Regering controleren in reces

Als er geen ongelukken meer gebeuren, geen lijken onverhoeds uit de kast rollen en er geen opruiende tweets meer worden gekatapulteerd dan staat aanstaande dinsdag kabinet Schoof bij zijne majesteit op de stoep. En wat doet het orgaan dat het kabinet dient te controleren? Dinsdag 2 juli 2024: Geen plenaire vergaderingen gepland Woensdag 3 juli: Debat over de regeringsverklaring Donderdag 4 juli 2024: Debat over de regeringsverklaring (voortzetting) Einde vergadering: Stemmingen over moties ingediend bij het debat over de regeringsverklaring Oh, en die donderdag worden er misschien ook nog een aantal nieuwe Kamerleden geïnstalleerd, ter vervanging van de veertien Kamerleden die per 2 juli bewindspersoon in het nieuwe kabinet zijn geworden. Voor de twee vacatures die er ontstaan voor het clubje van mevrouw Van der Plas is er ruim keus uit de kandidatenlijst waaruit geput zal moeten worden. De Omtzigtigen zullen waarschijnlijk weinig problemen hebben om uit deze lijst vier bereidwilligen te vinden. Ook uit de kudde van Yesilgöz-Zegerius moet met gemak vier nieuwe Kamerleden geworven kunnen worden. Bij de bende van Wilders is het afwachten of uit de zes kandidaten die er voor in aanmerking komen, nog wel vier mensen beschikbaar zijn om de gaten te vullen. En als dat gaat lukken, blijven er niet meer dan twee kandidaten over die bij eventuele toekomstige uitval van fractieleden moeten invallen. Da’s krap. Het is natuurlijk ook een manier om de parlementaire controle te verzwakken. We fantaseren er even op los: Er wordt een PVV-Kamerlid langdurig ziek. Dat is invaller nummer één. Dan blijkt er een fractielid dusdanig met justitie in aanvaring te komen dat Wilders zich gedwongen ziet het lid te ontslaan. Hoppa, invaller twee betreedt het veld. De reservebank is ineens helemaal leeg. Wat later raken de Kamerleden Van de Born en De Roon zo overwerkt van hun dubbelfuncties (naast Kamerlid zijn zij respectievelijk gemeenteraadslid en lid Provinciale Staten) dat ook zij een tijdje met ziekteverlof gaan. En dan telt de Tweede Kamer geen 150 maar 148 leden. Maar dat terzijde. Als het gedaan is met de bordesfoto, de regeringsverklaring, het debat daarover en de nieuwe Kamerleden gezeteld zijn, kan het controleren van het kabinet echt beginnen. Dat doet de Tweede Kamer door met zomerreces te gaan. Nou is er gerede kans dat het nieuwe kabinet, uitgeput van de formatieperikelen, het even rustig aan doet. Gebruikelijk is dat het kabinet in de maand juli met reces gaat. De nieuwe ministers en staatssecretarissen kunnen natuurlijk ook zo in hun nopjes zijn over hun pas verworden macht, dat ze enthousiast aan de slag gaan. Alle boeren worden vrijgesteld van welke stikstofmaatregel dan ook, het potje voor de toerslagenslachtoffers wordt met een paar miljard aangevuld en heel Ter Apel en Budel worden ontruimd en de asielzoekers worden over de grens gezet. Amper de kont naar de camping gekeerd, zal dat (een deel van) de Tweede Kamer toch te gortig zijn. Er zijn dertig leden nodig om het parlementaire circus terug van reces te roepen. Daar draait een beetje volksvertegenwoordiging de hand niet voor om, want dat is wel vaker gebeurt. Meer recentelijk werd de Kamer van reces teruggeroepen om andere brandende kwesties. In 2021 kon weden Tweede Kamer en een deel van het kabinet tijdens het zomerreces opgetrommeld voor een plenair debat over corona. Een jaar later idem vanwege de buitenslapers bij het AZC in Ter Apel. En in 2023 werd het verkiezingsreces tweemaal onderbroken. Eenmaal voor een stemming voor een spoeddebat over de oorlog tussen Israël en Hamas. En een tweede keer naar aanleiding van hertellingen van stemmen voor de verkiezingen. Zelfs als kabinet Schoof zich de eerste weken rustig houdt (waar de controlerende macht beslist niet vanuit moet gaan), kunnen er dus akkefietjes zijn die het zomerreces verstoren. Het kan misschien geen hete, maar toch wel een onrustige zomer worden.

Door: Foto: Plenaire zaal Tweede Kamer, foto Dassenman, CC BY 4.0 via Wikimedia Commons.
Foto: pietplaat (cc)

Waarom fuseren VVD en D66 niet?

COLUMN - De Tweede Kamer is vandaag met zomerreces gegaan. Misschien dat de persconferentie van gisteravond aanleiding geeft de vakantie meteen weer uit te stellen. Want het zal toch niet zo zijn dat het demissionaire kabinet in de luwte van het reces ongecontroleerd kan door regeren?

De plenaire vergadering van gisteren was de laatste voor dit zomerreces en ook de laatste in de huidige plenaire zaal. “Tenminste, dat hopen we dan maar”, sprak de voorzitter bij aanvang. Het Binnenhof wordt eindelijk gerenoveerd (de gebouwen, niet de gangbare democratie…) en dat verdiende wel een woordje van aandacht:

Vanavond trekken wij de deur achter ons dicht en dan komt er een einde aan een hele lange periode vol met geschiedenis. We verhuizen dan naar de Bezuidenhoutseweg voor vijfenhalf jaar, zegt men. We zijn hier dus weer in 2027.

Traditioneel werd een overvolle agenda afgeraffeld. Het enthousiasme is er bij de volksvertegenwoordigers wel af, want de vergadering haalde de top vijf van langste vergaderingen bij lange na niet. Die van vorig jaar nestelde zich op de derde plaats.

Ook de hoeveelheid behandelde moties lag wat lager. Vorig jaar jaste men er 370 moties doorheen, nu vond men het met 316 moties wel genoeg, waarvan een nog kleiner deel in stemming werd gebracht (zie ons verslag van vorig jaar).

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Steven Miller (cc)

Persconferentie na de campingraad

COLUMN - Minister-president Rutte gaf vrijdag 10 juli nog één keer een persconferentie na de wekelijkse ministerraad. Is het kabinet nu echt op zomerreces?

Het blijft natuurlijk druk, druk, druk in het kabinet. Het zou aardig zijn te weten hoe de vakantie er voor de bewindslieden uit zal zien. Helemaal boeing is natuurlijk welk kabinetslid gaat vliegen naar welk buitenlandse vakantiebestemming.

Oh, wacht…  Wat lezen we nu? Om paraat te blijven wegens de coronacrisis, de nationale identiteitscrisis (er is geen – ik herhaal: geen!- racisme in dit land) en de ‘laat-de tractor-niet-stikken’-crisis heeft het kabinet haar tenten opgezet op veld 13 van camping Boschlust.

Hier een pre-view van de wekelijkse campingraad.

Minister 1: “Shit! Crisis!”
De MP: “Wat? Alweer één?”
Minister 1: “Ja, mijn luchtbed is lek”.
Minister 2: “Welja, een lek! Dat kunnen we er nog wel bij hebben”.

De MP: “We? Ik dacht dat we afgesproken hebben dat ieder zijn eigen verantwoordelijkheid heeft?”.
Minister 1: “Ik heb dat luchtbed anders wel van jou gekregen”.
De MP: “Maar ik heb het niet lek gemaakt. Je bent er vast met je puntige ellebogen doorheen gegaan”
Minister 1: “Pardon? Je beschuldigt me van ellebogenwerk?”.

De MP: “Je begrijpt best wat ik bedoel”.
Minister 4: “Nee MP, we hebben eigenlijk nooit begrepen wat je bedoelt. Leg eens uit”.
Minister 2: “Ja, nou je het zegt. Wordt het niet eens tijd voor wat duidelijkheid?”
Minister 3: “Precies! Vertel maar eens waarom we nou in de regen moeten zitten”.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Brief aan Gerdi Verbeet

Geachte mevrouw Verbeet,

Na deze week begint voor het parlement het zomerreces. Ik vind het wel prima, twee maanden lang even wat minder politiek. Ook voor u als voorzitter van de Tweede Kamer lijkt het me lekker. Schoenen uit, benen op tafel, wijntje erbij en vooral even geen gedoe over bezuinigingen en de economie. Even geen politieagente spelen tussen een stel bekvechtende betweters. Wordt u daar nooit moe van?

Ik wel. Ik ben er eerlijk gezegd wel even klaar mee. Dat Lenteakkoord kan me gestolen worden. We doen alsof dat de toekomst van Nederland gaat bepalen, maar dat is niet zo. Het akkoord is er voor de bühne. Voor Europa en de financiële markten. Dáárvoor was het nuttig. Verder was de totstandkoming van het akkoord vooral een partijpolitiek steekspel waarbij de posities voor de verkiezingen zijn bepaald. Dat proces was erg interessant; het uiteindelijke akkoord totaal niet. Op 12 september gaat alles op de schop. Dat is niet erg, maar laten we dan nu niet doen alsof dat akkoord iets voorstelt.

Alle reacties waren zo voorspelbaar dat je eigenlijk niet snapt waarom de politici nog de moeite nemen om ze steeds weer uit te spreken, en waarom de journalisten nog zin hebben om het op te schrijven. Je kunt het allemaal zó uittekenen: Rutte & co zeggen dat het voor iedereen pijn doet, maar dat bezuinigingen nu eenmaal nodig zijn. Ze prijzen zichzelf de hemel in om het feit dat ze verantwoordelijkheid nemen. Samsom en Roemer vinden het akkoord veel te rechts, zeggen dat ´het socialer moet´ en roepen nog iets lelijks over banken en mensen met veel geld. Wilders vindt akkoorden per definitie linkse, door Europa opgelegde hobby’s.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Er zijn geen redenen tot bezuinigingen

Na een aantal grotere demonstraties tegen de bezuinigingen (cultuur, het pgb en de GGZ), zal het vanaf morgen wel wat rustiger worden in Den Haag. Het zomerreces begint en de vakanties breken aan. Misschien dat de hobbydemonstrant op zomerkamp in Griekenland of Spanje gaat. De door het kabinet gestelde vakantiedoelen worden vooralsnog geheim gehouden.
Misschien dat de rust iedereen tot bezinning brengt. De demonstranten kunnen zich bezinnen op de halsstarrige houding van het kabinet en zich afvragen: hoe nu verder? Het kabinet kan zich bezinnen en zich afvragen: kiezen we voor een heet najaar of komen we de hardwerkende Nederlanders van dit prachtige land een beetje tegemoet?

De demonstranten zijn opgekomen voor hun eigen toko. Ze droegen vooral argumenten aan, waarom juist hun sector gespaard zou moeten blijven. Op een enkele SP-politicus na, roept niemand op de handen ineen te slaan en gezamenlijk op te trekken. Het kabinet houdt vol dat de bezuinigingen noodzakelijk zijn en vaart nog steeds op de koers dat iedereen er wel wat van zal voelen. Toezeggingen om op een enkel punt tegemoet te komen, zijn budgetneutraal. Er zal een andere post de dupe worden.
Niemand vraagt zich af of de bezuinigingen echt nodig zijn. Alsof die vraag niet relevant zou zijn. Maar de tijd staat niet stil en wellicht zijn er redenen de omvang van de bezuinigingen te herzien. Misschien kunnen de bezuinigingen wel volledig van de baan.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.