#dagtegengas in 4 etappes. Etappe 4: energie produceren en de energierekening

VERSLAG - Ons gasverbruik is in 12 jaar tijd gedaald van 17.714 kWh (1.800 m3) naar 1.309 kWh per jaar (zo’n 130 m3). Onze energierekening is bij de huidige tarieven (juni 2022) gedaald naar ongeveer 0 euro, terwijl ons elektriciteitsgebruik is gestegen van 5.888 kWh naar 6.740 kWh per jaar. In deze vierdelige serie wordt verslag gedaan van hoe stap voor stap maatregelen in vier categorieën tot dit resultaat hebben geleid. Deel 1: NegaWatts scoren (energie besparen), deel 2: aardgasvrij en deel 3: aardgasvrij warm water verscheen de vorige weken. Vandaag de laatste etappe: energie produceren en de energierekening.

Energie produceren

In 2011 hebben we de cv-ketel vervangen en een zonneboiler geïnstalleerd. Jaarlijks levert onze zonneboiler gemiddeld zo’n 1.200 kilowattuur. Dat is ongeveer de helft van de benodigde energie voor het warme water dat we gebruiken. Logischerwijs doet de zonneboiler het beter in het zomerseizoen dan in de winter. Wat niet wil zeggen dat de zonneboiler dan niets doet, bij zonnig weer haalt onze zonneboiler ook bij vorst geregeld 40 graden Celsius.

In 2012 hebben we 3 winddelen gekocht en sinds 2013 leveren deze jaarlijks ongeveer 500 kilowattuur per stuk. Dit wordt verrekend met de energierekening. Anders dan bij zonnepanelen op je eigen dak betaal je bij winddelen wel energiebelasting en opslag duurzame energie. In 2016 hebben we 9 zonnepanelen laten installeren. Deze zijn goed voor zo’n 2.200 kilowattuur per jaar. Samen met 3 winddelen was dat tot 2019 voldoende om ons volledige elektriciteitsverbruik te dekken.

Gasverbruik gedaald, elektriciteitsgebruik gestegen

Vanaf 2019 is ons gasverbruik gedaald en ons elektriciteitsgebruik gestegen, door de overschakeling op infraroodverwarming en sinds dit jaar door de installatie van onze hybride warmtepomp. Samen met de gestegen gasprijs reden om 6 extra winddelen aan te schaffen. Waarmee het totaal aantal op 9 uitkomt. Per winddeel betalen we jaarlijks een bijdrage van ongeveer Euro 20 voor onderhoud, exploitatie en onbalans kosten (soms gebruiken we stroom als het niet waait en soms waait het harder dan we stroom gebruiken).

Windturbine	Aantal	kWh/jaar	Looptijd
De Ranke Zwaan	2	1000	2025
De Trouwe Wachter	4	2000	2029
De Grote Geert	2	1000	2030
De Jonge held	1	500	2030
Totaal	9	4500

De hybride warmtepomp gaat 50% van de warmte voor warm water leveren. De verwachting is daarom dat deze op jaarbasis zo’n 1.300 kilowattuur warmte zal leveren en 550 kWh elektriciteit per jaar zal gebruiken. Tot nu toe heeft de HeatCyle ruim 890 kilowattuur warmte geleverd en een kleine 320 kWh aan elektriciteit gebruikt.

Energiegebruik en productie

Samen met de zonnepanelen produceren we nu op jaarbasis ongeveer 6.600 kilowattuur elektriciteit. Ons verbruik ligt in een standaardjaar op jaarbasis op 8.600 kilowattuur. Voor dit jaar verwacht ik rond de 7.100 kilowattuur uit te komen. Onderstaande grafiek laat zien dat ons elektriciteitsgebruik en productie op jaarbasis weer redelijk in evenwicht zijn door de aanschaf van extra winddelen. Ook door het jaar heen zitten we met een verhouding zon : wind van 1 : 3 redelijk in de buurt van de 1 : 4 die volgens PBL nodig is voor een stabiel netwerk.

Energiegebruik & productie per situatie

Door de jaren heen zijn we altijd zuiniger geweest dan de kengetallen waar Nibud en Milieucentraal mee werken.

Bovenstaande grafiek toont ons werkelijke bruto energiegebruik per jaar. Het is goed te zien dat met name het energiegebruik voor verwarming per jaar behoorlijk verschilt.

Energierekening

Onderstaande grafiek laat onze verwachte energierekening voor 2022 en 2023 zien als we niets hadden gedaan (VR-ketel) en bij verschillende vormen van verwarmen met alle genomen maatregelen. Ook laat de grafiek het verwachte effect zien van de prijsplafonds van de Nederlandse overheid en van de EU. In alle gevallen is gerekend met de tarieven van oktober 2022 en de verwachte tarieven voor btw, energiebelasting en opslag duurzame energie van 2023.

Bovenstaande grafiek laat goed zien dat niets doen (lees: ons blind staren op de terugverdientijd, terwijl we de financiële ruimte om maatregelen te nemen konden creëren) onze energierekening onbetaalbaar had gemaakt. Onze rekening was dan volgend jaar meer dan Euro 10.000 geweest (Euro 950 per maand), zelfs na verrekening van het prijsplafond (Euro 800 per maand). Als we de hr-ketel hadden gehouden zouden we nog vast zitten aan de hoge gasprijs en een energierekening van Euro 2.800 hebben (Euro 229 per maand).

Na verrekening van het prijsplafond waren we dan op Euro 150 per maand uitgekomen. Doordat we hebben gekozen voor energiebesparing, aardgasvrij verwarmen en aardgasvrij warm water in combinatie met het in bezit krijgen van de bijbehorende productiecapaciteit hebben we onze energierekening fors weten te verlagen tot Euro 1.600 in een standaardjaar, Euro 130 per maand (tarief oktober 2022). Bij het tarief van juni 2022 zaten we nog op een energierekening van Euro 200 per jaar, minder dan Euro 20 per maand.

Energie tegen kostprijs

Er is ook een ander model mogelijk om de energierekening betaalbaar te houden. Een model dat tot nu toe enkel door energiecoöperatie Betuwewind wordt toegepast: leveren tegen kostprijs of kostprijs plus in plaats van tegen marktprijs. In geval van Betuwewind is dat 15 Eurocent per kilowattuur. De hoeveelheid stroom die Betuwewind kan leveren is beperkt door het aantal windturbines en zonnevelden dat ze bezitten. Daarmee is het een mooi tweesnijdend zwaard: meer duurzame energie betekent meer betaalbare energie voor de regio. In dat model zou ik ook minder geld krijgen voor mijn zonnestroom, maar per saldo zou onze energierekening dan ongeveer Euro 500 zijn, Euro 40 per maand. Eigenlijk dus een nog beter model bij de huidige prijzen dan winddelen. Ook voor de lokale gemeenschap, omdat Betuwewind een groot deel van de winst terugploegt in de lokale samenleving.

Voor wie meer vastigheid zoekt voor zijn energierekening biedt de Windcentrale een alternatief, totdat commerciële aanbieders van duurzame elektriciteit en andere energiecoöperaties het model van Betuwewind of Windcentrale volgen. Winddelers die willen stoppen, omdat ze minder elektriciteit zijn gaan gebruiken of om andere redenen, bieden hun winddelen aan voor prijzen variërend van Euro 55 voor winddelen van windturbines die tot en met 2025 draaien tot Euro 240 voor winddelen van windturbines die nog tot 2036 draaien.

Conclusie

We begonnen 12 jaar geleden met een jaarverbruik van een kleine 24.000 kilowattuur aan aardgas en elektriciteit. Voor 2022 verwachten we onder de 10.000 kilowattuur uit te komen, waarvan 7.100 kilowattuur elektriciteit, 1.000 kilowattuur aardgas en 2.000 kilowattuur warmte. Dat betekent dat we in 12 jaar tijd 14.000 NegaWatts gescoord hebben. Tegelijkertijd hebben we onze energierekening met een combinatie van maatregelen betaalbaar gehouden.

We hadden verwacht dit jaar onze energierekening rond de nul euro te krijgen. Niet door uit te gaan van salderen van zonnestroom, maar door een combinatie van wind- en zonne-energie. Doordat we pas in april extra winddelen hebben gekocht lijkt dat toch niet te lukken. We komen waarschijnlijk rond de Euro 80 per maand uit, oftewel Euro 1.000. Hoe de rekening volgend jaar uitpakt is onzeker. Bij de huidige energieprijzen (oktober 2022) verwacht ik rond de Euro 1.600 (Euro 130 per maand) uit te komen. Afhankelijk van hoe de Nederlandse en Europese prijsplafonds uitpakken kan dat bij de huidige tarieven stijgen tot Euro 230 per maand of dalen naar Euro 15 per maand. Dan heb ik het nog niet over de onzekerheid die de flexcontracten vanaf november ook in onze energienota gaat opleveren.

Dit is het laatste deel van deze 4-delige serie. Hier deel 1 en deel 2 en deel 3.