Met een sterk beperkte schoolkeuze - zoals in Utrecht - gebruiken overheden kinderen voor sociale experimenten. Niemand is daar bij gebaat. Het is weer schoolkiestijd in Utrecht. Nadat begin volgende maand de uitslag van de Cito-toets bekend is, mogen kinderen hun voorkeur voor twee scholen kenbaar maken. In de afgelopen weken hielden alle scholen open dagen en proeflessen. En zo was er ook deze twaalfjarige dame die mij vertelde dat ze bij vier middelbare scholen op bezoek geweest. En na de open dagen kwam het Gerrit Rietveld College bij mevrouw als één van de favorieten uit de bus. Een school met 60% allochtone leerlingen en een nieuwe directeur die hard zijn best doet om witte leerlingen aan te trekken met vernieuwende onderwijsvormen. Vooral het Technasium, een soort beta-VWO, was helemaal haar ding. "Veruit het leukste pakket van alle scholen", vond ze. Nu is het een meisje dat dit soort zaken serieus neemt. In een netjes gesorteerde map komt alle info te zitten. En met een soort multivariate criteriummatrix scoort ze alle scholen. Het criterium lespakket weegt zwaar (gewicht: 3) en kreeg bij het Rietveld 9 punten. Ook qua afstand en schoolgebouw (beiden gewicht: 1) scoorde de school goed. Maar ja, omdat de open dag op een zaterdag was, was er toch ook wel nieuwsgierigheid naar de sfeer op de school tijdens een niet-open-dag. Niet zonder een traantje werden een paar dagen later factoren die betrekking hadden op sfeer, veiligheid en thuisvoelen gescoord. Jammer, want de aanpak van het Gerrit Rietveld College is zondermeer uitdagend. Maar de cultureel en religieus nogal eenzijdige en onevenwichtige samenstelling van de schoolpopulatie is een enorme drempel.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Al sinds Lubbers wordt er te weinig geïnvesteerd in het hoger onderwijs, maar nu dreigt men ook nog de basisbeurs af te schaffen. Het collegegeld, boeken, huur en levensonderhoud etc vormen al een forse investering. Daarom is het een slecht idee om het hoger onderwijs door nog meer financiële prikkels nog minder toegankelijk te maken.
Studenten bezetten in diverse steden collegezalen en universiteitsgebouwen en terecht. Hoewel dit en voorgaande kabinetten altijd hun mond vol hebben van de kenniseconomie, blijft het altijd bij een mondelinge belijdenis. Het volgende onzalige plan is om de basisbeurs in te ruilen voor een ‘sociaal leenstelsel’. Dat klinkt mooi, want het is een sociaal stelsel, maar is de facto gewoon een keiharde bezuiniging op het hoger onderwijs welke eufemistische naam je er ook aan geeft. Bovendien is het een maatregel die de minst draagkrachtige potentiële studenten zal raken, want die moeten hoe dan ook duizenden toekomstige euro’s per jaar extra investeren. En juist zij zullen hun beslissing om al dan niet te gaan studeren hier eventueel door laten beïnvloeden.
De VSNU staat niet per definitie negatief tegenover de omzetting naar een sociaal leenstelsel, maar dan wel onder voorwaarde dat het vrijgekomen geld in het onderwijs wordt geïnvesteerd. Dat lijkt me nou juist niet de bedoeling van het kabinet. Bezuinigen heeft zo weinig zin als je het langs een andere weg weer in hetzelfde investeert.
Hoe viezer, vervelender en monotoner een werkje, hoe lager het salaris. Andersom: hoe uitdagender, afwisselender en interessanter, hoe hoger het salaris. Waarom verdient, bijvoorbeeld, een hoogleraar veel meer dan een schoonmaker? Ik heb het nooit begrepen en ik zal het nooit begrijpen. De bekende redenen die het verschil moeten verklaren overtuigen mij niet. Zo hebben hoogleraren door jarenlange studie schaarse kennis vergaard en dat moet beloond worden. Ik snap dat de studie van een hoogleraar aanzienlijk langer duurt dan die van een schoonmaker, maar rechtvaardigt dat verschil in studietijd, ook een beloningsverschil?
Hongerloontje?
Een hoogleraar vangt zijn loopbaan aan als student. Met duizenden euro’s subsidie van de overheid begint de carrière van de hoogleraar in wording. Kennis vergaren op kosten van vadertje staat. Ik spreek daar geen schande van, heb het zelf ook jaren gedaan. Van je specifieke hobby je beroep maken: is er iets mooiers denkbaar? Ondertussen schrobt, dweilt en veegt de schoonmaker. Zonder subsidie, wel een hongerloontje. Dag in dag uit, jaar in jaar uit hetzelfde vieze saaie werkje. Na een aantal weken, misschien maanden, is de schoonmaker uitgeleerd. De hoogleraar begint zijn carrière als student, dan wetenschappelijk onderzoeker, promoveert en wordt uiteindelijk hoogleraar. Een leven lang leren. Een leven lang studie, uitdaging en afwisseling. Welke baan klinkt u aantrekkelijker in de oren?
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
“De oorzaak voor het falen van ‘zwarte’ scholen is niet de kleur, het geloof, de taal of de cultuur van de leerlingen,maar de achterstand en de armoede die dominant zijn op deze scholen. Maar hardnekkig blijven we deze nieuw scholen voor de armen ‘zwarte'”scholen noemen. Met deze term vegen we de vraag onder het tapijt of een fatsoenlijke maatschappij zich het wel kan veroorloven dat we in de 21ste eeuw scholen voor de armen hebben.”
Aldus Anja Vink in NRC vandaag (volledige artikel alleen op papier of tegen betaling beschikbaar).
Haar artikel lezende lijkt het er op dat we bezig zijn in rap tempo 100 jaar emancipatie van de onderklasse teniet te doen door gebrekkige investering in het schoolsysteem voor leerlingen uit die klasse.
Met alle gevolgen van dien.
Hieronder volgt een gastbijdrage van pedagoog en filosoof Ron Ritzen over het onderwijs in de jaren nul. Dit is het tweede en tevens laatste deel, het eerste deel verscheen gisteren.
In de serie ‘De jaren nul (2000-2009)’ blikt de Volkskrant terug op het afgelopen decennium. Op 28 december was het onderwijs aan de beurt. In het overzichtsartikel kwam ook het dalende taalniveau ter sprake. Maar er is (kennelijk) goed nieuws: “de touwtjes (in het onderwijs) worden weer aangehaald”.
Daalt het taalniveau echt? Om die vraag te kunnen beantwoorden, moet je eerst weten hoe je dat taalniveau eigenlijk kan meten. De Groningse hoogleraar De Glopper lichtte een tijdje geleden een tipje van de sluier op. Op dit moment zijn het deskundigen die bepalen wat het wenselijk geachte niveau moet zijn. Het prestatieniveau, zo voegde deze taalkundige er meteen aan toe, is overigens nauwelijks adequaat in te schatten. Het probleem is de norm waaraan de prestaties van leerlingen worden afgemeten. Die wordt bepaald door deskundigen die ‘ter zake kundig’ zijn. Maar aan het vermogen van deskundigen om de moeilijkheid van toetsopgaven adequaat in te schatten, ontbreekt veel.
Laten we de zaak eens toespitsen op één onderdeel dat goed zichtbaar: spelling. Het eerste punt is dat de Nederlandse spelling er sinds de laatste twee spellingwijzigingen (1995 en 2005) niet logischer op is geworden, meent taalkundige Neijt. Voor spelling gelden twee logische principes: fonologie, in de zin van schrijven wat je hoort, en morfologie, in de zin van zorgen voor een constant woordbeeld. Vanwege de morfologie houden we vast aan de ‘d’ in hond omdat de meervoudsvorm ‘honden’ is. Maar in de nieuwste regeling is de etymologie, het kiezen van een spelling op grond van de herkomst van woorden, belangrijker geworden. De Nijmeegse hoogleraar taalkunde stelt dat soms voor de ene, dan weer voor de andere oplossing gekozen werd. Maar die gulden middenweg valt niet meer uit te leggen. Bovendien zijn er ook veel details vastgelegd. Het gevolg is dat door die regeldrift de Nederlandse spelling het karakter heeft van een opzoekspelletje. De belangrijkste eis is volgens haar dat je spellingregels moet kunnen uitleggen. Bij de laatste twee wijzigingen is daar te weinig rekening mee gehouden.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.
Hieronder volgt een gastbijdrage van pedagoog en filosoof Ron Ritzen over het onderwijs in de jaren nul.
In de serie ‘De jaren nul (2000-2009)’ blikt de Volkskrant terug op het afgelopen decennium. Op 28 december was het onderwijs aan de beurt. Het jaar 2005 was volgens de Volkskrant kennelijk het omslagpunt in het denken over onderwijs: “Halverwege het decennium begint de slinger terug te bewegen. In het najaar van 2005 klagen universiteiten dat nieuwe studenten niet meer kunnen rekenen en schrijven. Een paar maanden later blaast onderwijsminister Maria van der Hoeven in een vraaggesprek met de Volkskrant het studiehuis op. ‘De slinger is te ver doorgeslagen’, zegt ze, en: ‘Het vakkenpakket bestaat nu uit veel vakken en vakjes. Er is te weinig ruimte voor kennis en vaardigheden, voor verdieping. Het blijft vaak oppervlakkig. In datzelfde najaar boort Martin Sommer in zijn Volkskrant-column ‘Onder Onderwijzers’ een vat aan frustraties onder leraren aan. Ze klagen dat ze hun vak zijn kwijtgeraakt door tegenwerkend management en nieuwe leermethoden. Vanuit hetzelfde ongenoegen wordt een half jaar daarop Beter Onderwijs Nederland opgericht.”
Er zitten een paar verrassende stukjes in dit citaat. Najaar 2005 klagen universiteiten over de nieuwe studenten, de politiek is ontevreden over de onderwijsvernieuwing en het onderwijsveld mort. Najaar 2005? Er werd altijd gemord over het onderwijs. En door iedereen.
Nieuws! Kwart van de vmbo-t-scholen is slecht! Rondpompen maar! Geloof het maar! Of niet, als je maar publiceert! Weer hetzelfde liedje: Trouw stelt een lijst samen van middelbare scholen en gebruikt een mager sterrensysteem, gedeeltelijk gebaseerd op de data van de onderwijsinspectie. Die inspectie zelf is net als vorig jaar overigens huiverig voor de snelle conclusies van Trouw. ‘Het dagblad concentreert zich op één gegeven: het gemiddelde cijfer op het centraal examen,’ aldus de inspectie.
‘Niveau vmbo’ers TL te laag’ gilt de krant ook nog. Daar gaan we weer. Neem maar over, jongens van de kwaliteitsjournalistiek. Maar wel even het baanbrekende resultaat onder de loep nemen. Trouw bekijkt niet of de docenten bevoegd zijn, of er goede lesmethoden worden toegepast, of er nuttig onderwijs wordt gevolgd, of scholieren zich gelukkig voelen of aan hun sociale ontwikkeling toekomen. Nee, de krant baseert zich op de afwijking tussen Centraal Schriftelijk Examen (CSE) van het Cito en het Schoolexamen (SE).
‘Trouw maakt dit jaar voor het eerst gebruik van een nieuwe manier om de prestaties van scholen te meten. Die methode is ontwikkeld door Jaap Dronkers, hoogleraar in Maastricht. De prestaties van de geslaagde leerlingen in de kernvakken van het schriftelijk eindexamen staan centraal in zijn oordeel of een school kwaliteit levert. Door naar die cijfers van de geslaagden te kijken wordt duidelijk wat het diploma van een school nou eigenlijk waard is, stelt Dronkers.’
Vertel me meer over de ‘methode’. Baken in de mist moet ‘onderwijssocioloog’ Jaap Dronkers zijn, die zijn naam verbond aan het jaarlijkse Schoolprestaties-onderzoek. De Trouw-redactie heeft de juiste professor bij het gewenste resultaat gezocht: volgens Dronkers gaat het in het onderwijs ‘hoofdzakelijk om de resultaten en niet om de goede intenties of om het proces,’ zo beweerde hij niet zo lang geleden. Het is het schrikbewind van elke didacticus: een reeks cijfers in plaats van een inzichtelijke ontwikkeling. Dronkers maakt het helemaal bont als hij betreurt dat ‘de fixatie van het onderwijsbeleid op doorstroming naar het hoger onderwijs en op het vooral willen stimuleren van algemene cognitieve vaardigheden’ ligt.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Een fatsoenlijke organisatie heeft haar laag gekwalificeerde arbeid gewoon op de loonlijst staan.
Stel. Je hebt het gewoon niet zo getroffen, qua leren. Met veel moeite heb je dan eindelijk je VMBO gehaald. En je denkt: werkenbijhetrijk.nl. Dan zijn er (waren er gisteravond) welgeteld twee mogelijkheden voor je. Tenminste, voor die ene baan moet je dan wel Engels beheersen, rijbewijs B en een chauffeursopleiding hebben gevolgd en voor de andere moet je naast VMBO je Klein Vaarbewijs 1 en 2 hebben, Marcom B en een geldig Vaarbevoegdheidsbewijs. Oh, en of je ook kunt lassen en branden. Altijd handig.
Enfin, twee VMBO’ers op een totaal van 128 vacatures. Banen voor mensen die hun VMBO niet hebben afgemaakt, biedt de overheid niet.
Voor het plaatje. Van de totale beroepsbevolking heeft zo’n 30% een opleiding op VMBO-niveau, 8% komt niet verder dan de lagere school. Bij de jongeren zijn deze cijfers een stuk gunstiger, maar ook dan is nog altijd één op de vijf mensen opgeleid op maximaal VMBO. Het Rijk – de gelijkekansebieder bij uitstek – heeft één op de 64 vacature’s gereserveerd voor ruim een derde van de beroepsbevolking.
Uiteraard, je kunt beredeneren dat het besturen van het land om hoog gekwalificeerd personeel vraagt, en dat dat er voor zorgt dat de overheid gemiddeld hoger opgeleid personeel heeft dan – pakkembeet – een supermarkt. En je zou ook kunnen zeggen dat je geen sovjettoestanden wilt, waarin de overheid kunstmatig de werkgelegenheid een beetje in stand houdt door nepbaantjes te scheppen. Ook uiteraard. Je wilt als organisatie de beste mensen.
Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.