Moskou weigert opening archief Wallenberg

Het is nog steeds niet duidelijk wat er met de Zweedse diplomaat Wallenberg na de oorlog in de Sovjet-Unie is gebeurd. Nabestaanden van Wallenberg proberen al decennia lang opening van zaken te krijgen in Rusland. Vorig jaar verloren ze een rechtszaak tegen de FSB, de Russische geheime dienst. Deze week werd hun beroep afgewezen. De dienst zou de familie toegang tot de archieven weigeren met een beroep op de privacy van de nabestaanden van Wallenberg's medegevangenen. In de Tweede Wereldoorlog heeft de Zweedse diplomaat Raoul Wallenberg, eerste secretaris van de Zweedse ambassade in Boedapest, duizenden Hongaarse Joden gered door te voorkomen dat het grootste Jodengetto werd uitgemoord en door talrijke Joden een quasi tijdelijk paspoort te verstrekken voor het neutrale Zweden. Hij werd in januari 1945 na de bevrijding van Boedapest door het Rode Leger meegenomen naar Moskou. Daarna is niets meer van hem vernomen. Pas in 2016 is hij door de Zweedse overheid officieel dood verklaard.

Door: Foto: rchappo2002 (cc)
Foto: Defence Images (cc)

Militair vertoon

, door

ELDERS - In Oost-Europa heerst een Koude Oorlog sfeer. Volgens de Finse minister van Defensie wordt er vooral een propagandaoorlog gevoerd.

Rusland en Wit-Rusland houden deze maand gezamenlijk militaire oefeningen onder de naam Zapad-2017. De operatie is onderdeel van een vier jaar durende cyclus van oefeningen in verschillende delen van Rusland. Zapad (Westen) speelt zich af langs de westelijke grens en dat leidt in aangrenzende landen en de westerse wereld tot verhoogde spanning.

In de OVSE is afgesproken dat bij militaire oefeningen met meer dan 13.000 soldaten buitenlandse waarnemers moeten worden toegelaten. Zapad haalt dat aantal niet volgens de Russen, maar dat wordt door NATO-analisten betwijfeld. Zij vermoeden dat het aantal deelnemers kan oplopen tot 100.000. Westerse media tonen zorgwekkende beelden. Trouw (€) had gisteren een graphic met een alarmerende vergelijking tussen aantallen soldaten aan de west- en de oostkant van de nieuwe Koude Oorlogsgrens: 405.560 tegen 879.00.

Russische invasie

President Poroshenko van Oekraïne ziet een groot gevaar in de Russische militaire oefeningen. Hij acht het mogelijk dat Zapad een voorbode is voor een invasie in zijn land en een aanvalsoorlog die het hele continent treft. Russische agressie is eerder ingeluid door militaire oefeningen. Keir Giles, een Britse Rusland-expert erkent dit, maar verwacht geen herhaling van de acties van de Russen in 2008 (tegen Georgië) en 2014 (Oekraïene). De politieke situatie is niet vergelijkbaar, nog afgezien van het feit dat de Russen in de tussentijd vele oefeningen hebben gehouden zonder dat daar enige dreiging van uit ging.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: J. A. Alcaide (cc)

Zweden als voorbeeld

, door

ELDERS - Zweden geeft met een nieuwe klimaatwet het voorbeeld voor Europese landen die de akkoorden van Parijs serieus willen nemen. Het sociale klimaat van het land wordt wel ondermijnd door groeiende problemen in de omgang met minderheden. 

Toen de Amerikaanse president Trump aankondigde dat zijn land het klimaatakkoord gaat opzeggen reageerde Zweden met de oproep aan Europa om nu het voortouw te nemen om de doel die in 2015 in Parijs overeen zijn gekomen alsnog te halen. Vorige week gaf het land zelf het voorbeeld door met overgrote meerderheid een wet aan te nemen die Zweden in 2045, vijf jaar eerder dan aanvankelijk gepland klimaatneutraal moet maken. De hoeveelheid uitstoot die Zweden creëerde in 1990 moet in 2030 met 63 procent zijn gedaald. In 2040 moet die daling op 75 procent zitten, waarna de uitstoot in 2045 dus compleet neutraal moet zijn. Elke vier jaar moet Zweden volgens de wet een beleidplan met specifieke doelen publiceren en een onafhankelijke Klimaatraad controleert het proces.

Ondanks dat het land  al voor een groot deel met bos bedekt is wordt de aanplant van nieuwe bomen ter compensatie van CO2 uitstoot niet uitgesloten. Uitbreiding van het aantal windmolenparken is al gestart met de Oostenrijkse firma Ökoenergie. Dat dreigt dan wel weer ten koste dreigen te gaan van de ruimte voor de Sami-minderheid in het noorden. ‘We hebben het windpark in overleg gepland, zodat het voor beide kanten OK is’, zegt de manager van Ökoenergie. Maar dat zal de toenemende spanningen tussen verschillende etnische bevolkingsgroepen in Zweden niet meteen wegnemen.

Foto: Vanerpaddel (cc)

Cursus bevallen in de auto

, door

ELDERS - Zweden, ooit een model verzorgingsstaat, worstelt met bezuinigingen. Voor het eerst dragen Groenen er regeringsverantwoordelijkheid. En dat gaat niet zonder problemen. 

De Zweedse regering trekt een bedrag van ruim 50 miljoen euro uit om de kraamzorg in het land te verbeteren. Daarmee zou nieuwe personeel kunnen worden aangetrokken voor noodlijdende klinieken. Het is een antwoord op de veel bekritiseerde sluiting van kraamklinieken en de gang van zwangere vrouwen naar buurland Finland vanwege beddentekort in de Zweedse ziekenhuizen. Twee vroedvrouwen van een kliniek in het noorden van het land die moet sluiten zijn gestart met een cursus bevallen in de auto. Als de kliniek in Sollefteå sluit moeten vrouwen meer dan honderd kilometer reizen voor hulp nodig bij de bevalling. Vorig jaar zomer was al massaal tegen het plan van de regionale autoriteiten geprotesteerd. Twee maanden geleden werd de kliniek bezet.

Kraamklinieken vallen in Zweden onder de verantwoordelijkheid van de regionale autoriteiten. Maar nu komt de landelijke regering toch in actie. De minderheidscoalitie van Sociaaldemocraten en Groenen is voor deze extra uitgave wel afhankelijk van de Linkse Partij. Jonas Sjöstedt van de Vänsterpartiet is bereid zijn steun te geven. Zwangere vrouwen moeten er op kunnen vertrouwen dat ze de nodige zorg kunnen krijgen, meent hij. Je mag daar geen onzekerheid over laten voortbestaan.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Waan van de dag

Baas over eigen zak(centen): ‘juridisch abortusrecht’ voor mannen

, door

Vrouwen die menen (nog) niet toe te zijn aan het moederschap hebben bij een ongeplande zwangerschap het recht zich van hun aanstaande ouderschap te ontdoen.

Mannen die menen (nog) niet toe te zijn aan het vaderschap hebben bij een ongeplande zwangerschap echter níét het recht om zich (eenzijdig) van hún aanstaande ouderschap te ontdoen.

Wat te doen aan deze rechtsongelijkheid?

De jongerenafdeling van een Zweedse liberale partij stelt een oplossing voor.

Foto: H. Michael Karshis (cc)

Brexit voedt vreemdelingenhaat

, door

ELDERS - Wie geen Brits paspoort heeft is niet meer welkom in het Verenigd Koninkrijk.

Premier Theresa May kondigde deze week een ‘harde Brexit’ aan. Het Verenigd Koninkrijk stapt uit de interne Europese markt en wil er ook niet bij blijven via een associatieverdrag zoals Noorwegen dat bijvoorbeeld heeft. Zo herwint het land volledige zeggenschap over de immigratie, het voornaamse breekpunt voor de voorstanders van het opzeggen van het EU-lidmaatschap. De conservatieve regering stuurt aan op een geheel nieuwe relatie van de Britten met het continent. Daarmee moeten op de eerste plaats de Britse belangen worden gediend. Het Financiële Dagblad signaleerde overigens enige dubbelzinnigheid in de redevoering van May die specifieke regelingen suggereerde voor de export van auto’s en financiële diensten. Daarmee zou de premier er alsnog op uit zijn de ‘krenten uit de pap’ te halen.

De 3 miljoen EU-burgers die nu in het Verenigd Koninkrijk wonen en werken krijgen nu al te maken met vervelende bijwerkingen van de Brexit. Mensen die proberen zekerheid te krijgen over hun status krijgen van het Ministerie van Binnenlandse Zaken afwijzende berichten. Zo kreeg Monique Hawkins, een Nederlandse vrouw die al 24 jaar in Engeland woont, te horen dat ze het land zou moeten verlaten toen ze de Britse nationaliteit aanvroeg. Hetzelfde overkwam een Duitse neurowetenschapper, die daar werkt aan de universiteit en getrouwd is met een Britse vrouw. Hij ontving een standaardbrief met de mededeling dat hij moest vertrekken omdat zijn nationaliteit niet op kon worden vastgesteld op basis van de kopie die hij opstuurde van zijn Duitse paspoort. De intimiderende brieven, die volledig in strijd zijn met ook in het VK nog geldende EU-wetten, waren aanleiding voor de oprichting van een belangengemeenschap van EU-burgers.

Foto: Michiel van Nimwegen (cc)

Behålla

, door

Waar in Nederland het vakbondslidmaatschap tanende is, is dat in Zweden wel anders, merkte Eddy Stam tijdens een bluesfestival.

Mijn vriend en collega Mari en ik bezochten een klein bluesfestival in Noord-Zweden. De hoofdsponsors waren de collega-vakbonden IF Metall en Kommunal.

Nu heb ik mij wel vaker afgevraagd of vakbonden evenementen moet sponsoren. Zo was er bij ABVAKABO een jarenlange traditie om voor duizenden euro’s appels uit te delen bij de Nijmeegse vierdaagse. Ik was er op tegen om de simpele reden dat er nog nooit een lid is bijgekomen omdat ze een appel hebben gekregen. En omdat ze aan het vierdaagsen zijn, heb je ook geen tijd om een gesprekje aan te knopen. En dat is juist het ding van iets weggeven, een wervingsgesprekje te beginnen.

Dus zochten we op het festival terrein naar de wervings“stand” van de collega’s. Die was er niet. Nog meer redenen om je af te vragen waarom de bonden dit sponsoren.

Maar goed, wij waren er voor ons plezier en hadden ook een zitplaats nodig om de hele avond door te brengen. We vonden een paar grote stenen waar we min of meer op de eerste rij zaten. Achter ons zat een vrolijk koppel zich te verwonderen waar wij helemaal vandaan kwamen. Dus was er snel een gesprek. Zij was ambulancechauffeur en hij buschauffeur. Toch maar gevraagd of ze lid waren. “ Natuurlijk!” antwoorden ze bijna verontwaardigd. “Zodra ze er is, zullen we jullie introduceren aan de voorzitter”.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Hendrik Ploeger (cc)

Fossielvrij beleggen

, door

ELDERS - Europese steden gaan verder dan nationale regeringen en de EU bij het terugdringen van fossiele energie.

De stad Stuttgart heeft deze week besloten niet langer te beleggen in de fossiele industrie. De stad trekt investeringen terug uit zo’n 75 beursgenoteerde bedrijven, die betrokken zijn  bij de exploitatie van kolen, gas of schaliegas, waaronder EnBW, EON, RWE, BASF en Bayer. Stuttgart volgt hiermee het beleid van andere Duitse steden, zoals Münster en Berlijn.

De Gemeenteraad van Stockholm heeft vorige maand ook al afscheid genomen van beleggingen in olie en gas. Het is een deel van de plannen die Stockholm sinds 2014 heeft gemaakt om de stad fossielvrij te maken. Een ander onderdeel is de hele gemeentelijke organisatie fossielvrij te maken in 2030. Stockholm had eerder al investeringen in de tabaksindustrie, alcoholische dranken, pornografie en wapens in de ban gedaan. Op initiatief van de Groenen, de een na grootste partij in het stadsbestuur, en met de steun van de milieubeweging zijn daar nu fossiele brandstoffen aan toegevoegd.

Volgens Fossil Free Europe was Oslo eind vorig jaar de eerste stad ter wereld die een einde maakte aan investeringen in fossiele brandstoffen. Een niet onbelangrijk teken in Noorwegen, een land dat leeft van olie en gas. Fossiele brandstoffen gaan tot het verleden behoren, zei een woordvoerder van de Noorse milieubeweging.  Lan Marie Nguyen Berg, van de Noorse Groenen in Oslo, verdedigde de maatregel ook uit financieel oogpunt. Met investeringen in fossiele brandstoffen lopen we een steeds groter risico dat we straks onze pensioenen niet meer kunnen uitbetalen.

Foto: Martin Svalin (cc)

Zweedse Groenen onder druk

, door

ELDERS - De Zweedse Groenen zijn de schietschijf van de rechtse anti-islam beweging in Zweden.

Mehmet Kaplan, de groene minister van Volkshuisvesting in de minderheidsregering van sociaaldemocraten en groenen, is opgestapt na kritiek in de media over zijn relaties met rechtse Turkse groepen en een oude uitspraak waarin hij de wijze waarop Israël omgaat met Palestijnen vergeleek met de behandeling van Joden door de nazi’s. Daarbovenop kwam de weigering van Yasri Khan, kandidaat-hoofdbestuurslid en gemeenteraadslid van de groene partij, om een vrouwelijke journalist de hand te drukken. Ook hij heeft zich teruggetrokken. Het tonen van een teken dat bekend is van de Egyptische Moslimbroederschap was voor sommige media de aanleiding om de suggestie te verspreiden dat de Zweedse Miljöpartiet is geïnfiltreerd door islamisten. Op de televisie maakte een defensie-expert de vergelijking met de wijze waarop de Sovjet-Unie in de Koude Oorlog probeerde te infiltreren in politieke partijen.

Kaplan was gespot in gezelschap van Turkse nationalisten. Hij verdedigde zich aanvankelijk door afstand te nemen van hun denkbeelden. Na de ophef over zijn uitspraak over Israël besloot hij af te treden omdat gewoon verder werken niet meer mogelijk was. Khan beriep zich op zijn geloof en vond dat daarvoor plaats moest zijn in een partij die diversiteit hoog in het vaandel heeft staan. Maar ook het feminisme is een belangrijke stroming bij de Zweedse Groenen en dat maakt zijn gedrag voor veel partijgenoten onacceptabel.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Vorige Volgende