Zonne-energie Archives

Foto: Nanda Sluijsmans (cc)

Terugleveringskosten voor je zonnepanelen, wat betekent dat?

24 januari 2024 , 08:00 , door Krispijn Beek

OPINIE - Een half jaar geleden gooide energiebedrijf Vandebron een knuppel in het hoenderhok door vaste terugleveringskosten te gaan rekenen voor klanten met zonnepanelen. Inmiddels zijn meerdere energiebedrijven gevolgd, waaronder de coöperatieve energiebedrijven Om | nieuwe energie en Energie VanOns. Ook energiebedrijven die geen openlijke kosten doorberekenen doen het stiekem toch, bijvoorbeeld door mensen met zonnepanelen geen welkomstbonus te geven of door hogere tarieven te rekenen. Je kunt de vaste terugleveringskosten ontduiken door te kiezen voor een modelcontract, maar reken maar dat de vaste terugleveringskosten dan versleuteld zitten in je vastrecht- en elektriciteitstarieven. In kranten en op sociale media roept de maatregel van energiebedrijven felle reacties uit. Ook de vraag naar zonnepanelen is fors teruggelopen.

Achterliggende reden invoer terugleveringskosten

De reden dat energiebedrijven kosten invoeren is dat er steeds meer momenten komen waarop er meer wind- en zonne-energie geproduceerd wordt dan waar vraag naar is. Dat komt deels door de groei van wind- en zonne-energie, deels doordat bedrijven nog niet gewend zijn hun elektriciteitsvraag daarop aan te passen en deels doordat een deel van de traditionele energiecentrales, zoals kerncentrale Borssele, doordraaien ongeacht de vraag naar stroom.

Het gevolg hiervan is dat energiebedrijven stroom van salderende klanten afnemen op momenten dat stroom goedkoop is, terwijl ze stroom terug moeten leveren op momenten dat stroom duurder is (bv in de winter of in de avond). Als energiebedrijven de stroom die in de zomer over is bij klanten met zonnepanelen af weten te zetten bij klanten zonder zonnepanelen draaien ze op z’n best quitte. In de avond en winter zullen ze echter stroom bij moeten kopen. Om een voorbeeld te geven, wij hebben in 2023 voor Euro 300 gesaldeerd. Als we tegen uurtarieven hadden afgerekend was deze stroom slechts Euro 75 waard geweest. Het verschil van Euro 225 plus de kosten voor inkoop van stroom in de avond en nacht is verlies voor ons energiebedrijf.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Waan van de dag

Als de eerste zonne-ondernemer niet was ontvoerd, zouden fossiele brandstoffen de 20e eeuw dan zo hebben gedomineerd?

15 oktober 2023 , 14:18 , door Krispijn Beek

Eén argument ter verdediging van fossiele brandstoffen is dat ze een historische noodzaak waren, omdat er gedurende een groot deel van de 20e eeuw geen ander levensvatbaar alternatief was. We zijn de fossiele brandstoffen dank verschuldigd, zo luidt het argument, omdat ze onze ontwikkeling hebben gestimuleerd. Maar wat nou als er een levensvatbaar alternatief was dat vanaf het begin is gesaboteerd door de belangen van fossiele brandstoffen?

Wereldwijde CO2-emissies van elektriciteitssector nadert piek

10 oktober 2023 , 08:00 , door Krispijn Beek

Deze week werden de nieuwe KNMI klimaatscenario’s aan demissionair minister Harbers van Infrastructuur en Waterstaat overhandigd. Die geven de bandbreedte aan waarbinnen het Nederlandse klimaat zich waarschijnlijk zal ontwikkelen, o.a. afhankelijk van de mondiale uitstoot van broeikasgassen. Ruwweg is de uitkomst: winters worden natter en zomers worden droger. De mate waarin hangt af van de hoogte van de wereldwijde CO2-uitstoot. Een meer gedegen stuk hierover vind je bij het weblog klimaatverandering.

Het is niet alleen treurnis, gelukkig blijkt dat de combinatie van klimaatbeleid en marktinitiatieven wel degelijk werkt. De piek in de wereldwijde emissies van de elektriciteitssector is volgens Ember namelijk nabij. Ook ligt de groei van wind- en zonne-energie bijna op het niveau dat volgens de net zero roadmap van het Internationaal Energie Agentschap nodig is om op schema te blijven voor 1,5 graden Celsius. Daarvoor zou de gecombineerde aandeel van wind- en zonne-energie moeten groeien van 12% in 2022 naar 40% in 2030. Daarvoor is een jaarlijkse groei van 26% in zonne-energie nodig en een jaarlijkse groei van 16% voor windenergie. In 2022 was de jaar-op-jaar groei 25% voor zonne-energie en 14% voor windenergie. Om op koers te blijven voor het 1,5 graden scenario moeten landen wel zorgen dat de groei van wind- en zonne-energie de komende jaren doorzet.

Foto: dan pope (cc)

Energieverkiezingen 2023

12 juli 2023 , 08:00 , door Krispijn Beek

ANALYSE - Een groot deel van de ogen van journalistiek Nederland zijn gericht op de bij elkaar gefabuleerde migratiecrisis, al hebben sommigen goed door hoe stevig de VVD de focus op machtsbehoud en het spel i.p.v. de knikkers richt. Ondertussen zijn er tal van onderwerpen waar de komende jaren belangrijke keuzes gemaakt moeten worden. Keuzes die vragen om visie. Vandaag de energieverkiezingen van 2023.

De afgelopen weken zijn belangrijke conceptplannen gepubliceerd voor iedereen die wat vindt van windturbines, zonnevelden, kerncentrales, hoogspanningsleidingen, waterstof en andere energiegerelateerde zaken. Te weten het concept Nationaal plan energiesysteem 2050, het Ontwerp-programma Energiehoofdstructuur en de zonnebrief van Jetten. Taaie kost, maar wel van stevige invloed op de inrichting en economische structuur van Nederland de komende decennia. Daarmee kunnen deze verkiezingen wel eens de energieverkiezingen worden. Gezocht: partijen met visie en lef om keuzes te maken.

Ontwerp-programma Energiehoofdstructuur

Het Programma Energiehoofdstructuur (PEH) laat zien welke nieuwe nationale energie-infrastructuur nodig is richting 2050 en waar deze geplaatst kan worden. Hiermee kan het Rijk eerder afspraken maken over ruimte met gemeenten, provincies, havenbedrijven en netbeheerders. Ook geeft het PEH nationale kaders om zorgvuldig om te gaan met de ruimte en met respect voor de natuur, cultureel erfgoed, en leefbaarheid. Daarmee draagt het PEH bij aan het doel van een klimaatneutraal energiesysteem in 2050.

Het ontwerp-PEH geeft een eerste beeld van de energiehoofdstructuur die nodig is voor het energiesysteem van de toekomst en de sturingsinstrumenten om hier te komen. De energiewereld en ruimtelijke ordening zijn hierin dichter bij elkaar gebracht.

De ruimtelijke strategie die het Rijk voert via het PEH bestaat uit vijf peilers. De afwegingen waar welke functie het beste past kunnen per landschap en daarmee per regio verschillen. Op de eerste plaats wordt uitgegaan van hergebruik van fossiele ruimte voor energiehoofdstructuur. Dit is het meest efficiënt. Het gaat daarbij om hergebruik van bestaande leidingen en buisleidingstraten (bijvoorbeeld waterstof als vervanging van aardgas) alsook om het behoud van locaties van bestaande nationale energiecentrales voor toekomstige centrales. Voor kernenergie blijven enkel de locaties Borssele en Maasvlakte over. De locatie Eemshaven wordt geschrapt (bedankt VVD).

Een tweede uitgangspunt is voorsorteren op elektrificatie. Op basis van scenario’s rekent het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat er op dat er op veel meer plekken elektriciteit wordt geproduceerd en gebruikt. Als reactie hierop komt er een diepe aanlanding van wind op zee. Hogere taalkunde voor een gelijkspanningskabel vanaf de kust naar Chemelot in Limburg.

De derde peiler is ruimtelijke regie op opslag en conversie als nieuwe onderdelen in het energiesysteem. Voor grootschalige conversie en opslag van energie bestond tot nu toe geen ruimtelijk beleid. Hoewel de ontwikkeling van elektrolyse zich nog in een beginstadium bevindt, is het belangrijk om nu al rekening te houden met stevige groei. Ook omdat de Tweede Kamer een hoog ambitieniveau heeft vastgelegd. Electrolyse vraagt ruimte, aansluiting op het elektriciteitsnetwerk, aansluiting op het buisleidingennetwerk en water.

In het energiesysteem van de toekomst zullen batterijen in toenemende mate een belangrijke rol spelen voor het opvangen van korte-termijn onbalans in vraag en aanbod van elektriciteit. Deze vergen ook ruimte (fysiek en op het elektriciteitsnetwerk).

De vierde en vijfde peiler zijn de duizenddingendoekjes van het moderne beleid: de integrale afweging in de leefomgeving en de lerende aanpak.

Na vaststelling van het PEH start een juridisch traject waarin onderdelen uit het PEH worden vertaald naar het Besluit Kwaliteit Leefomgeving en de Energiewet. Daarnaast wordt de interbestuurlijke handhaving en monitoring voor het behoud
van ruimte voor energiehoofdstructuur aangescherpt. Of het PEH nog vastgesteld gaat worden nu het Kabinet demissionair is, is een goede vraag.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Aerocene Foundation (cc)

Kunst op Zondag | Dan maar de lucht in – Tomás Saraceno

21 mei 2023 , 08:00 , door P.J. Cokema

Reizen zonder fossiele brandstoffen. Ook zonder helium of waterstof. Zelfs geen zonnepanelen, accu’s.

Kunstenaar Tomás Saraceno heeft ontdekt dat het kan. Sinds 2007 gaat zijn Museo Aero Solar (Museum van lucht en zon) de wereld rond. Een ‘gemeenschapsproject’ dat al 34 keer, in 21 landen is uitgevoerd.

Honderden gebruikte plastic zakken, verzameld en bewerkt door mensen in de buurt van waar het museum ‘landt’, worden tot een ballon gemaakt. Het gevaarte stijgt op louter door de lucht en de warmte van de zon. Zoals in 2007 in Medellin (Colombia) gebeurde:

Volgens het statement dat Tomás Saraceno hier mee wil maken leven we nu nog in het ‘Capitaloceen’: “Dagelijks merken we de schadelijke effecten van kapitalistische productie op de aarde, het milieu, menselijke gemeenschappen en andere soorten”. Saraceno vindt het de hoogste tijd hier afscheid van te nemen en over te gaan tot het ‘Aeroceen’:

Een tijdperk om in te leven en in te ademen; een staatloze staat, zowel vastgebonden als vrij zwevend; een naam voor verandering. Aeroceen is een tijdperk vrij van grenzen en fossiele brandstoffen, een gemeenschappelijk denkbeeld naar een ethische hereniging met het milieu, de planeet en het kosmische/levensweb om voorbij het antropocentrisme te komen

Foto: Leif Harboe (cc)

Energie: vast, variabel, dynamisch of de commons?

28 maart 2023 , 08:00 , door Krispijn Beek

ANALYSE - Wie een beetje grasduint op social media en de discussie over energie daar volgt komt daar meestal drie smaken tegen: nationaliseer de boel, verplicht energiebedrijven om weer jaarcontracten aan te bieden en tot slot voorstanders van dynamische tarieven. Tot deze laatste behoren vooral ‘energienerds’ en voorstanders van verduurzaming. Een deel van hen is overgestapt op zogenaamde dynamische energietarieven en roept trots dat ze geld toe krijgen om de elektrische auto te laden.

Bij alle drie de opties vraag ik me af: helpt dit de energietransitie verder? Wat hebben mensen met een krappe portemonnee aan de voorgestelde maatregel? Zelf heb ik meer vertrouwen in een commonistische oplossing. Waarbij je samen met je energiegemeenschap je eigen energievoorziening organiseert volgens je eigen spelregels tegen een prijs die je ook zelf (samen) in de hand hebt. Lokaal opgewekte energie lokaal delen met de leden van een energiegemeenschap tegen kostprijs+ Maar eerst wat is het verschil eigenlijk tussen vaste, variabele en dynamische tarieven.

Vaste tarieven

Een vast tarief is wat het zegt: gedurende de looptijd van het contract betaal je een vast bedrag per kilowattuur of per kubieke meter aardgas. Eventueel is er nog een dag en een nachttarief voor elektriciteit, maar de prijs die je voor beide betaalt per eenheid verbruik verandert niet gedurende de looptijd van het contract.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: dan pope (cc)

#dagtegengas in 4 etappes. Etappe 4: energie produceren en de energierekening

27 oktober 2022 , 08:00 , door Krispijn Beek

Ons gasverbruik is in 12 jaar tijd gedaald van 17.714 kWh (1.800 m3) naar 1.309 kWh per jaar (zo’n 130 m3). Onze energierekening is bij de huidige tarieven (juni 2022) gedaald naar ongeveer 0 euro, terwijl ons elektriciteitsgebruik is gestegen van 5.888 kWh naar 6.740 kWh per jaar. In deze vierdelige serie wordt verslag gedaan van hoe stap voor stap maatregelen in vier categorieën tot dit resultaat hebben geleid. Deel 1: NegaWatts scoren (energie besparen), deel 2: aardgasvrij en deel 3: aardgasvrij warm water verscheen de vorige weken. Vandaag de laatste etappe: energie produceren en de energierekening.

Energie produceren

In 2011 hebben we de cv-ketel vervangen en een zonneboiler geïnstalleerd. Jaarlijks levert onze zonneboiler gemiddeld zo’n 1.200 kilowattuur. Dat is ongeveer de helft van de benodigde energie voor het warme water dat we gebruiken. Logischerwijs doet de zonneboiler het beter in het zomerseizoen dan in de winter. Wat niet wil zeggen dat de zonneboiler dan niets doet, bij zonnig weer haalt onze zonneboiler ook bij vorst geregeld 40 graden Celsius.

In 2012 hebben we 3 winddelen gekocht en sinds 2013 leveren deze jaarlijks ongeveer 500 kilowattuur per stuk. Dit wordt verrekend met de energierekening. Anders dan bij zonnepanelen op je eigen dak betaal je bij winddelen wel energiebelasting en opslag duurzame energie. In 2016 hebben we 9 zonnepanelen laten installeren. Deze zijn goed voor zo’n 2.200 kilowattuur per jaar. Samen met 3 winddelen was dat tot 2019 voldoende om ons volledige elektriciteitsverbruik te dekken.

Foto: PRI's The World (cc)

Daar opgewekt

12 mei 2021 , 08:00 , door Krispijn Beek

In 2014 schreef ik een stuk over de wereldwijde slag om de onderkant van de energiemarkt. Een slag die nog steeds gestreden wordt tussen de leveranciers van fossiele energie en de leveranciers van duurzame energie. In de tussenliggende jaren is er veel gebeurd en heeft de prijsdaling van windenergie, zonne-energie en energie-opslag wereldwijd doorgezet.

Ontwikkeling kolencentrales wereldwijd

De pijplijn aan kolencentrales krimpt wereldwijd en de productie van kolenstroom is sinds 2014 stabiel, ook al groeit het wereldwijde vermogen aan kolencentrales nog steeds. Dat betekent dat per kolencentrale minder stroom wordt geproduceerd, waardoor de gemiddelde capaciteitsfactor daalt en er dus ook minder geld wordt verdiend met kolencentrales.

Het totaal vermogen aan kolencentrales dat is aangekondigd, waar vergunning voor is aangevraagd of verleend en dat in aanbouw is sinds 2014 fors gedaald. De druk op investeerders (banken, pensioenfondsen, vermogensbeheerders) en verzekeraars om zich terug te trekken uit de financiering van kolencentrales groeit ook nog steeds.

Tegenover de krimp in kolenvermogen in aanbouw staat een stijging in het vermogen dat gecancelled is en gesloten. Het schiet nog niet echt op met sluitingen, maar het feit dat het vermogen van afgeblazen kolencentrales sinds 2014 stijgt is een mooie eerste stap. Een paar jaar geleden was de verwachting dat met name Zuid- en Zuidoost-Azië nog een forse groei zouden doormaken. Inmiddels hebben de regeringen van Bangladesh, de Filipijnen, Vietnam en Indonesië plannen aangekondigd om 62 GW aan geplande kolencentrales te schrappen. Daarmee daalt de pijplijn aan kolenvermogen met 80% sinds 2015, aldus Global Energy Monitor in Boom & Bust 2021. Ook Carbon Brief schetste halverwege 2020 geen rooskleurig beeld voor de kolensector. Uit een analyse van Ember blijkt dat de neergang van kolenstroom in de landen van de G20 in 2020 door heeft gezet, terwijl wind- en zonne-energie sterk groeien.

Ook schrijven voor Sargasso?

Mededeling

Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Gerry Machen (cc)

Groene stroom: doel 2030 al bijna bereikt

14 februari 2021 , 11:00 , door de Redactie

Volgens Martien Visser, Lector Energietransitie Hanzehogeschool/Entrance en de grote man achter de website energieopwek.nl, is de doelstelling voor hernieuwbare elektriciteit op land voor 2030 al bijna bereikt. Visser stelt op basis van cijfers van CBS over 2019 en van RVO over gerealiseerde projecten in 2020 dat momenteel 33,2 TWh gerealiseerd is of al in de pijplijn zit met SDE+ subsidie. Daarnaast is er in de najaarsronde van de SDE++ (de opvolger van de SDE+) subsidie toegekend aan 4 GW aan zonne-energie projecten. Als daar 60% van gerealiseerd wordt levert dat ruim 2 TWh aan stroom op en is de 35 TWh gehaald.

Doelstelling elektriciteitstafel Klimaatakkoord

In het Klimaatakkoord zijn afspraken gemaakt om te komen tot 45% CO2-reductie in 2030. Onderdeel van de afspraken is dat in 2030 in totaal tenminste 91 miljard kilowattuur (91 terrawattuur (TWh)), oftewel 70%, uit hernieuwbare bronnen komt. Van de 91 TWh komt ingezet op 49 terrawattuur van wind op zee, 7 TWh van kleinschalige zonne-energie en 35 TWh van hernieuwbare elektriciteit op land. Bij hernieuwbare elektriciteit op land tellen enkel windenergie en grootschalige zonne-energie mee. Gemeenten, waterschappen en provincies hebben zich in 30 regio’s georganiseerd om een regionale energiestrategie (RES) op te stellen, waarin ze onder andere bepalen welk deel van de 35 TWh hernieuwbare energie op land ze op willen en kunnen wekken in 2030. Op 1 oktober 2020 moesten de regio’s hun concept RES inleveren. Op 1 juli moet de regio’s hun definitieve RES inleveren.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.