Nog meer bezuinigen: De Wereld Draait Door.

De onheilstijdingen blijven maar komen: Nederland is nu officieel in recessie en hoort nu thuis in het rijtje België, Portugal en Griekenland, landen waar de economie ook krimpt. Op de woningmarkt is de trend al een tijdje dalende, en ook steeds meer bedrijfspanden staan leeg. Hoe lang gaat het nog duren voor de crisis over is? De Grote Recessie duurt nu al minstens vier jaar. De meeste regeringen in Europa zijn aan een streng bezuinigingsprogramma begonnen, maar door het krimpen van de economie loopt de schuldquote (staatsschuld als percentage van het bruto nationaal product) nog verder op. Hoe komen we uit deze neerwaartse spiraal? In De Wereld Draait Door draaiden de economen afgelopen woensdag ook helemaal door:

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De Europese schuldenhoax

De zoveelste top der toppen bleek wederom een flop. Het echte probleem bleef buiten schot, het fantoomspook werd wel stevig aangepakt. Merkozy en Rutte zeggen het al wekenlang: de schuldencrisis moet aangepakt worden. Het wondermiddel? Meer sancties, harder bezuinigingen. Schuld en bezuinigingen, deze twee woorden lijken bij elkaar te horen als andijvie en spekjes. Maar is dat zo? Italië had al een decennium 120% staatsschuld en niemand maakte daar woorden aan vuil. Spanje had zelfs een lagere staatsschuld dan bijvoorbeeld Nederland. Het probleem is niet de hoogte van de staatsschuld van een land ‘an sich’. Het probleem is dat de financiële markten het vertrouwen hebben verloren dat de schuld kan worden afbetaald. Kortom: het belangrijkste probleem is dat er te weinig cash binnenkomt, niet de hoogte van de staatsschuld.

In Griekenland en Italië is er nu een ondemocratische premier aan de macht. Is er draagvlak bij de bevolking als deze landen verder wegzakken in een depressie? Dat lijkt me sterk. Ik voorspel voor 2012: meer demonstraties, meer sociale onlusten. In Spanje houdt de toekomstige premier Rajoy zich vooralsnog muisstil. Hoe brengt hij de Spaanse economie weer aan de praat? Niemand die het weet. Als je heel goed luistert hoor je af en toe heel zachtjes ‘Help, help’, maar Angela, Mark en Nicolas spreken geen van allen Spaans. Wat kan Spanje doen? De OESO voorspelt dat de werkloosheid volgend jaar verder stijgt, terwijl nu al 1 op de 5 Spanjaarden thuiszit. Het geld is op. Monti en Rajoy zitten klem en zien maar één uitweg: zij willen geld van het noorden. Ofwel via eurobonds of de geldkraan van de Europese Centrale Bank moet wagenwijd open. Deze schijnoplossingen maken de zuidelijke landen niet concurrerender, noch productviever. Nee, over structurele oplossingen wordt door alle Europese leiders in alle talen gezwegen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Wat is het plan van Obama?

De rust is weer een beetje terug: Spanje heeft staatsobligaties voordeliger kunnen verkopen dan verwacht en de Amerikaanse centrale bank, de FED gaat iets doen dat de ECB niet mág doen: de economie steunen. Maar er is de afgelopen week weer veel gespeculeerd naar aanleiding de beurscrisis waarbij veel paralellen getrokken werden met de crisis van 1929. Naast de problemen in Europa is een belangrijke oorzaak van de onrust op de markten de onzekerheid over de economie in de VS. Waar blijft het langverwachte herstel? Wat is het plan van Obama? Is er wel een plan eigenlijk? De vrees is dat de economie opnieuw gaat krimpen en de debatten over het begrotingstekort hebben niet geholpen om deze vrees te doen afnemen.

Wat is het plan?
De grote vraag is waarom Obama hierover in debat is gegaan met de Republikeinen. Wie de laatste jaren deze partij heeft gevolgd weet dat hij dit debat wel moest verliezen. Het gevolg is dat men fors gaat bezuinigen terwijl nu juist een stimulering van de economie nodig is: 2.4 Biljoen dollar over de komende 10 jaar. En denk maar niet dat de Republikeinen beter zijn gaan denken over Obama: de grote tekorten zijn nu Obama’s tekorten. Bovendien zijn begrotingstekorten helemaal niet iets waar zij zich werkelijk over druk maken: volgens de rechtse ideologen van de partij zijn begrotingstekorten prima, zolang ze maar het gevolg zijn belastingverlaging en worden veroorzaakt door een Republikein. Als er echter een Democraat in het Witte Huis zit gelden andere regels.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: de economie en de politiek

[qvdd]De onrust is groot en er zijn beleggers die nu alles dumpen en wel weer zien wat de dag van morgen brengt. De angst zit er echt in. Een jaar geleden werd er nog gespeculeerd over de snelheid van het herstel. Nu wordt door de problemen in de eurozone en de VS weer volop over een dubbele dip, een tweede recessie, getheoretiseerd. Er wordt weer rekening gehouden met een een langere periode van stagnatie.

Dit zegt de financieel redacteur Melle Garschagen van de NRC. Het is geen wonder dat de markten onrustig zijn, want wie de dames en heren bestuurders bezig ziet, zoals bijvoorbeeld hier weet dat zij het ook niet weten. Hulpeloos spoeden zij zich van overleg naar overleg. De economische problemen groeien hen duidelijk over het hoofd.

Update 5/8: Ik heb deze quote gisteren gemaakt. Nu.nl opent vandaag met het volgende bericht:

AMSTERDAM – De AEX-index is vrijdag bij opening van de Amsterdamse beurs hard onderuit gegaan en onder de psychologisch belangrijke grens van 300 punten gedoken. Zorgen dat de Amerikaanse economie terugvalt in een recessie en de wereldwijde economie meesleept, in combinatie met de vrees voor een uitbreiding van de schuldencrisis in de eurozone, zorgden opnieuw voor dieprode koersenborden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Foreclosure Fraud meer dan deuk in imago

Met de grote Foreclosure Fraud in de Verenigde Staten is een nieuwe aflevering van de soap-achtige thriller The End Of The World As We Know It (TEOTWAWKI) aangevangen. Want in het vaderland van de economische crisis ontrolt zich momenteel een grote fraudezaak met in beslag genomen koopwoningen die naast imagoschade ook een serieus risico is voor economisch herstel. Toen bleek dat honderdduizenden Amerikanen hun (top)hypotheken niet meer konden afbetalen ging de Federal Reserve over tot inbeslagname van de huizen. Nu blijkt dat hierbij op grote schaal fraude is opgetreden: te laag gekwalificeerd bankpersoneel en een leger van robo-signers tekende documenten waarvan het de inhoud niet kende. Niemand weet nu nog van wie de huizen zijn en de hypotheekmarkt die het toch moet hebben van vertrouwen staat in haar hemd. Gevreesd wordt dat de Foreclosure Fraud de Verenigde Staten opnieuw de recessie gaat intrekken en dat ze misschien ook overslaat op Europa? Niet in de laatste plaats omdat er aanwijzingen zijn dat de ABN AMRO bank wel eens hypotheken aan Amerikaanse banken zou hebben verkocht, al zijn er tegenstrijdige geluiden hierover.

Econoom Paul Krugman stipt in een opiniestuk fijntjes aan dat terwijl Amerika altijd het moraliserende vingertje heeft geheven naar landen die er financieel een potje van maakten het nu zelf een beschamende vertoning neerzet. Afrikaanse boekhouding in de Verenigde Staten is een vrij fors signaal van TEOTWAWKI. De Democraten proberen het nu te downplayen en de Republikeinen ontkennen glashard dat er iets fout is gegaan. Maar Krugman adviseert om de koe snel bij de horens te vatten voordat de ellende zich nog verder kan verspreiden. Net doen alsof alles onder controle is gaat niet meer helpen zo stelt Krugman.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Quote du Jour | Een rottende, roestende puinhoop

In heel Amerika worden asfaltwegen vervangen door grintwegen omdat deze goedkoper in onderhoud zijn. (BeursPlaza)

Bericht voor beleggers: Amerika wordt steeds goedkoper. Je koopt er tegenwoordig al een compleet huis voor 1 dollar. Het enige nadeel is dat dit huis waarschijnlijk in een vervallen wijk staat waar het wemelt van de drugsdealers en de laatste politieagent alweer drie jaar niet gezien is. Bovendien is de kans groot dat de wijk over enige tijd met de grond gelijk gebulldozerd wordt. Als er überhaupt nog geld is om de bulldozers te betalen? Want terwijl de Federal Reserve miljarden spendeerde om de grote banken te redden zijn complete steden aan de bedelstaf geraakt. “Met name in Amerika’s ‘roestgordel’ kun je door stad na stad rijden en vrijwel alleen maar verlaten en vervallen gebouwen zien. In veel van deze steden is de werkloosheid al 30% of hoger.. ..43 miljoen Amerikanen zijn afhankelijk van voedselbonnen.. ..veel politiebureaus zijn onderbemand en onderbewapend..” En als Amerikanen onderbewapend zijn dan weet zelfs een kind dat het einde nabij is.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Wellink’s Weg

Hieronder volgt een gastbijdrage van Tom van Doormaal over de economische politieke discussies van dit ogenblik.

Wat simpel en helder is, dringt soms moeilijk door. De werkelijkheid toont zich, zegt de filosoof. Maar je moet wel aan die werkelijkheid toe zijn; anders zie je niks.

Eerder verbaasde ik mij in deze kolommen over Paul Frissen, die de crisis onvoldoende verklaard vond. Je zou zeggen: te goedkoop lenen aan mensen zonder inkomen of perspectief daarop, voldoet toch als verklaring heel aardig? Maar misschien moet je iets dieper wroeten: waar komt dit lichtzinnig gedrag dan vandaan? En waarom wordt het niet gecorrigeerd? De antwoorden worden dan vrij ideologisch: met marktfundamentalisme en toezicht als centrale begrippen.

Maar is de crisis moeilijk te verklaren? In een recent artikel (noot 1) lees ik: “Als je een derivaat maakt, vergroot je het totaal van het financieel risico niet.” Dat is een meeslepende redenering: zou zonder dat specifieke derivaat de transactie, n.l. het uitlenen of met schuld belasten, wel tot stand zijn gekomen?

Greenspan zag de windhandel met hypotheekderivaten als een middel tot herverdeling van risico: “er is geen bewijs dat die herverdeling iets is om je zorgen over te maken.” Ook dat is meeslepend. Inderdaad werd risico genomen, door hen die het niet konden dragen en neergelegd bij hen die dat beter konden. Maar de vorm maakte het risico voor iedereen ontoetsbaar, waardoor het effect rampzalig werd.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Vorige Volgende