Goed bijwerkingennieuws

Eerder deze week verscheen zomaar een klein berichtje: 348 meldingen van allergische reacties op vaccinaties, waarvan 88 heel hevig, een zogeheten 'anafylaxie'. Iedereen is hersteld. Ook opvallend: bij de 2e prik, blijken mensen er veel minder heftig op te reageren. Al met al bijzonder goed nieuws. De bijwerkingen van anti-corona vaccinaties liggen enorm onder het vergrootglas, zoveel is duidelijk. Onder anti-vaxxers gaan er zelfs oproepen rond om (valse) meldingen te doen, zodat het allemaal ernstiger lijkt dat het is. Bijsluitertje Toevalligerwijs had ik een weekje eerder last van bijwerkingen van het slikken van een ontstekingsremmer: maagkrampen en misselijkheid. Om te controleren of dat normaal was, sloeg ik toch even de bijsluiter er op na. Bovenaan de lijst: "Ernstige maag- of darmproblemen" waaronder "bloeden uit de maag" of "bloedverlies uit de anus". Ai ai. Deze verschijnselen kwamen "soms" voor. Waarbij soms dan "bij meer dan 1 op de 100 gebruikers" is. Hola, deze definitie van soms is toch de mijne niet. Gelukkig stonden 'buikpijn' en 'misselijkheid' ook op de lijst, onder 'vaak', "bij meer dan 1 op de 10 gebruikers". Begrippen als 'vaak', 'soms' of 'zelden' zijn natuurlijk zo vaag als wat. De uitleg achter elk van deze termen is verhelderd. De kwalificatie bij onder meer de bijwerking 'hartaanval' was 'zelden': bij meer dan 1 op de 1000 gebruikers. Sowieso was er een bizar lange lijst verschijnselen die 'zelden' voorkomt, ernstig of minder ernstig, onder andere: hersenvliesontsteking, allergische reacties waaronder ademhalingsproblemen, beroerte, maar ook slapeloosheid, jeuk, oogafwijkingen, bloedbraken of een droge mond. Maar goed, 'zelden' is dus bij 0,1% van de mensen, bij een middel wat op recept via de huisarts te verkrijgen is. Paracetamol, verkrijgbaar zonder doktersbezoek, meldt bijwerkingen die 'vaak' of 'soms' voorkomen niet eens. Wel op de lijst staan: overdosering en vergiftiging, bloedafwijkingen, leverfalen en onder zeer zelden stond er onder andere leververgiftiging en anafylaxie. Zeer zelden had daar als definitie "minder dan 1 op de 10.000 gebruikers", minder dan 0,01% dus. Zo'n bijsluitertje lezen is allesbehalve goed voor de gezondheid. Het goede nieuws Even terug naar de anti-corona vaccinaties, zoals gezegd liggen deze middelen enorm onder het vergrootglas. Bij vaccinaties komen de bijwerkingen doorgaans meteen opzetten, in tegenstelling tot andere geneesmiddelen die gedurende lange tijd geslikt mogen of moeten worden. Inmiddels zijn er wereldwijd fantastische hoeveelheden prikken gezet en in Nederland kwamen er dus 348 meldingen van allergische reacties. Bovengenoemd artikel rekent het voor ons uit, op 25 miljoen vaccinaties was dit goed voor 0,001% allergische symptomen. Dat is een factor 100 kleiner dan de kans op een hartaanval bij een ontstekingsremmer, die je thuis slikt, zonder die 15 minuutjes wachttijd waarbij EHBO'ers meteen toesnellen mocht je het benauwd krijgen. De minutieuze registratie van bijwerkingen bij Lareb, de trend onderzoeken die daaruit volgen, de overwegingen om een medicijn vervolgens wel of niet te gebruiken, wat gaat dat in Nederland enorm precies zeg. Dat mag dan toch ook weleens gezegd worden. Zo'n bijsluiter lezen van een regulier geneesmiddel is goed voor mijn vertrouwen in de zeer weinig voorkomende bijwerkingen van de anti-corona vaccinaties. En dat is goed bijwerkingen nieuws. Hup wetenschap, hup GGD en artsen, hup vaccinaties! Aan jullie zal het niet liggen.  

Foto: Share of people fully vaccinated against COVID-19, last updated 8 December - CC BY Our World in Data

Toverstokje voor vaccingelijkheid

Demissionair minister Tom de Bruijn (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) ziet niets in het vrijgeven van vaccinpatenten en het is ook “geen toverstokje”, zei hij donderdag in een TK-commissievergadering over de wereldwijde aanpak van COVID-19. Een totaal overbodige opmerking, want er is niemand die ooit denkt dat een enkele maatregel een toverstokje is voor een complex probleem. Denigrerend ook, alsof de Tweede Kamerleden – en India en Zuid-Afrika en de 100+ landen en evenzovele maatschappelijke organisaties en het Europees Parlement – die pleiten voor de zogenaamde TRIPS-waiver een onrealistische voorstelling van zaken zouden hebben.

De enorme vaccinatieongelijkheid – slechts 3,2% van de mensen in lageinkomenslanden is momenteel gevaccineerd, terwijl de rijke landen haast maken met boosterprikken – heeft inderdaad meerdere oorzaken, maar dat vaccinproducenten hun kennis niet willen delen is er wel degelijk een van. Rijke landen die met voorrang deals sloten met vaccinproducenten en meer vaccins inkochten dan ze nodig hebben zijn andere oorzaken. Die ongelijkheid had in theorie bestreden kunnen worden door internationaal gecoördineerde donaties van rijke aan niet-rijke landen (COVAX), maar die bleven en blijven zwaar achter (Nederland heeft pas 16 miljoen van de toegezegde 22 miljoen vaccins naar COVAX verzonden). Rijke landen, Nederland incluis, zijn op meerdere manieren veroorzaker van het probleem.

Quote du Jour | Ben ik nou gezakt of geslaagd?

Misschien was het altijd hier om gegaan, draaide het hele experiment (die pandemie, de vaccinatiecampagne, alles wat we de afgelopen anderhalf jaar hadden meegemaakt) om de vraag of, en zo ja welke, mensen bereid waren vijftien minuten in een zaal te blijven zitten als ze was aangeraden dat te doen, zonder dat er sprake was van dwang of corrigerend toezicht, en wat dat over die mensen zou zeggen.

De gedachten van de schrijver Rob van Essen gaan alle kanten op in de vijftien minuten die hij moet wachten na zijn vaccinatie. En die gedachten monden uit in een vraag.

Foto: Graphic Yorick Blijenberg op Twitter Bron RIVM Plot @YorickB. copyright ok. Gecheckt 24-09-2022

Macaber beleid

COLUMN - Wie nu nog pleit voor 2G of vaccinatieplicht, is af. Omikron, dat zich rap verspreidt, trekt zich momenteel te weinig van vaccinaties aan, en of boosters dat verhelpen weten we nog niet. Dat wordt pas duidelijk nadat iedereen dat dat wil, zo’n prik heeft gekregen – wat nog wel even zal duren.

Maar al eerder dacht ik: vaccinatieplicht of -drang is niet de oplossing. Niet alleen omdat het een vergaande maatregel is, maar vooral omdat zolang het virus ergens naar believen zijn gang kan gaan, de kans op mutaties levensgroot blijft. Dat is eigen aan virussen: wie ze niet onder controle houdt, is er zelf debet aan dat vaccinatie ertegen haar nut verliest.

Daarom is het gevit op ongevaccineerden kortzichtig. Niet zij zijn debet aan de grote verspreiding van het virus – of hooguit een beetje – maar de echte verantwoordelijkheid ligt bij het kabinet, dat al vrij vroeg na aanvang van de pandemie besloot tot ‘sturing op IC-bedden’.

Dat is desastreus. Vooral omdat je daarmee accepteert dat er een grote instroom van patiënten blijft komen die de rest van de zorg ondermijnt, nu al ruim een jaar. Daar gaan mensen door dood. Bovendien weet je dat ook een deel van die coronapatiënten komt te overlijden, een deel maandenlang nodig zal hebben om te herstellen van hun IC-opname, en een nog groter deel de komende jaren met long covid te kampen heeft. Sturen op IC-capaciteit is daarom macaber beleid.

Foto: Global Panorama (cc)

We moeten het vaccineren op de spits drijven

COLUMN - Er zijn vaccins die in de meeste gevallen ziekenhuisopnames voorkomen. En er zijn mensen die geen vaccin willen. Die vrijheid hebben ze en moet er blijven. Maar de consequenties van die keuze liggen nu nog niet bij degene die die keuze maakt. Dat moet veranderen.

De individuele keuze om geen vaccin te nemen heeft op dit moment collectieve consequenties. In de eerste plaats omdat ongevaccineerden het virus makkelijker doorgeven en de maatschappelijke omloop dus in stand houden, of vergroten. Maar vooral omdat die keuze leidt tot overbelasting van de zorg. Ongevaccineerden komen in relatief veel grotere getale in het ziekenhuis te liggen op het moment dat ze toch corona krijgen.

Consequenties voor het individu

Je kunt die individuele keuze beantwoorden met een collectieve represaille, in de vorm van gedwongen vaccinatie, of maatschappelijke uitsluiting met de coronapas (waarvoor alternatieven te verzinnen zijn). Je kunt ook afdwingen dat de consequenties van die individuele keuze niet op een collectieve voorziening als de zorg, maar op het individu zelf wordt afgewenteld.

Stel mensen daarom voor de keuze. Laat je vaccineren en dan heb je ook recht op zorg als je met corona in het ziekenhuis belandt. Of laat je niet vaccineren, maar dan teken je voor het afzien van verdere zorg, ook als je eigenlijk toch aan de beademing moet. Het vaccin is een eerste preventieve behandeling tegen het virus. En waarom zou je in aanmerking komen voor alle gradaties van zorg daarna, als je die eerste behandeling weigert?

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Mecklenburg County (cc)

De gok van een CDU-minister

Als de opiniepeilingen kloppen gaan de christendemocraten flink verliezen aanstaande zondag. De Duitse minister van Gezondheid Jens Spahn schrok een paar dagen voor de verkiezingen toch niet terug voor radicale en omstreden maatregelen. Duitsers die zich niet hebben laten vaccineren en in quarantaine moeten, krijgen vanaf 1 november geen compensatie meer voor het salaris dat ze mislopen. Het is niet eerlijk om belastingbetalers te laten opdraaien voor mensen die een inenting weigeren, zegt Spahn. Daarbij komt dat de gratis test per 11 oktober wordt afgeschaft. Spahn gokt dat deze maatregelen in het voordeel van zijn partij zullen uitvallen. De moord op een pompbediende door een extremist die weigerde een mondkapje te dragen heeft er ongetwijfeld toe geleid dat nog meer mensen zich afkeren van de beweging tegen coronamaatregelen. Maar de recente besluiten leveren de CDU-minister ook de nodige kritiek op. Het komt allemaal wel dicht bij een vaccinatieverplichting. En zal iedereen zich er wel aan houden?

Vaccinatieplicht ‘via de achterdeur’

SPD-parlementslid Karl Lauterbach denkt dat mensen die in quarantaine zouden moeten gaan, als ze positief getest zijn of uit het buitenland komen, dat zonder compensatie minder snel zullen doen. Hij vindt verder dat het onrealistisch is te verwachten dat iemand met een laag inkomen die zijn eigen test moet betalen vervolgens in quarantaine zal gaan waarbij hij inkomen misloopt zonder enige vergoeding. Vakbondsvertegenwoordigers noemen het een ‘vaccinatieplicht via de achterdeur’. Werkgeversvoorzitter Reiner Hoffman, toch niet bekend als tegenstander van de CDU/CSU, keert zich ook tegen de maatregelen van Spahn. Hij ziet allerlei praktische bezwaren en risico’s op conflicten op de werkvloer die belastend zijn voor de ondernemers. Het is een verkapte vaccinatieplicht volgens Hoffman en het zal niet leiden tot een noemenswaardige verhoging van het aantal gevaccineerden. De laatste cijfers laten zien dat 63% van de Duitsers inmiddels twee keer geprikt is (update: dat is vergelijkbaar met Nederland, zie percentages gevaccineerden op de totale bevolking hier).

Foto: Yuri Samoilov (cc)

EU en Nederland vergroten de vaccinatie-ongelijkheid

De Europese Commissie, gesteund door Nederland, frustreert een eerlijke verdeling van vaccins wereldwijd door de TRIPS waiver te blokkeren en onvoldoende bij te dragen aan donaties voor COVAX.

“From ‘COVID is an equalizer’ to ‘patents over human lives”, tweette People’s Vaccine Kenya vorige week, op de dag dat de Wereldhandelsorganisatie (WTO) opnieuw het voorstel van India en Zuid-Afrika voor een ‘TRIPS waiver’ afwees. Het voorstel houdt in dat de intellectuele-eigendomsrechten (IE-rechten) op coronavaccins, -tests en -behandelingen tijdelijk worden opgeheven. India en Zuid-Afrika kwamen met dit voorstel, dat niet alleen gaat over patenten maar ook over handelsgeheimen en kennis, in oktober 2020.

Hoewel het Europees Parlement in juni voor het voorstel stemde, wijst de Europese Commissie het af. Ook het VK, Ierland, Zwitserland, Noorwegen, Australië, Japan en Brazilië zijn ertegen. De VS veranderde in mei van positie en is nu voor, waarmee de EU nu binnen de WTO een sleutelrol heeft.

Ondertussen gaan Israël, het VK en binnenkort ook Duitsland beginnen met het toedienen van derde prikken voor kwetsbare groepen en ouderen. In Nederland onderzoekt de Gezondheidsraad deze optie, terwijl het RIVM en de WHO nog niet overtuigd zijn van de noodzaak. Wereldwijd waren er op 1 augustus 4,18 miljard vaccindoses toegediend, waarvan ruim 3,4 miljard in de hoge- en middeninkomenslanden. In de lageinkomenslanden zijn op 1 augustus slechts 11 miljoen doses toegediend; 1,1% van de mensen is gevaccineerd.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Stuart Rankin (cc)

Pretbederver

COLUMN - De summer of love komt eraan, voorspellen kranten en tv-programma’s: we mogen weer los, en dat zullen we doen ook. Ik heb ’t inmiddels al zo vaak gelezen dat de vraag opkwam of het verslaggeving was, of aanmoediging.

Ook het kabinet is optimistisch. De mondkapjes kunnen binnenkort af, we mogen weer naar het werk (wat een onuitgesproken dedain: alsof honderdduizenden niet al die tijd op de werkvloer hebben gebikkeld: van pakjesbezorgers, vakkenvullers en kassières tot bouwvakkers, agenten en medisch personeel). We mogen weer naar cafés, restaurants, bioscopen en theaters. Alleen afstand houden, handen wassen en testen bij klachten houden we er voorlopig in – de rest laten we binnenkort varen.

Maar wat het kabinet mist, is een plan, net zoals bij het eind van de vorige lockdown, in juni 2020. Toen deden we ook maar wat: we gingen van nul naar negentig, in een paar weken tijd. We gooiden de teugels los, en koersten daardoor linea recta af op een heviger en langduriger golf dan we ons hadden kunnen voorstellen.

Met die dans zit het wel snor, maar de hamer – die vergeten we opnieuw. Is er een containment plan? Heeft de GGD nu voldoende capaciteit om alle geïdentificeerde besmettingen nauwgezet te traceren? Weet de GGD eigenlijk vroeg genoeg waar besmettingshaarden zitten en hoe die zich ontwikkelen, nu we steeds meer afgaan op zelftesten en sneltesten? En er zijn nog steeds geen goede regels voor reizigers die terugkomen uit landen met een hoog risico: ze worden vriendelijk verzocht na thuiskomst in quarantaine te gaan, en dat was het.

Foto: cc Flickr Jernej Furman photostream Vaccine with a possible cure for Coronavirus and Planet Earth

Keuzes hebben consequenties

COLUMN - Voor corona speelde deze discussie: mogen ouders weigeren hun kind te vaccineren en het toch naar een kinderdagverblijf brengen, waar het andere kinderen kan infecteren met ziektes die permanente handicaps of de dood kunnen veroorzaken?

Ouders hebben het recht te weigeren hun kind te vaccineren. Betekent dat ook dat ze het recht hebben andermens’ kinderen op het kinderdagverblijf in gevaar te brengen? Want kleintjes kunnen niet meteen worden ingeënt.

Niet-ingeënte peuters worden tot die tijd uitsluitend door groepsimmuniteit beschermd: ze zijn veilig zolang niemand in de omgeving een van die ziektes kan krijgen. Maar wanneer de vaccinatiegraad daalt – wat na al enige tijd gaande is – lopen zulke kleintjes ineens meer risico. Aanvankelijk speelde dat vooral in de protestantse Bible Belt, waar geregeld uitbraken van bijvoorbeeld mazelen en meningokokken plaatsvinden. Maar de afgelopen jaren daalde de vaccinatiegraad ook elders dusdanig dat deskundigen zich zorgen maakten: de groepsimmuniteit zakte tot nabij de ondergrens.

Dat had veel te maken met een vals geloof dat de mazelen-bof-rodehond vaccinatie autisme zou veroorzaken (in het leven geroepen door wetenschapsfraudeur Andrew Wakefield). Daar kwam een New Age-achtige notie bij dat het ‘beter’ was wanneer het afweersysteem van het kind zelf zou leren zulke ziektes te bestrijden (wat overigens precies is wat vaccinatie doet), en dat inenting ‘kunstmatig’ zou zijn, of vooral de kas van Big Pharma zou spekken.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: The People Speak! (cc)

Vergezichten in COVID

ACHTERGROND, ANALYSE - De antivaxer als egoistische aso – of is het net andersom?

In mijn omgeving voltrekt zich een polarisatie: een aanzienlijk deel ontpopt zich als die-hard antivaxer, terwijl de net wat talrijkere rest daar fanatiek tegenin gaat. Ikzelf zit – met een achtergrond in wetenschap – uiteraard in dat laatste kamp. Echter, een recentelijk inzicht deed mijn standpunt schuiven – al ben ik er nog niet achter in welke mate.

Kansberekeningen

Bij de keuze al dan niet vaccineren tegen covid maken veel mensen als eerste een egoistische afweging: wat zijn mijn eigen persoonlijke risico’s en kansen. Het grote probleem daarbij is natuurlijk dat veel mensen de kennis ontbreekt om de grootte van de kansen te weten, en als ze die grootte al weten, ze vaak niet in staat zijn om dat enige betekenis te geven. Daarom wil ik dit verhaal beginnen met het inschatten van die kansen. Het blijft natuurlijk nattevingerwerk, maar mijn kansberekening zal de orde van grootte van de kansen redelijk benaderen.

In een ideale wereld waarin iedereen zich gewoon laat vaccineren tegen een bepaalde infectieziekte, is de meest rationele keuze uiteraard om je niet te laten vaccineren. Immers, hoe klein ook, bij elk vaccin is er een kans op bijwerkingen en die kans vermijd je door je niet te laten vaccineren. Omdat iedere andere persoon wel gevaccineerd is, loop je daardoor ook geen risico op de negatieve effecten van niet vaccineren, namelijk het oplopen van de ziekte in kwestie. Dit staat of valt natuurlijk met de inschatting dat de vaccinatiegraad onder de bevolking voldoende is. Deze strategie is weliswaar rationeel op individueel niveau, maar niet op groepsniveau. Bovendien is het ronduit egoistisch: je bent een free-rider op het systeem, en laat anderen de kastanjes uit het vuur halen.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Volgende