Euroleiders zijn kikkers in een pan kokend water
, door
Euroleiders zijn kikkers in een pan kokend water – Bas Jacobs is erg somber, maar hij heeft ook een oplossing.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
De kern van de zaak
, door
Eindelijk, Berlusconi stapt op, maar of het zal helpen is de vraag. Een veel gehoorde mening over de Eurocrisis is dat deze wordt veroorzaakt door de tegenstelling tussen Noord en Zuid. De verschillen in levensstijl, het tempo van de economie zijn te groot om het europroject levensvatbaar te maken. Misschien, maar ik denk dat het meer is.
Er is zit een veel fundamentelere weeffout in onze muntunie: de landen hebben hun eigen munt ingeruild voor een munt waar ze geen controle over hebben. Het hebben van een eigen munt heeft voordelen: de eigen centrale bank kan optreden als lender of last resort en kan geld bijdrukken. Speculeren tegen de munt is daarom vrijwel onmogelijk. Dat is anders bij de Euro: landen moeten op de markt lenen en zijn dus erg afhankelijk van de rente op hun obligaties. Als de rente te hoog wordt gaat een land failliet. Speculanten hebben daarom de mogelijkheid te speculeren op een mogelijk faillissement en er is geen centrale bank die de obligaties kan opkopen.
Een andere manier om daar naar te kijken is de USA en de EU te vergelijken. Beiden zijn statenbonden met één munt en een centrale bank, maar er is een belangrijk verschil als : de Verenigde Staten geven één obligatie uit (Treasury Bills) terwijl in de EU elk land zelf euro’s bij elkaar moet scharrelen door uitgifte van obligaties waarbij de rente die moet worden betaald afhangt van de vraag in de markt. Voor de Duitsland en Nederland is dat goedkoop (lage rente), maar voor Italië (en andere landen die gezien worden als zwak) is dat duur.
Foto:
copyright ok. Gecheckt 10-02-2022
Schuld aan de crisis: jazz voor schaduwbankiers
, door
Dit is alweer aflevering 6 van de collegecyclus ,,Wie heeft de crisis veroorzaakt?’’ van econoom Ewald Engelen. In de vorige aflevering schetste hij in grote lijnen de geschiedenis van het bankiersvak, deze keer gaan we wat dieper in op de details: wat verkopen de banken eigenlijk en waarmee verdienen ze zoveel geld? Waarom is het zo vreselijk misgegaan? Het is deze keer misschien wat technisch, maar daarom volgens mij nog niet saai, er zit zelfs jazz in. En, hé, het is een college, we willen wat leren. Ik vermijd het jargon niet, maar leg het wel uit.
De crisis waar we het vandaag over hebben is nog steeds gaande en we beginnen daarom even met de actualiteit van de eurocrisis.
Het was weer een mooie dag vandaag [donderdagavond 3 november] voor crisiswatchers. De grote vraag is of de Grieken nu wel of geen referendum gaan houden over de financiering van hun schulden. Op dit moment kan niemand dat zeggen. [De volgende dag zal Papandreou het voorstel voor een referendum weer intrekken, Michel]. Papandreou wordt zwaar onder druk gezet door Merkel en Sarkozy, die dreigen de eerder toegezegde gelden niet uit te betalen. Als dat gebeurt kunnen de Grieken begin december hun ambtenaren niet meer betalen. Het is op dit moment volstrekt onduidelijk hoe dit verder zal gaan.
De eurocrisis is een gevolg van de crisis die begon in 2007. Deze crisis is een bankcrisis. Er zou geen enkel probleem zijn geweest als de banken voldoende reserves hadden gehad om de klap van de schuldreductie op te vangen. Maar in hogere buffers hadden de banken in het verleden geen zin, want grote hoeveelheden dood geld op je balans betekent dat je minder winst maakt. En als de banken minder verdienen, wordt geld lenen duurder en daar had de politiek weer geen zin in. Daarom werd in Europa te laat ingegrepen en hielden de banken hun te lage buffers aan.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
Papademos nieuwe premier Griekenland
, door
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
De crisis en het wonen
, door
Al decennia lang bouwen wij in ons land voor de gezinsverdunning. De gemiddelde woningbezetting daalt constant, sinds 1945. Het is een uitdrukking van onze veranderende wijze van samenleven, die wij individualisering noemen, maar ook van de toenemende welvaart. We hebben meer vierkante meters woning nodig voor alle spullen, die we inons leven verzamelen en we kunnen voor die spullen en die vierkante meters ook betalen.
Maar blijft dat zo? Hoe handelen mensen onder de druk van economische omstandigheden? Hoe vormt zich een huishouden? In de jaren vijftig werd door jonge stellen op zolderkamers bij familie gebivakkeerd, totdat de lange wachttijd voor een woning voorbij was. Alle zure grappen over schoonmoeders dateren uit die periode. Maar toen was ook “geluk heel gewoon”.
In de jaren zeventig en tachtig kwam de individualisering: het grootste goed was zelfstandig wonen, waarin de volkshuisvesting inderdaad voorzag. Maar er was een neveneffect, dat lastig was: wat te doen met onze ouderen? We maakten grote bejaardenhuizen voor ze; maar dat bleek geen bestendige lijn, door hoge zorgkosten en afkeer van de ouderen zelf, die zelfstandig wensten te blijven, maar liever niet eenzaam. Het beleid werd: laat ouderen zelfstandig blijven wonen, zolang ze dat maar enigszins kunnen.
Foto:
copyright ok. Gecheckt 10-02-2022
Het nieuwe bankieren: doing Gods work?
, door
Deze weken doen wij verslag van de collegecyclus “Wie heeft de crisis veroorzaakt?” van econoom Ewald Engelen. Het is nu wel duidelijk dat we de hoofdschuldigen van de crisis moeten zoeken onder de bankiers. Daarom onderwerpt Ewald Engelen de bankiers in deze en de volgende afleveringen aan een onderzoek. Vandaag schetst hij in grote lijnen de ontwikkeling van de bankwereld.
De actualiteit van de Europese schuldcrisis
Woensdagnacht [26-27 oktober] is een nieuw akkoord gesloten over de Griekse schulden. De actuele crisis in Europa is bijzonder relevant voor dit college, want ook hierbij spelen banken een grote rol. Hoewel de aandelenmarkten positief hebben gereageerd, wil dat nog niet zeggen dat het een goed akkoord is. Tekenend is bijvoorbeeld dat op de obligatiemarkten de rente voor Italiaanse obligaties niet is veranderd.
Dit pakket zal de euro niet redden, maar het staat wel mooi: de Griekse schulden worden met 50% afgewaardeerd, maar een groot deel van die schulden blijft buiten schot: de reductie is van toepassing op ongeveer 200 miljard van de totaal 350 miljard uitstaande schulden. De 50% is dus puur cosmetisch. Weer wordt niet gedaan wat nodig is om de Griekse economie te kunnen laten groeien. Hiervoor zijn structurele hervormingen nodig en moet een fors deel van de schulden (50 of 60%) worden afgeschreven. Maar dat gebeurt niet. De maatregelen die nu worden genomen zijn volstrekt onvoldoende. Griekenland zal voorlopig dus niet uit het nieuws verdwijnen, zeker niet als de Grieken beseffen wat er is gebeurd. De stakingen en demonstraties gaan gewoon door.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Fuck You Papandreou
, door
