat hij geen ideologische bezwaren heeft tegen kernenergie, maar dat de kostprijs niet in het voordeel pleit van de businesscase van kernenergie. Kernenergie is inderdaad duur in vergelijking met wind- en zonneenergie. De prijsdaling van wind- en zonneenergie is voor een belangrijk deel het gevolg van flinke subsidies en investeringen in innovatie.

Foto: Nogwater (cc)

Gaat Marcel Crok Sargasso voor de rechter slepen?

, door

Ik had tot de dag van vandaag nog nooit van Joost Berculo gehoord, maar nu lees ik op zijn website @sargasso dat ik een klimaatcrimineel ben omdat de term klimaatontkenner niet langer de lading zou dekken. […] Ik heb een bericht gestuurd aan het bestuur van @sargasso om in ieder geval mijn naam en verwijzing naar mijn werk uit het bericht te verwijderen.

Aldus Marcel Crok, alweer bijna een half jaar geleden op Twitter. Marcel Crok, u weet wel, de ‘klimaatsceptische’ wetenschapsjournalist en medeoprichter van het blog Climategate en Stichting Clintel. En ja, het klopt, hij werd een klimaatcrimineel genoemd op Sargasso. Nou ja, om precies te zijn een ‘nuttige idioot’, maar we begrijpen de verwarring. Ook snappen we dat Marcel Crok daar niet zo blij mee was, ondanks de door hemzelf geclaimde onbeduidendheid van degene die de column schreef.

Wat we minder begrijpen is dat Marcel Crok toen besloot Sargasso te benaderen en te eisen dat zijn naam zou worden verwijderd uit het artikel, of anders… Dat hij niet inzag dat het hier ging om een column, dat men daarin nog wel eens een hyperbool gebruikt, en dat die polemisch van aard kunnen zijn. En ook dat dat in Nederland gewoon mag, zeker tegen een persoon die zichzelf zo nadrukkelijk in de publieke belangstelling manoeuvreert.

Foto: Peg Hunter (cc)

Klimaatzaak kinderen vs. VS afgewezen

, door

De uitspraak van de Nederlandse Hoge Raad in de klimaatzaak die Urgenda tegen de Nederlandse overheid had aangespannen leverde wereldwijd publiciteit op. Sinds 2015 loopt er een soortgelijke zaak in de VS. Een groep van 21 kinderen was van mening dat het beleid dat voormalig president Obama voerde om de nationale fossiele energiewinning te verhogen hun recht op een veilig klimaat op het spel zette. De kinderen klaagden de federale overheid aan.

Obama en President Trump hebben de afgelopen jaren hun best gedaan het niet tot een inhoudelijke behandeling van de zaak te laten komen. In een uitspraak van het Ninth Circuit Court of Appeals wordt de zaak door de rechters afgewezen.

De rechters waren het er alle drie over eens dat klimaatverandering een urgent, bedreigend probleem is, maar oordeelden dat de eisers, die tussen de 8 en 19 jaar oud waren toen de zaak werd aangespannen, geen grond voor de aanklacht hadden. Het zetten van klimaatdoelstellingen is volgens de rechters aan de wetgevende macht. In het vonnis stellen de rechters:

The panel reluctantly concluded that the plaintiffs’ case must be made to the political branches or to the electorate at large.

 

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Toshiyuki IMAI (cc)

Wereldtemperatuur | Update december 2019

, door

DATA - Er is weer een jaar voorbij. In de meeste klimaatreeksen was 2019 het op een na warmste jaar sinds start metingen. Zonder iets als een El Nino. Duidelijke indicatie van de structureel voortdenderende opwarming. Ook in onze weergave is 2019 het op een na warmste jaar. Maar wat vooral opvalt, is het gebrek aan uitschieters naar beneden de laatste 5 jaar.


Als we even de vrijheid nemen de jaren in onze reeks ook individueel te beschouwen, ziet het er zo uit:

Voor de oceanen was 2019 overigens wel het warmste jaar. En omdat ongeveer 90% van de opwarming in de oceanen gaat zitten, is dat ook zorgwekkend.

Nog wat ander nieuws. Het overschakelen van de hele wereld naar een volledig duurzame energievoorziening kost 73 duizend miljard dollar. En is in zeven jaar terugverdiend….

Het overzicht van de wereldwijde temperatuurafwijkingen is gebaseerd op de metingen van RSS MSU TLT 4.0, GISS – gistemp v4, Hadcrut4 (4.6), NCDC (NOAAGlobalTemp v5), Copernicus ERA5 en JMA.
We nemen daar maandelijks het gemiddelde van en bepalen ook nog het lopende gemiddelde over alle metingen van 36 maanden (drie jaar), 132 maanden (elf jaar) en dertig jaar. Let op: het gaat hier om gemiddelde afwijkingen over meerdere reeksen met verschillende referentieperiodes. Getallen bieden dus alleen een indicatie van de trend.

Foto: bert kommerij (cc)

Schone lucht akkoord

, door

COLUMN, OPINIE - .

Uiteindelijk doel is dat het overal in Nederland net zo schoon is als op de Waddeneilanden nu.

Met dat ideaal presenteerde minister Van Veldhoven gisteren het ‘Schone Lucht Akkoord’, een overeenkomst tussen Rijk, 9 provincies en 35 gemeenten om “50% gezondheidswinst in 2030 ten opzichte van 2016 te behalen”.

Tegelijkertijd startte de internetconsultatie, waar iedereen tot 10 februari kan reageren op een vijftal vragen. Er wordt niet alleen gevraagd naar wat men van vindt van de maatregelen die in het akkoord zijn genoemd, maar ook naar ideeën hoe die maatregelen het beste kunnen worden vorm gegeven

Tevens wordt gevraagd naar wat het Rijk nog meer kan doen, hoe mensen zo effectief mogelijk betrokken kunnen worden in de uitvoering van het Schone Lucht Akkoord en wat er ook voor na 2023 nodig is voor een schone lucht.

Het is niet aardig om goede bedoelingen lek te schieten. Toch een paar kanttekeningen.

Waarom ontbreken bij de ondertekenaars de provincies Friesland, Groningen en Limburg? De Friese en Groningse Waddeneilanden mogen dan erg schone lucht hebben, er zijn in die provincies ook factoren aanwezig die bijdragen aan luchtvervuiling.

Wel mooi dat de Limburgse gemeente Nederweert een van de vuilste gemeenten, het akkoord heeft ondertekend. Maar waarom hebben slecht 35 van de 355 gemeenten het akkoord ondertekend?

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende