Brief aan Peter Vandermeersch

Geachte heer Vandermeersch, Afgelopen zaterdag zag het NRC Handelsblad, waar u hoofdredacteur bent, er anders uit dan de lezers gewend zijn en u nodigt hen uit u te laten weten wat ze goed en minder goed vinden aan de weekendeditie, die u ook typeert als de belangrijkste krant van de week. “Sommige columns kregen een ander jasje, andere een nieuwe plek”, schrijft u, en omdat u waarde hecht aan de dialoog met de lezer, wil ik u bij wijze van antwoord zeggen: het was beter geweest de columns helemaal te schrappen. De krant is het medium niet voor columnistiek.

Door: Foto: Scan uit het NRC Handelsblad copyright ok. Gecheckt 12-10-2022

‘ING schreef zelf wet die banken 350 mln scheelt’

NIEUWS - Voor wie er nog aan twijfelde dat banken ons letterlijk de wet voorschrijven. Vandaag in de NRC:

ING heeft vorig jaar belangrijke onderdelen geschreven van de wet die Nederlandse banken een fiscale aftrek van 350 miljoen euro per jaar geeft op coco’s: een nieuw type obligatie. Ondanks waarschuwingen uit zijn ministerie voor staatssteun koos minister Dijsselbloem (PvdA) er bovendien voor de aftrek alleen voor banken te laten gelden.

Dit blijkt uit interne documenten van het ministerie van Financiën die NRC via een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur in handen kreeg.

Uit de documenten blijkt ook dat ING het ministerie aanraadde de aftrek alleen bij de Europese Commissie te melden als men denkt „dat het staatssteunrisico wel meevalt”.

Het is verplicht een vermoeden van staatssteun bij de Europese Commissie te melden. Volgens hoogleraar Sweder van Wijnbergen blijkt uit de documenten dat dit door Dijsselbloem (ook Eurogroepvoorzitter) „bewust niet gemeld is en dat er in samenwerking met de banken zelfs naar formuleringen gezocht is om de Commissie op een dwaalspoor te brengen”.

[…]Uit de documenten blijkt dat banken, aangevoerd door ING, al sinds 2011 lobbyden bij Financiën om de coco’s  fiscaal aftrekbaar te maken.  Ze stelden dat ze anders minder kredieten  kunnen verlenen.

De lobby werkte, de aftrek werd vorig jaar zomer geregeld via een nota  van wijziging bij de Fiscale Verzamelwet 2014. ING  kreeg conceptversies  van de wet toegestuurd en voorzag  die van commentaar. Vrijwel alle door  ING voorgestelde aanpassingen werden  daarna letterlijk in de wettekst en  toelichting overgenomen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Downing Street (cc)

Een chotspe: Netanyahu beticht de Palestijnen van eenzijdige stappen

De berichtgeving over het conflict tussen Israël en de Palestijnen is zodanig eenzijdig, dat het geen wonder is dat een oplossing nooit dichterbij lijkt te komen.

Berichtgeving over het conflict tussen Israël en de Palestijnen is vaak moedeloos makend. Niet eens zozeer omdat de oplossing al jaren geen stap dichterbij komt, zoals ik onlangs een voormalige redacteur van een belangrijke landelijke krant nog eens hoorde zeggen. Natuurlijk dat is óók moedeloos makend. Maar wat vooral treurig stemt, is dat de berichtgeving zo belabberd is zodat we eigenlijk nooit goed horen wat de redenen zijn dat die oplossing maar niet dichterbij komt.

Als Israël met drones mensen van hun motorfiets schiet in Gaza – wat vrij regelmatig gebeurt – volgt vaak een salvo raketten uit Gaza, waarop Israël dan weer met bombardementen reageert. De raketten en de Israëlische reactie halen de krant, maar de moord in Gaza, die de reden was voor de raketten op Israël, zelden of niet.

Hierdoor lijkt het alsof de Palestijnen agressie plegen en Israël alleen maar reageert. Op de een of andere manier komt in de officiële pers steeds alleen die Israëlische kant van het verhaal in beeld. Blogs en andere alternatieve media kunnen daar blijkbaar nog steeds niet tegenop.

Foto: Alper Çuğun (cc)

Nieuws missen doet pijn, al is het fatsoenlijk

COLUMN - Is de woonplaats van Benno L. nieuws? Volgens NRC van afgelopen zaterdag wel. Toen kopte de krant ‘Ontuchtpleger Benno L. vindt onderdak in Leidse seniorenflat’. Nee, zegt de Volkskrant vandaag in een ‘reconstructie’ die uitlegt waarom zij dat nieuws niet van twee freelancers hebben overgenomen. 

Hoofdredacteur Philippe Remarque:

‘Wij vinden het recht van ex-delinquenten op een normaal leven belangrijk en wilden geen heksenjacht ontketenen.’

Het eerste is bijzonder fatsoenlijk, het tweede natuurlijk wijsheid achteraf dat ook nog eens niet bleek te kloppen. Het duurde tot zondag voordat Leidenaren (hoewel onzeker is hoeveel er echt uit de buurt kwamen) verhaal kwamen halen, maar van een heksenjacht was absoluut geen sprake.

Bovendien kan je journalistieke vraagtekens zetten achter Remarques ‘fatsoen’. Een ontuchtpleger die nergens terecht kan en domicilie vindt in een gemeente van een burgemeester die zijn politieke lot aan de situatie verbindt, is natuurlijk gewoon nieuws. En zo’n bekende ontuchtpleger als Benno L. is landelijk nieuws.

De vraag is met welke invalshoek. Het adres? Nee. Een oproep aan alle andere burgemeesters om Lenferink te veroordelen? Nee. De vraag waarom Lenferink het wel aandurfde Benno L. te huisvesten terwijl veel van zijn collega’s die beslissing niet aandurfden? Jazeker.

Journalistieke afweging: de onthulling van de woonplaats van een ex-zedendelinquent tegen de manier waarop lokaal bestuurlijk Nederland met hen omgaat (hij mag overal wonen, maar niet hier). Mogelijke uitkomst: sterk verhaal over medemenselijkheid, laffe bestuurders en angstige wijkbewoners. Een complex verhaal, kortom: nieuws. Nieuws dat Remarque gewoon heeft gemist.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

NRC zit fout, ‘Selma’ wel eerlijk over LBJ

In zijn verder positieve bespreking van de film Selma in de NRC van afgelopen woensdag (betaalmuur) echoot recensent André Waardenburg de kritiek die erover in de Amerikaanse media rondzong:

[D]e film doet alsof Johnson de Voting Rights Act opzettelijk traineert, in werkelijkheid was dit niet zo en konden King en Johnson het vrij goed met elkaar vinden.

In diezelfde NRC herhaalt ook filmredacteur Coen van Zwol in het stuk Waargebeurd, maar toch zeker niet zo? (betaalmuur) deze kritiek:

Foto: Pete Simon (cc)

Rutte, DNB en NRC geloven in de vertrouwensfee

Bestuurders roepen radeloos om meer vertrouwen terwijl het publiek steeds hopelozer wordt door de onheilstijdingen. Men gaat door met bezuinigen terwijl er wel een goede oplossing is.

OPINIE - Nu het steeds duidelijker wordt dat ondanks keihard snoeien en lastenverzwaring de crisis niet over gaat, begint het op te vallen dat politici en journalisten steeds wanhopiger smeken om vertrouwen. Bezuinigen en lastenverzwaring zijn de enige maatregelen waarover wordt gepraat, ook al is de enige onderbouwing een onjuiste vergelijking met huishoudboekjes die op orde gehouden moeten worden.

Het is een rare eenzijdige discussie, waarin de Keynsianen nauwelijks aan het woord komen. Daarom wordt de echte oplossing – stoppen met bezuinigen en de economie stimuleren – wordt maar zelden genoemd. Pas de laatste tijd komt hier een beetje verandering in dankzij mensen als Ewald Engelen en Bas Jacobs, zoals hier:

[kliktv nr=1] De politiek weet het niet

Dagelijks zien we bestuurders met strakke gezichten beweren dat nieuwe bezuinigingen nodig zijn omdat we als klein landje afhankelijk zijn van de export. ‘Wij kunnen er ook niets aan doen,’ lijken ze te zeggen. Om ons moed in te praten vertellen ze ons dat het volgend jaar weer beter gaat. We moeten vertrouwen hebben in de toekomst en geld uitgeven, want dat is goed voor de economie.

Foto: copyright ok. Gecheckt 23-11-2022

Bezuinigingen en compromissen in de Amerikaanse politiek

ELDERS - In de VS is met de ‘sequester’ zojuist de volgende zware bezuinigingsronde begonnen. Goed idee of niet? En wat heeft de Nederlandse pers hierover te melden?

Het grote nieuws van de afgelopen week uit de VS is de zogenaamde sequester, ofwel een groot pakket aan automatische bezuinigingen om het Amerikaanse begrotingstekort onder controle te brengen. Geschatte gevolgen: ruim een half procent minder economische groei en driekwart miljoen minder banen.

Dankzij Obama’s bezuinigingsmaatregelen daalt het Amerikaanse begrotingstekort echter al sinds 2009. Bovendien betaalt de Amerikaanse overheid al vanaf 2010 een negatieve reële rente op haar schuldpapier. Gemeten in reële goederen en diensten, levert geld lenen dus geld op, in plaats van dat het geld kost. Zodoende bestaat er geen enkele zinnige reden om middenin een economische depressie nóg meer drastische bezuinigingen af te kondigen.

Om te achterhalen waarom de sequester er toch is gekomen, moeten we terug naar de zomer van 2011. Toendertijd weigerde het door de Republikeinen gedomineerde Huis van Afgevaardigden de extra staatsleningen goed te keuren die noodzakelijk waren om de begroting te bekostigen die het eerder zelf nog had aangenomen. Het gevolg van deze kunstmatige crisis was dat er een reëel gevaar ontstond dat de Amerikaanse overheid binnenkort niet meer aan haar betalingsverplichtingen zou kunnen voldoen. Dit zou ongetwijfeld desastreuze gevolgen hebben gehad voor zowel de Amerikaanse als de totale wereldeconomie.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

NOS doet aan journalistiek populisme

COLUMN - Jan Kuitenbrouwer schreef een column in NRC over de doorgeschoten verleuking en beroepsethische erosie bij de NOS. Die weer heftig reageerde dat het allemaal wel meeviel, en de NRC moest sowieso z’n mond houden, want die hadden Friso-gate.

En zo zijn de media weer bezig met waar ze het beste in zijn: elkaar bekritiseren voor wat er allemaal fout gaat bij de ander.

Volgende