Wat vindt u: Mag een gecensureerd artikel een journalistieke persprijs winnen? ‘Natuurlijk niet!’, hoor ik u denken. De ‘Nederlandse journalist van de twintigste eeuw’ H.J.A Hofland is het met u eens en weigert –indien gevraagd- de persprijs ‘De Tegel 2007’ uit te reiken als het artikel of reportage gescreend is door Defensie. “De tegel is geen staatsprijs,” laat hij telefonisch weten in een artikel van mijn hand op de website van www.Revu.nl. Deze week sloot de inzendingen voor ‘De Tegel, de belangrijkste persprijs van Nederland.’ De kans is groot dat er artikelen en tv- of radioreportages uit Uruzgan worden ingestuurd die gecensureerd zijn door Defensie. Zelf denk ik aan KRO Reporter, wat artikelen uit de Volkskrant, Trouw en het NRC Handelsblad. Allemaal nageplozen op ‘operationele informatie’ die de Nederlandse troepen (lees: de minister van defensie) in gevaar kan brengen. En dat is tegen het zere been van Hofland, ooit zelf frontverslaggever tijdens de Hongaarse Opstand in 1956. Bovendien heeft hij recht van spreken omdat de naam van de persprijs is genoemd naar zijn boek 'Tegels Lichten' uit 1972, een aanklacht tegen het establishment.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
‘De scheiding tussen kerk en staat betekent dat de overheid zich niet bemoeit met de kerk. Het betekent dus niet dat het in de politiek of de publieke ruimte niet over geloof mag gaan. Voor wie dat wel denkt en dus meent dat je je geloof voordat je naar je werk gaat samen met de hond moet thuislaten, worden het zware tijden.’
De raad van bestuur van de publieke omroep heeft een nieuwe voorzitter: God Henk Hagoort. Oud voorzitter van de EO. Wim de Bie maakt zich zorgen, wat denkt u? Bedreiging voor de scheiding van kerk en staat of storm in een glas water?
‘Wat ben ik toch blij om een journalist te zijn’, neuriede ik de laatste dagen. Heb ik wel vaker, een goed gevoel na gedane arbeid. Dan fluit ik ’s morgens over mijn bak havermout iets vrolijks.
De muzikale oprisping was voor de onthullingen van Peter R. de Vries over de dood van het Amerikaanse meisje Natalee Holloway. Ze verdween in 2005 op het eiland Aruba. De Nederlander Joran van der Sloot wordt verdacht daar een hand in te hebben gehad. Zo’n zaak is een drama voor de nabestaanden, maar het is blijkbaar smullen voor de hele Nederlandse pers. Die krijgt geen genoeg van een drinkend, blond, wulps & all American studente. Het verhaal kreeg ik de laatste dagen zo vaak opgediend dat ik de krant wegleg of van tv-kanaal verander.
Misdaadverslaggever Peter R. de Vries neem ik niks kwalijk. Hij onderzocht de zaak en kwam tot een conclusie. Hij werkt tenminste. Dat kan ik niet zeggen van alle nieuwsparasieten die vervolgens op zijn onderzoek doken. NOS-collega Lex Runderkamp schoof tijdens een journaal-uitzending ‘life’ aan tafel en herkauwde het nieuws. Zielig, dacht ik. Waar bleef het NOS-journaal deze week toen er twee aanklachten tegen Nederlandse top-militairen in Uruzgan werden aangezwengeld? Er zijn advocaten die zeggen voldoende aanwijzingen te hebben dat er mogelijk Nederlandse oorlogsmisdaden tegen Afghaanse burgers werden gepleegd. En dan hebben we over een zaak pakweg 200 maal Natalee Holloway. De dader is geen draaikonterige tot op het bot verwende jongeman aan wiens geestesgesteldheid je mag twijfelen. Nee, in Afghanistan waren het stabiele heren die weloverwogen dodelijke opdrachten gaven. Evenmin is er sprake van verdwenen lijken of ontbrekende getuigen. Tientallen mensen keken toe en tientallen graven vormen het bewijs. Was best aandacht waard, lijkt me. Misselijk makend vind ik daarom die Holloway-show bij onder andere het NOS-journaal: Met z’n allen schoppen tegen een jongeman maar te angstig zijn om de staatsbemoeienis bij een mogelijke massamoord aan te kaarten.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Kunt u, zonder nu nieuwsbronnen te raadplegen, één standpunt opnoemen van één van de overgebleven presidentskandidaten in de Verenigde Staten, waar nu al die aandacht naar uit gaat?
Afgelopen zaterdag verscheen in de Volkskrant een stuk van Ron Meerhof dat waarschijnlijk was bedoeld als hét antwoord op kritiek op de media en hun berichtgeving over Wilders. Meerhof is lid van de Haagse redactie van de krant en betoogde dat de Volkskrant niet te veel, maar juist te weinig over Wilders schreef. Nu gaf die titel juist niet de inhoud weer van de kritiek op de Volkskrant. Het verwijt aan de media luidt momenteel niet zozeer dat ze teveel schrijven over Wilders, maar te kritiekloos – en daarmee de zaak vaak opblazen. En Meerhof’s wringt zich in tamelijk veel flauwe bochten om zijn eigen verantwoordelijkheid te ontlopen, en tegelijkertijd Wilders de hemel in te prijzen. Het stuk is daarmee niet alleen een beetje flauw, maar ook laf.
Meerhof hanteert de oude truuk van kritiek zogenaamd samenvatten – maar wel op een manier die hem goed uitkomt- en vervolgens afschieten. Zo parafraseert hij de kritiek op media als zouden journalisten “alles wat Wilders meldt tot het uiterste hypen– om te scoren of meer kranten te verkopen“, en serveert die vervolgens af: “Met de verkoop van kranten houden parlementair journalisten zich niet bezig.” Dat gaat lichtelijk voorbij aan wat Mark Elchardus, jaren terug, al signaleerde in zijn boek ‘De Dramademocratie”: dat journalisten en politiek elkaar gevangen houden in een toenemende houdgreep. Je moet “niet onderschatten hoe moeilijk journalisten zich kunnen onttrekken aan een nieuwslawine. Politici en nieuwsjournalisten houden elkaar in een houdgreep. Wilders plan is sensationeel. Het verkoopt. Als jij het niet brengt, komt de concurrentie ermee. Bovendien misken je het ‘sneeuwbaleffect’. Vaak haken prominenten in met een op zichzelf nieuwswaardige reactie. „En dan moet je alsnog door de bocht.”“, aldus Elchardus in het NRC. Daar heeft hij een punt waar veel hoofdredacteuren mee worstelen.
Hubertus Wijnandus Jozef Marie Stapel – Huub voor initmi – houdt deze week een dagboek bij voor de NCRV-radio. Hierin doet Huub verslag van alles wat een bourgondisch mens beweegt: wijntjes tanken met je schoonmoeder en natuurlijk druk, druk, druk zijn. Daarnaast slecht Stapel in aflevering één direct het vooroordeel dat Limburgers niet zuur zouden zijn. Zo merkt hij out of the blue op: ‘Boer zoekt Vrouw, dat vind ik helemaal niks, werkelijk helemaal niks. Laten we ons bezighouden met dingen die er toe doen.’ Huh, maar Huub die was toch vooral bekend van Flodder, Stapel op auto’s en schnabbels voor Zwitserleven? Blijf dus bij je leest, Stapel en kom niet zomaar aan Yvon ‘Koningin der Nederlandsche TV‘ Jaspers.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
Dat Eimert van Middelkoop gelovig is weten we, en daarvan kan je vinden wat je wil. Maar goedgelovigheid is een eigenschap die een minister van Defensie niet hoort te hebben.
Toen van Middelkoop van de Amerikaanse ambassadeur te horen kreeg dat de Amerikaanse minister Gates verkeerd was geciteerd door de Los Angeles Times over de rol van de NAVO in Afghanistan, geloofde hij dat meteen. De boosheid over de denigrerende opmerkingen was direct weg. De pers had het natuurlijk gedaan. En dat verwijt kent van Middelkoop wel. In de Nederlandse politiek is het immers doodgewoon om de pers de schuld te geven als je “verkeerd wordt geciteerd”.
Maar naar nu blijkt hebben de woordvoerders van Gates helemaal niet gezegd dat hij verkeerd werd geciteerd. Hij had zijn kritiek alleen niet gericht op individuele landen, maar op de NAVO in Afghanistan in het algemeen. Dat het daarbij in de praktijk maar om drie landen gaat, wordt even buiten beschouwing gelaten.
De meeste Amerikaanse politici zijn wel zo wijs om bij domme uitspraken nooit de geschreven pers de schuld te geven. Kwaliteitskranten in de VS checken en dubbelchecken bronnen en uitspraken beter dan het leger zich voorbereid op een invasie. En dat weten politici.
Maar ook de Nederlandse pers verdient meer krediet. Neem van mij aan dat in 99 procent van de gevallen met “verkeerd geciteerd” wordt bedoeld: “mond voorbijgepraat”. Nederlandse politici zouden flinker moeten zijn.
Beijing’s acting mayor Guo Jinlong delivers a government work report during the opening ceremony of 13th Beijing People’s Congress in Beijing January 20, 2008.
Als extraatje
Bedrogen vrouw maakt geheime relatie van haar beroemde echtgenoot wereldkundig op persconferentie.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
