In historisch perspectief verschijnen de nieuwste dieptepunten van de commerciële televisie ineens in een heel ander licht. De Wolgaslepers is een bekend schilderij van de beroemde Russische schilder Ilja Repin (1844-1930). Daarop is een groep armoedige mensen te zien die schepen met enkel hun eigen lichaamskracht over de Wolga slepen. Repin heeft er van 1870 –1873 aan gewerkt. Hij was eerst een iets andere opzet van plan, maar week daar later weer van af. Bijzonder veel aandacht heeft hij verder aan de hoofden van de slepers besteed. Elk hoofd is een verhaal op zich. Repin heeft veel moeite gedaan om de goede modellen te vinden en in werkelijkheid zijn het niet allemaal slepers, er zit ook een dominee en een kunstschilder tussen. Het bijzondere is dat elk van de slepers zijn eigen unieke persoonlijkheid heeft. Het schilderij werd dan ook geroemd om zijn respectvolle manier waarmee naar de slepers wordt gekeken.
At first sight it might look like an IKEA commercial. Instead, Page 23 is a beautiful 4 minutes short movie that describes a surreal yet real world many of us might live in. The language spoken is Dutch but it’s with English subtitles.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
At first glance, these houses looks like they could have been the victim of a dramatic gas explosion. But the beat-up homes in Houston, Texas, are in fact an elaborate traffic-stopping work of art using the homes’ own wood siding. Artists Dan Havel and Dean Ruck smashed the interior walls of the homes, before nailing the wooden planking at strange angles to complete their project.
Featuring several horizontal and vertical vortices which appear to ‘rip’ through the interior of the first house, the designs offer a unique view out of each of the buildings.
Christophe Spaenjers promoveerde onlangs aan Tilburg University op het onderwerp alternatieve investeringen en is nu Assistant Professor of Finance aan HEC Paris. Dit artikel is gebaseerd op een bijdrage van de auteur aan het magazine Faces en verscheen eerder op Sociale Vraagstukken.
Vanwege de ondermaatse rendementen op financiële activa is er een groeiende aandacht voor alternatieve beleggingen zoals kunst, postzegels, en wijn. Verzamelobjecten kunnen inderdaad bijdragen aan een grotere risicospreiding van de beleggingsportefeuille. Helaas worden de valkuilen door investeerders vaak genegeerd.
Om te beginnen is het nuttig op te merken dat hoge prijzen voor verzamelgoederen niets nieuws zijn. Aan het einde van de achttiende eeuw werd op een veiling in Amsterdam een klein fortuin van 299 gulden betaald voor een bijzonder soort zeeschelp. Schelpen werden destijds gekocht door rijke verzamelaars met een passie voor unieke en exotische objecten – hetzelfde soort lui dat een eeuw eerder hoge prijzen betaalde voor tulpen. Maar in de negentiende en twintigste eeuw zorgden nieuwe ontdekkingen van zeeschelpen voor sterke prijsdalingen. Vandaag zijn de meeste schelpen bijna waardeloos.
Smaak stuurt vraag
Wanneer we echter abstraheren van zulke uitzonderlijke veranderingen in het aanbod, hangen de rendementen op verzamelgoederen vooral af van evoluties in de vraag. Echter, (r)evoluties in smaak maken die vraag een moeilijk te voorspellen factor. Een schilderij van Johannes Vermeer dat uit dezelfde collectie kwam als de schelp bracht ongeveer zeven keer minder op. Kunsthistorici en verzamelaars hebben Vermeer lang links laten liggen. In 1881 werd het schilderij ‘Het Meisje met de Parel’ – weliswaar in slechte staat – verhandeld voor amper twee gulden. Een drastische verandering in smaak en een film maakten Vermeer een veel populairdere artiest vanaf de late twintigste eeuw.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
Op de grote beurzen gaat het mis, dus de kleine beurzen moeten solidair zijn. Dat moet ongeveer het gedachtegoed zijn, dat ten grondslag ligt aan de kaasschaaf. Kun je, met een klein budget, nog kunst met een grote K maken? Een kwestie van eenvoudige middelen: potlood en papier.
De autonome tekening
De tekening als autonoom medium, zo beschrijft Neerlands grootste tekenaar, Robbie Cornelissen, zijn werk. Hij tekende bijvoorbeeld Het Grote Geheugen X, een driedelig compositie van 2.40 x 13.20 meter. In een interview in Kunstbeeld werd hem gevraagd of “de tekening als medium een opleving doormaakt”. Robbie dacht van niet: “De tekening is van alle tijden en speelt een grote rol bij heel veel creatieve processen”. Bekijk zijn werk ook op zijn website.
De onafhankelijke tekening
Natuurlijk is er ook een tekenweblog. De Nederlandse kunstenaar Erik Jan Ligtvoet startte Independent Drawing Initiative, naar aanleiding van de Independent Drawing Gig. Op het weblog niet alleen potlood en papiercreaties. Balpen, viltstift, inkt. plakband, er zijn maar weinig kunstenaars die zich weten te beperken. Toch p&p-kunst gevonden. Florette Dijkstra tekende een tentoonstelling.
Tekenen is voor idioten
Na een leven in weeshuizen en gevangenissen, kwam Adolf Wölfli in een psychiatrische instelling terecht, waar hij begon te tekenen en zo een beroemde ‘Art brut’-kunstenaar werd.
Schrijvers mogen nooit vergeten dat de inleiding altijd een onderdeel van de tekst is. Misschien lijkt dit vanzelfsprekend, maar afgelopen zaterdagavond kwam ik er achter dat niet iedereen er zo over denkt. Ik was in de houtzaagmolen ‘De Ster” in Utrecht om te luisteren naar schrijvers die graag voorlezen uit eigen werk. Het concept van de ‘Vorlesebühne’ is opgepikt in Berlijn, de stad waar tientallen voorleespodia floreren. Het thema in Utrecht was dit keer: ‘De inleiding’. Ik verwachtte de mooiste zinnen, de allereerste woordenstroom die de auteur op papier had gekregen bij het schrijven van een boeiend verhaal.
Nu is de Vorlesebühne in Utrecht vooral bedoeld voor absurdistisch proza, dus dat ze een lange inleiding gingen geven op de inleidingen die daarna zouden volgen, dat had ik wel verwacht. Maar het verrassende was: er kwamen geen inleidingen, tenminste geen inleidingen zoals je die van een prozaschrijver mag verwachten. De voordrachtjes bestonden uit huishoudelijke mededelingen, terzijdes, rondvragen, samenvattingen en wat verder ter tafel komt; het hele instrumentarium uit de cursus vergadertechnieken trok aan mij voorbij. Soms dacht ik even dat er toch een inleiding werd voorgelezen, maar later bleek het een voorwoord te zijn. Een geslaagde poging was het sprookje van de sierlijke slurfjes. Een sprookje is eigenlijk één lange inleiding, een aaneenschakeling van fictieve feitelijkheden die je allemaal moet weten om de kern van het verhaal te snappen.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Als kunstwerk doet de Gouden Koets het uitstekend, dat moet gezegd worden. Werken die honderddertien jaar na dato nog altijd als shockerend worden ervaren – Damien Hirst doet het Van der Waay niet na. Het ding heeft ook exact de campy, trashy uitstraling die past in de hedendaagse beeldtaal.
Mocht het echter toch zo ver komen dat de panelen van Van der Waay niet meer acceptabel zijn, dan zie ik graag een koetsbrede beschildering, voorstellende de Redding der Natie.
Op het linkerpaneel zien wij een Hollands straatbeeld met drie moskeeën. Onder de duistere hemel lopen mensen gebukt en verslagen, de vouwen met hoofddoekjes. Onderin zien we nog juist hoe drie donkere knullen met bontkraagjes zich aan een blond, blank meisje vergrijpen. De politie, ook bestaande uit donkere mannen, kijkt lachend toe.
Op het middenpaneel zien wij Hare Majesteit, omgeven door een stralenkrans en gezeten op een troon. Met Haar rechterhand (voor de kijkers links) maakt Zij een afwerend gebaar naar de duistere ellende van het linkerpaneel en met Haar linkerhand wijst Zij, Koningin bij de Gratie Gods, de Redder des Vaderlands aan. Wij zien deze rechtsonder, zijn haar oplichtend door de Gloed des Majesteits en omgeven door zijn discipelen: een grijze politieagent, een wijsgeer met het boek Eurabia in handen, een ridder met het wapen van Limburg op de borst en een hondje in de armen en een stoere veteraan in uniform met gevelde klewang.
The Interactive Robotic Painting Machine was created by artist and composer Benjamin Grosser. The machine uses artificial intelligence to paint its own body of work and to make its own decisions.
While doing so, it listens to its environment and considers what it hears as input into the painting process. In the absence of someone or something else making sound in its presence, the machine, like many artists, listens to itself.
Interactive Robotic Painting Machine (2011) from benjamin grosser on Vimeo.
Meer bij The Presurfer.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.