Spoorellende is voorbeeld van verknipt bestuur

De verknipte dienstverlening op het spoor illustreert de behoefte aan nieuwe besturingsvormen in de publieke sector. Door een te grote nadruk op efficiency raakt de samenhang tussen de opgeknipte onderdelen verloren.  Meer toezicht en controle zullen daar weinig aan kunnen veranderen. Regionale verantwoordelijkheden wel, zegt Joop Koppenjan, hoogleraar Bestuurskunde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Afgelopen weken werden de treinreizigers volop geconfronteerd met de jaarlijkse dip in de dienstverlening op het spoor. Sneeuw en vrieskou waren het spoorsysteem wederom de baas en dat ging gepaard met het eveneens jaarlijkse terugkerende zwartepieten tussen dienstverlener NS en Infrastructuurbeheerder Prorail. Dit jaar in de vorm van een heuse catfight tussen directeuren Ingrid Thijssen (NS) en Marion Gout (Prorail). Doordat de zorg voor het spoor is opgeknipt tussen NS en Prorail lijkt het Nederlandse railsysteem kwetsbaarder te zijn dan waar dat niet is gebeurd, zoals in Duitsland en Zwitserland. Dit opknippen hebben we te danken aan het streven naar efficiency, resultaatgericht werken, verzelfstandiging en marktwerking, waar onze bestuurders en politici zich in de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw door lieten leiden.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: copyright ok. Gecheckt 05-10-2022

Hebben we peak-woonwerkverkeer bereikt?

Het vriest en sneeuwt en de treinen liggen stil. Maar dat is onze eigen schuld. Hans Verbeek vraagt zich af of we naast peak-oil ook peak-woonwerkverkeer hebben bereikt.

De treinen van de NS zullen tot en met vrijdag 10 feb. volgens een aangepaste dienstregeling rijden. Op de stations raken de reizigers geïrriteerd. In politiek Den Haag reageert men reflexmatig verontwaardigd. Waarom leidt winterweer ieder jaar opnieuw tot zoveel problemen en irritatie?

1,1 miljoen reizigers per dag

De NS vervoert elke dag 1,1 miljoen reizigers. De meeste daarvan reizen heen en weer tussen hun woonplaats en hun werk of hun school. Dat is niet altijd zo geweest. In de afgelopen decennia zijn Nederlanders steeds langer gaan reizen om op werk of school te komen. Van alle Europeanen hebben de Nederlanders de langste gemiddelde reistijd. Het lijkt in Nederland wel een doel op zich om zo ver mogelijk van je woonplaats te gaan werken.

50 min. reistijd per dag

De OESO heeft het woonwerkverkeer in Europa onder de loep genomen. Nederlanders reizen gemiddeld 50 min. per dag. Uit een ander onderzoek is gebleken dat de gemiddelde tijdsduur van een enkele reis 28 minuten bedraagt.

Auto, trein, fiets of lopen?
De meeste mensen zitten die 28 min. in de auto of in het openbaar vervoer. Bijna niemand wandelt 28 minuten per dag, laat staan ook nog eens 28 min. terug. Het is zeer goed voor je lichamelijke en geestelijke gezondheid, maar we zien wandelen als tijdverspilling. De afstand die je in een half uur loopt, kun je in 8 a 10 min. fietsen. Wandelen is overigens de goedkoopste manier om je te verplaatsen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

In de lik na een computerfout?

“Dan halen we de politie d’r toch bij!” Het werd echt tegen me gezegd maar het kón niet waar zijn. Ik was werkelijk onschuldig aan het mij ten laste gelegde: zwart rijden met de trein. De hele situatie was absurd. Maar ik zat er middenin en het leek erop dat ik een nacht zou gaan doorbrengen in een politiecel.

Ik was onderweg van Schagen naar Amsterdam. Ergens bij Heerhugowaard had een conductrice mijn kaartje gezien en mijn kortingkaart gescand. Er was niets mis mee geweest. Nu, tussen Castricum en Zaandam, werd ik opnieuw gecontroleerd en dit keer zou mijn kortingskaart ineens al acht maanden verstreken zijn. Gek toch dat het zojuist niet was gezien. Of de dag ervoor in de trein uit Den Haag. Of de dag daarvoor in de trein naar Den Haag.

Ik probeerde de conducteur uit te leggen dat zijn collega nog geen kwartier daarvoor geen problemen had geconstateerd, maar hij was het stadium van het vaststellen van de feiten al voorbij. Of ik me, nu de overtreding was geconstateerd, maar wilde legitimeren. Omdat ik die middag geen redelijke aanleiding had gehad te vermoeden dat ik me die avond zou moeten legitimeren, had ik natuurlijk geen paspoort bij me, waarop me werd aangekondigd dat ik op het volgende station zou worden overgedragen aan de politie.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: copyright ok. Gecheckt 02-03-2022

Hogesnelheidslijn deels opgeheven door deal Schultz – NS

De vorige week naar buiten gebrachte deal tussen Minister Schultz en de NS bevat meer nieuws dan de verkeerd vermelde kosten. Op basis van één van de naar buiten gebrachte details valt te concluderen dat de Hogesnelheidslijn deels opgeheven wordt. Dat is opmerkelijk en onopgemerkt gebleven.

Dat zit zo. Met de afgesloten overeenkomst wordt het HSL-traject onderdeel van het gewone spoornet. Dan gaan intercity’s die nu omrijden via andere sporen, gebruik maken van dat snelle en rechtstreekse HSL-traject. Dat betekent concurrentie, voor met name de Fyra, en op het traject Amsterdam-Rotterdam wordt die strijd noodgedwongen verloren. Want op dat traject is de Fyra helemaal niet sneller dan andere intercity’s, zoals we enkele weken geleden lieten zien. Het enige voordeel van de Fyra was het (juridische) alleenrecht op het kortere traject. Dat verdwijnt en daarmee de enige reden om 20% extra te betalen. Dus iedereen stapt straks op dit traject in de intercity. De oplossing is de toeslag afschaffen, de HSL Amsterdam-Rotterdam daarmee opheffen en verder laten rijden als intercity. Goed nieuws.

Belangrijkste uitkomsten onderzoek

De Fyra rijdt tussen Amsterdam en Rotterdam met een gemiddelde snelheid van 105 km/u. Van de bekeken trajecten haalt ze daar net de top 5 mee, terwijl voor die snellere intercity’s niet extra betaald hoeft te worden. Snelheid rechtvaardigt die 20% toeslag dus niet. In tegenstelling tot Rotterdam-Antwerpen waar werkelijk snel wordt gereden, 197 km/u. Je betaalt, maar krijgt er snelheid voor terug.

Foto: copyright ok. Gecheckt 06-11-2022

NS buit fabel Hogesnelheidstrein uit

DATA - De Hogesnelheidstrein op het traject Amsterdam – Rotterdam is geen trein die rijdt met hoge snelheid. Terwijl je dat om de één of andere reden wel zou verwachten. Dat blijkt uit onderstaand onderzoek. Het is een vooralsnog geslaagde marketingtruc, een hoax. Deze verbinding komt op z’n best net in de top 5 van snelle verbindingen en tipt niet aan de HSL Rotterdam – Antwerpen. Hoewel er dus (minstens) vier intercity-verbindingen sneller zijn – voor de gewone prijs – laat de NS de vele forenzen op dit traject tussen de twee grote steden 20% toeslag betalen. Niet zo netjes.

Je kunt op twee manieren kijken naar de snelheid van treinverbindingen. De eerste ligt voor de hand: je kijkt naar de snelheid waarmee het treinstel zich voort beweegt (afstand over het spoor afgelegd / reistijd). Dat hebben we voor een groot aantal trajecten bekeken. De resultaten zijn te zien in onderstaand diagram. Toch opvallend, die Fyra verbinding tussen Amsterdam en Rotterdam, die voorbijgestreefd wordt door verschillende gewone intercity-verbindingen. De Thalys Rotterdam – Antwerpen maakt z’n naam wel waar en is bijna twee keer zo snel.

Met bovenstaande berekening wordt echter geen rekening gehouden met treinen die omrijden, terwijl dat voor de effectieve snelheid wel van belang is.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Detailpolitiek (25): Treincontrole

Wanneer is politieke controle wenselijk en wanneer is het overbodig? Mijn stelling in deze serie blogs is dat er bij veel politieke thema’s helemaal geen sprake is van controle, maar van politici die de media willen halen over de rug van ambtenaren en burgers. Al die politieke onderwerpen waarbij politici niets kunnen uitrichten belasten slechts het ambtelijke apparaat, maken politiek voor burgers niet meer te overzien en leiden tot veel overbodig beleid en daarmee bureaucratie.

Burgers en bedrijven kunnen heel veel zaken zelf organiseren en hebben daar de overheid slechts op afstand bij nodig. Detailpolitiek doet het omgekeerde. Vorige week noemde ik de tientallen zinloze Kamervragen als voorbeeld waarom het aantal Kamerleden waarschijnlijk wel verminderd kan worden. De commentaren spraken boekdelen: dit zou ten koste gaan van de controle door het parlement. Dat is een te rooskleurig beeld van wat de rol van het parlement in werkelijkheid is.

Met de trein naar Antwerpen
De afgelopen drie jaar ging ik regelmatig met de Beneluxtrein via Roosendaal naar Antwerpen. Dit is een intercitytrein naar België, die als de hogesnelheidstrein operationeel is wordt afgeschaft. De huidige trein is berucht om het aantal uitgevallen treinen per dag, zelfs onder NS-personeel. In Antwerpen sta je op de terugweg vaak een uur langer te wachten. Een alternatief is: de stoptrein nemen. Je bent dan – als de Beneluxtrein is uitgevallen – altijd eerder in Roosendaal en hebt daar meerdere opties om verder te reizen. Comfortabel wordt het natuurlijk nooit.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Detailpolitiek (12): Goudse nachttrein

In november 2008 startte de NS een proef met een nachttrein tussen Rotterdam en Utrecht, met een tussenstop in Gouda. Reizigers konden s’nachts al reizen tussen Rotterdam en Utrecht, maar moesten dan een omweg maken via Delft, Den Haag, Leiden, Schiphol en Amsterdam. De nieuwe nachttrein zou de reis aanzienlijk inkorten en moest 65 reizigers per trein gaan halen. Het werden er zeven. De NS rijdt daarom sinds begin februari alleen nog met de eerste nachttrein via Gouda naar Utrecht, en heeft alle andere nachttreinen op dit traject geschrapt.

Deze case laat zien wat het probleem is van veel Kamervragen: ze zijn helemaal geen vragen, maar stellingen die Kamerleden graag bevestigd willen zien. Kamerleden zoeken zelf helemaal niets uit, zoeken zelfs niet met Google naar antwoorden, maar gaan direct Kamervragen stellen in de hoop dat ze daarmee in de publiciteit komen. Ineke van Gent van GroenLinks is zo’n Kamerlid. Ze gedraagt zich bij het schrappen van de Goudse nachttrein als een luie scholier die veel eist, maar zelf niets doet.

Kamerleden als luie scholieren

De eerste Kamervraag van Van Gent is of het juist is dat de nachtelijke bediening van station Gouda is stopgezet. Dat is een feit, want dat blijkt uit de NS-dienstregeling. Van Gent vraagt hoeveel reizigers er gebruik maakten van de trein: op allerlei websites is het antwoord te vinden: zeven. Van Gent vraagt daarna naar de criteria om het succes van de nachttrein te meten. Het antwoord is: 65 reizigers, ook overal te vinden. En daarna vraagt Van Gent of de minister weet dat deze maatregel tot een uur extra reistijd kan leiden. Wederom de bekende weg, want voor het experiment was dat ook al zo.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Vorige Volgende