Ontbinding van de Tweede Kamer en daarop volgende verkiezingen lossen niets op, integendeel!

door Rein Jan Hoekstra Job Cohen deed rondom 2012 op een bijeenkomst van de PvdA voorzichtig de suggestie om ontbinding van de Kamer en het houden van tussentijdse verkiezingen niet als regel te hanteren. Een grote meerderheid verwierp deze suggestie krachtig met verwijzing naar De Nacht van Schmelzer. Na de val van het kabinet-Cals in die nacht vonden geen verkiezingen plaats, maar werd het kabinet-Zijlstra gevormd met de taak ontbinding van de Tweede Kamer te bevorderen maar inmiddels wel een aantal noodzakelijke maatregelen door te voeren. Dit kabinet kwam tot stand op basis van de in 1963 gekozen Kamer. In eerst instantie, van 1963 tot 1965, trad het kabinet-Marijnen op. Vervolgens het Kabinet Cals-Vondeling en tenslotte het Kabinet Zijlstra. Dit alles met wisseling van coalitiepartner. Kabinetten ven verschillende samenstelling op basis van dezelfde verkiezingen werden nadien niet meer wenselijk geacht. Wisseling van coalitiepartner zou alleen nog na nieuwe verkiezingen kunnen plaatsvinden; z.g. achterkamertjespolitiek moest worden vervangen door transparantie door middel van raadpleging van de kiezer. In 1972 leidde dit ertoe dat na het vertrek van DS70 uit het kabinet-Biesheuvel er een kabinet kwam onder leiding van Biesheuvel dat nieuwe verkiezingen moest organiseren en inmiddels de noodzakelijke maatregelen moest treffen; dit kabinet had als missionair kabinet overigens wel een volwaardige taak. Hiermee werd het voorbeeld van het kabinet-Zijlstra gevolgd. En dat kabinet was weer in de leer geweest bij het rompkabinet-Beel. Dat kabinet was gevormd na de val van het laatste kabinet Drees in 1958. De Grondwet laat ontbinding en nieuwe verkiezingen toe. Voor de procedure van grondwetsherziening is het zelfs voorgeschreven in art.137 e.v. van de Grondwet. Ingevolge art. 64 van de Grondwet kan de Kamer ook om andere redenen worden ontbonden. Dit is een kan-bepaling, geen voorschrift. Vele debatten hebben over de toepassing van deze bepaling in de Kamer plaats gevonden. In 1958 heeft de Kamer scherp aangegeven, dat de bepaling terughoudend moet worden toegepast. Beklemtoond werd dat altijd een afweging moet worden gemaakt tussen de grondwettelijke bepaling dat de Kamers voor vier jaar worden verkozen en tussentijdse verkiezingen. De met de vier jaar periode beoogde stabiliteit van de gekozen volksvertegenwoordiging mag niet zonder een overtuigende reden worden onderbroken. Nederland heeft constitutioneel immers een keuze gemaakt voor het representatieve stelsel en niet voor directe democratie of een plebiscitair stelsel. Een en ander is in het kader van de grondwetsherziening 1983 uitdrukkelijk bevestigd. Het gekozen stelsel brengt mee dat in beginsel de Kamer voor vier jaar zijn werk moet kunnen doen; de taak van medewetgever en van controleur van de regering vergt duurzaamheid in de zittingsperiode. Tussentijdse verkiezingen verplaatsen de primaire aandacht van de fracties naar samenstelling van de kandidatenlijsten en naar het verwerven van steun bij de het electoraat en gaan ten koste van beide hoofdtaken. Tegen deze achtergrond heb ik mijn bedenkingen tegen de ontbinding van de Tweede Kamer op voordracht van het Kabinet Rutte IV, toen geen overeenstemming werd bereikt over het asiel- en migratiebeleid. Zie KB van 8 september 2023. Op basis daarvan hebben de verkiezingen op 22 november 2023 plaats gevonden. De nota van toelichting op het KB volstaat met een summiere toelichting: “vanwege de ontstane politieke situatie is het wenselijk de Tweede Kamer der Staten Generaal te ontbinden op grond van art. 64 eerste lid van de Grondwet.” Noch van de kant van de regering, noch van de zijde van de Kamer zijn nadere argumenten aangevoerd, waarom van de kan-bepaling in art. 64 gebruik is gemaakt. De regering vond het doorslaggevend dat de Kamer instemde met ontbinding. Naar mijn mening had het voor de hand gelegen in de overweging te betrekken, of ontbinding en dus nieuwe verkiezingen zouden dienen plaats te vinden, nu de vorige verkiezingen recent hadden plaats gevonden, nl. op 17 maart 2021 en de daarop volgende kabinetsformatie bijna een jaar duurde. De vraag is gerechtvaardigd of tegen die achtergrond een keuze voor stabiliteit niet de voorkeur zou moeten hebben, bijvoorbeeld door op basis van de verkiezingsuitslag van 2021 een missionair kabinet te vormen, c.q. een kabinet te vormen met de opdracht de Kamer te ontbinden en voorts dat kabinet te belasten met de voorbereiding en besluitvorming over een aantal belangrijke onderdelen van beleid. Door ontbinding over te laten aan het demissionaire kabinet zitten we nu al sinds september 2023 met een kabinet waarvan de taak zich richt op al hetgeen in het belang van het koninkrijk noodzakelijk is. Parallel aan de langdurige demissionaire status van het kabinet loopt een al sinds 22 november 2023 durende formatie van een nieuw kabinet. Deze twee elementen samen zijn geen blijk van een vitale democratie. Dat hadden regering en Kamer in hun overwegingen moeten betrekken bij het besluit weer tot nieuwe verkiezingen te besluiten. Af en toe verneem en lees ik dat ontbinding van de Kamer wordt overwogen bij een voortdurende impasse in de kabinetsformatie. Alsof dat een oplossing zou zijn. Neen, nieuwe verkiezingen zijn geen oplossing. Het is niet aanvaardbare inbreuk op de door de Grondwet vastgelegde vierjarige zittingsperiode van de Kamer. Vergt weer onevenredig veel aandacht van Kamerleden voor de voorbereiding en deelname aan verkiezingen en vergt weer een kabinetsformatie. Op de vraag of het huidige demissionaire kabinet het besluit tot ontbinding neemt of een te vormen kabinet op basis van de verkiezingsuitslag 2023 ga ik niet in. Essentieel is dat ontbinding niets oplost, integendeel. Dus, zie er vanaf. En pas art. 64 toe wanneer het echt nodig is, dus zeer terughoudend. Terughoudendheid is ook geboden als de kabinetsformatie slaagt en in het nieuwe kabinet een crisis zou ontstaan. Geef de Kamer de ruimte de wetgevende en controlerende taken goed te vervullen. Dat is een grondwettelijke vereiste. Er moeten daarom overtuigende redenen zijn nieuwe verkiezingen te houden. Het mag in ieder geval geen automatisme zijn alsof het een staatsrechtelijke regel is dat bij een kabinetscrisis ontbinding van de Kamer moet volgen. Het is geen staatsrechtelijke regel. In de Kamer is met name door de PvdA regelmatig geprobeerd de praktijk tot regel van constitutioneel recht te maken Daar is geen meerderheid voor gevonden. Hetzelfde lot is overigens ten deel gevallen aan de vele voorstellen elementen van directe democratie in de constitutie in te voeren. Ordelijkheid in de politiek is essentiële voorwaarde voor haar geloofwaardigheid en dat vergt naleving en handhaving van de spelregels van de parlementaire democratie. Met ontbinding van de Tweede Kamer dreigt het omgekeerde; de verkiezingen krijgen het karakter van een plebisciet, terwijl regering en Staten Generaal zich uitgesproken hebben tegen plebiscitaire elementen in ons bestel. Gebrek aan naleving van parlementaire spelregels leidt tot het ondergraven van de kwaliteit en duurzaamheid van ons politiek-staatkundig systeem. Ik pleit derhalve sterk voor heroverweging van de praktijk sinds de jaren 60 om bij een breuk in de regeringscoalitie tussentijdse verkiezingen te houden. Ga er alleen toe over na grondige afweging van alternatieven. Daaraan heeft het nu ontbroken. Dit artikel van Rein Jan Hoekstra (oud-informateur, oud-SG van Algemene Zaken en oud-staatsraad) verscheen eerder in De Hofvijver van 24 juni 2024 (een uitgave van het Montesquieu Instituut)

Door: Foto: Gerard Stolk (cc)
Foto: Mark Round (cc)

Einde aan demissionaire dubbele petten

, door

ANALYSE - Vandaag kunnen zeven bewindslieden van kabinet Rutte IV eindelijk hun dubbele petten aan de kapstok hangen.

De zeven bewindslieden werden 6 december 2023 beëdigd als lid van de Tweede Kamer. Volgens artikel 57 van de Grondwet mag een Kamerlid niet tegelijkertijd bewindspersoon zijn. Uitzondering: demissionaire bewindslieden. In een 12 juni jl. uitgebracht rapport ziet het ‘Adviescollege inzake de werking van artikel 57 van de Grondwet’ een mogelijkheid ook aan die uitzondering een eind te maken. [1]

De aanleiding om een adviescollege op te tuigen was een kwestie tijdens het demissionaire kabinet Rutte III. Wegens leegloop van het kabinet werden de Tweede Kamerleden Steven van Weyenberg, Dennis Wiersma en Dilan Yesilgöz-Zegerius benoemd tot staatssecretaris en behielden aanvankelijk hun Kamerlidmaatschap.

Dubbele pet kan niet / kan wel

Staatsrechtdeskundigen Bert van den Braak en Wim Voermans waren stellig [2]:

Op grond van de wetgeschiedenis van artikel 57 van de Grondwet is er reden om de verenigbaarheid niet alleen te betwisten, maar zelfs strijdig met de Grondwet te noemen.

De Raad van State zag dat anders [3]. De benoeming was volgens de Raad van State “zonder meer in overeenstemming is met artikel 57 van de Grondwet”. De Raad vond ook dat “de gang van zaken uit grondwettelijk oogpunt ongelukkig is. De grondwettelijke complicaties van de recente benoemingen lijken niet tijdig en niet voldoende grondig te zijn onderkend”.

Doneer voor ¡eXisto!, een boek over trans mannen in Colombia

Mededeling

Fotograaf Jasper Groen heeft jouw hulp nodig bij het maken van ¡eXisto! (“Ik besta!”). Voor dit project fotografeerde hij gedurende meerdere jaren Colombiaanse trans mannen en non-binaire personen. Deze twee groepen zijn veel minder zichtbaar dan trans vrouwen. Met dit boek wil hij hun bestaan onderstrepen.

De ruim dertig jongeren in ¡eXisto! kijken afwisselend trots, onzeker of strak in de camera. Het zijn indringende portretten die ook ontroeren. Naast de foto’s komen bovendien persoonlijke en vaak emotionele verhalen te staan, die door de jongeren zelf geschreven zijn. Zo wordt dit geen boek óver, maar mét en voor een belangrijk deel dóór trans personen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Plenaire zaal Tweede Kamer, foto Dassenman, CC BY 4.0 via Wikimedia Commons.

Regering controleren in reces

, door

Als er geen ongelukken meer gebeuren, geen lijken onverhoeds uit de kast rollen en er geen opruiende tweets meer worden gekatapulteerd dan staat aanstaande dinsdag kabinet Schoof bij zijne majesteit op de stoep. En wat doet het orgaan dat het kabinet dient te controleren?

Dinsdag 2 juli 2024: Geen plenaire vergaderingen gepland
Woensdag 3 juli: Debat over de regeringsverklaring
Donderdag 4 juli 2024: Debat over de regeringsverklaring (voortzetting)
Einde vergadering: Stemmingen over moties ingediend bij het debat over de regeringsverklaring

Oh, en die donderdag worden er misschien ook nog een aantal nieuwe Kamerleden geïnstalleerd, ter vervanging van de veertien Kamerleden die per 2 juli bewindspersoon in het nieuwe kabinet zijn geworden.

Voor de twee vacatures die er ontstaan voor het clubje van mevrouw Van der Plas is er ruim keus uit de kandidatenlijst waaruit geput zal moeten worden. De Omtzigtigen zullen waarschijnlijk weinig problemen hebben om uit deze lijst vier bereidwilligen te vinden. Ook uit de kudde van Yesilgöz-Zegerius moet met gemak vier nieuwe Kamerleden geworven kunnen worden.

Bij de bende van Wilders is het afwachten of uit de zes kandidaten die er voor in aanmerking komen, nog wel vier mensen beschikbaar zijn om de gaten te vullen. En als dat gaat lukken, blijven er niet meer dan twee kandidaten over die bij eventuele toekomstige uitval van fractieleden moeten invallen. Da’s krap.

Foto: Tweede Kamer CC-BY-NC 4.0

Poging tot dualisme weer een debacle?

, door

COLUMN - van Vinzenz Ziesemer (directeur Instituut voor Publieke Economie), eerder gepubliceerd in De Hofvijver (uitgave van het Montesquieu Instituut)

De formerende partijen willen meer afstand tussen de Tweede Kamer en het kabinet. Een ‘programkabinet’ mag straks zijn eigen plan trekken over alles wat niet in het hoofdlijnenakkoord is vastgelegd.

Het hoeft niet af te stemmen met de coalitie en mag wisselende meerderheden zoeken in de Tweede Kamer. Dat is in ieder geval het idee. in het hoofdlijnenakkoord staat helaas niets over hoe dit in de praktijk gaat werken. Dat is vragen om problemen.

Afstand bewaren tussen kabinet en Kamer is eerder geprobeerd. Zonder succes. De laatste poging kwam nog van het vorige kabinet. Rutte IV nam in het kader van een nieuwe bestuurscultuur afscheid van het ‘coalitieoverleg’, waarin bewindspersonen en Kamerleden beleid afstemden.

Voordeel van meer afstand, ook wel dualisme genoemd, zou moeten zijn dat de Kamer het kabinet kritischer kan controleren. Een tweede voordeel is dat coalitiepartijen een eigen gezicht kunnen behouden, omdat ze zich duidelijker mogen uitspreken over het kabinet.

Maar het experiment van Rutte IV mislukte, doordat ministers zich toch wilden verzekeren van rugdekking voor hun beleid. Dus was het coalitieoverleg binnen een jaar onder een andere naam weer terug.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Schermopname Tweede Kamer Debat Gemist 4 juni 2024 hoofdelijke stemming

Een pikant staatsrechtelijk moment!

, door

COLUMN - “Een pikant staatsrechtelijk moment!” De voorzitter van de Tweede Kamer kraaide het bijkans uit van plezier. Wat was er aan de hand?

Bij het stemmen over een amendement voor de Wijzigingswet financiële markten 2024 trad een patstelling op. Met 75 stemmen voor en 75 tegen kon er geen uitslag worden vastgesteld. Dat is nog niet het echte pikante. Sinds de beëdiging van de huidige Tweede Kamer komt “gelijkspel” vaker voor. Inmiddels is zo’n patstelling al achttien keer voorgekomen. Anders gezegd: gemiddeld drie keer per maand speelt de Tweede Kamer gelijkspel.

De procedure bij het ‘niet kunnen vaststellen’ van een stemmingsuitslag is als volgt:
Als de uitslag bij stemmen met handopsteken (fractiegewijs) niet kan worden vastgesteld, volgt onmiddellijk een tweede poging. Wordt de uitslag weer 75 – 75, volgt een hoofdelijke stemming (reglement van orde, pagina 26, artikel 8.26, 1.b.). Dat kan op verzoek van de indieners van een voorstel onmiddellijk of in een later stadium.

Als bij de hoofdelijke stemming de stemmen staken én alle 150 Kamerleden zijn aanwezig, dan wordt het voorstel verworpen. Zijn er minder dan 150 Kamerleden dan wordt de stemming uitgesteld tot een volgende vergadering. Als ook dan de stemmen staken, wordt het voorstel niet aangenomen.

Foto: Schermafbeelding Tweede Kamer stemmingen 16 april 2024

Een motie voor een rechts kabinet

, door

Het PVV, VVD, NSC, BBB kabinet lijkt een feit te worden. Lijkt, want premier, ministers en staatssecretarissen moeten nog gezocht worden. Maar goed, daar gaat dit artikel niet over. Dit artikel is een nabrander, met saillant detail, van ons artikel over patstellingen en hoe men in de Tweede Kamer daar weer uit kwam.

We lichten één motie er nog uit, ofwel wat ging er óók vooraf aan het nieuwe kabinet? Joost Eerdmans (JA21) dramde er een motie doorheen waarmee werd opgeroepen werk te maken van een rechts kabinet.

14 februari werd nr. 27 Motie van het lid Eerdmans ingediend. In de tekst van de motie stelt  Eerdmans:
– dat de kiezer de Kamer een groot rechts mandaat heeft gegeven
– dat een kabinet zonder duidelijke rechtse signatuur geen recht doet aan de verkiezingsuitslag
– dat er werk moet worden gemaakt van een rechts (minder-heids)kabinet,

Nog diezelfde vergadering wijzigt Eerdmans de motie en wordt het nr. 28 Gewijzigde motie met één wijziging waardoor de boodschap nu luidt:
– dat er werk moet worden gemaakt van een rechts kabinet

De motie komt in dezelfde vergadering ter stemming (bij handopsteken). De uitslag: 75 voor, 75 tegen. Alleen VVD, SGP, BBB, JA21, FVD en PVV waren voor. Het NSC was tegen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Schermafbeelding Debat gemist Tweede Kamer stemmingen 16 april 2024

Patstelling in Tweede Kamer leidt tot hoofdelijke stemmingen

, door

In de nu vijf maanden oude Tweede Kamer is het zestien keer voorgekomen dat bij stemmingen een uitslag “niet kon worden vastgesteld”.  Die terminologie bezigt de voorzitter als bij stemmen met handopsteken (fractiegewijs stemmen) er 75 voor- en 75 tegenstemmen zijn.

In zulke gevallen kan er worden overgegaan tot hoofdelijk stemmen. In drie gevallen leidde dat opnieuw tot een patstelling (73 voor en 73 tegenstemmen). Uiteindelijk viel er bij dertien casussen toch een meerderheidsbesluit. Drie moties moeten nog in een herstemming aan de orde komen. Het maakt duidelijk dat de verhoudingen in de Tweede Kamer zomaar vaker tot patstellingen kunnen leiden.

In de helft van deze gevallen stond een volledig rechts blok van PVV, VVD,  BBB, FvD, SGP en Ja21 tegenover de rest van de Kamer. Zes fracties tegen negen andere fracties resulteerde in 75 voor- en 75 tegenstemmen. Zelfs bij een verhouding van 11 tegen  4 fracties (PVV, VVD, CDA, D66) betekende het een patstelling van 75 – 75.

Zestien stemmingen die resulteerden in patstelling van 75 – 75 in beeld.

Figuur 1 Verdeling fracties bij 75 – 75

Dat de kersverse coalitiepartners PVV, VVD, NSC en BBB zich in de Kamer jegens elkaar nog nergens toe verplicht voelden, zien we terug als we deze vier er even uitlichten. Waren we bij Rutte IV gewend dat de fracties van de coalitiepartners bij de meeste stemmingen elkaar steunden, lag dat nu even anders. Zonder regeerakkoord is er grotere vrijheid een eigen koers te varen. Nu er een ‘onderhandelaarsakkoord’ is zal dat ongetwijfeld wijzigen.

Foto: Andrew Gustar (cc)

Hebben nationale parlementen invloed op het EU-wetgevingsproces? De casus van de natuurherstelwet

, door

COLUMN - van Rik de Ruiter

Het standaardantwoord van veel politicologen op de vraag in de titel was lange tijd: ‘nee’. Echter, tijden lijken te zijn veranderd, met meer politiek gevoelige onderwerpen die worden behandeld in een EU-context en daardoor meer betrokken volksvertegenwoordigers in de lidstaten. De manier waarop de Nederlandse Tweede Kamer de regering heeft geïnstrueerd tijdens de EU-onderhandelingen over de natuurherstelwet is hier een illustratie van.

Er zijn verschillende redenen voor waarom leden van nationale parlementen geen invloed zouden hebben uitgeoefend op EU-wetgevingsprocessen in het recente verleden. Ten eerste, EU wetgeving is vaak technisch van aard en raakt niet aan onderwerpen waar het hart van de gemiddelde kiezer sneller van gaat kloppen. Ten tweede, leden van nationale parlementen staan op afstand van het EU wetgevingsproces.

Een voorstel van de Europese Commissie voor nieuwe EU wetgeving wordt doorgestuurd naar het Europees Parlement (EP), de Raad van Ministers en nationale parlementen. Het EP en de Raad van Ministers gaan direct aan de slag met het bestuderen van het voorstel en zijn betrokken bij de informele onderhandelingen in trilogen. Deze ‘achter-gesloten-deuren’ onderhandelingen zijn slechts goed te volgen voor EU insiders. Op het moment dat leden van nationale parlementen een mening hebben gevormd over een wetsvoorstel dat de belangen van het eigen electoraat raakt, is het vaak te laat om nog invloed uit te oefenen.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Roel Wijnants (cc)

Het Janushoofd van minister Van der Wal

, door

“Als het gaat om de natuurherstelwet wint Kamerlid Van der Wal het van minister Van der Wal“, kopte dagblad Trouw op 12 maart.  De Volkskrant kopte een week eerder: “VVD-Kamerlid Christianne van der Wal fluit natuurminister Christianne van der Wal terug“.

De minister voor Natuur en Stikstof is een van de zeven Kamerleden die in het (demissionaire) kabinet zitten. Ook Dilan Yeşilgöz, Erik van der Burg, Rob Jetten, Mariëlle Paul, Hans Vijlbrief en Aukje de Vries zijn kabinetsleden én Kamerleden. Van der Wal is de tweede die onder haar twee petten twee verschillende gezichten opzet.

De eerste die afgesproken en goedgekeurd kabinetsbeleid om zeep wilde brengen was minister van Justitie Dilan Yeşilgöz. Als fractievoorzitter van de VVD diende ze een motie in  die tot doel had dat de Eerste Kamer de Spreidingswet niet zou behandelen.

De Eerste Kamer trok zich er niets van aan en keurde de wet goed. In februari trad die wet in werking. Yeşilgöz en mede indieners van de motie Van der Plas (BBB), Wilders (PVV) en Omtzigt (NSC) hadden het na kijken.

Nu opereerde Yeşilgöz op eigen initiatief.  Van der Wal torpedeert afgesproken en goedgekeurd kabinetsbeleid (*.*), afgedwongen door een motie van Van der Plas en Hertzberger (NSC). Daarin werd ze verzocht in de Europese Raad van Ministers tegen de Europese Natuurherstel-verordening te stemmen (motie ingediend 29 februari jl.). De minister ontraadde de motie.

Foto: Diederik van Dijk, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons.

SGP is constitutioneel kompas kwijtgeraakt

, door

COLUMN - van Prof. Dr. Bert van den Braak.

Woensdag 28 februari was er een unicum in de Tweede Kamer. Dat deed zich voor bij de behandeling van het wetsvoorstel om een elfde gemeente toe te voegen aan de lijst van gemeenten waar het coffeeshop-experiment mag plaatsvinden. SGP’er Diederik van Dijk diende een motie in om de Kamer te laten uitspreken dat het D66-initiatiefvoorstel over het invoeren van de gesloten coffeeshopketen dient te worden ingetrokken. Dat wetsvoorstel ligt bij de Eerste Kamer.

Van Dijk stelt: het door de Tweede Kamer op 21 februari 2017 aangenomen initiatiefvoorstel is op grond van artikel 82, 1e lid een initiatiefwetsvoorstel van de Tweede Kamer geworden en zij gaat erover.

Het initiatiefvoorstel werd in 2015 ingediend door Vera Bergkamp en door haar in 2017 met succes verdedigd in de Tweede Kamer. Daarmee werd het inderdaad formeel een initiatiefvoorstel van de Tweede Kamer. Die droeg Bergkamp op het wetsvoorstel in de Eerste Kamer te verdedigen. Zij gaf die verdediging in juni 2021 (na haar verkiezing tot Kamervoorzitter) over aan haar fractiegenoten Joost Sneller en Sjoerd Sjoerdsma.

Formeel is het de Tweede Kamer die kan besluiten tot intrekking. Dat is sinds 1945 zeven maal gebeurd. Zo werd in 1956 een eerstelezingsvoorstel over regeling van een parlementsloze periode (ingediend door P.J. Oud) ingetrokken. Hetzelfde gold in mei 2023 met een initiatiefvoorstel van VVD en CDA over het laten vervallen van het verplichte voorzitterschap van raadscommissies door raadsleden, Statenleden en eilandsraadsleden.

Vorige Volgende