In het boek “Was het de moeite waard”, kijken 32 geïnterviewden terug op hun veelzijdige en jarenlange betrokkenheid bij Nicaragua, El Salvador, Guatemala en Honduras. Hans Beerends die al sinds eind jaren zestig betrokken was bij de DerdeWereldbeweging beantwoordt de vraag uit de titel positief.
‘Was het de moeite waard – revolutie, solidariteit, strijd in Latijns-Amerika’, onder deze titel kwam op 10 mei een honderdtal activisten samen die vanaf de jaren ‘70 gewerkt hadden als ontwikkelingswerker/steunverlener bij de bevrijdingsbeweging in Nicaragua, El Salvador, Guatemala en Honduras. Allemaal hadden zij met hart en ziel gewerkt in deze landen en hadden zowel de politieke opgang als neergang in die landen meegemaakt. Op de bijeenkomst werd geëvalueerd over de vraag wat er fout ging, hoe de bevrijdingsbewegingen dwarsgezeten werden door de VS onder president Reagan en hoe in één geval (Nicaragua) een socialistisch georiënteerde samenleving kon veranderen in een dictatuur. Want ja, ooit was er vreugde en alle activisten in Nederland en Latijns-Amerika zongen en riepen luidkeels: ‘Na-Ni-ca-ra-gua, heel Latijns Amerika!!!
De verwachting was hoog. De dictatuur van president Somoza was in 1979 verslagen en de regering werd overgenomen door het Sandinistische front. Heel links Nederland tot aan de linker vleugel van het CDA was enthousiast. Na Cuba en Chili zou er nu een samenleving komen waar rechtvaardigheid en menswaardigheid centraal zouden staan. Er ontstonden steunacties van PvdA en VARA, later zelfs aangevuld door CPN en CDA, de NOVIB stond in het teken van Nicaragua en het FNV organiseerde in samenwerking met het Nicaraguacomité werkbrigades voor vakbondsjongeren. De Sandinisten startten een alfabetiseringsprogramma en in 1981 startte in Nederland de campagne ‘Boeken voor Nicaragua’. Nederland besloot voor 5 jaar wederopbouwhulp te verschaffen. Er vertrokken tientallen bouw- en koffieplukbrigades en veel steden begonnen een stedenband met dit veelbelovende land.
De droom duurde 10 jaar. In 1989 vierde het comité de feestcampagne ’10 jaar naast Nicaragua’, maar de afbrokkeling van socialistische idealen was toen al begonnen. In 1990 won de centrumrechtse partij de verkiezingen. Deze rechtse draai had alles te maken met de politiek van de Amerikaanse president Reagan die de tegenstanders van het sociale bewind, de zogeheten contra’s, aanmoedigde en hen van wapens voorzag. ‘Freedom fighters’ noemde Reagan deze tegenstanders. Door allerlei ontwikkelingen veranderde de top van het Sandinistische front van socialistisch in een dictatuur. De teleurstelling van al die progressieve werkers in Nicaragua en Nederland was groot. Ook in de omringende landen bleven de progressieve partijen weliswaar bestaan, maar hun invloed werd steeds minder.
—— De bijeenkomst op 10 mei en het solidariteitsboek—–
Het was een prachtig gezicht, al die doorgewinterde ontwikkelingswerkers en activisten, en ik vanuit de wereldwinkels, die in die jaren ‘70 een netwerk waren voor de landencomités van zuidelijk Afrika en van Latijns Amerika. Elk Latijns Amerikaans land had in die jaren wel een solidariteitscomité in Nederland en wij verspreidden informatie en stimuleerden klanten om mee te demonstreren. Op mijn vraag halverwege de bijeenkomst of al die acties nou geleid hebben tot een hogere koopkracht in die landen, was het antwoord een aarzelend ja. Weliswaar was de teleurstelling bij veel werkers groot, maar ondanks de verrechtsing was er toch sprake van enige verbetering in de koopkracht. Verder was het een boeiende discussie over het politieke proces, de vooruitgang en de afbraak daarvan en wat wij ervan kunnen leren. Op de website www.washetdemoeitewaard.nl vind je extra informatie over de bijeenkomst. Maar nu het boek.
—– Het solidariteitsboek —–
Nu, zo’n 20 jaar na de zegetocht en daarna de afgang van het progressieve proces in de landen van Midden Amerika, hebben een aantal oudgedienden besloten een bijeenkomst te organiseren nadat zij zo’n 30 ontwikkelingswerkers diepgaand geïnterviewd hebben over hun praktische werk aldaar, hun dromen en hun teleurstelling en vooral de vraag: ‘had het anders gekund?’ Hadden wij of onze regering iets anders kunnen doen? Het is een prachtig boek geworden en het is boeiend en leerzaam voor een ieder die ooit meegedaan heeft met solidariteitsacties, zowel in die landen als in Nederland. Sterker nog, het is een leerboek voor elke activist, ontwikkelingsambtenaar en sympathisant. Kortom, voor iedereen die zich betrokken voelt bij de strijd tegen onderdrukking en mondiale armoede. Het boek kost 21,75 euro, inclusief verzendkosten, en is te bestellen bij het secretariaat van de initiatiefgroep via [email protected].
Ik heb het met heel veel plezier gelezen. Terugkijkend naar alle solidariteitsdemonstraties waaraan ik en met mij veel leden en klanten van wereldwinkels meededen, is het een boek rijp voor al onze leden en klanten.
[overgenomen van Vice Versa online]
