KORT | Ouderen gepakt?

Zijn ouderen vermogend en kunnen ze daarom helpen de crisis te bezweren? Ja, zegt Diederik Samsom, ouderen zijn vermogend. Neen, zegt Henk Krol, dat vermogen zit in de stenen van hun huis. Moeten mensen hun huis opeten voor de financiering van hun zorg? Velen zeggen dat het maar moet. Maar de crisis is een “schuldencrisis.” Jarenlang is er kritiek geleverd op onze schuldpositie. Het aflossen van hypotheken wordt tot norm verheven. Dat is tenminste bij minister Stef Blok zo. Maar als je aflost op je schuld krijg je toch vermogen? Dan ben je dus rijker en draagkrachtiger, meent Samsom, daarvan moet je bijdragen. Je bent dus voor Blok sociaal verantwoordelijk als je je hypotheekschuld aflost, maar voor Samsom ben je solidair als je je dat geld van die aflossing vervolgens laat afnemen door verhoogde zorgbijdragen. Het verweer van de sociaal-democraten is te voorspellen: het moet uit de lengte of uit de breedte komen. Maar ik snap dat Krol er een sinistere samenzwering in ziet om ouderen te beroven.

Door: Foto: Kort - illustratie Sargasso
Foto: Gerard Stolk (cc)

Toezicht, de staat en Vestia

ANALYSE - Het rapport over Vestia van de commissie-Hoekstra is recent naar de Tweede Kamer gestuurd. Minister Blok gaat erover nadenken. Maar tot verandering zal het rapport niet leiden: daarvoor was de opdracht die de commissie mee kreeg niet goed genoeg geformuleerd.

Als ik zwaar tafel, slaap ik daarna slecht. Dan droom ik dat ik minister Blok voor Wonen en Rijksdienst ben. Ik moet dan iedereen toespreken: huurders, die hun huur niet meer kunnen betalen. Ontslagen ambtenaren en bouwvakkers, woedende starters die hun financiering niet rond krijgen. Ik snap veel van geld, maar moet duiken voor rotte eieren.

Dan word ik zwetend wakker. Geen idee hoe ik die woningmarkt weer in beweging en de rijksdienst weer op orde krijg. Dan denk ik: gelukkig dat ik geen minister ben en nog gelukkiger dat ik geen Blok heet. Of het goed met hem afloopt weet ik niet. Hij slaagt erin de Eerste Kamer tot woede te brengen  over de hypotheekregels. Dat is geen belofte voor wat er nog komt.

Verzelfstandiging en toezicht

Enkele decennia geleden vonden we de overheid te groot. Organisaties konden het wel zelf, niet alles moest door de staat worden aangestuurd en gecontroleerd. Het zijn ook nu nog vertrouwde zinnetjes, al ligt het neo-liberale denken wat achter in de etalage. Maar verzelfstandigen is al twintig jaar modern.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: CorporatieNL (cc)

Geen nieuws van de woningmarkt

ANALYSE - Het stond er heel kort, ergens in de 81 pagina’s van het regeerakkoord. Er komt een verhuurdersheffing op de woningmarkt. Een onzalig idee, vindt Tom van Doormaal. Want wat wil het kabinet er eigenlijk mee bereiken?

Niet echt opvallend dit jaar was de afschaffing van de sociale woningbouw, door het nieuwe kabinet.  Aedes en VNG zijn zwijgzaam. Dat is wonderlijk. De woningcorporaties kunnen door de verhuurdersheffing straks niets meer bestaan, de huurders worden door extreme huurverhogingen de koopmarkt op gedreven, de bouwvakantie wordt overbodig, bij gebrek aan het bouwvak.

Hoe verschillende inkomensgroepen in de stad bij elkaar wonen wordt opnieuw bepaald. De mate waarin geld beschikbaar of inkomen besteedbaar is voor onderhoud en herstel bepaalt de toekomst van een wijk of gebouw. Ook daarover kun je ongerust zijn: hoe moet het nu verder in achterstandswijken?

De sociale kwestie

De woningwet van 1901 en de woningcorporaties ontstonden onder druk van “de sociale kwestie”. Die werd niet partijpolitiek gedefinieerd: ook een man als Bismarck toonde zich, na een periode als IJzeren Kanselier, een voorzichtig en sociaal voelend politicus. Die inspiratie is bij Blok niet terug te vinden. ‘Niets doen is schadelijker,’ zegt hij in het laatste nummer van Aedes Magazine. Huh? Dan het beleid dat hij nu voert? En leefbaarheid hoort niet bij de kerntaak, meent Blok. Dat vond ik ook, toen het begrip in de jaren negentig door VROM werd toegevoegd als kerntaak. De welzijnswereld was in de jaren daarvoor wegbezuinigd;  het begrip “leefbaar” leek mij onbegrensbaar. Het risico van  uitdijen van taken, verwachtingen en verantwoordelijkheden, was daardoor groot.

Foto: Frits de Jong (cc)

Lesje staatsrecht van Raad van State

ACHTERGROND - Het kabinet wilde via een truc aan geld komen voor twee ministers zonder portefeuille die in het vorige kabinet -toen de begrotingen gemaakt werden- nog niet bestonden. Maar werd door de Raad van State op de vingers getikt.

Geen eigen portefeuille en ook geen eigen geld. Het kabinet had erg te doen met de ministers Blok en Ploumen, respectievelijk voor Wonen en Rijksdienst en voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. Omdat deze bewindslieden, net als de rest van het kabinet-Rutte II, pas werden benoemd toen de algemene begrotingswetsvoorstellen allang bij de Tweede Kamer waren ingediend, dreigden zij niet over een eigen begroting te kunnen beschikken voor 2013. Het vorige kabinet kende immers geen ministers voor Wonen en Rijksdienst en voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, met als gevolg dat Blok en Ploumen hun centjes uit de ‘gewone’ begrotingen van Binnen- en Buitenlandse Zaken hadden moeten halen.

De regering verzon echter een list: zij maakte nota’s van wijziging en splitste daarmee delen van de begrotingen van Binnen- en Buitenlandse Zaken af tot afzonderlijke begrotingen van Wonen en Rijksdienst en van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. Tot aparte begrotingswetsvoorstellen wel te verstaan. Kennelijk was de regering er niet helemaal zeker van of je wel met een nota van wijziging een nieuw wetsvoorstel kunt creëren. Zij vroeg de Raad van State om advies (je moet tenslotte boven een wetsvoorstel “de Afdeling advisering van de Raad van State gehoord” kunnen zetten) en die keurde de constructie terecht af.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Toeschouwers - Duitsland valt aan, en scoort bijna copyright ok. Gecheckt 07-11-2022

Politiek voetbal: de wedstrijd VVD – PvdA

Politiek is een vorm van vermaak, goedkoop en plat vermaak. Dagelijks worden wedstrijden uitgezonden op TV waarin we politici zien die niet op de bal, maar op de man spelen. En net als bij het Songfestival mogen de toeschouwers stemmen wie de beste is, vroeger één keer in de vier jaar, tegenwoordig gemiddeld één keer per twee jaar. Gezien het niveau is het amateurklasse voetbal. Afgelopen maandag was de klassieke derby VVD – PvdA op TV, deze keer bij de EO met arbiters Andries Knevel en Tijs van den Brink. De PvdA speelt uit met Diederik Samsom en de VVD heeft Stef Blok opgesteld.

Door de slechte arbitrage is de discussie verwarrend. Regelmatig wordt het gesprek onderbroken met suffe vragen.  Bijvoorbeeld: hoe snel heeft u het begrotingstekort teruggebracht naar 3%? De voetbaldeskundigen weten dat dit een irrelevante vraag is, want het begrotingstekort is een gevolg van de malaise, niet de oorzaak. Een even misplaatste vraag die steeds in verschillende varianten wordt voorgelegd aan de deelnemers is: Waarop gaat u bezuinigen en hoeveel brengt dat op?

Verdediging

Het begin al meteen goed. Knevel zet een een-tweetje op met Blok (jawel, de scheidsrechters spelen mee in deze spelvariant) door de vraag te stellen waarom het belangrijk is dat we het overheidstekort terugdringen. Blok begaat in de eerste minuut al een overtreding:

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De laatste keer

– Ik denk dat ik het wel ga missen, Stef…
– Wat ga je denk je wel missen?
– Nou, dit…
– Dit?
– Dit ja.
– Dit.
– Ja. Dit.
– Ik begrijp niet wat je bedoelt, Mark.
– Onze fietstochtjes, Stef. Ik doel op onze fietstochtjes.
– Ah. Onze fietstochtjes.
– Ja, onze fietstochtjes. Hoeveel hebben we er gemaakt?
– Geen flauw idee. Ik heb ze niet geteld.
– Door weer en wind zijn we gegaan.
– Door weer en wind.
– Vooral door wind natuurlijk.
– Vooral door weer juist.
– Het is altijd weer.
– Dat bedoel ik. Het is altijd weer. Dus als je door weer en wind gaat, kun je niet zeggen dat je door meer wind dan weer gaat. Integendeel. Als het een keer niet waait, dan ga je wel door weer, maar niet door wind.
– Ach zo. Je blijft een precieze, Stef.
– Ik ben inderdaad graag accuraat.
– Waar denk je dat het mis is gegaan?
– Mis vind ik een groot woord. De uitdrukking is wat scheef. Weer en wind geeft het idee dat de twee woorden gelijkwaardig zijn. Maar weer is nu eenmaal wat veelomvattender dan wind. Als de uitdrukking ‘door regen en wind’ was geweest, dan had je dat probleem niet gehad.
– Nee, ik bedoelde: met Geert.
– Met Geert? Wat heeft die met weer en wind te maken?
– Stef, doe niet zo flauw. Ik bedoel: waarom denk je dat Geert Wilders de besprekingen heeft opgeblazen? We hebben ‘m toch altijd alles gegeven wat ie wilde? We hebben ‘m toch nooit iets ontzegd? Hij heeft bevriende staatshoofden beledigd, hele bevolkingsgroepen geschoffeerd, zijn partij werd bevolkt door schorem… zelfs over dat meldpunt van ‘m heb ik niks gezegd… waarom heeft hij…
– Omdat het een ondankbare hond is, Mark. Juist omdat je hem nooit op het matje hebt geroepen, kent hij zijn plaats niet. Hij voelt niet de minste behoefte om jou het hand boven het hoofd te houden, Mark. Als je zelf kinderen had gehad, dan had je dat begrepen.
– Ik vind het oneerlijk.
– Het leven is oneerlijk. Kom. Wie het laatst bij het torentje is, is een zak patat met mayonaise.
– Hey! Stef! Valse start! Valse start!
– Het leven is oneerlijk, Mark. Het leven is oneerlijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Geneuzel over bijzaken

[qvdd]

In politiek Den Haag wordt te veel achter hypes aangelopen en geneuzeld over bijzaken. […] Dat kost geld en is slecht voor het imago van de politiek. […] Er zijn Kamervragen gesteld over de overlast van de roeken in Lochem, de aanleg van een fietspad bij het station van Breda, of een buslijn in Maarheeze.

VVD-er Stef Blok roept wat iedereen al weet: de Nederlandse landelijke politiek houdt zich veel te veel met de details bezig.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Heilig geloof in overheid of markt

VVD-Kamerlid Stef Blok lost alvast het eerste schot voor de Algemene Beschouwingen door te stellen dat we af moeten van het heilige geloof in een grote overheid. Maar zijn eigen geloof is net zo achterhaald, stelt gastauteur Richard Westerbeek.

Stef Blok gaf in de Volkskrant van afgelopen vrijdag een eerste inleidende beschieting voor de Algemene Beschouwingen volgende week. De VVD zet zich af tegen het “heilige geloof” van de linkse partijen in een grote staat, en stelt dat een kleine overheid veel beter in staat is om Nederland te laten concurreren in deze wereld. Is het hier eigenlijk niet juist het heilige geloof van de VVD in marktwerking en een kleine overheid dat een rol speelt?

Natuurlijk, in sommige gevallen zal marktwerking best wel werken, maar zeker niet overal. Telkens zal kritisch moeten worden gekeken naar de gevolgen. Een paar voorbeelden waar marktwerking zeker geen goed idee was:

Een overheid die haar ICT-beveiliging uitbesteed aan externe partijen, die uiteindelijk zelfs in buitenlandse handen komen. Het argument is dat zij een expertise hebben die de overheid niet heeft. Die expertise bleek niet in het geval van Diginotar.

Vervoerders die zelf maar moeten kijken hoe ze gezamenlijk een OV-chipkaart invoeren. Het resulteert in een product dat er voornamelijk voor de vervoerders is, zonder gekeken wordt naar de reizigers, en de Tweede Kamer heeft er niets over te zeggen, want de minister “gaat er niet over”.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende