Paul Cliteur Archives

Foto: Hans Splinter (cc)

Carel Stolker mag zichzelf wel eens wat meer achter de oren krabben

30 november 2020 , 11:00 , door okto

COLUMN - Met de recente implosie van Forum voor Democratie kwam daar ook weer eens een herkenbaar bericht van de Rector Magnificus van de Universiteit van Leiden, Carel Stolker, langs. Paul Cliteur diende zich weer eens te distantiëren, nu voor het antisemitisme dat kennelijk leeft onder Forum. Want anders moesten we ons toch maar eens beraden op het hoogleraarschap van Paul Cliteur.

Déjà vu

Een gevoel van déjà vu is hier op z’n plaats. Want in mei riep Stolker ook al eens iets soortgelijks: Cliteur mocht wel eens duidelijk maken waar hij stond in dat beeld dat Baudet had neergezet in zijn beruchte uilentoespraak – universiteiten zijn bolwerken van linkse ideologie, die de samenleving actief ondermijnen.

We hebben er niet veel meer van gehoord. Cliteur pruttelde wat over afrekenen op eigen woorden, Stolker murmelde wat terug in het publiek, en Cliteur was in de maanden daarna nog steeds senator voor Forum, en nog steeds hoogleraar in Leiden. Dit in gedachten moeten we kennelijk ook niet al te veel verwachten van de recente schrobbering aan het adres van Cliteur.

Het feit dat Cliteur met zijn senatorschap voor Forum een blamage is voor de academische wereld is triest te noemen; dat hij vervolgens ook nog met fluwelen handschoenen aangepakt wordt door zijn baas Stolker is nog triester. Want waarom is Cliteur dan nu ineens een grens over gegaan? Die grens is al veel langer overschreden. En dat is – oh ironie – opnieuw een déjà vu.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Quote du Jour

Quote du Jour | Totalitaire bacil

7 augustus 2016 , 15:00 , door Prediker

Een heer van conservatieve gezindte zal zich hoeden voor witte ridders en voor drakenslachters die op krachtige wijze de samenleving van haar ondergang willen redden.

Zeker in de huidige omstandigheden, waarbij een terreurorganisatie die geen duidelijke eisen stelt, tenzij de bekering van de hele wereldbevolking tot de islam, een golf van argwaan ontketent. Precies die argwaan zet ertoe aan om wetten te bedenken tégen minderheidsgroepen.

Het is overigens opmerkelijk hoe snel sommige politici, die beweren de Verlichting en de mensenrechten te dienen, bereid zijn die Verlichting uit te draaien en rechten in te perken voor burgers die het met hen oneens zijn.

De democratie draagt in zich een totalitaire bacil. Er is echt niet veel nodig om die de laten woekeren.

Foto: V.T. Polywoda (cc)

Amerikaanse toestanden

10 april 2019 , 08:00 , door Jos van Dijk

OPINIE - Raakt Nederland besmet?

De staat moet zich onthouden van bemoeienis met godsdienst, de vrijheid van meningsuiting, de persvrijheid, of vreedzame volksvergaderingen. Zo luidt ongeveer het First amendment van de Amerikaanse grondwet, traditioneel het voorbeeld voor alle tegenstanders van censuur. De bescherming van het vrije woord tegen ingrijpen van de overheid laat onverlet dat Amerikaanse burgers elkaar nog steeds kunnen aanspreken op uitingen die in strijd zijn met lokale zeden of het dominante geloof. In de afgelopen jaren hebben we met enige verbazing, juist vanwege dat beeld van vrijheidslievende Amerikanen, kennis kunnen nemen van incidenten op Amerikaanse universiteiten waar een ver doorgevoerd beleid van politiek correct handelen geleid heeft tot een drastische inperking van de vrijheid van meningsuiting. Linkse studenten op Amerikaanse universiteiten plegen censuur op ideeën, taal en sprekers die hun niet bevallen. Volgens critici ondermijnen zij hiermee de universiteit als debatplek bij uitstek. Het opmerkelijkste argument van de studenten om bepaalde sprekers, of ook onderdelen uit de historische of literaire canon, niet te willen horen, is dat die hen stress zou bezorgen, en zo lichamelijke klachten, waartegen zij zich dus ook fysiek mogen weren.

Dat de studenten het vooral hebben begrepen op uitingen vanuit de rechtse, conservatieve hoek, en dan met name uitingen die strijdig zijn met respect voor hun verschillende identiteiten, roept een reactie op met grote risico’s voor de traditionele Amerikaanse free speech. Want wat blijkt? President Trump heeft gehoor gegeven aan klachten uit zijn achterban over de toestand op de ‘linkse’ universiteiten. Hij dreigt academische instellingen nu te gaan korten op hun researchgelden als ze geen free speech voor hun studenten en personeel kunnen garanderen. Het presidentiële decreet beroept zich op het First amendment maar is natuurlijk als zodanig juist volledig in strijd met de Amerikaanse grondwet die overheidsingrijpen moet voorkomen.

Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten

KRAS | Nieuwe Zuil

2 mei 2018 , 11:00 , door Christian Jongeneel

Iemand bij het Forum voor Democratie heeft een boek geschreven. Boeiuh, zult u zeggen, we schrijven allemaal wel eens een boek. Jahaa, daar heeft u een punt, maar dit boek bevat een fantastisch idee, namelijk het oprichten van een Nieuwe Zuil, waarin de mannen zich willen isoleren om verschoond te blijven van de strapatsen van het multicultimarxistische eurokosmopolokarteldinges.

Geweldig voorstel! Doen! Weg van Twitter en Facebook! Columns voortaan alleen nog in de eigen krant en op de eigen radiozender! Dat we dan alleen via het jaarverslag van de AIVD op de hoogte hoeven te blijven van wat ze daar uitspoken in hun “thuishaven tegen de grote Westerse zelfmoord”. Ik verheug me nu al op de rust.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Quote du Jour

Quote du Jour | Cultureel contraterrorisme

6 augustus 2016 , 13:00 , door Prediker

Elke behandeling begint bij een goede diagnose. Vervolgens is er cultureel contraterrorisme nodig. Karel van het Reve schreef in 1969 het boek Het geloof der kameraden. Daarin analyseerde hij de communistische heilsleer. Veel Nederlanders lazen het en zeiden: “Ja, het is inderdaad toch geen goed systeem.” Nederlandse politici moeten gaan uitdragen dat de politieke islam gevaarlijk is.’

De Nederlandse overheid zou erop moeten hameren dat het hedendaagse terrorisme veroorzaakt wordt door de radicale islam. Dat is namelijk de meest effectieve vorm van terreurbestrijding, stelt Paul Cliteur, omdat je de vinger daarmee op de zere plek legt en zo het probleem bij de wortel aanpakt.

Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten

KRAS | Aanpakken

27 januari 2017 , 11:00 , door Christian Jongeneel

Ophef op Twitter! U snapt, wij van de nuance hebben dan al gauw een dag of twee nodig om ervan te bekomen en er een mening over te ventileren waarvan u de humor dan weer niet inziet. Enfin, er was dus iemand die naar aanleiding van een debat in de Balie zei dat Paul Cliteur om zijn racistische mening ‘aangepakt’ diende te worden. Iemand anders meende dat ‘aanpakken’ hetzelfde was als ‘doodschieten’ en plaatste er een foto bij van de neergeschoten Pim Fortuijn. Toen was er dubbeldik ophef.

Zelf ben ik geneigd te denken dat alles wat verder gaat dan doelloos uit het raam kijken, tegenwoordig al ‘aanpakken’ heet. Er is niemand meer die gewoon iets doet. In mijn tijdlijn kwam gisteravond een berichtje voorbij dat Ard van der Steur stevig ‘aangepakt’ was door de Tweede Kamer. Even later was hij geen minister meer. Uit een vervolgtweet leidde ik af dat hij het er niettemin levend had afgebracht.

Foto: Niek Sprakel (cc)

Ginnungagap

19 november 2015 , 14:00 , door Richard Kroes

COLUMN - Essayist Paul Cliteur heeft ooit in volle ernst beweerd dat gelovigen die zich op de bijbel beriepen, dat consequent moesten doen. Je kon niet op het ene moment een tekst letterlijk nemen en op het andere moment van een andere tekst zeggen: ‘maar dat is figuurlijk bedoeld’. Gelovigen – aldus Cliteur – moesten de bijbel met één maat meten. Dat is een volslagen idiote gedachte.

De meeste lieden die een bijdrage aan de bijbel hebben geleverd, hadden geen idéé dat hun verhalen daar ooit in terecht zouden komen. Zij hebben geput uit een zee van verhalen die er in het Midden Oosten al was, hebben die verhalen overgenomen, bewerkt, er tegen gepolemiseerd, ze verwerkt in andere verhalen, ze omgedraaid, er naar verwezen en eraan toegevoegd. Ze hebben er geschiedenis, horror, liefdespoëzie, geestelijke liederen, filosofische bespiegelingen, bouwvoorschriften, tragedies, theologische verhandelingen, cabaretteksten en doodsaaie lijsten en opsommingen mee geschreven en die weer aan de zee van verhalen toegevoegd. Bijbelverhalen hebben vele doelen en nog veel meer literaire en andere taalkundige middelen. De taal van de bijbel kent vele maten, en moet dus ook zo gelezen worden.

Wij leven in een moderne maatschappij waarin zaken als helder formuleren wat je bedoelt, je éénduidig uitdrukken, zeggen wat je denkt, consequent nadenken en specifiek, meetbaar, aantoonbaar, realistisch, transparant en controleerbaar zijn, gelden als heel belangrijk. Zo mogelijk nog belangrijker is de gelijkschakeling van de begrippen ‘waar’ en ‘aantoonbaar feitelijk correct’. Dat is een bij uitstek ‘modern’ denkraam, zonder meer nuttig, maar volstrekt ongeschikt voor het begrijpen van de taal van antieke religieuze teksten. Die ene maat van Paul Cliteur is hopeloos nieuwerwets en veel te beperkt om die zee van verhalen te bevatten.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

De vijanden van mijn vijanden…

3 oktober 2015 , 14:00 , door Klokwerk

COLUMN - In plaats van dictators te steunen zou het in de steek laten van bondgenoten met vuile handen wel eens een stuk beter kunnen werken voor de wereldvrede.

Goed, ik ben dan wel atheïst en secularist, maar toch las ik zelden zulke grote onzin als in het interview met Paul Cliteur dat gisteren in de Volkskrant verscheen. De titel? “Dit kan de eeuw van de godsdienstoorlogen worden”. Cliteur meent dat alle kwaad van godsdienstwaanzin komt, en dan we daarom samen met Assad maar snel de seculiere vrede in Syrië moeten herstellen.

Volgens Cliteur gaat ook de oorlog en Syrië niet om macht, maar om godsdienst. Als we niet uitkijken wordt volgens hem de 21e eeuw namelijk een tijdperk van godsdienstoorlogen. En daarom vindt hij dat we maar een oorlog moeten beginnen tegen godsdienst. Hij stelt dat secularisering en atheïsme de beste antwoorden zijn op de problemen van dit moment, en daarin is Assad onze bondgenoot.

Je zou bijna vergeten dat Assad nog altijd de meeste (burger)slachtoffers in Syrië op zijn naam heeft staan. Cliteur vergeet daarbij ook dat de 20e eeuw nu juist liet zien dat secularisering en atheïsme helemaal geen garantie geven op vrede, want de grootste slachters van die eeuw, Hitler, Stalin en Mao, die hadden nu niet zoveel met godsdienst. Of voor de mensen die liever de VS door het slijk gehaald zien dan Nazi’s en communisten: de oorlog in Vietnam bijvoorbeeld was nou ook niet om kersteningsredenen begonnen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

“Sommige ideologieën zijn nu eenmaal ietsje gevaarlijker dan andere”

22 februari 2011 , 22:00 , door Gastauteur

Een gastbijdrage van Tjerk Muller.

Hoe gevaarlijk is het monotheïsme? In de Rotterdamse Arminiuskerk gingen Paul Cliteur (rechtsfilosoof), Willem Schinkel (socioloog) en Marc de Kesel (theoloog en filosoof) afgelopen donderdagavond ten overstaan van een afgeladen zaal over deze vraag in discussie. Organisatie van dit ‘Denkcafé’ was in handen van Arminius, een Rotterdams podium voor kunst, cultuur en debat.

Cliteur deed de afgelopen maanden van zich spreken met twee boeken, waarin hij de stelling opwerpt dat religieus geïnspireerd geweld rechtstreeks terug te voeren valt op de bronteksten van de abrahamitische godsdiensten: ‘The Secular Outlook’ en ‘Het Monotheïstisch Dilemma’.

Daarin herleidt de liberale denker religieus terrorisme tot de “heteronome” moraal die bijbel en koran prediken, en houdt hij een pleidooi voor een seculiere overheid en het kweken van een publiek discours waarin geen van de participanten zijn moraal verabsoluteert. Dit pleidooi is nodig, meent Cliteur, omdat religieus terrorisme de open samenleving onder druk zet. De bestuurlijke elite reageert nogal eens door de eisen van radicalen schoorvoetend in te willigen, en de intellectuele elite zoekt de oorzaken van het conflict teveel bij het Westen zelf.

Waarom Cliteur net zoveel gewicht geeft aan het geweld van anti-abortusactivisten en Joodse fanatici als aan islamitische terreur, wilde debatleider Leon Verdonschot weten. Het aantal aanslagen op abortusartsen en –klinieken in de VS valt immers in het niet bij het aantal geweldplegingen door islamitische terroristen? “Nou, vlak de omvang van dat anti-abortusgeweld niet uit.” reageerde Cliteur. Maar bovenal intrigeerde hem de structurele overeenkomsten in de redeneerwijze van religieuze extremisten. “Of je nu naar Scott Roeder luistert, of Yigal Amir of Mohammed B., stuk voor stuk zeggen ze dezelfde dingen.”

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.