Het stigma “hoer” en het falende prostitutiebeleid

Het leuke van seks is dat vrijwel iedereen eraan doet, zodat vrijwel iedereen er ook een mening over kan hebben. Het is dan weer wat minder leuk dat mensen die er hun beroep van maken, niet worden gehoord. Als het gaat over prostitutie, wordt er vooral gesproken over de sekswerkers en zelden met hen. Representatief is een artikel dat CU-Kamerlid Gert-Jan Segers ooit publiceerde in het NRC Handelsblad: “Happy hookers bestaan niet”. De kop laat de inhoud raden: prostitutie is kommer en kwel. En als dat eenmaal is beweerd, kan Segers zijn eigen oplossing noemen: criminalisering van klanten. Segers is op een missie. Het is voor mij, gemiddeld relatief happy sekswerker, altijd weer fascinerend te vernemen dat ik niet besta. Zolang mijn niet-bestaan slechts Segers’ mening zou zijn, kon ik daarmee leven. Hij kan dit soort dingen echter beweren doordat tevreden sekswerkers vrij systematisch worden genegeerd. De media concentreren zich immers vooral op de slechte arbeidsomstandigheden, op de armoede van arbeidsmigranten en op degenen die uit overlevingsnoodzaak kozen voor raamprostitutie. Het op deze manier gevormde beeld van de “gedwongen hoer” moet het bewijs vormen dat uitoefening van dit beroep een bedenkelijke aangelegenheid is. De niet-gedwongen hoer is zoek.

Een hoer vraagt erom

Het was groot nieuws de afgelopen dagen: ene Laura uit Utrecht zat maanden in een Qatarese gevangenis op beschuldiging van buitenechtelijke seks nadat ze bij de lokale politie aangifte van verkrachting had gedaan.

Sinds zondag is de berichtgeving over Laura echter van toon veranderd, lees ik bij Frontaal Naakt. Laura zou immers hebben gewerkt als prostituee. Wat deed Laura in Qatar? hijgde de Volkskrant bijvoorbeeld.

Het AD maakt het nog een beetje bonter: Twijfels over verkrachting Laura (22) in Qatar. Mét twee foto’s van Laura plus eentje van haar moeder. Ook Elsevier doet er een leuke foto bij.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Reinier Sierag (cc)

Kontinuität des Irrtums

OPINIE - Niemand leest blogs écht. Dit heeft als voordeel dat het niemand opvalt wanneer ik als blogger mijn argumenten zo nu en dan herhaal, en dat komt goed uit, want ook de politiek staat nogal eens op de auto-repeat. Zo las ik onlangs dat burgemeester Piet Bruinooge van Alkmaar er trots op is dat de prostitutiezone in zijn stad is verkleind. Ik citeer:

Op 143 ramen werkten bij de opheffing van het bordeelverbod in 2000 vijfhonderd meisjes. Hier … in Alkmaar kwamen Volkswagenbusjes met Duitsers voor de veel te jonge meisjes die op de Achterdam het vak leerden.

Van die 143 ramen, zo lezen we verder, zijn er nu nog 69 over en er werken nog honderd dames.

De tijd van de hele jonge meisjes is voorbij en de Duitse busjes komen niet meer langs.

Het erge hieraan is dat de burgemeester er trots op is, terwijl de tegenargumenten vandaag de dag net zo valide zijn als drie jaar geleden, toen het sluiten van de ramen werd aangekondigd.

Die tegenargumenten zijn algemeen bekend: allerlei adviseurs van allerlei overheden hebben ze genoemd en de Eerste Kamer heeft, overtuigd door de tegenargumenten, de door het huidige kabinet voorgestelde prostitutiewetgeving niet willen aannemen. Daarover is in alle media bericht.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Xzena zoekt woon/werkruimte

COLUMN - Haar naam had het natuurlijk gewoon weg moeten geven. Xzena. Maar bij mij ging er niet direct een belletje rinkelen. Er kwam een tweet voorbij van ene Xzena die om woon/werkruimte vroeg. Ik drukte op retweet. Dat doe ik wel vaker bij dit soort berichten.

Moeders die kamers voor hun kind vragen op Twitter, stageplekken, leuke seminars, vacatures, als het voorbijkomt en ik kan er iemand mee helpen, dan retweet ik het. In het begin las ik alles. Zag ik dat Pieter een kamer zocht in Eindhoven voor zijn studie, zag ik dat Petra woonruimte zocht in Amsterdam voor haar eerste baan. Tijd is schaars dus op een gegeven moment ben ik gestopt met het lezen van alle tweetverzoeken en drukte ik ongezien op retweet. Je kunt niet alles bijhouden nietwaar?

Ik retweette Xzena dus ook zonder echt goed op te letten. Woon/werkruimte in de buurt van Groningen had ik zien staan. Totdat ik een tweet kreeg met: huh? Ik begreep het niet helemaal en vroeg: huh wat? Het antwoord: die advertentie. Ja, toen werd ik nieuwsgierig wat ik had rondgestuurd. Xzena zocht inderdaad woon/werkruimte, maar wilde daar niet in natura voor betalen. Het kwartje viel. 

Ook haar geblurde gezicht en het feit dat ze in een nikserig ondergoedjurkje met de borsten bijna bloot nogal ongemakkelijk over een Hartmantuinklapstoel hing liet niet veel te raden over. Wat te doen? Ik ga geen mensensmokkelaars of foute pooiers helpen hun bestaan uit te breiden en geld te verdienen aan weerloze vrouwen, dus ik ging even goed kijken.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Wetsvoorstel mensenhandel onder sekswerkers ‘contraproductief’

Het strafbaar stellen van klanten van sekswerkers, bij vermoedens van mensenhandel, is contraproductief. Het wetvoorstel van ChristenUnie, PvdA en SP, morgen aan de orde in de Tweede Kamer, zal niet leiden tot minder mensenhandel en is slecht voor de positie van sekswerkers. Dat stelt voorlichtingsorganisatie Soa Aids Nederland in een persbericht.

De Tweede Kamer behandelt morgen de initiatiefwet tot ‘strafbaarstelling misbruik prostitué(e)s die slachtoffer zijn van mensenhandel’. De indieners willen mensenhandel en uitbuiting binnen de seksbranche tegengaan door klanten, die weten of hadden kunnen vermoeden dat een sekswerker slachtoffer is van mensenhandel, strafbaar te stellen.

Foto: Baptiste Pons (cc)

Gedwongen prostitutie

OPINIE - ‘Als ik zinnen heb gekregen,’ zoals Rudi Kousbroek eens schijnt te hebben gezegd, ‘dan mag ik ze toch ook prikkelen?’ Het is krek zo. Niemand kan een ander verbieden van zijn of haar lichaam te genieten zoals hij of zij dat wil. Of het eigen lichaam commercieel te exploiteren. ‘It is a business doing pleasure with you,’ zoals het meisje zei voor ze de prostitutie in ging. Die keuze kun je maken, zoiets kun je willen.

Prostitutie mag dan niet ieders droombaan zijn, het is een wettelijk toegestaan beroep. Het veroorzaakt ook geen overlast. In de tijd dat mijn schooltje was gevestigd in een herenhuis op de Oudezijds Voorburgwal had ik nooit last van de prostituees in het huis naast me. Waar ik wel last van had, waren de junks die ’s morgens in het portiek stonden te pissen. Prostitutie trekt activiteiten aan die overlast veroorzaken en gezond beleid is erop gericht het een te scheiden van het ander.

De grootste misstand in de branche zelf is bekend: mensenhandel. Dat is spijkerharde criminaliteit, zoals Henk Werson beschrijft in zijn boek De fatale fuik (recensie).

Over de omvang van de gedwongen prostitutie – wat niet helemaal hetzelfde is als mensenhandel – zijn geen duidelijke cijfers: twee jaar geleden liepen de schattingen uiteen van 8% tot 90%, wat bewijst dat verschillende dingen zijn gemeten. Sindsdien is er, voor zover ik weet, één meting bijgekomen: bij de invoering van een registratiesysteem-met-intakegesprekken in Utrecht waren er signalen dat ongeveer 12% van de dames hun werk onvrijwillig deden. Hoe sterk deze verdenkingen nadien zijn gebleken, is, als ik het wel heb, niet bekendgemaakt.

Foto: Eugene Phoen (cc)

Kiloknallers

COLUMN - Prostitutie is flink aan banden gelegd. De tippelzones zijn gesloten, veel ramen op en rond de Wallen zijn dicht, raamverhuurders moeten intakegesprekken houden met de sekswerkers om te bepalen of zij uit vrije wil handelen. De vrouwen zelf is een registratieplicht opgelegd, en er dreigt een taaltoets.

Alles gebeurt met nobele doelstellingen: in de prostitutie vindt nogal wat uitbuiting plaats. Zeker bij de Oost-Europese vrouwen die hier werken, is geregeld sprake van vrouwenhandel. De vrouwen worden onder valse voorwendselen hier naartoe gelokt, hun paspoort wordt ze afgenomen, ze worden gechanteerd dat hun thuisfront wordt ingelicht over hun huidige werk, vluchten gaat haast niet, en hun inkomsten gaan regelrecht naar hun uitbuiters.

Maar sluiting van ramen of gedoogzones en nog meer regulering is niet de weg om deze groep bij te staan. Daarmee maak je het vooral de vrouwen moeilijk die prostitutie als tijdelijke job of als bijbaantje hebben: wanneer de baten voor hen niet langer opwegen tegen de kosten, hangen ze hun G-string in de wilgen. Ze moeten steeds meer betalen voor een raam en hebben weinig zin om zich als prostituee te registreren, want dan zitten ze de rest van hun leven, in al hun transacties met de overheid, aan dat stigma vast. Je jaagt dus bij uitstek die vrouwen uit het vak voor wie prostitutie nu wél een vrijwillige keuze was.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Eugene Phoen (cc)

Nederlands prostitutiebeleid is mislukt

ACHTERGROND - De opheffing van het bordeelverbod heeft niet tot de verwachte resultaten geleid. Dat kan ook niet zolang de overheid de maatschappelijke werkelijkheid negeert en de sekswerkers geen stem geeft in het beleid. Het huidige emotionele debat over prostitutie helpt niet om die situatie te veranderen.

Hoe ga je om prostitutie? Met die vraag worstelt elke overheid, waar ook ter wereld. Het resultaat van die worsteling is in de westerse wereld globaal vertaald in vier beleidsregimes, die sekswerkers en klanten criminaliseren (VS, Ierland en Italië), klanten criminaliseren (Zweden, Noorwegen, Finland), seksbedrijven geheel of gedeeltelijk legaliseren (Nederland, Oostenrijk en Duitsland), of specifieke op prostitutie gerichte wetgeving afschaffen (Nieuw Zeeland, Australië). Meestal is de wetgeving van een land een mengvorm van deze ideaaltypen.

Opheffing van bordeelverbod moest misdaad en overlast bestrijden

In de vier grote steden van Nederland zijn per dag ongeveer 2200 sekswerkers actief. Dat cijfer is gebaseerd op de telling van het aantal sekswerkers dat op een bepaalde datum op een bepaalde locatie werkzaam is. Gezien de enorme mobiliteit onder sekswerkers, zowel geografisch (tussen type bedrijven, steden en landen) als beroepsmatig (tussen sectoren) en vanwege de werktijden (perioden van werken afgewisseld met niet werken), is een uitspraak over de landelijke cijfers een uiterst hachelijke zaak, waaraan wij ons niet wagen. Wel durven we te beweren dat een landelijk dagcijfer van 20 duizend sekswerkers, zoals in de internationale literatuur vaak wordt genoemd, overtrokken is.

Patriarchaat zoals patriarchaat bedoeld is

Afgelopen vrijdag en vandaag verschenen twee artikelen in Trouw over Romavrouwen, mensenhandel en prostitutie.

Uit het eerste artikel:

Volgens onderzoekster Annemiek Dul worden kinderen al van jongs af aan geacht bij te dragen aan het inkomen van de familie, en moeten vrouwen zich volledig ondergeschikt maken aan de ambities van hun man. Daardoor is het voor kinderen heel normaal om te bedelen of te stelen – waarbij ze alle inkomsten afstaan – en hebben jonge vrouwen geen eigen keuze als het gaat om werk in de prostitutie.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Volgende