Armeense kerk

De foto hierboven maakte ik een paar weken geleden in een Armeens kerkje. Ik vind het reliëf erg mooi, juist omdat de negentiende-eeuwse beeldhouwer wat klungelig te werk lijkt te zijn gegaan. (Ik houd ook van de zandstenen reliëfs in bijvoorbeeld Mainz of Ghirza.) Het reliëf stelt de aartsengel Michaël voor, van wie wordt verteld dat hij aan het einde der tijden de hemelse heerscharen zal aanvoeren in de strijd tegen de duivelse machten. De beeldhouwer heeft z’n best gedaan. De aartsengel spietst de opperduivel, Belial, die nog het meest lijkt op een gehoornde hond. Dit type afbeelding staat in een werkelijk millennia oude traditie: de voorstelling van een hemelse macht die een gedrochtelijke tegenkracht verslaat, gaat terug op het gevecht van de Babylonische oppergod Marduk en het zeemonster Tiamat. Overigens zijn ook engelen Babylonische vondsten.

Door: Foto: Eigen foto Jona Lendering copyright ok. Gecheckt 23-09-2022
Foto: Post-Atheïst

Post-atheïst | De ongrijpbare Hezbollah

COLUMN - Althans één aanhanger van de Hezbollah heeft gevoel voor humor. De man die bij de ingang van de Romeinse tempel te Baalbek T-shirts met het logo van de beweging verkoopt, begroet elke toerist met een hartelijk ‘sjaloom’ en bulderlacht om de verbijsterde reacties. De Hebreeuwse begroeting is ook verbijsterend, want de Hezbollah is compromisloos anti-Israël.

De organisatie heeft haar wortels in de jaren ’70. Libanon werd toen geregeerd door christenen en soennieten, die de overheidsuitgaven systematisch naar eigen projecten doorsluisden. De achterstelling van de sjiieten werd nog gênanter toen de PLO zich in 1970 vestigde in Beiroet. De PLO schoot raketten af op Israël, dat terugschoot en dan vooral het sjiitische zuiden van Libanon trof.

Een van de plaatselijke leiders was Musa al-Sadr, die de sjiieten ervan overtuigde dat ze niet moesten zwelgen in zelfmedelijden. De door hem gestichte Beweging der Ontrechten bouwde scholen en ziekenhuizen en won zelfs aan kracht toen de stichter in 1978 tijdens een bezoek aan Libië verdween. De directe erfgenaam is de Amal-beweging.

Een deel van de sjiieten radicaliseerde echter. Dit had geen betekenis hoeven hebben als Israël niet in 1982 zou hebben besloten de PLO uit Libanon te verdrijven. Arafat vertrok inderdaad naar Tunis, maar de PLO-posities werden overgenomen door de radicale sjiieten, die zich inmiddels Hezbollah waren gaan noemen, ‘partij van God’, en werden getraind door de Iraanse Revolutionaire Garde. De Hezbollah werd berucht door de ontvoeringen, waarvoor de verantwoordelijkheid werd opgeëist door mantelorganisaties als de Islamitische Jihad.

Foto: NervousEnergy (cc)

Amerika en het Midden-Oosten

OPINIE - Is er een oplossing voor ‘eeuwige’ problemen? Minister van Buitenlandse Zaken van de VS, John Kerry, doet zijn best in het Midden-Oosten. Het is de zoveelste poging van Amerika, na onder andere Clinton en Camp David en de roadmap van Bush, om te bemiddelen. Dezer dagen wordt er in Washington over gedelibereerd. Maar zal het iets opleveren?

Het Joodse volk en het Joodse geloof zijn er de levende getuigen van dat er geen verlossing bestaat. Dit, zou je kunnen zeggen, is de betekenis van het uitverkoren volk: de Joden zijn uitverkoren om te bewijzen dat er geen verlossing bestaat.

Het is een mismoedig citaat van Leo Strauss uit ‘Why we remain Jews’, dat ik vond in de memoires van Christopher Hitchens.  Hans Teeuwen liet een indrukwekkend fragment van Hitchens zien in Zomergasten, daarom zocht ik hem even op. Is er geen verlossing mogelijk? Als dat waar is, dan zal ook een oplossing van het nu al meer dan vijftig jaar durende  Israelisch-Palestijnse conflict er niet in zitten.

Vredes-activist

Op zoek naar informatie vind ik een column van Uri Avnery, hoogbejaard Israëlisch vredes-activist. Mogelijk is het een zeldzaam verschijnsel, maar ze zijn er nog. Want het cynisme is breed in Israël. Het woord ‘vrede’wordt bijna niet gebruikt. Tzipi Livni heeft het over een final status agreement dat een eind maakt aan het conflict, maar dat is niet hetzelfde als een einde aan de bezetting. Als er geen raketten meer worden afgevuurd en de vernederingen aan de muur en grenzen worden getemperd, gebeurt er al veel, zo lijkt men te denken.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Erinc Salor (cc)

Im Feindesland

ANALYSE - Het hebben van een gezamenlijke vijand is dé bindende factor voor een land, continent of bondgenootschap.

Toen ik in 1991 in dienst zat, kwam het nieuwe Handboek voor de Onderofficier uit, met daarin zoals gebruikelijk een hoofdstuk over de vijand. En hoewel wij in ons hoogst geheime gebouw 24 uur per dag, 7 dagen in de week naar de vijand zaten te luisteren, was dit hoofdstuk leeg. Het bestond uit de titel, gevolgd door (vacant). De dreiging waar mijn vader in 1953 nog 21 maanden voor moest dienen, was een kleine veertig jaar later verschrompeld. Er was geen vijand.

Maar in de week voordat ik ‘op moest’ – voordat ik mij op het station Ede-Wageningen moest melden en in een vrachtwagen werd geladen op weg naar de Elias Beekman-kazerne – eindigde wat we nu de Eerste Golfoorlog noemen: de oorlog om de bevrijding van Koeweit. Ik had in die tijd net de HBO-Vertalersopleiding vroegtijdig verlaten waar Arabisch mijn belangrijkste taal was en we waren het er wel over eens dat het nieuwe gevaar uit die hoek zou komen.

Idioot

En dat is idioot. De vrede was nauwelijks over Europa neergedaald of Servische nationalisten staken de hele Balkan in de fik. Niet met de Koran in de hand, integendeel: met vooral de Bosnische moslims als doelwit. Nederlandse blauwhelmen kregen de taak om een enclave van moslims te beschermen en moesten het afleggen tegen de Serviërs. Die ‘gevaarlijke’ Arabieren daarentegen bleken in de Golfoorlog in militair opzicht te verwaarlozen; hun Russische materieel en hun slechte training betekenden dat ze hooguit oorlogjes tegen andere Arabische landen zouden kunnen winnen. Aan terrorisme dachten we nog niet zo veel, destijds. Dat bleef beperkt tot de IRA, de ETA en de PLO.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Verkiezingsjaar

ACHTERGROND - 2013 is voor het Midden-Oosten een jaar van verkiezingen. Terwijl de hoop op een tweestatenoplossing vervliegt, lopen in Irak de spanningen op en tekent zich in Syrië een ernstige humanitaire crisis af.

De Arabische Lente veranderde twee jaar geleden het politieke landschap in het Midden-Oosten drastisch. Nu de revolutie haar derde jaar ingaat, dringt het besef door dat de tweede fase heel wat moeilijker is dan de euforische eerste fase, waarin de dictators verdreven werden. De politieke kloof is dieper geworden, de economie gaat achteruit, er is een flink veiligheidsprobleem.

Verkiezingen

Het komende jaar is een interessant jaar, vooral in het licht van het feit dat er in de hele regio verkiezingen worden gehouden. In de aanloop daarnaar toe zien we een opmars van religieus rechts. Dé vraag is dan ook of de moslimbroeders wat te duchten hebben van de salafisten.

In Israël en Jordanië, dat vorig jaar een nieuwe kieswet aannam, gaat men deze maand naar de stembus. Na de aanname van de nieuwe grondwet, vinden naar verwachting volgende maand parlementsverkiezingen plaats in Egypte. Tunesië en Libië zijn nog druk met het opstellen van een nieuwe grondwet, maar als die er eenmaal is volgen ook daar verkiezingen. Verder zijn er lokale verkiezingen in Irak en gaan ook de Palestijnen na lang uitstel eindelijk stemmen.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

‘Koelkasten bouwen om in een oven te wonen’

ACHTERGROND - In de schaduw van de klimaattop in Doha publiceerde de Wereldbank gisteren een nieuw rapport over de gevolgen van klimaatverandering in de MENA-regio. Die voltrekt zich in een veel hoger tempo dan vroeger en traditionele overlevingsmechanismen zijn niet langer toereikend. Directe actie is nodig om nog grotere watertekorten en voedselonzekerheid te voorkomen.

‘Klimaatverandering is een realiteit voor de bevolking in Arabische landen,’ stelt Inger Andersen, vice-voorzitter van de Wereldbank voor de MENA-regio. ‘Het raakt iedereen, vooral de armen die het minst in staat zijn om zich aan te passen. Als het klimaat meer en meer extreem wordt, zullen ook de gevolgen voor het leven en welzijn van mensen toenemen. Het is nu tijd voor actie op zowel nationaal als regionaal niveau om de weerbaarheid te vergroten om met die klimaatveranderingen om te gaan.’

Aanpassing

In de Arabische wereld is men gewend met klimaatverandering om te gaan. De geschiedenis liet eerder perioden zien van grote veranderingen in temperatuur en regenval. De huidige klimaatverandering verloopt echter in een veel hoger tempo, zegt de Wereldbank in haar rapport Adaptation to a changing climate in the Arab countries, dat tot stand kwam in samenwerking met de Arabische Liga.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Tony’s miljoenen

Terwijl de Britten zich deze dagen vooral druk maken over de verfilming van het leven van The Iron Lady, ligt een andere, minstens even omstreden voormalig premier van het Verenigd Koninkrijk onder vuur omdat hij afgelopen jaar miljoenen ponden via een ingewikkeld web van vennootschappen buiten het bereik van de fiscus wist te houden.

Tony Blair, toch al niet Engelands lieveling na de schimmige wijze waarop hij, in het kielzog van bondgenoot de VS, zijn land de Irak-oorlog in rommelde, ligt nu onder vuur om de wijze waarop hij de omzet van zijn business consultancy-onderneming Tony Blair Associates (meer dan 12 miljoen pond in 2011) rondpompt totdat er uiteindelijk een minimaal bedrag aan belastbare winst overblijft.

In een interview met het Indiase CNBC-TV18 op 28 september deed Blair -die als speciaal gezant van de VN, de EU, de VS en Rusland belast is met de zogenaamde Routekaart voor Vrede in het Midden-Oosten- verwijten dat hij bij zijn taken als afgezant te veel oog had voor zijn eigen zakelijke belangen nog af als stemmingmakerij door de media. Linkse media zouden aanstoot nemen aan zijn rol als architect van New Labour (de op de Third Way gebaseerde sociaal-democratische politiek), terwijl de conservatieve pers vooral verbolgen zou zijn over de 3 opeenvolgende verkiezingsoverwinningen van Labour.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Vorige Volgende